Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1982, Blaðsíða 7

DAGBLAÐIÐ& VÍSIR. MIÐVIKUDAGUR 20. JANÚAR 1982.
'7
idur Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Heimilisbókhald 1982
— Bók f rá Pennanum
— Það er hagur þinn og
fjölskyldunnar að hafa gott yfirlit -yfir
fjárhag heimilisins. Heimilisbókhaldið
er því kjarabót. — Þessi orð Penna-
manna eru eins og töluð beint úr sálum
okkar hér, umsjónarmanna neytenda-
mála. Við tökum líka fyllilega undir
það nú á síðustu og verstu tímum
kvarta allir undan háum vöxtum,
flóknum lánskjörum, skuldabyrði, dýr-
tíð og verðbólgu. „Heimilisbókhald”
Pennans er einmitt hannað til að auð-
velda fólki að hafa eftirlit með tekjum
og gjöldum heimilisins. Einnig til að
auðvelda heimilunum að búa sig undir
að mæta stórum afborgunum, skött-
um, fasteignagjöldum og heimilis-
útgjöldum. Gerir líka heimilismönnum
kleift að gera skipulegar greiðslu-
áætlanir, skrá útgjöldin skipulega
niður og fylgjast með skuldum og
vöxtum. Bókin „Heimilisbókhald” er
hin ágætasta að öllum frágangi og fæst
að sjálfsögðu i öllum verzlunum Penn-
ans í Reykjavík. Kostar hún 42 krónur.
-ÞG.
Daglega erljósritaö á 500þúsundXerox vélarí 80 löndum.
AfköstXerox véla eru 10-120 Ijósritá mínútu.
Fullkomin þjónusta. Vélartilafgreiöslustrax.
5 ára ábyrgðarviöhald.
SKRIFSTOFUTÆKNI HF
ARMÚLA 38,105 REYKJAVlK,
SlMI 85455, PO. BOX 272.
Framtíðarspár sérverzlunar:
Mjóddin bezt að tuttugu árum liðnum
íisád
XEROX'
Leiðandi merki í Ijósritun
Myndin sýnir ÁSTAND 1979 ásamt tveimur þróunarmöguleikum. K 1998 sýnir
hugsanlegt ástand að tuttugu árum liðnum ef uppbygging nýrra og sumra af núver-
andi verzlunarhverfum yrði hæg eða miðlungi hröð, en það myndi hafa einhverja
hnignun sumra núverandi verziunarhverfa í för með sér. E 1998 sýnir sömuleiðis hugs-
anlegt ástand tuttugu árum síðar en nú ef staðið yrði við áætlanir um uppbyggingu
nýrra verzlunarhverfa að miklu eða öllu leyti.
NÚMER VERZLUNARHVERFA Á MYNDUM:
(1) Gamli miðbærinn í Reykjavfk. (2) Seltjarnarnes. (3) Borgartún. (4) Ármúli/Skeifan.
(5) Glæsibær. (6) Nýr Miðbær í Reykjavík. (7) Miðbær Kópavogs. (8) Skemmuvegur
Kópavogi. (9) Mjóddin, Breiðholti. (10) Reykjavikurvegur i Hafnarfirði. (11) Miðbær
Hafnarfjarðar. (12) Miðbær Garðabæjar. (13) Áustursvæði (Grafarvogur). (14)
Skipholt. (15) Mosfellssveit.
Reykjavíkur, en einnig var samband
haft við aðra skipulagsaðila á svæðinu
og Kaupmannasamtök íslands.
Könnun þessi er grundvölluð á svo-
kölluðu þyngdarafls-reiknilíkani. Er-
lendis eru slík reiknilíkön algeng
hjálpartæki við skipulag verzlunar.
Hægt er að nota þessi líkön meðal ann-
ars til að spá um fjölda verzlunarferða
milli einstakra íbúðar- og verzlunar-
hverfa.
Er þá oft talað um að ákveðið verzl-
unarhverfi hafi mismunandi mikið að-
dráttarafl og er hverfið talið því sterk-
ara sem aðdráttaraflið er meira.
Hér skiptir miklu hversu aðgengilegt
verzlunarhverfið er og fjarlægð þess
frá íbúðarhverfum. Einnig skipta
verzlunarhættir fólks miklu máli.
Þórarinn Hjaltason verkfræðingur,
einn þeirra sem unnið hefur að þessari
könnun, tjáði okkur að niðurstöðurnar
væru ekki réttari en þær grundvallar-
forsendur sem gefnar eru. Hjálpartæk-
ið sem stuðzt er við, þyngdarafls-
reiknilíkanið, væri tiltölulega gróft
hjálpartæki. Til grundvallar er tekið
mið af veltu í valvöru í einstökum
verzlunarhverfum og íbúafjölda i ein-
stökum íbúðarhverfum og fjarlægðin á
milli þyngdarpunkta í verzlunarhverfi
og íbúðarhverfi. Til einföldunar á mál-
inu og frekari skýringar nefndi Þórar-
inn einfalt lögmál og tók sem dæmi
stórt baðker fullt af vatni. Á baðkerinu
væru tvö niðurföll, mismunandi sver.
Litið vatn færi niður um mjórra niður-
fallið en aftur á móti leitaði vatnið
frekar niður um svera niðurfallið og
bezt væri að sverara niðurfallið væri í
miðjum baðkersbotninum. Sem sagt
aðdráttaraflið.
Hvað er valvara?
Verzlunarkannanir hafa sýnt að velta
valvöru sýnir góða fylgni við aðdráttar-
afl verzlunarhverfa og var því ákveðið
að könnunin næði eingöngu til val-
vöruverzlunar. Hvað er átt við með
heitinu valvara? Þar er átt við vöru sem
neyta/nota má oftar en einu sinni. Svo
dæmi séu nefnd eru hér um að ræða
fatnað, heimilistæki, húsgögn o.fl.,
öðru nafni sérvöru. Þessi könnun náði
því ekki til matvöru og hreinsiefna. Þó
væri unnt að nota útvíkkað það
reiknilíkan sem byggt var upp á Skipu-
lagsstofunni, til þess að gera hliðstæða
könnun á dagvöruverzlun.
Sjö kostir valdir
Reiknilíkanið var notað til að reikna
út rúmlega 70 framtíðarmöguleika á
stærðarhlutföllum milli verzlunar-
hverfa á svæðinu. Þegar þessir mögu-
leikar höfðu verið vegnir og metnir
m.a. með hliðsjón af byggingaráform-
um sveitarfélaganna næstu 20 árin voru
7 kostir valdir til frekari úrvinnslu, 2
fyrir 1986 og 5 fyrir 1998.
Könnunin leiddi margt athyglisvert i
Ijós sem þó verður ekki rakið hér i ein-
stökum atriðum. Vert er samt að geta
þess að nokkur verzlunarhverfi, til
dæmis miðbær Kópavogs, Ár-
múli/Síðumúli, Glæsibær og Mjóddin í
Breiðholti reyndust öflug í þeim skiln-
ingi að niðurstöður urðu þeim ávallt i
hag. Af þessum verzlunarhverfum
reyndist Mjóddin öflugust, enda vel
staðsett gagnvart gatnakerfi og í miðju
fjölmennrar íbúðarbyggðar. Gamli
miðbærinn í Reykjavik kom ekki sér-
lega vel út, miðað við þær forsendur
sem gefnar voru. Þvi virðist mega gera
ráð fyrir að gamla miðbænum muni
hnigna talsvert ef ekkert verður að gert
og þvi heldur fram sem horftr.
A undangengnum árum hefur staðið
til að byggja nýjan miðbæ i Kringlu-
mýri. Niðurstöður könnunarinnar
sýndu svo ekki varð um villzt, að upp-
bygging mikils verzlunarrýmis þar
myndi draga mikið frá aðliggjandi
verzlunarhverfum.
Verzlunarhverfi i randbyggðum höf-
uðborgarsvæðisins virtust samkvæmt
niðurstöðum könnunarinnar ekki ná
nægjanlegri veltu til sin ef gert var ráð
fyrir mikilli aukningu i verzlunarrými
fyrir valvöru annarstaðar á svæðinu.
Lesendum til frekari glöggvunar birt-
um við meðfylgjandi mynd sem sýnir
ástand sem var árið 1979 og siðan tvo
þróunarmöguleika að tuttugu árum
liðnum. Því má svo bæta við að í þess-
ari könnun var gert ráð fyrir óbreyttri
neyzlu valvöru pr. ibúa næstu tvo ára-
tugina.
-ÞG.
Stærðarhlutföll milli
vcrzlunarhvcrfa
Gamla miðbænum mun hnigna töluvert
Síðastliðinn október var gefin út á
vegum Skipulagsstofu höfuðborgar-
svæðisins sérrit er hefur að geyma nið-
urstöður könnunar á valvöruverzlun á
höfuðborgarsvæðinu. Þessi könnun
var unnin í samráði við Borgarskipulag