Dagur - 29.07.2000, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 2000 - 9
íútfor?
-
sem afer árinu hafa 15 látið lífið í um-
þeir 475 og í ár er talan 788. Ekki
glæsilegt en hjá lögreglunni telja
menn að skýringuna sé að hluta til
að finna í auknu eftirliti. Þá leiðir
athugun á gögnum lögreglu ekki í
ljós breytt mynstur í eðli ölvun-
arakstursbrota. Líkt og áður koma
flest brotin upp um helgar og um
Ragnheiður Davíðsdóttir, fon/arna-
fuiitrúi hjá VÍS: „Stundum fer lífið
aldrei aftur í samt horf en þetta
fólk má samt þakka fyrir að vera á
lífi
40% af málunum koma upp í
grennd við miðbæinn. I yfirlýsingu
frá lögreglunni í Reykjavík frá í
gær segir að framundan sé mikil
ferðahelgi og reynslan sé sú að
þessa helgi verði oft alvarleg slys
sem mörg hver megi rekja til ölv-
unaraksturs.
Vegagerðin gengur í lögguna
Nýlega kynnti dómsmálaráðherra
nýja herferð lögreglunnar gegn
hraðakstri. Þar var um að ræða tvo
nýja bíla í vegaeftirlit og er þetta
átak í samvinnu við vegagerðina.
Það er að segja að bílamir em
mannaðir með einum manni frá
lögreglunni sem sér um að hraða-
mæla og sekta Og einum manni frá
vegagerðinni sem á að vera til vitn-
is um rétt vinnubrögð lögreglunn-
ar. Þetta samstarf vegagerðar og
lögreglu mun ekki vera nýtt af nál-
inni en undanfarin ár hafa þessar
tvær stofnanir snúið bökum sam-
an þegar kemur að því að athuga
öxulþunga svo og ökurita lang-
ferðabílstjóra. Þessi nýju vinnu-
brögð hafa nú verið gagnrýnd og
eru menn að tála um að ekki sé
löglegt að hafa mann frá vegagerð-
inni í sæti Iögréglumanns. Það er,
verði sektun áfrýjað stæðist hún
ekki fyrir lögum. Hjá lögreglunni
fást þær upplýsingar að þetta sé
ekki rétt því lögreglumaðurinn
einn og sér hafi vald til þess að
sekta menn. En fari málið fyrir
dóm standi það með því að vega-
gerðamaðurinn sé vitni, það sé því
ekki aðeins orð gegn orði.
Lögreglan og vegagerðin eru að
vonast til þesS að þessar nýju að-
gerðir verði til þess að menn hafi
varan á sér og dragi í framhaldi af
því úr ökuhraða. Með því eigi að
vera hægt að draga verulega úr
slysatíðni.
Sár sem aldrei gróa
En hverjar eru afleiðingar þessara
slysa? Við heyrum og lesum í Ijöl-
miðlum um slys og hugsum með
okkur „en hræðilegt", síðan heldur
líf okkar áfram að mestu óbreytt.
Nema hvað að næstu tvo daga
keyrum við alveg eftir lögum og
reglum. Hvað verður um þá sem
lenda £ slysunum og aðstandendur
þeirra? Það sem meira er, hvað
verður um þá sem slysunum
valda? Hvernig líður þeim. Eg átti
eitt sinn viðtal við unga stúlku
sem Ienti í hörðum árekstri. Stúlk-
an keyrði yfir á öfugan vegarhelm-
ing, lenti framan á jeppa með
þeim afleiðingum að ökumaður
jeppans, sem ekki var í belti, lét
Iífið. Unga stúlkan sem telur að
hún hafi sofnað, segist að öllu
jöfnu vera öruggur bílstjóri og
aldrei hafði hún lent í neinu. Sjálf
slasaðist hún alvarlega £ slysinu og
er óvfst að hún muni nokkurn
tfma bfða þess bætur. Þrátt fyrir að
sjónarvottar segi að hún hafi ekki
verið á mikilli ferð og að börn hins
Iátna hafí heimsótt hana á sjúkra-
húsið var hún dæmd fyrir mann-
dráp af gáleysi. „Það var gífurlega
erfitt að vakna eftir slysið öll í
ldessu en heimurinn hrundi þegar
ég vissi að maðurinn hafði látið líf-
ið. Ég á aldrei eftir að jafna mig á
þessu en sárast þykir mér að hafa
verið dæmd fyrir manndráp af gá-
leysi. Ég fór út að keyra með vini
mínum og allt í einu var ég glæpa-
maður og öryrki. Þetta sýnir að
aldrei er of varlega farið,“ sagði
þessi unga stúlka sem nú hefur
náð ótrúlegum líkamlegum bata.
Sárin á sálinni gróa hins vegar
seint.
Ríkisendurskoðun hefur gagrýnt hvernig staðið var að samningum um reynslusveitarfélagsverkefni milli
Akureyrarbæjar og heilbriðis- og félagsmálaráðuneyta.
Munu taka mið
af skýrsluimi
Forstöðiunaður Fé-
lagssviðs hjá Akureyr-
arbæ segir eðlilegar
skýriugar á kostnað-
arhækkun vegna
reynslusveiarfélags-
verkefna sem Rikis-
endurskoðun dregur
fram.
„Við munum að sjálfsögðu taka
tillit til þess sem þarna kemur
framvið útfærslu á þeim ákvæð-
um um árangursmælingar sem
settar voru inn í nýju samning-
ana,“ segir Karl Guðmundson
forstöðumaður Félagssviðs hjá
Akureyrarbæ um skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um reynslusveit-
arfélagsverkefni hjá bænum.
Eins og greint var frá í Degi í
gær kemur fram hörð gagnrýni í
skýrslunni á samningsgerðina
sjálfa og undirbúning hennar og
að þar hafi ekki verið gert nægj-
anlegt ráð fyrir árangursmæling-
um og eftirliti. Karl segir að í
samningunum sem gerðir voru
við félags- og heilbrigðisráðu-
neytin í vetur hafi verið ákvæði
um samninga um árangursmæl-
ingar fyrir 1. júní, sem menn
hafi ákveðið að bíða með út-
færslu á fram á sumar, eða þar
til niðurstaða skýrslu Ríkisend-
urskoðunar Iægi fýrir. „Það má
því segja að við höfum nánast
verið að bíða eftir þessari
skýrslu," segir Karl.
Það vekur athygli í skýrslu
Ríkisendurskoðunar að saman-
lagður kostnaður ríkis og sveitar-
félag hækkar vegna verkefnisins,
bæði varðandi málefni fatlaðra
og í öldrunar- og heilsugæslu-
þjónustuni. I skýrslunni er bent
á að tilfærsla á verkefnum frá
ríki til Akureyrar hafí átt að hafa
í för með sér meiri og betri þjón-
ustu fyrir sömu íj'ármuni. Nið-
urstaðan sé hins vegar sú að
samanlagður kostnaður vegna
málefna fatlaðra hafi hækkað
um 60 milljónir á þriggja ára
tímabili frá 1995 -1998, eða
hækkum upp á liðlega 25%.
Karl Guðmundsson bendir á
að fyrir þessum kostnaðarhækk-
unum séu ýmsar ástæður og
þrjár nefnir hann sérstaldega. I
fyrsta lagi hafi beinlínis verið
gert ráð fyrir kostnaðarauka í
samningnum um málefni fatl-
aðra sem verið sé að fjalla um. I
öðru lagi hafi verið tekið í notk-
un nýtt sambýli á tímabilinu og í
þriðja lagi hafi orðið almennar
kostnaðar hækkanir enda viti
hann ekki til að þróunin á Norð-
urlandi eystra hafi að því leyti
verið öðru vísi en hjá sambæri-
legum stofnunum annars staðar
á landinu.
Heilsugæslan
Varðandi öldrunar- og heilsu-
gæsluþjónustuna er það sama
uppi á teningnum í skýrslunni
því samanlagður kostnaður þar
hækkar um 10,1% á tímabilinu
frá 1996-1998. í krónum talið er
þessi hækkun 49 milljónir
króna, 13 milljónir króna vegna
öldrunarþjónustunnar en 36
milljónir króna vegna heilsu-
gæslustöðvarinnar. Ástæður
þessar miklu hækkunar hjá
heilsugæslunni liggja m.a. f
breyttu launakerfi lækna f kjöl-
far úrskurðar kjaranefndar.
Laun þeirra greiðast nú af
heilsugæslustöðinni en Trygg-
ingastofnun greiddi þau áður.
Heimilisþjónusta
Þá er því haldið fram að þjón-
ustustigið hjá bænum hafi í raun
lækkað milli áranna 1997 og
1998, því samningurinn um
reynslusveitarfélagsverkefnin
gerði ráð fyrir að dvalarheimilis-
rýmum fækkaði, en á móti kæmi
aukin heimilisþjónusta. Dvalar-
rýmum fækkaði en hins vegar
var tiltölulega lítil aukning í
hefðbundinni heimilisþjónustu.
Karl bendir á að á þessum tíma
hafi verið verulegur halli á öldr-
unarþjónustunni og til marks
um það hafí menn loks viður-
kennt að daggjöld í hjúkrunar-
rými hafi verið of Iág og þau hafí
þá loks hækkað um 20% milli ár-
anna 1999 og 2000. Það aukna
svigrúm sem skapast hafi við
fækkun rýma á sfnum tíma hafi
einfaldlega horfið beint í halla-
reksturinn. Hins vegar leggur
Karl áherslu á að þrátt fyrir þetta
hafi ekki verið biðlisti eftir
heimaþjónustu á Akureyri og
með ákveðnum hagræðingu og
enduskipulagningu hafi tekist að
sinna vel allri eftirspurn á því
sviði.
Mega ekki sigla saman
Samkeppnisstofnun hefur hafn-
að beiðni Samskipa og Eim-
skipafélagsins um að fá að halda
áfram samstarfi og samráði í sjó-
flutningum milli lslands og
Norður-Ameríku eftir 1. ágúst, í
stað þess að stunda samkeppni.
Þetta þýðir að Samskip getur
ekki lengur flutt vörur á skipum
Eimskipafélagsins með sérstöku
samkomulagi, sem Samkeppnis-
stofnun heimilaði tímabundið
eða til 1. ágúst.
Urskurðurinn er mikið áfall
fyrir hin einokunar- og fákeppn-
isinnuðu skipafélög. Frá því að
Samkeppnisstofnun heimilaði
samstarfið tímabundið árið
1997 hefur skipafélagið Atlants-
skip komið til sögunnar með
samkeppni og er höfnun Sam-
keppnisstofnunar ákveðin með
hliðsjón af því. Málinu er þó
ekki lokið, því Eimskip og Sam-
skip ætla að leggja málið fyrir
Samkeppnisráð til að fá banninu
við samráðinu hnekkt eða fá
framlengingu á undanþágunni.
- FÞG