Dagur - 05.07.2000, Blaðsíða 4

4 - MIÐVIKUDAGUR 5. JÚLÍ 2000
FRÉTTIR
Úfblásnir af
próteinum
íslendingar vírðast annað
hvort innhyrða færri kalorí-
ur en aðrir Vesturlandahúar
eða henda minna af matn-
um sínum en aðrir.
Islendingar eru mestu próteinneytendur
heimsins, með 1 13 grömm á mann á dag,
ásamt með Grikkjum, Frökkum og Portú-
gölum og Bandaríkjamenn bara 1
grammi neðar. A Norðurlöndunum er
próteinskammturinn t.d. 5-10 grömmum
minni. Meðaltalið í ríku löndunum er
105 grömm á mann en aðeins 65 grömm
í þeim fátæku, þrátt fyrir 30% aukningu
frá 1970, samkvæmt nýrri lífsgæða-
skýrslu Sameinuðu þjóðanna, þar sem
fæði er vitaskuld stór þáttur. Meðal-
skammtur á mann er reiknaður út frá
fæðuframboði í hverju landi (framleiðsla
+ innflutningur - útflutningur) þannig að
sá matur er meðtalinn sem endar í sorp-
inu eða kannski ofan í öðrum dýrum
(m.a. brauðið handa öndunum á Tjörn-
inni).
Sparir á feitmetið
íslendingar virðast aftur á móti minnstu
fituætur allra rfku þjóðanna, með 121 gr.
á mann á dag, svipað og árið 1970.
Meðalskammturinn í ríku löndunum er
134 grömm, einna minnstur í Japan, rúm
80 gr. þrátt fyrir 50% aukningu frá 1970.
Margir skáka Bandaríkjunum með sín
143 grömm. Athygli vekur að Frakkar
virðast mestu fituhákarnir, með 164
fitugrömm á mann, um 30% meira en
árið 1970. 1 35 fátækustu löndunum er
fitan aðeins 55 grömm á mann þrátt fyr-
ir 100% aukningu síðustu 3 áratugi.
Á toppi kalorí ulistans
Svo væntanlega er það sykurinn og önn-
ur kolvetni sem ýta Bandaríkjamönnum
á topp kaloríulistas, með 3.700 kíló-
kaloríur. En Portúgalir, Grikkir og Belgar
fylgja þeim fast eftir. Þar sem mörgum
þykir landinn óðum vera að líkjast
grönnunnum í vestri í holdafari kemur á
óvart að kaloríur á mann eru hvergi færri
í okkar heimshluta, eða 3.117 að meðai-
tali á hvert mannsbarn, sem er að vísu
heill hellingur. En meðalskammturinn í
ríku löndunum er 3.410 kkal., í miðl-
ungs þróuðum löndum 2.890 og í fátæk-
ustu löndunum tæpar 2.600 kaloríur.
Neðst á listanum eru: Eritrea 1.620
kkal., Kongo 1.750 kkal. (420 færri en
1970) og Mósambík, Ethíópía og Haíti
með um 1.860 kkaloríur.
Athygli vekur að matvæli eru víða mun
stærra hlutfall vöruinnflutnings heldur
en hér á landi (um 10%). Það er t.d.
álíka og hærra í landbúnaðarlöndum eins
og HoIIandi, Belgíu, Danmörku, Frakk-
landi, Italíu, Spáni, Grikklandi og Portú-
gal.
Matiirinn milli 8% og 50%
Samkvæmt skýrslunni fara 13% af heim-
ilisútgjöldum Islendinga í mat eins og í
Noregi. Þetta hlutfall er Iægst, 8% og 9%
í Bandaríkjunum og Kanada, um 10% í
Svíþjóð og Danmörku, 1 1% í Bretlandi,
Hollandi og Japan og Þýskalandi, 12% í
Frakklandi og á Nýja-Sjálandi, 14% á
Ítalíu og írlandi, 15% í Belgíu og 1 7% á
Spáni, en matur á veitingastöðum er hér
fyrir utan. 1 miðlungs þróuðum löndum
er algengt að 20-40% heimilisútgjald-
anna fari í mat og allt að helmingurinn í
fátækustu löndunum.
Athygli vekur að í flestum löndum
Austur-Evrópu hefur matvælaframleiðsla
minnkað um fjórðung til helming á árun-
um 1989/91. Það sama á við um Kúbu,
Panama og Malasíu. Og hér er ekki átt
við framleiðslu á mann, heldur beinan
samdrátt. En mörg lönd hafa líka aukið
matvælaframleiðslu um 25-50%.
- HEI
Hefði ekki verið gott að svala
þorstanum með bjór á Þingvöllum?
í pottinum söknuðu
menn þess í umræðuimi
um Kristnihátíðina að
enginn myndi lengur eftir
því að lengi vel var áætlun
in að selja
léttvin og
bjór á hátíð-
inni. Efuð-
ust pottveij-
ar ekki í sek-
úndu um að
aðsóknin
hefði verið
miklu hetri
hefði áfeng-
ió verið á
boðstólum, þvi ekki hefði verið amalegt að sötra
ískaldan bjór í hátíðarhitanum. Menn hefðu í
raun getað drukkið endalaust án þess að nokkur
fyndi á sér. Víman hefði gufað upp í sólinni og
allir unað glaðir við sitt! í framhjáhlaupi í um
ræðu pottverja um „flopp aldanna", stungu
meim þvi að, að tillaga Gísla Marteins í Kast-
Ijósumræðu á mánudagskvöldið hefði verið frá-
bær og eitt það besta sem sá ágæti piltur hefði
Iátið frá sér fara. Haim spurði Júhus Hafstein
hvort ekki liefði verið gáfulegra að kalla hátíð-
ina t.d. Þúsaldarhátíð. Aðrar þjóðir eru jú að
halda „iniliemum" hátiðir úti um allar trissur
og laða til sín þegnana í stríðum straumum.
Kannski er besta skýringin á lélegri aðsókn fólg-
iníþessu...
Yfir í allt annað og gleði-
legra. Þau tíðindi bárust
pottverjum til eyma imian
úr Sjónvarpi að þar stæði
til að kosta veðurfregnim-
ar, líkt og Stöð 2 liefur gert
í samvinnu við Tal. Mun
þetta vera ætlunin þegar
Sjónvarpið flytur aðsetur
sitt í Útvarpshúsið og
verða ein nýjunga í dag-
skrárgerðinni. Svo er bara spurningin hvaða
góða, íslenska fyrirtæki ætiar að borga fyrir veð-
urfréttimar hjá Magnúsi Jónssyni veðurstofu-
Veðrið í boði...
FR É T TA VIÐTALID
Ámi Þór
Vigfússon
sjónvarpsstjóri Skjás 1.
Norðurljós, eigandi Stöðvar
2, eru komin í dyragættina
hjá Skjá 1 með kaupunum á
Fínttm miðli. Sjónvarpsstjóri
Skjás 1 erhvergi hanginn.
Fréttastofan send ífrí íjúlí.
Hagnaður sjáanlegur í haust.
Kraftaverk í íslensku sjónvarpi
- Hver eru ykluir viðbrögð við kmipunum «
Fínum miðli, skömmu eftir að þið gerðuð sam-
starjssamning við jýrirtækið?
„Forráðamenn Norðurljósa hafa lýst því yfir
að samstarfssamningurinn við okkur standi.
Við fórum út í þetta samstarf við Fínan miðil
til að kynna betur það sem við erum að gera og
senda t.d. út fréttimar á einni útvarpsrásinni,
Létt 96.7. Þetta eru sterkir miðlar fyrir
ákveðna aldurshópa. Eg sé ekkert því til fýrir-
stöðu að halda þessu samstarfi áfram þrátt fyr-
ir eigendaskipti hjá Fínum miðli. Við höldum
okkar striki þar til að eigendur Norðurljósa
ákveða að slíta samstarfinu, finnist þeim það
óþægilegt.11
Ykkur líður semsagt ekhert illa yjir þvt að
hafa eigendur Stöðvar 2 t dyragættinni?
„Nei, alls ekki. Við einbeitum okkur að því
sem við erum að gera; að búa til frábæran mið-
il. Við emm að bæta okkur á hveijum degi.
Hvað sem gerist á öðmm vígstöðvum kemur
okkur lítt við.“
- Eigendur Stöðvar 2 hafa ekki gert ykkur
tilboð?
„Nei, ég held að við séum orðnir of stór ljár-
festing. Þeir geta ekki endalaust keypt önnur
fyrirtæki. Okkur gengur líka ótrúlega vel. Við
erum að ná Iitlu kraftaverki, jafnvel í haust,
þegar við náum fyrsta mánuðinum sem kemur
út í hagnað. Eg held að það sé kraftaverk í
sögu íslensks sjónvarps að komast í hagnað á
innan við ári. Þetta er á undan öllum áætlun-
um. Við höfum verið að útvíkka starfsemina og
jukum nýlega hlutaféð hjá okkur. Það er ýmis-
legt í bígerð sem Iandsmenn munu sjá á næst-
unni. Við ætlum einnig að dreifa okkur um
landið.“
- Talandi um útbreiðsluna, er btíið að
ákveða timasetningar t þvt sambandi?
„Við stefnum að því í haust að koma upp
fleiri sendum úti um landið. Við munum ein-
beita okkur að stóru byggðakjörnunum á
Norður- og Austurlandi. Ymsar Ieiðir eru til að
dreifa sér. Þannig eru sumar rásir vannýttar.
Það sést í haust hversu mikið við höfum náð
að dreifa okkur. Eitt er alveg öruggt. Við verð-
um komnir út á land, spumingin er bara á
hveisu mörg heimili. Við stöndum því mjög
sterkt að vígi þegar við hefjum annað starfsár-
ið.“
- Fréttastofan, sem eflaust er ykkar kostn-
aðarsamasti liður t rekstrinum, er komin i
sumarfrí ijúlí. Hvemig stendur á þvi?
„Við vildum gefa okkar fólki smáfrí um Ieið
og við erum að þróa og undirbúa öflugri frétta-
stofu. Við höfum frá byrjun einbeitt okkur að
því að vera nieð öðruvísi fréttir en Stöð 2 og
Sjónvarpið. Tökum öðruvísi á málum og reyn-
um að hafa skemmtanagildið í fyrirrúmi um
leið og við flytjum alvarlegri fréttir. Þetta hef-
ur gengið vel, en að sjálfsögðu tekur meiri
tíma að byggja upp áhorf á fréttir en einstaka
þætti. Fólk þarf að venjast okkar fréttum. Það
gengur vel því í síðustu könnun voru 15-20
þúsund manns á Faxaflóasvæðinu að horfa á
fréttirnar á hverju kvöldi."
- Er þá þorandi að fella fréttimar niður i
heilan mánuð?
„Já, við teljum það. I júlí er fólk mikið úti í
góða veðrinu og við teljum þetta ekki skaða
okkur. Við ætlum að nota fríið til að þróa okk-
ur betur og koma enn sterkari til Ieiks í ágúst.“
- Eruð þið að feta í fótspor Sjónvarpsins í
gamla daga og fella kannski niður dag-
skrána á fimmtudagskvöldum?
„Nei, það er heldur betur ekki á dagskrá. Við
erum eina sjónvarpsstöðin á markaðnum sem
er að frumsýna íslenskan þátt á hveiju einasta
kvöldi í sumar. Núna eru þættirnir orðnir átta,
þannig að á einu kvöldi eru þættimir tveir.“
- BJB