Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.1981, Blaðsíða 15

DAGBLAÐIÐ & VtSIR. MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 1981.
15
Óttinn við
breytingarnar
Þegar haflst var handa um að laga
Bakarabrekkuna mynduðust af sjálfu
sér þeir flokkar, sem alltaf eru á móti
öllum breytingum á miðbænum.
Þessir hópar voru á móti því að reisa
Alþingishúsið, af því að það
skemmdi kálgarð Halldór Kr.
Friðrikssonar, þeir voru á móti því að
leggja Lækinn í ræsi, þeir voru á
móti breikkun Lækjargötunnar, á
móti því að rífa Sænska frystihúsið
koma átti Bakarabrekkunni í nútíma-
horf. Þar voru ekki á ferðinni
heilbrigð verndunarsjónarmið,
heldur ótti við breytingar, viðhorf,
sem meira eru kennd við heimsku en
framsýni.
Kostnaðurinn skiptir
ekki höfuðmáli
Morgunblaðið reynir að gera
En af fátæklegum fréttum
Morgunblaðsins er þó ljóst, að
útitaflið er ekki nema hluti af heildar-
kostnaðinum við Bakarabrekkuna.
Aðalkostnaðurinn var vegna þess, að
skipta þurfti um skolplagnir í
brekkunni, skipta þurfti að nokkru
leyti um jarðveg og ákveðið var að
gera þarna áhorfendastæði og steypa
nokkuð myndarlegar tröppur frá
svæðinu.
Og ég held, að Reykvíkingar telji
kostnaðinn ekki skipta hér
höfuðmáli. Hann er ekki meiri en
og þeir vildu láta kolaportið vera á-
fram á Arnarhóli.
Þessir hópar bera fyrst og fremst á-
byrgð á því, að miðbærinn í Reykja-
vík er hvorki fugl né fiskur, heldur
undarlegt samsafn af ljótum skúra-
byggingum og almennilegum húsum.
Og það var auðvitað, að þess-
ir hópar yrðu snarvitlausir, þegar
mikið úr kostnaðinum við Bakara-
brekkuna. Ekki hefur blaðið þó bent
á neinn sérstakan kostnaðarlið, er
farið hefur fram úr hófi. Blaðið
hefur ekki heldur óskað eftir
upplýsingum frá borgaryfirvöldum
um, hvernig framkvæmdirnar
skiptast á einstaka liði, sem væri þó
nauðsynlegt, ef ræða á þetta mál til
hlítar.
Félagsmálastofnun Reykjavikur
eyðir í leigubíla á ári hverju.
Hitt skiptir hins vegar máli, að
Reykvíkingar hafa í staðinn fyrir
ljóta moldarbrekku fengið snotran
útivistarstað, þar sem menn geta
verið sér til ánægju og í skjóli, ef vel
viðrar.
Haraldur Blöndal
ingu. Og ofur skiljanlega. Það eru
svo augljóslega þeirra hagsmunir.
Svarið er
valddreifing
Nýafstaðnir kjarasamningar, i
ljósi þeirrar staðreyndar að efnahag-
ur heimilanna er víða i rústum, undir-
strika gjaldþrot þessa skipulags. Eins
og það eru augljósir hagsmunir
vinnuveitenda, og þá lakari fyrir-
tækja fyrst og fremst að samið sé á
einum stað, við eitt borð, fyrir alla,
þá eru það augljósir hagsmunir
launafólks, að samningavaldinu sé
dreift, samið á einstökum svæðum
(eins og Vestfirðingarnir eru raunar
að gera) eða það sem skynsamlegra
væri, í einstökum fyrirtækjum,
stundum eitt og eitt, stundum mörg
saman. Þá yrði tekið tillit til
aðstæðna, og þá skilaði bætt afkoma
sér í bættum kjörum, fyrir utan
annað það, sem áynnist.
En nú háttar svo til, að þetta er
ekki hægt, vegna þess að rúmlega
fjörutíu ára gömul lög, sem á þeim
tima voru sett með hagsmuni launa-
fólks fyrir augum, koma í veg fyrir
þetta. Mjög líklega vilja vinnuveit-
endur ekki að þessu valdi sé dreift.
Og það sem verra er, það kerfi sem
komið hefur verið upp til þess að
farameð samningsumboðfyrir launa-
fólk, vill heldur ekki huga að
breytingum.
En spyrja má einfalt: Hlýtur ekki
eitthvað meira en lítið að vera bogið
við samningakerfi um kaup og kjör,
sem gerir ekki einu sinni að halda í
óbreytt lffskjör árum saman? Hlýtur
ekki eitthvað meira en lítið að vera
bogið við samningakerfi, þegar kaup-
mætti launa hrakar frá ári til árs?
Þjónar skipulagið launafólkinu,
þegar árangurinn er sá sem hann er?
Fiskverð —
20% hækkun?
Um áramót kemur nýtt fiskverð.
Þar eru enn gerðir heildarsamningar
með afskiptum ríkisvaldsins, nú
þannig að ríkisvaldið á beina aðild að
verðákvörðuninni. Sjómenn og út-
gerðarmenn sitja öðrum megin við
borðið, fiskvinnslan hinum megin,
og á milli þeirra situr fulltrúi ríkis-
stjórnar, og hefur atkvæðisrétt. Það
er samið fyrir alla í einu. Sjómenn
segja réttilega, að þeir hafi borið mun
minna úr býtum en þeir sem í landi
vinna við síðustu ákvörðun. Þetta er
rétt. Þess utan er vísitöluhækkun nú
1. desember, um 10%. Þá hafa laun
hækkað um 3,25%. Samanlagt
verður kröfugerðin vel rúm 20%.
Útgerðarmennirnir eru bundnir við
sjómennina, yfir alla línuna, bæði
þeir sem kunna að reka skip, og eins
hinir, sem ekkert kunna til slikra
verka. Vel líklegt er að niðurstaðan,
eftir þrýsting á ríkisvaldið, verði tæp-
lega 20%, með atkvæðum seljenda
og ríkisvaldsins. Fiskvinnslan mun
þegar í stað segja, að þetta þýði
aðeins súrrandi tap. Alþýðubanda-
lagið mun fara í hálfs mánaðar
áróðursleik. Gengið verður siðan
fellt, um miðjan janúar, um þetta
15%. Fiskvinnslan mun auðvitað
segja að ekki hafi nóg verið að gert,
en við þetta verði að sitja. Þar er
talað fyrir alla í einu, bæði þá þar
sem reksturinn gengur vel, en þó auð-
vitað fyrst og fremst fyrir hina, þar
sem allt er í hönk.
Heildarsamningar, ákvarðanir
fyrir alla í einu, þjóna enn sem fyrr
atvinnufyrirtækjunum, og enn sem
fyrr er tekið mið af þeim rekstri, þar
sem allt er í kalda koli. Hinir hirða
það sem umfram er. Og gengið
verður fellt. Það er því sem næst
hægt að nefna dagsetninguna. Allur
innflutningur hækkar. Og launafólk
fær það ,,bætt” að hluta til einhvern
tímann seint og um síðir.
En því þessa miðstýringu? Af
hverju er ekki samið frjálst um fisk-
verð? Hverjum þjónar miðstýringin?
Sem fyrr þeim rekendum atvinnu-
fyrirtækjanna, sem lakast eru settir.
Hinir græða mismuninn. Það er hinn
grimmi veruleiki.
Svo hækka
landbúnaðarvörurnar
Skömmu síðar sest Sexmanna-
nefnd á rökstóla. Hún semur fyrir
alla framleiðendur landbúnaðar-
afurða í einu. Hún á lögum sam-
kvæmt að tryggja að bóndinn fái
sömu hækkun og aðrir. Allt hefur
hækkað. Þar er ekki tekið mið af
hagkvæntni, ekki af þeirri staðreynd,
að surns staðar er hagkvæmt að
framleiða, og þá ódýrar matvörur, en
annars staðar dýrt og óhagkvæmt.
Það er tekið mið af því sem lakast er,
ogþeim tryggðareinhverjar tekjur sem
oftar en ekki eru raunar smánar-
tekjur. En þeir sem standa betur
hirða auðvitað ómældan ávinning.
Heildarákvörðunin, sem hækkar
allar afurðir bóndans, þjónar í raun
fyrst og fremst þeim, sem býr stærsta
búinu, hefur fyrir bestu afkomuna.
En launafólkið borgar hærra verð —
og fær það siðan bætt að hluta seint
og um síðir.
Þetta kerfi
þekkjum við
Þetta kerfi er auðvitað ekkert felu-
kerfi. Það hefur verið við lýði árum
saman. Hinar efnahagslegu ákvarð-
anir eru samansafnaðar í einum stað.
Launin eru ákveðin af örfáum mönn-
um, þá fiskverðið af örfáum mönn-
um, og loks búvöruverðið af örfáum
mönnum. En það sem menn verða að
fara að hugsa upp á nýtt er það,
hverjum þetta kerfi þjónar. Það
þjónar ekki launafólkinu, ekki sjó-
manninum, ekki smábóndanum. Það
hleður undir þann atvinnurekstur, þá
framleiðslu, sem best er stödd og
mest á undir sér, áður en ákvörðun er
tekin. Þessi ferill ákvarðana er
beinlínis fjandsamlegur launamann-
inum.
Og enda er fólk að missa íbúðirnar
sínar. Og hverjum er um að kenna?
Þeim, sem líta á það sem fyrstu og
síðustu skyldu sína að vernda og
verja þetta kerfi. Og hverjir eru þeir?
Lítum í kringum okkur. Litum upp í
ráðuneyti.
Vilmundur Gylfason.
A „Heildarsamningar, ákvarðanir fyrir alla
^ í einu, þjóna enn sem fyrr atvinnufyrir-
tækjunum, og enn sem fyrr er tekið mið af
þeim rekstri, þar sem allt er í kalda koli,”
segir Vilmundur Gylfason og hvetur til „vald-
dreifingar” í kjarasamningum.
Húsbyggjendur
Höfum opnað blikksmiðju að Smiðshöfða 10.
Önnumst alla blikksmíði, t.d. smíði og uppsetningu á þak-
rennum, þakköntum, hurðahlífum o. fl.
Einnig sílsalista á allar tegundir bifreiða.
piihhsrnidja Q5
Smiðshöfða 10 — Sími84446.

HÁR-STUDIÓ
Opnar föstudaginn 4. desember að Þang-
bakka 10 (í Mjódd), pöntunarsími: 74460
Klippingar — litanir — permanent — lagningar.
Opið: kl. 9—18 virka daga og laugardaga kl. 9—12.
HÁRGREIÐSLUMEISTARI: ÁGÚSTA SVEINSDÓTTIR.
:3C3C3Í3C3ttttat3t3(aC3S3C3S3t3^3i3'at3C3t3t3t3t3C3t3<X3C3<X3S3C3<3t3t3&
TIL SÖLU V0LV0 F 609
Árgerð 1976 lítið ekinn. Selst án palls. kraftút-
tak fyrir sturtur.

Bifreiðin er til sýnis milli kl. 5—6 naestu daga.
Ananaustum
Simi 28855
f VEKJARAKLUKKA
fyrir lítið verð.
np^t' nt Vekur moð tóni oða laglínu. ýtir við svofnpurkunum
IIM;' á 4 mínútna fresti. Stillanlegur styrkur vekjara.
y'aV-?- Ipil, Innbyggt Ijós. Gongur fyrir rafhlöðum — óháð
r ratmagnsleysi. Rafhlöðurnar endast yfir 1 ár.
Bankastræti 8 — Sími 27510
1X2 1X2 1X2
14. leikvika — leikir 28. nóv. 1981
Vinningsröð: 11X—1X2—X21 — 1X1
1. vinningur: 12 réttir—kr. 18.460.00
15878 16478 29471(4/11) 29472(4/11) 28762(4/11)
33052(4/11) 69561(6/11) 71133(6/11)
2. vinningur: 11 réttir—kr. 1.291.00
471 8044 14459 19022 24903 39471 67820+
2002+ 10567 16028 20972 36719 43670 30254(2/11)
3444 13536 18988 24786 37073 65064
Kærufrestur er til 21. desember kl. 12 á hádegi. Kærur
skulu vera skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðs-
mönnum og á skrifstofunni i Reykjavik. Vinningsupphæö-
ir geta lækkað, ef kærur verða teknar tilgreina.
Handhafar nafnlausra seðla ( + ) verða að framvisa
stofni eba senda stofninn og fullar upplysingar um nafn og
heimilisfang til Getrauna fyrir lok kærufrests.
GETRAUNIR — iþróttamiðstöbinni —REYKJAVtK