Dagblaðið Vísir - DV - 28.09.1983, Síða 12

12
DV. MIÐVIKUDAGUR 28. SEPTEMBER1983.
Frjálst, óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjémarformaðurog úlgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstofiarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjó^ar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SIÐUMÚLA12—14. SÍMI86A11. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA33. SÍMI27022.
Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI ll.SÍMI 27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF„ SÍDUMÚLA 12. P rentun:
Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áksriftarverö á mánuði 230 kr. Verð í lausasölu 20 kr.
Hetgarbiað22kr.
Kindur víki fyrirhrossum
Langt er síðan beitarþolsrannsóknir á íslenzkum af-
réttum leiddu í ljós, að mikil ofbeit er á flestum íslenzk-
um afréttum. Helzta undantekningin er á norðanverðum
Ströndum, sem eru í eyði og sæta ekki ágangi sauðf jár.
Kindasinnar hafa lengst af neitað að viðurkenna þessa
staðreynd. Þeir hafa einnig reynt að kenna öllu öðru en
sauðfé um rýrnandi gróður á afréttum. Fyrrum búnaðar-
málastjóri sagði raunar, að kindur bættu gróðurinn.
Á sama tíma hefur ástandið sums staðar orðið svo
alvarlegt, að félög bænda hafa neyðst til að beita ítölu,
það er aö segja ákveða hámarkstölu leyfilegra kinda á af-
rétt. Þessi aðgerð hefur sums staðar dregið úr ofbeit.
I leitinni að öðrum skaðvöldum hafa kindasinnar upp á
síðkastið einkum beint geiri sínum að hrossum. Þeir
segja, að frekar sé rúm fyrir sauðfé á afréttum, ef fækkað
sé hrossum og helzt bannað að hafa þau þar.
I fyrradag var upplýst hér í blaðinu, að 747.000 ær og
1.045.000 lömb þurfa 107,5 milljón fóðureininga sumar-
beit. Ennfremur var upplýst, að 52.000 hross og 5.000
folöld þurfa 19 milljón fóðureininga sumarbeit.
Ekki er því fjarri lagi að álykta, að kindur noti 85% af
gæðum afréttanna og hrossin 15%. Kindasinnar telja að
vísu, að hrossin noti töluvert meira og fari verr með land-
ið. En einkum segja þeir, að hesturinn sé efnahagslega
óæðri skepna.
Sú er trú og firra þessara manna, að kindur og kýr séu
sá landbúnaður, sem máli skipti, enda er hann hinn eini,
sem hefur málfrelsi á þingum Stéttarsambands bænda.
Hrossin eru hins vegar á óæðri bekk með svínum og
hænsnfuglum.
Staðreyndin er hins vegar þveröfug. Hrossarækt á Is-
landi er ekki að neinu leyti á framfæri hins opinbera. Hún
þarf ekki á neinum niðurgreiðslum að halda, útflutnings-
uppbótum, beinum styrkjum né sérstökum lánafyrir-
greiðslum.
Ræktun reiðhesta er raunar orðin að aröbærum at-
vinnuvegi, sem er samkeppnisfær á alþjóðlegum mark-
aði. Árlega koma inn tugir milljóna í gjaldeyri fyrir sölu
hrossa og önnur viðskipti, sem byggjast á þeirri sölu.
Erlendir eigendur íslenzkra hesta hafa á þessu ári
ferðast um landið fyrir 40 milljónir króna, keypt hesta
fyrir 10 milljónir, auk lopapeysa og íslenzka hundsins,
sem orðinn er að stöðutákni hinna erlendu hestaeigenda.
Margir kindasinnar viðurkenna mikilvægi ræktunar
reiðhesta. Þeir segja hins vegar, að ekki þurfi nema
19.000 hross af 52.000 til að standa undir þeirri útgerð.
Aðrir hafa nefnt töluna 38.000 um heppilega stofnstærð.
Hvora töluna, sem menn nota, er ljóst, að hrossin í
landinu eru fleiri en nauðsynlega þarf til að ná upp reið-
hestum. Afgangurinn er notaður til framleiðslu á hrossa-
kjöti, sem kindasinnar telja heldur tilgangslitla iðju.
En staðreyndin er hins vegar sú, að hrossakjöt er
framleitt og selt, án þess að ríkið komi þar til skjalanna.
Hrossakjötsframleiðsla byggist ekki frekar en reiðhesta-
útflutningur á niðurgreiðslum, útflutningsuppbótum,
beinum styrkjum eða sérstökum lánafyrirgreiðslum.
Skattgreiðendur og neytendur þurfa því ekki að hafa
áhyggjur af hrossarækt, þótt hún sé umfram það, sem
þarf til að fá reiðhesta. En ofbeit kindanna á afréttum
kostar hins vegar neytendur og skattgreiðendur á annan
milljarð á hverju ári.
Kindurnar eiga því að víkja, fremur en hrossin.
Jónas Kristjánsson
Aðgerðir ríkisst jórnar
LÝÐRÆÐI
Grjóthleöslumaður, sem tók m.a. aö
sér að hlaða götukanta í þorpi úti á
landi, þar sem þorpiö stóð í bröttum
hlíöum, fékk á sig þann dóm almenn-
ings, að hann gæti ekki hlaöiö kanta
svo vel væri, þeir myndu hrynja fyrr
en seinna. Áhrifamaöur í sveitarstjórn
fór á vettvang og tilkynnti manninum
þennan dóm fólksins. Hleðslumaður-
inn virti þennan viröulega fulltrúa
fólksins fyrir sér, tók síðan upp stóran
stein, henti honum i hleösluna og
sagöi „taktu eftir því ungi maöur aö
þennan stein get ég aldrei lagt þannig
frá mér aö öllum líki í þorpinu.” Þann-
ig lauk samskiptum þessara manna þá
stundina, og ekki er vitað betur en aö
kantarnir hans standi enn í dag sem
traustur grunnur undir malbikuðum
götum.
Lýðræðið misnotað
Af hverju aö segja þessa sögu hér
undir þessari fyrirsögn? Jú, viðbrögð
verkalýðsforystunnar (fulltrúa fólks-
ins) viö aðgerðum ríkisstjórnarinnar í
baráttunni viö verðbólguna uröu til
þess að mér datt þessi saga í hug. I
mörg ár (vinstri stjórnar-árin) höfum
viö heyrt og lesið aö þaö sé fásinna aö
ætla aö lækna verðbólguna með því að
„krukka” í kaup manna. Nú þegar
þessi aðferð m.a. dregur svö mjög úr
veröbólgu aö vonir manna um að hægt
sé aö búa á þessu landi, vakna á ný, þá
kveöur viö sá söngur, aö það sé nú létt
verk aö lækka veröbólguna meö því aö
ræna menn verðbótum á laun. Mál-
flutningur verkalýös „forystunnar” nú
ræöi og launþegasamtök” (Mbl.
22/9’83) eftir Jóhönnu E. Sveinsdóttur
vaknarvonináný.
Það er ekki á hverjum degi sem
maður les skynsamlega skrifaöar
greinar sem án stóryröa benda lesend-
um á hve verkalýðshreyfingin
(stundum með aöstoö ríkisfjölmiöla og
Þjóðviljans) er misnotuö á ólýöræðis-
leganháttaf s.k. „forystu”.
Forsætiöráöherra sagöi í ræðu á
Patreksfirði nú nýverið aö sjálfsagt
væri aö taka úr gildi bann viö kjara-
Kjallarinn
lón Gauti Jónsson
§p „Tryggt verði með lögum að menn geti
látið álit sitt í ljós í leynilegri atkvæða-
greiðslu þegar ákveða á hvort verkfallsvopnið
verðurnotað...”
þegar komin er ríkisstjóm sem þorir
að takast á við vandann, vekur manni
kenndir sem varla hæfa þegni í lýö-
ræðisþjóðfélagi.
Sinnuleysi okkar hefur gefiö þessum
mönnum frjálsar hendur til aö haga
sér eins og „bandítar” í villta vestrinu.
Vinstri stjóm = aflsöppun á sólar-
ströndum í Sovét, raunhæf stjórn sem
tekst á viö vandann = hörö barátta til
vemdar smæling junum.
Þegar maöur les greinar eins og
„Þaö ætlar aö takast” (Dbl. 22/9 ’83)
eftir Magnús Bjarnfreösson og „Lýö-
samningum ef samningsrétturinn yrði
ekki notaöur fyrr en eftir 1. febr. 1984.
Nánast samdægurs var haft eftir for-
seta ASI aö verkalýðshreyfingin hefði
ekkert að gera meö samningsrétt sem
ekki mætti nota. Kokhraustur er strák-
urinn. Nú var svo komiö í aöför ríkis-
stjórnarinnar aölaunþegum, aöekkert
dugar minna en aö skora forsætis-
ráðherrann á hólm, einvigi í sjón-
varpi. Þar á aö auglýsa enn betur en
gert hefur veriö hvaö aögerðir ríkis-
stjórnarinnar em skaðlegar laun-
þegum. Hann athugar ekki að þaö sem
ráðherrann var aö segja var þetta:
,,Samningar um grunnkaupshækkanir
síöustu árin, þegar ekkert var til skipt-
anna, hafa leitt okkur á óheillabraut
óöaverðbólgu — ykkur er ekki treyst-
andi. Ef þið lofið aö haga ykkur eins og
ábyrgir menn þá þarf ekki lög til að
hindra ykkur í þeirri vitleysu sem við-
gengist hefur undanfarin ár.”
Breytt viðhorf
I áðumefndri grein Jóhönnu Sveins-
dóttur kemur fram aö hún telur aö
auka beri lýöræðið í verkalýðshreyf-
ingunni m.a. með því aö atkvæða-
greiösla um verkfallsboðun skuli vera
leynileg atkvæðagreiösla.
Nú, þegar ljóst er aö baráttan viö
veröbólguna ber árangur meö þeim
aögerðum sem notaðar eru, er nauö-
synlegt aö lögbinda atriöi sem þetta.
Það er ljóst á viðbrögðum kommúnista
í „forystu” verkalýðshreyfingarinnar,
að þeir treysta blint á sinnuleysi f élaga
sinna þegar þeir ráöast að óvinveittri
ríkisstjóm.
Mér finnst þaö hörð aögerð rikis-
valds að lögskipa launþegum aö
vernda rétt sinn og þar með lýðræðið í
landinu.
Það er vert umhugsunarefni hvers
vegna fólk hefur um árabil látið óvand-
aöa framapotara ráöa öllum sínum
málum. Ef til vill er það vottur um hve
gott viö höfum þaö. Aður fyrr var
baráttan fyrir bættum lífskjörum hörö,
þá voru launþegar virkir í aðgerðum
til betra lífs. Þá var hreinlega barist
fyrir daglegu brauöi. Nú þurfa menn
að fara að berjast fyrir því að fá aftur
árlegar sólarlandaferðir og aukna
kaupgetu til þess aö geta endurnýjað
litsjónvarpið með stereo-littæki.
Hugsanlega veröur þaö til þess aö hinn
almenni launþegi tekur virkari þátt í
starfi samtaka sinna og kemur þannig
í veg fyrir að óvandaðir menn misnoti
aöstöðu sína og lýðræði til þess aö
'koma höggi á pólitískan andstæðing.
En trú mín er ekki stór. Eg
held að leið sú, sem Jóhanna bendir á í
áðurnefndri grein sé nauðsynleg.
Tryggt verði með lögum aö menn geti
látið álit sitt í ljós í leynilegri at-
kvæðagreiðslu þegar ákveöa á hvort
verkfallsvopnið veröur notað í
baráttunni. Það væri stórt skref í þá
átt aö koma í veg fyrir aö verkföll
veröi notuð til þess að knýja fram
launahækkanir af hagnaöi sem ekki er
til, og þannig magna veröbólguna og
upplausn iþjóðfélaginu.
Jón Gauti Jónsson,
bæjarstjóri.
Albert Guðmundsson fjármálaráð-
herra hefur gengiö fram af elju og
röggsemi, frá því aö hann tók viö starfi
sínu á síðasta vori. Mér þótti mjög til
um það, þegar hann lofaöi að selja þau
ríkisfyrirtæki, sem kaupendur fengj-
ust að, en kominn var tími til þess fyrir
löngu, og mér er sagt, aö hann sé eftir
mætti aö reyna aö lækka ríkisútgjöld,
enda er eyðsla ríkisins oröin óþolandL
Albert veit, aö hann er aö fara meö al-
mannafé. En sumir aörir vita þaö ekki
(eöa látast ekki vita þaö), og þessa
dagana fær hann líklega eyöslutillögur
úr öllum áttum. Eg ætla því aö leyfa
mér aö senda honum tvær spamaðar-
tillögur hér í blaöinu. önnur er um aö
hætta allri svonefndri þróunarhjálp,
hin er um aö hætta rekstri íslensks
sendiráöshjáSameinuöu þjóöunum.
Svonefnd
þróunarhjálp
Viöhverja ersvonefndþróunarhjálp?
Hún er ekki hjálp viö þjóðlr þróunar-
landanna, heldur við ríkisstjómir
þeirra. Og þessar ríkisstjómir em ekki
valdar af þjóöum landanna í frjálsum
kosningum, heldur af einhverjum yfir-
stéttar- eöa menntamannaklikum: i
flestum eða öUum þessum löndum er
einræði, ekki lýðræöi. Ríkisstjórnir
Vesturlanda eru meö öðram oröum
ekki aö gera annað meö svonefndri
þróunarhjálp en aö auövelda
„Sameinuðu þjóðimar hafa reynst gagnslausar...”
einræðisherrum aö kúga þegna sína,
kaupa skriðdreka, orrastuflugvélar og
bankahólf í Svisslandi. Fátækar þjóöir
vantar ekki meiri hjálp frá Vesturlönd-
um, heldur meira frelsi frá ríkisstjóm-
um sínum — en um þaö geta þær neitað
þeim vegna hjálparinnar frá Vestur-
löndum. Það.semég eraðsegja.er.aö
svonefnd þróunarhjálp hefur þver-
öfugar afleiðingar viö þaö, sem henni
varætlað aöhafa.
Þjóöir þróunarlandanna eru ekki fá-
tækar vegna lítillar hjálpar frá Vestur-
löndum (og flestar vora enn fátækari,
áður en þær komust í snertingu við
vestrænar þjóöir). Þær eru fátækar
vegna þess, aö ríkið liggur á þeim eins
og þungt farg, lamar allt framtak
þeirra. Þetta sýnir reynslan. Þær
þjóöir, sem hafa tekið stærstu skrefin
úr fátækt í bjargálnir á síðustu ára-
tugum, eru á Taiwan, í Singapore,
Suður-Kóreu og Hong Kong. Þær hafa
ekki tekið þessi skref vegna þróunar-
hjálpar, heldur vegna þess að einka-
framtakiö hefur verið leyst úr læöingi.