Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.1984, Blaðsíða 4

4
DV. MIÐVIKUDAGUR1. FEBRUAR1984.
Hvernig fáum við mest fyrir
þorskinn þeger nú orðið þarf að
teija hvern fisk upp úr sjónum?
Samanburður á f erskf iskverði hér á landi og á f erskf iskmörkuðum í Bretlandi:
Sölukostnaðurinn
étur upp allan gróðann
Nú þegar farið er aö skammta afla á
i'.ær öllum fisktegundum úr hafinu
kringum landiö aukast vangaveltur
manna um nýtingu þessa afla svo aö
sem mest fáist fyrir hann. Einn anginn
er að bera saman verö á algengustu
fisktegundunum eftir því hvort þær
eru settar í vinnslu hér heima eöa
seldar ferskar á erlendum mörkuöum.
Aö verulegu marki er þaö undir hin-
um erlendu kaupendum og neytendum
komiö hvernig fiskurinn gengur út.
Sem betur fer er eftirspurnin þó
þannig aö yfirleitt er um fleiri en einn
kostaövelja.
Sem dæmi má taka sölu á góðum
þorski, ekki síst af því aö hann er al-
mennt verðmætasti fiskurinn og mest
er af honum. I ár má veiöa 220 þúsund
tonn af þorski en vitanlega verður þaö
ekki allt úrvalsþorskur. En þaö sem er
fer mest í vinnslu hér og síðan á
markað í Bandaríkjunum en einnig
víöar. Á hinn bóginn er alltaf talsvert
um aö þorskur sem og ýmis annar fisk-
ur sé seldur ferskur á markaöi í
Evrópu, einkum í Bretlandi og Vestur-
Þýskalandi. Til skamms tíma var
einvörðungu siglt meö aflann en nú er
farið aö ferja hann í töluverðum mæli í
gámum í flutningaskipum. Þá er
einnig selt nokkuö af ferskum fiski
flugleiöis til Bandaríkjanna.
Þær tölur sem oft er hampaö yfir
ferskfisksölur eru gjarnan mjög slá-
andi og oftast himinhátt yfir þeim
tölum sem haföar eru yfir fiskverð til
vinnslustöðva hér.
Þess vegna baö DV Framleiðni sf. að
gera samanburð á ferskfiskveröi hér
og á ferskfiskmörkuðum í Bretlandi.
Þar er þetta kastiö aðeins fjallaö um
úrvalsþorsk. Vitaö er aö sala á fersk-
um karfa til Vestur-Þýskalands skilar
mun meiru í hlutfalli við verö til
vinnslu hér. Og eins getur veriö um
flatfisk, sem ekki er þó til mikið af, og
ýsa gefur oft vel af sér fersk.
Við mat á þessu koma auövitað til
greina ýmis önnur atriði en beint verö
á einni fisktegund sem menn eru
greinilega meira og minna ósammála
um hve þungt vegi á metaskálunum.
í dag mælir Dagfari______________I dag mælir Dagfari_______ í dag mælir Pagfari
Frjálsir fávitar í hrossarækt
Hrossabændur eru komnir í hár
saman og ekkl í fyrsta skipti. Deilu-
efniö snýst eins og fyrri daginn um
hrossaprang til útlanda og greinir
menn á um hvort rétt sé að selja út-
iendingum gæðinga og góöhesta.
Einhverjir stóöbændur og
Búnaðarfélagsfrömuðir vilja setja
tolla á útflutninginn og banna
mönnum að selja annað en tinda-
bikkjur úr iandi. Gunnar Bjarnason
vill hins vegar frjáls viðskipti og
hefur verið uppnefndur frjáls fáviti
fyrir vikiö.
Hestamannafélagiö Fákur efndl til
kappræðufundar um málið á
dögunum, sem ekki var að vísu jafn-
fjölsóttur og kappræðufundur þeirra
Svavars og Þorsteins í Hafnarfirði,
en þá er þess líka að geta að skjól-
stæðingar flokksformannanna ganga
um á tveim fótum og greiða atkvæði
meðan hestar brokka enn um á
fjórum fótum og fá ekki aðgang að
samkomusölum eða kjörklefum.
Á þessum Fáksfundi var það rif jað
upp að íslensk hross hafa um aldir
verið flutt út og þá einkum sem púls-
hestar, dráttar- og námuhestar og
það er ekki fyrr en á síðarl ánun sem
ríkir karlar i Evrópu hafa lært að
hafa ofan af fyrir ektakvinnum
sinum með útreiðartúrum. Barst
lelkurinn alla Ieið til Grænlands og
minnt á að Grænlendlngar bjóði
gestum sínum að sænga hjá konum
sinum. Hefur sú gestrisni sennilega
verið rif juð upp til að undirstrika að
konur geti stundað fleira en útreiðar-
túra þegar gesti ber að garði. Að
öðru leyti var það feimnismál ekkl
rætt frekar á fundinum en talinu
vikið að kynbótahrossum sem einnlg
eru aufúsugestir og þurfa ekki
grænlenskrar gestrisni við.
Nú gefur það augaleið að mönnum
stendur ekki ó sama ef útflutningur
góðhesta er í slíkum mæii að islenski
stofninn hverfur úr landi og gull-
hross eru seld fyrir silkk. Auðvitað
er það þjóðemisieg hugsjón sem býr.
að baki þeim málstað að aðeins megi
selja tindabikkjur úr landi. Og þó
helst vanaðar.
Við vitum líka að hrossaprang
hefur aldrei verið taUð tU heiðar-
legra vlðskipta og mörg ráð tU þess
að hleypa letibikkjum á tölt með
reistan makka og stál í fótum meðan
fávis kaupandi slær eign sinni á grip-
inn. Og hvers vegna má ekki
viðhalda þeirri góöu viðskiptareglu
úr því hún á annað borð hefur
haldið velU aftan úr öldum og fram á
okkar daga? Ekki þarf að setja lög
og reglur tU að pranga tindabikkjum
inn á græneygða útlendinga, meðan
hrossabændur gera sér það að leik að
svikja púlshesta hver inn á annan í
nafni hrossaræktar og kynbóta.
Maður getur verið bæði frjáls og
ófrjáls fáviti tU að sjá og skUja að
óheft viðskiptafrelsi tU og frá
landinu er besta leiðin tU að losna við
tindabikkjurnar fyrir góðan prís úr
landi og þess vegna á einmitt að
leyfa Gunnari Bjamasyni og
kompanU að stunda sinn frjálsa fá-
vitaskap í frlði.
Auðvitað á ekki að gefa Þjóðverj-
um eöa nokkrum öömm graðhesta
að gjöf, eins og Búnaðarfélagið hefur
gert, heldur á markaðurinn að fá að
ráða og hrossaprang að dafna í skjóli
þess frelsis sem kemur islenskum
hrossapröngurum vel en erlendum
hestakaupendum Ula.
Með þeim hætti getur íslensk
hrossarækt þróast í þá átt sem aUir
vUja, að gæðingarair tölti innan-
lands en blkkjuraar seljast úr landl.
Dagfari.