Dagur - Tíminn Reykjavík - 03.01.1997, Qupperneq 8

8 - Föstudagur 3. janúar 1997
.Dagur-ÍEímhm
s
PJÓÐMÁL
|Dagur-®tmmn
Útgáfufélag: Dagsprent hf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein
Aöstoöarritstjóri: Birgir Guðmundsson
Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson
Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavík og Þverholti 14, Reykjavík
Símar: 460 6100 og 563 1600
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði
Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað
Prentun: Dagsprent hf./ísafoldarprentsmiðja
Grænt númer: 800 70 80
Fax auglýsingadeildar: 462 2087 - Fax ritstjórnar: 462 7639
Póstur og sími
í fyrsta lagi
Á næsta ári skiptir ekki máli hvaðan af landinu
maður hringir: gjaldið verður það sama. Fram-
farasinnuð hugsun hggur að baki. Símalínur eru
helsta samgöngutæki framtíðarinnar. Eftir þeim
flytja menn upplýsingar sem eru ein verðmætasta
vara nútímasamfélags. Miklu skiptir að alhr hafi
jafnan aðgang að hátæknihraðbrautinni hvar á
landi sem þeir búa.
Upplýsingar og boðskipti eru auðlindir sem
aukast eftir því sem notkun er meiri. Þetta er auð-
lindastefna sem verður öllum til góðs og sú póli-
tíska stefnumótun sem að baki býr er lofsverð.
Póstur og sími hefur einnig gefið til kynna að fyrir-
tækið vilji dreifa útvarps- og sjónvarpsefni um ljós-
leiðara í öll hús. Samtímis opnaðist möguleiki til
að dreifa enn meira efni en nú er, ekki bara út-
varpi og sjónvarpi, heldur tölvugögnum og margs
konar fræðslu- og skemmtiefni.
Slík nettenging allra heimila í landinu færði ís-
land í forystusveit meðal þjóða sem hagnýta sér
bestu miðlunarmöguleika, og yrði í samræmi við
nýmótaða upplýsingastefnu stjórnvalda. Hér er
mikið framfaramál, en ekki hagsmunamál allra.
í þriðja lagi
Hagsmunir núverandi ljósvakamiðla eru alls ekki
þeir að auðvelda fleirum aðgang að heimilum
landsmanna. Þetta kristallast í samkeppni Sýnar
og Stöðvar 3, þar sem Sýn hefur mikla forgjöf með
verðmætri rás. Hvers vegna ættu starfandi ljós-
vakamiðlar, sem hafa lagt í kostnað við eigin
dreifibúnað, að semja um not á, og standa undir
kerfi, sem opnar fleirum aðgang að íslenskum
heimilum? Hér gæti verið freistandi fyrir þá
frændur Halldór Blöndal og Björn Bjarnason að
nota pólitískt handaíl. Skipa RÚV að skipta við
Póst og síma til að standa undir ljósleiðarateng-
ingu allra landsmanna. Og opna leið fyrir hina
lánlausu Stöð 3 (og fleiri) samtímis.
Stefán Jón Hafstein.
UIA
Kallar smæð íslensks málsamfélags á
ríkisrekið útvarp og sjónvarp?
Sigmundur Ernir
Rúnarsson
aðstoðarfréttastjóri
Stöðvar2
Við eigum að starf-
rækja íslenskt ríkis-
útvarp á áþekkum
forsendum og við leggjum
mikið fjármagn til Þjóðleik-
húss og annarra menning-
arstofnana. Þá verður RUV
líka að standa undir þeim
kröfum með vönduðu út-
varpsefni sem reynslan
hefur kennt okkur að
einkaaðilar hafa ekki sinnt
sem skyldi. Hitt er annað
mál að ég tel með öllu
óþarft að ríkið sendi út
poppmúsík og reki sjón-
varpsstöð.
Mörður
Árnasson
islenskufrœðingur
*
Islenskt samfélag hefur
það hlutverk gagnvart
sjálfu sér og öðrum í
heiminum að varðveita og
efla mál sitt og menningu
og hlýtur að taka til þess
sérstakt tillit í uppbyggingu
menntakerfis, fjölmiðlunar,
bókaútgáfu ‘ osfrv. Eignar-
hald á útvarpi og sjónvarpi
er hins vegar úrvinnsluat-
riði á hverjum tíma og
sama á við um t.d. virðis-
aukaskatt á prentað mál og
tímafjölda í skólum.
♦
♦
Flosi
Ólafsson
leikari
S
Eg vil endilega hafa
Ríkisútvarpið, ekki
bara vegna þess hve
málsamfélagið er lítið held-
ur dreg ég í efa að einka-
framtakið myndi sinna
þeim skyldum sem ríkis-
rekið útvarp hefur. Ég er
ánægður með rás 1 en mér
finnst málhæfni hjá fjöl-
miðlamönnum almennt
stórlega ábótavant. Lat-
mælgi virðist orðin Ienska
og á sumum útvarpsstöðv-
um er munnræpan um oft
ekki neitt hreint rosaleg.
Sverrir Páll
Erlendsson
íslenskukennari í MA
S
Ahrif fjölmiðla í nú-
tímasamfélagi eru
geysimikil og út-
varps- og sjónvarpsmenn
eru fyrirmyndir. Margt er
vel gert en málspilling hef-
ur því miður vaxið í ljöl-
miðlum að undanförnu og
ýmsar villur dreifst eins og
eldur í sinu á meðal al-
mennings eftir að þær
koma fram í útvarpi eða
sjónvarpi. Fyrst Frakkar
sjá ástæðu til að verja sína
tungu mjög sterkt í ríkis-
fjölmiðlum hlýtur þörfin að
vera margfold hér.
íslensk Jjárfestingarhagfrœði?
„Þegar sætanýtingin er 12-13%
er það orðið mjög krítískt hvort
hlutirnir ganga upp eða ekki...
Helmingurinn af aðsókninni
sem þetta nýja bíó mun fá kem-
ur úr þeirra eigin húsum þar
sem þeir eru með um helming-
inn af markaðnum. Þetta er
eins og að fjölga fiskiskipum en
vera með óbreyttan kvóta,“
- sagði Friðbert Pálsson, forstjóri Há-
skólabíós, vegna 560 sæta Kringlubíós-
fjárfestingar þrátt fyrir aðeins 12% nýt-
ingu þeirra sæta sem fyrir eru.
„Kerfisskelfir"
Sé þörf á verulegum „kerfis-
skelfi“ á okkar dögum er Ástþór
Magnússon jafn góður og hver
annar í því hlutverki... Hans
verður áreiðanlega minnst um
ókomin ár sem mannsins sem
kom, sá og sprengdi glufu í
gljáfægðan kerfismúrinn."
- Björn Árnason í lesendabréfi í DV
Tveir Benjamínar.....
„Vondir titlar hafa einnig verið
sérstaklega vinsælir hjá höf-
undum unglingabóka. Ekkert
bókarheiti í ár á möguleika á
að skáka hallærislegasta bókar-
heiti áratugarins en hann á
unglingabókin Ófrísk af hans
völdum. Allt í sleik kemst þó
næst því... Þá má nefna að tvær
bækur heita eftir aðalpersónum
sínum sem hvor tveggja heitir
Benjamín, ævisaga Benjamíns
Eiríkssonar og bók þar sem
bangsinn Benjamín lærir á
klukku."
- Ármann Jakobsson í úttekt á bóka-
flóðinu í DV.
Góðæri landsfeðranna
Nýtt ár er hafið og hafa landsfeð-
urnir ávarpað lýð sinn og veitt
honum leiðsögn inn í framtíð-
ina. Forsætisráðherra boðar bullandi
góðæri með skattalækkun og afneitar
allri fátækt í ríki sínu. Forsetinn hefur
komist að því að fólk undir fertugu
hefur ekki skrifað bækur á íslandi fyrr
en hans tíð rann upp á síðasta ári.
Ilann lofar líka bjartri framtíð með
miklum bókaskrifum, blómberandi al-
heimsviðskiptum og að hér verði tekið
upp austur-asískt menntakerfi til að
fleyta þjóðinni fram á veg. Vafalaust
veit maðurinn hvað hann er að tala
um og hvernig framsæknir valdhafar í
Asíu aga æskulýðinn til mennta. Verði
íslensku menntakerfi að góðu.
Flestum öðrum mönnum er ljóst, að
það sem við blasir á nýbyrjuðu ári eru
kjarasamningar, sem allir eru komnir í
harðan hnút eins og venjulega.
Skjannabirta
Samningarnir runnu nefnilega út um
áramótin, en samt er ekki búið að
móta kröfur, en nokkur launþegafélög
hafa pantað tíma hjá sáttasemjara til
að rabba við hann um væntanlegar
samningaviðræður, sem væntanlega
fara fram þegar kemur fram á árið.
Atvinnurekendur standa klárir á
sínum hlut. Ekkert er til skiptanna,
góðærið farið Qandans til og óraun-
hæfar kröfur ógna stöðugleikanum,
sem kvað vera svo
notalegur fyrir lág-
launafólk og þá sem
eru að kikna undan
skuldum.
Svona standa
málin þegar lands-
feðurnir lofa skjannabjartri framtíð og
menntakerfi í ætt við það sem synir
hinnar rísandi sólar í landi dagrenn-
ingarinnar búa við og á að tryggja
efnalegar framfarir.
Þeir menn sem hafa valið sér for-
ystuhlutverk staðnaðra launþegahreyf-
inga ætla sér mikinn hlut í væntanleg-
um kjarasamningum og eru sumir
þeirra meira að segja svo ósvífnir að
bera kjör umbjóðenda sinna saman við
mörg þau vildarkjör sem opinberir
starfsmenn njóta, og er þá skörin farin
að færast upp á bekkinn.
Leiðtogar þeirra opinberu mót-
mæla náttúrlega harðlega og segjast
búa við sultarkjör, og má það raunar
til sanns vegar færa. En skrýtið er það
samt að þegar breytingar verða á op-
inberum rekstri harðneita allir starfs-
menn ríkisstofnana
að fara af launaskrá
ríkisins og starfa á
kjörum hins al-
menna markaðar,
eða jafnvel sveitarfó-
laga. Skrýtið og óút-
skýrt.
Ríkistjórnin hefur ekkert frétt af
væntanlegum kjarasamningum og kom
af Qöllum þegar bent var á að hún hafi
gefið gott fordæmi um lífeyriskjör, þeg-
ar undirstrikað var með afgerandi
hætti hver væri stefna hennar í þeim
málum. En að því leyti, eins og svo
mörgum öðrum sviðum, búa tvær
þjóðir í landi, eða jafnvel íleiri.
Nú 1 heita launþegaforkólfar sínu
fólki vildarkjörum hinna opinberu í líf-
eyrismálum og kauphækkunum upp á
tugi prósenta. Atvinnurekendur hrista
höfuð sín og eru ekki aflögufærir um
eitt né neitt, þótt hlutabréfm í fyrir-
tækjum þeirra hafi tvöfaldast að verð-
gildi á árinu sem leið.
í merkri bók stendur að enginn viti
hvaðan vindurinn kemur eða hvert
hann fer. Veðurfræðingar eru kannski
á öðru máli. En hvert góðærið marg-
lofaða fór veit náttúrulega enginn. Ef
til vill má sjá merki um það einhvers
staðar, ef vel er leitað. En þegar líður
að kjarasamningum er það rokið svo
fullkoma út í veður og vind, það man
varla nokkuð maður eftir í hverju það
fólst.
Sjómenn eru farnir að brýna verk-
fallsvopnin og verkalýðurinn er að
verða órólegur, en ráðamenn einka-
væða og hagræða og lofa batnandi lífs-
kjörum, án þess að geta skýrt frá í
hverju þau eiga að felast. Og víst er að
kjörin eiga enn eftir að batna, en lijá
hverjum? Sú spurning bíður næstu
áramótaávarpa.
OÓ