Dagur - 02.11.1999, Blaðsíða 6

6 - ÞKIÐJUDAG V R 2 . NÓVEMBEH 19 9 9
ro^u-
ÞJÓÐMÁL
Útgáfufélag:
Útgáfustjóri:
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Framkvæmdastjóri:
Skrifstofur:
Simar:
Netfang ritstjórnar:
Áskriftargjald m. vsk.:
Lausasötuverð:
Grænt númer:
Netföng auglýsingadeildar:
Simar auglýsingadeildar:
Símbréf auglýsingadeildar:
Simbréf ritstjórnar:
DAGSPRENT
EYJÓLFUR SVEINSSON
ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
BIRGIR GUÐMUNDSSON
MARTEINN JÓNASSON
STRANDGÖTU 31, AKUREYRI,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
460 6100 OG 800 7080
ritstjori@dagur.is
1.900 KR. Á MÁNUÐI
150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
800 7080
greta@dagur.is-augl@dagur.is-gestur@ff.is
(REYKJAVÍK)563-161 5 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍK)563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYR 1)460-6192 Gréta Björnsdóttir
460 6161
460 617KAKUREYRI) 551 6270 (REYKJAVÍK)

Frelsi og tískuæði
í fyrsta lagi
„Gemsi“ er nafnið á fótanuddtæki ársins á Islandi. Fram hef-
ur komið að langflest skólabörn eru nú þegar með slíkan síma
í farangrinum. Líklega munu sum þessara símtóla koma að
meira gagni en nuddtækin frægu sem lágu árum saman ónot-
uð í geymslum og/eða bílskúrum landsmanna og gera kannski
enn. En „gemsavæðingin" er dæmigerð fyrir það hvernig nýtt
æði grípur þjóðina á ári hveiju. Nú eru það börnin sem þurfa
að eignast tískutækið, og auðvitað af því að allir aðrir eru með
það. Símakostnaður heimilanna verður vafalaust mikill og
mun reynast mörgum erfiður, ekki síst hjá þeim mörgu ijöl-
skyldum þar sem góðærið hefur ekki enn látið sjá sig. En síma-
fyrirtækin græða.
í öðru lagi
Annað æði Islendinga og mun alvarlegra er klámvæðingin sem
tröllriðið hefur borgarbúum síðustu mánuði og er nú að ber-
ast út um landið. Þessi bylgja er ekki sprottin af sjálfu sér; hún
er bein afleiðing af þeim ákvörðunum stjórnvalda að gefa allt
frjálst í áfengis- og gleðilífí þjóðarinnar. Nú virðast ýmsir tals-
menn kerfisins loksins sjá að í óefni er komið, en það gengur
hægt að taka á vandanum - meðal annars vegna þess að „frels-
ið“ verður áfram að hafa forgang. Og eftirspurn eftir ldáminu
er svo sannarlega fyTÍr hendi, ekki síst hjá þeim sem lifa á
markaðnum alla daga og telja að það sé ekkert ósiðlegra að
kaupa lifandi manneskju en dauð verðbréf.
1 þrið ja lagi
Klámbylgjan er eðlileg afleiðing þeirrar óheftu markaðshyggju
sem íslendingar hafa játast undir um hríð. Þegar allt er gefíð
frjálst án þess að kannað sé fyrirfram hvaða afleiðingar það
muni hafa, þá er þess að vænta að gróðafíklar leiti í þá starf-
semi sem löngum hefur verið arðbærust á jarðríki - það er að
höfða til lægstu hvata mannskepnunnar og fá borgað fyrir.
Vonandi nær sú andúð á taumlausri klámvæðingu, sem nú
gerir loksins vart við sig, að magnast svo á næstunni að stjórn-
völd neyðist til að hemja ósómann.
Elías Snæland Jónsson
Utvarpssj ónvarp
eða sjónvarpsútvarp
Garri fylgdist af áhuga með
morgunsjónvarpinu nýja á
Stöð 2 í gærmorgun, enda vert
að gefa gaum að hinu nýjasta í
innrás ameríska draumaþjóð-
félagsins í þjóðarsál Islend-
inga. Garri hefur reyndar lengi
verið efins um gildi þess að
samtengja útvarp og sjónvarp,
enda oftsinnis komið í Ijós
þegar hann er á ferð í bílnum
og heyrir fréttaþulinn vara við
myndum sem fylgja fréttinni
eða þá þegar veðurfræðingur-
inn bendir á tiltekinn stað á ís-
Iandskortinu og segir að lægð-
in verði um það bil hérna um
hádegisbilið. Sem út-
varpshlustandi við
þessar og aðrar ámóta
aðstæður hefur Garri
oft fengið þá tilfinn-
ingu að vera dálítið ut-
anveltu og einatt skipt
þá yfir á pfrzugjafa-
þætti hinna útvarps-
stöðvanna.
Nóg annað
Garri verður reyndar
að viðurkenna að
hann horfði ekki á nema hluta
morgunsjónvarpsins en svona
hlustaði á það líka inn á milli
um leið og vinna dagsins
hófst. Það verður líka að segj-
ast eins og er að Garri er efins
um að margir muni gefa sér
tíma til að kveikja á sjónvarp-
inu og horfa á morgunútvarp
Bylgjunnar yfir ristaða brauð-
inu eða súrmjólkinni. Miðað
við hvernig flestir Islendingar
hegða sér í morgunumferðinni
er deginum ljósara að tími er
það sem vantar og þá er ekki á
bætandi stressið með því að
ætla að fara að eyða tíma
framan við sjónvarpsskjáinn á
meðan maður flýtir sér í fötin,
finnur til nesti fyrir krakkana,
Guðjón Guð-
mundsson -
glæsimark i
útvarpii
tínir saman útifötin sem
hanga á snúrunni frá því dag-
inn áður og setur í leikskóla-
pokann, reynir af veikum
mætti að bleyta hárið og
greiða til að sýnast nýþveginn
en ekld nývaknaður. Og svo
framvegis. Og svo framvegis.
Garri hefur nóg að gera á
morgnana svo ekki bætist nú
sjónvarpsglápið við.
Sjáum þetta
aftur!
Það var síðan endanlega til að
undirstrika vantrú Garra á
þessu fyrirbæri og
framtíðarmöguleikum
þess þegar hinn góð-
kunni íþróttafrétta-
maður Guðjón Guð-
mundsson hóf að segja
frá íþróttum kvöldsins
áður. Eigi eitthvert
sjónvarpsefni ekki
heima í útvarpi þá er
það íþróttalýsing eins
og þessi: „...og síðan
innsigluðu þeir sigur-
inn með þessu glæsi-
Iega marki, sjáiði hvað
hann sólar hann flott og bang,
boltinn steinliggur í netinu.
Við skulum sjá þetta aftur!“
Þetta voru að vísu ekki orð
Guðjóns nákvæmlega en lýs-
ingin var greinilega aðeins
gerð fyrir sjónvarp og ekkert
annað en sjónvarp. Garra
fannst eins og morgunútsjón-
varp Bylgjustöð2 hafi eiginlega
ekki áttað sig á því hvort það
er útvarpsþáttur eða sjón-
varpsþáttur eða hvort tveggja
eða hvorugt. Morgunþættir
Bylgjunnar voru ágætir sem
slíkir og best að halda þeim - í
svart/hvítu.
GARRI
JÓHANNES
SIGURJÓNS-
SON
skrifar
Landsbyggðarflóttinn er vin-
sælasta vandamál samfélagsins
um þessar mundir og eru margir
spekingar í blóðspreng við að
Ieysa þennan vanda og hafa sum-
ir verið lengi að. Stjórnmála-
flokkarnir hafa beitt sér í byggða-
málum og skipað margar úr-
valdsnefndirnar til að skilgreina
vandann og leita leiða til lausna.
En árangurinn til þessa er því
miður ekki í réttu hlutfalli við
erfiðið.
Stjórnvaldsaðgerðir. hafa sem
sé ekki dugað og ekki heldur yf-
irgripsmikil skýrslugcrð og um-
fjöllun í fjöhniðlum, nú síðast
bráðgóðir þættir Stefáns Jóns
Hafstein á stassjón 2. Og hvað er
þá til ráða? spyrja ráðalausir.
Náttúrlega liggur beinast við og
er hin íslenska leið að setja sam-
an nýjar nefndir til að endurskil-
greina vandann. En cinnig væri
ekki úr vegi að huga að þeim lög-
niálum sem við lýði eru í landinu
og móta þróun á ílestum sviðum
Landsbyggðin lokkar og laðar
samfélagsins. Sem sé mark-
aðslögmálunum. Það þarf að
huga að framboði og eftirspurn í
byggðamálum og finna leiðir til
að auka eftirspurn eftir lands-
byggðinni. Það þarf
sem sagt bara að
selja landsbyggðina
og það verður auð-
vitað best gert með
auglýsingum.
Uggur í brjósti
Um helgina bárust af
þvf fréttir að 82% Reykvíkinga,
sem eru á gangi í sinni heima-
byggð að næturþeli, óttast um
öryggi sitt og eiga von á því á
hverri stundu að á þá verði ráðist
og þeim nauðgað eða misþyrmt.
Aðeins um 33% landsbyggðar-
manna bera hinsvegar ugg í
brjósti þegar þeir rölta um aðal-
götuna sína í skjóli nætur.
Þá var þess og getið í fréttum
að í Reykjavík sé nú vcrið að út-
hýsa leikskólabörnum í stórum
stíl og hafa þó blessuð börnin
fátt til saka unnið. Þessar stað-
reyndir og margar fleiri væri
hægt að nota í markaðssetningu
landsbyggðarinnar og auglýs-
ingaherferð sem
nauðsynlegt er að
stjórnvöld styrki til
að vinna bug á flótt-
anum til höfuðborg-
arinnar. Auglýsingar
á borð við þessar
kæmu t.d. til greina:
Hlaiul fyrir höfuöborgar-
hjartað
- Færðu hland lýrir hjartað í
Austurstræti að næturlagi?
Flyttu þá út á land, þar sem
glæpamennirnir fara snemma í
háttinn.
- Landsbyggðin, þar sem ieik-
skólarnir leyfa börnunum að
koma til sín og banna þeim það
eigi.
- Rjúpurnar, laxarnir, silung-
arnir, hreindýrin og aðalbláberin
halda sig á landsbyggðinni.
Styttu veiðitúrinn, nálgastu
berjamóinn og flyttu út á land.
- Búðu allan ársins hring í
sumarbústað, fjarri skarkala
borgarinnar. Landsbyggðin bíður
þín. Býður borgin betur?
- Ertu orðinn leiður á umferð-
aröngþveiti? Eru börnin þín hætt
að þola strætó? Flytjið útá land
og labbið í vinnuna og skólann. -
- Langar þig upp á svið? Ertu
orðinn leiður á að sitja frammi í
sal? Leikfélögin á landsbyggð-
inni eru að bíða eftir manni eins
og þér.
Og svo framvegis. Þegar aug-
lýsingar í þessum dúr hafa
þjarmað að Iandsmönnum í
þrettán mánuði cða svo, þá fara
Reykvíkingar væntanlega að
streyma út á land. Því það hlýtur
fjandakornið að vcra hægt að
markaðssctja landsbyggðina ekki
síður en kók, dömubindi og fóta-
nuddtæki. Ha?
sva ráö
Ergagnrýni Steingríms
Hermannssonar á Fram-
sóknarflokkinn
réttmæt?
(í helgarviðtali Dags fór Stein-
grimnr Hermannsson mikinn
og gagnrýndi forystumenn
flokksins m.a. fyrir stefnuna í
umhverfis- og Evrópumálum.)
Páll Pátursson
jélagsntálatáðherra.
„Eg er sammála
Steingrími í Evr-
ópumálunum
eins og alltaf. En
það er helvíti að
hann skuli ekki
hafa verið kom-
inn á þessa skoð-
un sem hann hefur í Eyjabakka-
málinu þegar hann stóð að því að
sökkva heiðum undir Blöndulón,
þar var sökkt 60 ferkílómetrum af
algrónu landi en þeir hefðu kom-
ist af með þriðjungi minna lón
hefði annað Iónstæði verið valið.
Þegar framkvæmdir við Blöndu
voru ákveðnar var Steingrímur
áhrifamikill í ríkisstjórn og að
ákvörðun stóðu Hjörleifur og
hann.“
Jakob Bjömsson
bæjarjulltr. Framsókmtfl. áAkureyri.
„Steingrímur fell-
ur í þá gryfju að
vera á móti virkj-
unaráformum
eystra en bendir
ekki skýrt á aðra
kosti og gerir Iítið
úr þeim rann-
sóknum á umhverfi sem fram
hafa farið, þó umhverfisáhrif séu
ekki metin skv. núgildandi lögum.
Mér finnst Steingrímur gera lítið
úr því að menn vilji nú af raunsæi
ræða Evrópumálin. Og gagnrýni
á Halldór fyrir að vera of mikið
erlendis finnst mér ekki sann-
gjörn, þegar hann gegnir mikil-
vægum störfum á alþjóðavísu."
ísólfur Gylfi Pálmason
þ ingmaðurFramsókttar.
„Eg er einsog aðr-
ir framsóknar-
menn bæði víð-
sýnn og umburð-
arlyndur og alla
tíð hef ég haft
mætur á Stein-
grími Hermanns-
syni, sem átti farsælan feril í
stjórnmálum. Hinsvegar finnst
mér orka tvímælis þegar menn
sem farnir eru út af sviðinu viðra
skoðanir sínar með þessum hætti
opinberlega, vilji menn halda
áfram að hafa áhrif er rétti vett-
vangurinn innan flokksins."
Herdis Á. Sæmundsdóftir
leiðtogi Framsókmr í SkagafiiðL
„Ég get að mörgu
leyti tekið undir
sjónarmið Stein-
gríms um auð-
hyggju og græðgi,
en þau gildi eru
áberandi í um-
ræðunni í dag.
Hvað varðar Eyjabakkamálið er
ég fylgjandi því að virkjað verði
eystra og vil að málið verði tekið
upp á Alþingi með rökum, en ekki
tilfinningunum einum einsog
einkennandi hefur verið. Við
verðum að halda landinu í byggð
og nvta náttúruna en ekki ganga
á hana þpnnjg að evðilagt sé.“