Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.1985, Qupperneq 28

!8
DV. FIMMTUDAGUR 5. DESEMBER1985.
Menning___________Menning___________Menning Menning
Sýning Hörpu Bjömsdóttur í Salnum
Óhætt er að segja, að ófremdar-
ástand ríki í sýningarsölum borg-
arinnar. Gallerí Lækjartorg lagði
upp laupana fyrir nokkrum mán-
uðum, Listmunahúsið, eitt langlí-
fasta og glæsilegasta gallerí í
Reykjavík, verður að hætta rekstri
á næstu dögiim, og sömu sögu má
segja af yngsta galleríi borgarinn-
ar, Salnum við Vesturgötu. Það
síðastnefnda hefur verið rekið af
áhugafólki, sem sér nú fram á stór-
hækkun ó stórhækkaða leigu.
Leigukjör virðast einnig ætla að
verða Gallerí Langbrók þung í
skauti og gætu riðið galleríinu að
fullu.
Óneitanlega er það sérkenniiegt,
að þeir sem nú hýsa Salinn og
Gallerí Langbrók, samtökin Hlað-
varpinn og Minjavernd, hvort-
tveggja með yfirlýst menningarleg
markmið, skuli ekki telja það í
sínum verkahring að styðja við
bakið á ungum myndlistarmönnum
og hönnuðum.
Því fer hver að verða síðastur að
skoða sýningar á þessum stöðum.
f Salnum stendur nú yfir sýning á
verkum Hörpu Björnsdóttur, sem
er einn aðstandenda galleríssins.
Harpa er held ég eina konan í hópi
íslenskra myndlistarmanna, sem
fjallar opinskátt um kynferðislegt
samband karls og konu, munúð,
unað og allt það sem flokkað hefur
verið undir erótík.
ANDSTÆÐAR HVATIR
Þetta gerir Harpa á þokkaftillu
og oft meinfyndnu líkingamáli, þar
sem gamlar mýtur eru teknar til
endurskoðunar og umbreytingar.
Henni er sérstaklega hlýtt til
svansins, ekki aðeins vegna af-
skipta hans af meynni Ledu forðum
daga, heldur einnig vegna þess að
svanurinn er skáldfugl. Skáldskap-
argáfan og kynhvötin eru greinar
á sama meiði, í senn óbærilegar og
ómissandi.
Svanurinn í myndum Hörpu er
mannskepnunni oft til vandræða.-
Hann grær saman við karlmann-
inn, verður málpípa hans og böl-
valdur, en lyftir honum einnig í
hæstar hæðir, ég tala nú ekki um
ef kvenkynið lætur svo lítið að
gæla við hann.
En svaninn er líka að finna í
konunni, en henni virðist hins
vegar ganga betur að tjónka við
fuglinn en karlmanninum.
Kannski er Harpa að segja að
konunni gangi betur að lifa með
andstæðum hvötum en karlmann-
inum, hvað veit ég.
AÐ BRÚA BILIÐ
Ég hef e.t.v. gert meira mál úr
þessari svanasymbólík Hörpu en
efni standa til, þar sem svanamynd-
ir eru í minnihluta á sýningu henn-
ar að þessu sinni. Eftir sem áður
Harpa Björnsdóttir ásamt tveimur verka sinna.
fjallar hún um ýmsar hliðar á
hvötum konunnar, erótíska út-
geislun hennar, fullnægju og stolt
yfir eigin líkama.
Verk listakonunnar eru að stofni
kröftugar teikningar, þar sem
markað er fyrir helstu líkamspört-
um með sveiflu dökkra lita. Fylling
formanna og baksvið eru síðan
gefin til kynna með nokkrum, allt
að því tilviljunarkenndum,drátt-
um.
Þessi kviki, umbúðalausi tján-
ingarmáti held ég að henti Hörpu
afar vel. Sem sést á því, að þegar
hún tekur til við að mála „alvöru”
olíumyndir á striga, og vanda til
byggingar þeirra, er eins og þær
stirðni og steinrenni.
Hér er á ferðinni „kvennalist”
sem brúar bilið milli karla og
kvenna, í stað þess að senda annað
kynið út í kuldann.
AI
MEÐFRAM LANDSLAGI
Ný bók með verkum Sigurðar Guðmundssonar
Sigurður Guðmundsson mynd-
listarmaður er ólíkindatól. Árum
saman hefur hann sett á svið uppá-
komur með ljóðrænu yfirbragði og
fest þær ó filmu, við mikið lof og
prís gagnrýnenda og safnstjóra, og
virtist ekkert lát ætla að verða á
tilbúningi slíkra verka.
En áður en aðdáendur hans gátu
sagt svo mikið sem „Haags Geme-
entemuseum" var Sigurður búinn
að snúa við blaðipu og farinn að
búa til gríðarlegar steypur af ýms-
um hugdettum og hugarórum.
Nokkrar af þessum steypum sáum
við á Listahótíð í fyrra.
Að því ég best veit heldur Sigurð-
ur enn tryggð við steypt verk, en
nú er hann allt í einu farinn að
teikna með viðarkolum upp á
gamla mátann. Hollenskur for-
leggjari hefur nú gefið 20 viðar-
kolsteikningar eftir Sigurð út í
veglegu bandi undir nafninu „With
landscape" (Meðfram landslagi?),
og fæst þessi bók viða í bænum,
m.a. í Bókabúð Snæbjarnar.
VÆNT UM ÞJÁNINGUNA
Sigurður býr yfir innvirðulegu
skopskyni og lýsir því í formála
bókarinnar hvemig þessar teikn-
ingar urðu til: „Eiginlega hefur
mér aldrei geðjast að listamönnum
sem gera kolteikningar. Og í hroka
mínum sneyddi ég' hjá þeim. Síð-
sumarmorgun einn, ekki alls fyrir
löngu, vaknaði ég og í staðinn fyrir
sígarettulöngun, fann ég í fyrsta
skipti ó ævinni til löngunar að gera
kolteikningar... Vankunnátta mín
á þessu nýja sviði var mér ekki
hindrun. En samt verð ég að játa
að þrátt fyrir alla ánægjuna fann
ég til nokkurra vonbrigða vegna
þess hve vel mér féll þessi iðja. Það
að skapa list olli mér alltaf þján-
ingú og greinilega var mér farið
að þykja vænt um þessa þjáningu..”
Eins og nafn bókarinnar bendir
til kemur landslag talsvert við sögu
í teikningum Sigurðar, sem er út
af fyrir sig ekki ný bóla í myndlist
hans. Mörg ljósmyndaverk hans
ganga einmítt út á einræður við
náttúrukrafta.
En teikningin gerir honum kleift
að umtuma landslagi, ýkja og
breyta að vild. Eins og Sigurður
tekur skýrt íram sjálfur er hann
ekki vanur teiknari, en það kemur
ekki að sök. Honum tekst á sinn
hátt að gefa til kynna stefnumót
ólíkra fyrirbæra og viðhorfa á ís-
lenskum berangri, m.a.s. gætu
sumar mynda hans verið frá Vest-
mannaeyjum.
ORÐSTÍR DEYR ALDREGI
Það er líka auðséð á teiknistíl
Sigurðar að hann hugsar yfirleitt
í þremur víddum. Sumar kola-
myndimar gætu hæglega verið
drög að skúlptúmm.
Hvað er það svo sem skeður í
þessum teikningum? Strangt til
tekið ekki neitt. Þó skoðum við þær
aftur og aftur, ávallt með sömu
eftirvæntingunni. Sigurður er ekki
nýgræðingur í bókaútgáfu. Eftir
hann liggja nokkur bókverk, þar
sem myndlist og bókarform verða
eitt. „With Landscape" er annars
eðlis, meir í ætt við hefðbundnar
viðhafharútgáfur á verkum mynd-
listarmanna - sem er til marks um
orðstír hans á meginlandi Evrópu.
Sigurður Guðmundsson.
VIÐ ÉTUM HATTINN OKKAR ef. .