Dagblaðið Vísir - DV - 12.12.1981, Blaðsíða 8

DV — HELGARBLAÐIЗ LAUGARDAOUR 12. DESEMBER 1981.
8
—
99
„Mór hefur alttaf þótt
vœnt um „Jón er kom-
inn heim"."
Þá þótti
fíntað
vera
dapur
og vonlaus
Iðunn Steinsdóttir,
texta-
höfundur
heimsótt
Hver þekkir ekki lögin „Jón er
komin heim”, „Bíddu pabbi” og
„Ég fer í fríið”? >eir eru örugglega
fáir sem ekki hafa sungið þessi lög
hástöfum á dansleikjum eða eftir út-
varpinu en fáir vita hver það er sem
samdi textana. >að er kona að nafni
Iðunn Steinsdóttir sem á heiðurinn af
þessum vinsælu textum, kona á besta
aldri, sem sumir halda þó að sé orðin
ævagömul, því það sé svo langt síðan
hún byrjaði að semja texta.
Verkamenn
ágrasi
„>etta er nú misskilningur, ég var
komin yfir þritugt þegar ég fór að
semja texta á plötur,” sagði Iðunn,
þegar DV heimsótti hana á heimili
hennar. „Ég orti svolítið á mennta-
skólaárunum en svo var þaöekki fyrr
en um 1969—’70, þegar ég bjó á
Húsavík, að Ingvar >órarinsson, sem
söng þar með Tónakvartettinum,
spurði mig hvort ég gæti samið texta
fyrir þá. Ég hitti hann á götu og bar
hann þetta erindi upp en enn þann
dag í dag fæst hann ekki til að segja
mér hvernig honum datt í hug að ég
gæti samið. Tónakvartettinn var þá
að fara aö syngja inn á SG hljóm-
plötu og ég bjó til tvo texta fyrir þá,
„Ég kveð” og „Stýrimannsvalsinn”.
>annig frétti Svavar Gestson af
nafninu mínu og leitaði hann til mín
síðar þegar hann vantaði texta. —
Annars var ég ekki nema 4ra ára
þegar ég ætlaði að yrkja fyrst.
>annig var að við bróðir minn, sem
er þremur árum eldri en ég, og
frændi okkar, sex árum eldri,
ætluðum öll að semja vísu. Ég man
ekki um hvað vísa frænda míns fjall-
aði en bróðir minn gerði Ijómandi
kisuvísu. >eir fóru með sinar visur og
svo kom röðin að mér. Ég komst
aldrei lengra en að segja fyrstu setn-
inguna því þá ætluðu þeir að ærast úr
hlátri. Auðvitað móðgaðist ég svo að
ég sagði aldrei framhaldið en þetta
átti áreiðanlega að vera hvatningar-
visa því fyrsta setningin var svona:
„Verkamenn á grasi. . . Ég hef
oft hugsað um það siðan hvað ég hafi
ætlaðmér að láta koma á eftir.”
Vorum afskaplega
svartsýn
— Ortirðu eitthvað meira en þessa
einu setningu á æskuárunum? „Nei,
ekki teljandi, en á böllum í unglinga-
skóla var samkeppni um að botna
vísur og þá fór ég að fás( við þetta. Á
þeim árum fór ég einnig að setja
saman Ijóð fyrir sjálfa mig og einnig
Iítils háttar á menntaskólaárunum,
eins og fram kom áðan. >að voru
skemmtileg ár sem ég átti í Mennta-
skólanum á Akureyri. Steinn Steinarr
var okkar leiðarljós þar og við lásum
hann spjaldanna á milli. >að þótti
fint að vera dapur og vonlaus á þeim
árum og við vorum afskaplega svart-
sýn. Dæmi um það er kvæði sem ég
orti á þessum árum og birtist i skóla-
blaðinu:
„Gottþað væriaö gleyma"
Gottþað væri að gle yma,
gleyma UOnum árum.
Gleyma að til vargleði,
gleyma horfnum tárum.
Gleyma gömlum vinum,
gleyma sorg og trega.
Grafa allt i garOI,
gleymsku aUHfaga."
Iðunn var 17 ára þegar hún samdi
þetta en það birti greinilega til eftir
þvi sem árin liðu. >að sýnir textinn
„Ástarþrá”, sem hún gerði mörgum
árum siðar og Mjöll Hólm söng á
plötu:
„Er vorblærinn hlýr á vanda
minn andar,
veturinn hverfur til
framandi strandar,
gáskafull börn út á göluna þjóla,
þá grípur mig þrá
til aðelska og njóta.”
Orðin iaið
á ástartextum
Sumir þeirra texta sem vinsælir eru
hér eru þýddir, t.d. Jón er kominn
heim, en þann texta þýddi Iðunn úr
dönsku.
— Hafa plötuútgefendur
einhverja ákveðna hugmynd um það
hvað textar eiga að fjalla um?
„Já, stundum kemur fólk með
hugmyndir um hvað textinn á að
fjalla. >egar ég gerði textann við „Ég
fer í fríið” var þegar ákveðin hug-
mynd að baki. Textinn átti að fjalla
um sjómann sem er að fara i frí, hann
er að koma að landi og Ijósin heilla
hann. Tilhlökkun átti að koma fram í
textanum. >ann texta samdi ég á einu
siðdegi. >að er yfirleitt alltaf þrýst-
ingur með dægurlagatextana og þá
þarf að ganga að því að semja þá,
eins og hverju öðru verki. >á loka ég
mig oft inni þar til ég er búin, og það
er mjög sjaldan tími til að ganga með
einhvern ákveðinn texta i kollinum,
dag eftir dag.”
— En á hverju byggirðu textann,
ef þú færð ekki ákveðna hugmynd?
„>á hlusta ég nokkrum sinnum á
lagið og geri texta sem mér finnst
falla að laginu. Ef lagið er fjörugt
geri ég gamansaman texta og svo
aftur rómantískan texta við rólegt
lag. Annars er ég orðin leið.á ástar-
textunum; mér finnst miklu skemmti-
legra ef textinn má vera léttur. >að
fer lika mikið eftir lögunum hversu
vel mér gengur að semja textann. Ef
lagið er skemmtilegt og höfðar til mín
þá er ég fljótari að semja. >egar ég
þýði texta þá þýði ég að sjálfsögðu
ekki frá orði til orðs heldur reyni að
halda mér við efnið. Sumu þarf líka
að breyta, eins og i „Eighteen yellow
roses”, sem er þýddur texti, og varð
að átján rauðum rósum hjá mér
vegna hljóðstafanna.”
Þykir vænt um Jón
— Hefur þér dottið í hug að yrkja
órímað?
„Ég kann ekki að yrkja órímað en
mig langar að reyna það. Mér finnst
oft gaman að órlmuðum Ijóðum ef
vel er gert. En mér finnst skelfilegt að
hlusta á það þegar menn eru að reyna
að yrkja hefðbundið en kunna það
ekki.”
— Hvernig finnst jjér að hlusta á
lög sem þú hefur gert texta við og eru
spiluð dag eftir dag í útvarpið?
„Mér finnst dálítið skrýtið að
hlusta á þau. Ég hef gert milli 30 og
40 texta, sem hafa komið út á
plötum, og sjálfri finnst mér þeir mis-
jafnir. >ó held ég að ég verði fyrr leið
á þessum lögum en aðrir, sérstaklega
ef þetta eru textar sem mér hafa þótt
leiðinlegir eða væmnir. Ég hef aldrei
hugsað um hvaða texti mér finnst
skemmtilegur en alltaf hefur mér
samt þótt vænt um „Jón er kominn
heim”.”
A fkastamesta
ieirskáid
á ísiandi
Iðunn er gift Birni Friðfinnssyni og
eiga þau þrjú börn, sem eru uppkom-
in, það yngsta er 16 ára. Hvað finnst
þeim um að mamma sé að yrkja?
„>eim fannst þetta meira spenn-
andi þegar þau voru yngri en ég held
að þeim finnist ekkert sérstaklega til
um það núna, og taka þessu með
jafnaðargeði. Eiginmaöurinn sagði
aftur á móti einu sinni að ég væri
afkastamesta leirskáld á íslandi! >að
var þegar ég var öll á kafi í
jtessu. . .”
Iðunn er fædd og uppalin á Seyðis-
firði, lauk stúdentsprófi frá M.A.
1960 og flutti þá til Reykjavikur:
„>á fór ég að vinna á skrifstofu,
giftist svo fljótlega og eignaðist þrjú
börn á fjórum árum, svo þá var
annaö að gera en að semja texta.
Árið 1966 fluttum við til Húsavíkur,
þar sem maðurinn minn var bæjar-
stjóri, og þar var óskaplega gaman að
búa. >ar var mikið félagslíf og
skemmtilegt fólk. Við bjuggum á
Húsavík í tæp sex ár og þar gerði ég
einna flesta textana. >aðan fluttum
við I Mývatnssveitina, og voru þar I
fjögur ár, þar til við fluttum aftur til
Reykjavíkur.”
Á sólóplötu Ragnars Bjarnasonar,
sem var gefin út 1971, átti Iðunn 8
texta af þeim 12 sem á plötunni voru.
Einn þeirra var „Ég bið þig forláts”,
þýddur úr ensku, sem naut mikilla
vinsælda. >að lá því beint við að
spyrja hvort Svavar Gests hefði fylgst
með henni og alltaf vitað hvar væri
hægt að ná í hana:
„Já, hann vissi alltaf hvar mig var
að finna. >að er þó áberandi að ég
hef samið langminnst meöan ég var I
Mývatnssveitinni. Llklega hefur verið
erfiðara fyrir Svavar að ná til mín
þangað! Annars samdi ég mest úti á
landi; þar voru kirkjukórar, barna-
kórar, karlakórar, og alla vantaði
texta. Svo gerði ég stundum gríntexta
til að syngja á árshátíðum og ýmsar
tækifærisvísur en ég yrki mjög litið
fyrir sjálfa mig. Ég læt þó stundum
vísu fylgja gjöf til vina en það er
ævinlega I léttum dúr, og erfiljóð hef
ég aldrei ort. Ég yrki yfirleitt aldrei
neitt hátfðlegt, ef ég kemst hjá því.”
— Átt þú þér eftirlætis texta-
höfund?
„Já, það er Jónas Friðrik. Mér
finnst hann mjög góður og allt svo
vel gert sem hann lætur frá sér. Svo