Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.1985, Síða 22

DV. LAUGARDAGUR 28. DESEMBER1985.
22
* *****+*W**+***+*+++if.
l r |
r
Úrvali
Í-MIKIÐ AÐ LESA
$ FYRIR LÍTIÐ
Janúarheftið er
komið á blað-
sölustaði.
$ Meðal efnis
| þetta:
| Stefnan tekin á Te-
★ heran: Saga af flug-
★ ráni
★ Nákvæm lýsing á því
★ þegar flugvél Kuwait
í Airlines, ílugi 221, á leið
★ frá Dubai til Karachi, var
★ rænt í nafni Allah.
★
★ Reimleikar í bíl
★ íslensk frásögn af
★ draugagangi í bíl vestur á
★ fjörðum þetta er saga
Í úr samtímanum.
★
★
1100 metra ofan í jörð-
★ ina
★
★
★
★
★
★
★
★
★
í
I
i
★
í
★
★
★
★
★
★
★
Úrval bregður sér í kola-
námu í Wales og rifjar
líka upp nokkur atriði
um barnaþrælkunina sem
fylgdi í kjölfar iðnbylt-
íngarinnar.
líflð
Dolly Parton
er leikur
Dolly Parton segir frá
sjálfri sér, bernsku sinni
og starfsferli - hress og
brjóstgóð að vanda.
Sjúkleg afbrýðisemi
er hættuleg
Afbrýðisemi er talin böl-
valdur eins hjónabands
afhverjum fjórum,ogí
sinni verstu mynd er hún
nánast ólæknandi sjúk-
dómur. Lærið um hana í
tæka tíð - til þess eru vítin
að varast þau.
tímarit fyrir alla
Áskriftarsíminn
er
(91)27022
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
¥
i
★
★
*•
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
i
★
★
★
★
★
★
*
★
★
★
★
i
í
★
!
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
★
!
t
★
i
★
!
i
i
★
i
í
★
★
I
★
★
★
★
★
★
★
★
!
{
í
Heimsmeistarataktar
í Hollandi
Kasparov sigraði Timman í einvígi 4-2
Mörgum þótti heimsmeistarinn
ungi, Garrí Kasparov, óþarflega
ævintýragjarn að leggja af stað í
víking til Hollands svo stuttu eftir
að heimsmeistaratitillinn var í
höfn. Bæði 'mætti ætla að hann
væri þreyttur eftir átökin í Moskvu
og eins að hann þyrfti undirbún-
ingstíma fram að næstu rimmu við
Karpov sem hefst strax þann 10.
febrúar. En Kasparov vill auðsjá-
anlega sýna skákheiminum að þar
fari „teflandi heimsmeistari“.
Reyndar var einvígi hans við
Timman ákveðið með löngum fyr-
irvara og Kasparov skoraðist ekki
undan þrátt fyrir breyttar aðstæð-
ur. Orð skulu standa segir 11.
boðorðið.
Og mótherji hans, Jan Timman,
hefur einnig staðið í ströngu. Á
dögunum tryggði hann sér áfram-
haldandi þátttöku í heimsmeistara-
keppninni er einvígi hans við
Mikhail Tal lauk með jöfnu, 3-3.
Timman mun því mæta Jusupov
hinum sovéska i einvígi sem hefst
þann 8. janúar og þá munu Vaganj-
an og Sokolov einnig tefla. Sigur-
vegarar þessara einvíga tefla síðan
innbyrðis í byrjun mars um réttinn
til þess að tefla við þann sem tapar
í heimsmeistaraeinvíginu. Þá fyrst
er sjálfum heimsmeistaranum að
mæta.
Einvígi Timmans og Kasparovs
var glæfralega teflt og einkenndist
af því að vera laust við tauga-
spennu heimsmeistarakeppninnar.
Hollenska sjónvarpsstöðin KRO
stóð fyrir einvígi í tilefni af afmæli
sínu og teflt var í hollenska bænum
Hilversum. Þar vakti einvígið gíf-
urlega athygli og daglega komu
2500 áhorfendur frá yfír 30 löndum.
Þess má geta að á heimsmeistara-
einvíginu í Moskvu voru að jafnaði
um þúsund manns í Tsjækovsky-
tónlistarhöllinni.
Og áhorfendur fengu meira en
nóg fyrir snúð sinn. Fyrstu tvær
skákirnar vann Kasparov glæsi-
lega en þá ofmetnaðist hann, senni-
lega með hugann við 6-0 sigra
Fischers hér um árið. Timman náði
á hann höggi í þriðju skákinni og
minnkaði muninn, síðan tvö jafn-
tefli en Kasparov klykkti út með
sigri í 6. og síðustu skákinni. Loka-
tölur 4-2, heimsmeistaranum unga
í vil.
í þeim þremur skákum þar sem
Kasparov hafði svart beitti hann
spænskum leik og fetaði þar í fót-
spor Karpovs. Hann vann eina,
tapaði annarri og mátti hafa sig
allan við að halda jöfnu í þeirri
þriðju, gegn uppskiptaafbrigði
Timmans. Með hvítu tefldi Kasp-
arov beitt afbrigði af Nimzo/drottn-
ingarindverskri vörn. Þetta voru
fjörugustu skákir einvígisins. Tvær
þeirra vann Kasparov glæsilega en
þeirri þríðju lauk með jafntefli (4.
skákin). Hún var hressilegust
skákanna í einvíginu og iðandi af
möguleikum.
Hvítt: Garrí Kasparov
Svart: Jan Timman
Nimzo-indversk vörn.
I.d4 Rf6 2.c4 e6 3.Rf3 b6 4.Rc3
Bb4 5.Bg5 Bb7 6.e3 h6 7.Bh4 g5
8. Bg3 Re4 9.Dc2
Hefðbundna framhaldið en í 2.
skákinni lék Kasparov 9.Rd2!? sem
skotið hefur upp kollinum í nokkr-
um nýlegum skákum. Framhaldið
varð: 9.-Rxc3 10.bxc3 Bxc3 ll.Hcl
Bb4 12.h4 gxh4 IS.Hxh l Bd614.Dg4
Bxg3 15/Dxg3 Rc6? (betra 15.-Ra6)
16.d5! Re7 17.Bd3 d6? 18.Dg7 Hg8
10.Dh7! með yfirburðastöðu á hvítt.
9. -Bxc3+ 10.bxc3 d6 ll.Bd3 f5
12. d5 Rc513.h4!
Nýjung ístaðl3.Rd4strax.
13. -g4 14.Rd4 Df6 15.0-0 Rba6
16.Rxe6Rxe617.Bxfö!
Með mannsfórninni nær Kasp-
arov öflugu frumkvæði. Svarti
kóngurinn verður strandaglópur á
miðborðinu, línur opnast og hann
fær þrjú peð. Mikilvægast er þó að
svörtu mennirnir, biskupinn á b7
og riddarinn á a6, eru úr leik í
augnablikinu.
17.-Rg7 18.Bg6+ Kd7 19.Í3! Haf8
20.fxg4 De7 21.e4 Kc8 22.Dd2 Kb8
23.Hxfó+ Hxf824.Dxh6Bc8
Kasparov hefur náð samstæðum
frelsingjum á kóngsvæng en
peðsránið kostaði tfma og á meðan
hefur svartur náð að koma kóngn-
um í skjól og biskupnum í leikinn.
Timman er að því kominn að rétta
úr kútnum svo Kasparov leggur
allt í sölurnar.
25.Hel!? Bxg4
abcdefgh
26.c5!?
Ótrúlegur leikur en um leið
dæmigerður fyrir Kasparov. Ef
strax 26. e5 þá 26.- dxe5 27.Bxe5
RÍ5! og nú væri 28.Bxc7 + svarað
Kasparov.
með 28.-Rxc7 og svartur sleppur.
Eftir 26.-Rxc5 valdar riddarinn
ekki lengur á c7 og 26.-bxc5? er
auðvitað einnig slæmt vegna þess
að kóngsstaðan opnast. Timman
fellur ekki í gildruna og finnur
öflugt svar.
26.-DÍ6! 27.cxd6Bh5!
Annar maður fellur og nú má
Kasparov hafa sig allan við að
haldajöfnu.
28.e5 Dxg6 29.Dxg6 Bxg6 30.e6
Rc5 31.d7 Rxd7! 32.exd7 Hd8
33. He6! Bh5?
Ekki 33.-Rxe6? 34.dxe6 Be8 35.h5
Bxd7 36.Bh4! og möguleikar hvíts
í kapphlaupinu eru heldur betri.
En 33.-BÍ5 gefur svörtum vinnings-
möguleika.
34. Be5Hxd735.Hh6! Bf7
Eða 35.-Be2 36.Hh7 og vinnur
manninn aftur.
36.Bxg7 Bxd5 37.Be5 Bxa2 38.h5
Kb739.g4Bc440.g5a5
Tímamörkunum náð. Staðan er
ákaflega hvöss en svo virðist sem
möguleikarnir vegi nokkuð jafnt.
41.g6 Hd5 42.BÍ4 Hf5 43.Bg3 a4
44.Hh7 Hc5 45.h6 a3 46.He7 a2
47.Hel Bd3 48.h7 Hh5 49.Hal
Bxg6 50.Hxa2 Hxh7 51.KÍ2 Hd7
52.Ke2 Hd5 53.Ha4 c5 54.HÍ4 Be8
55.Ke3 Hdl 56.He4 Bb5 57.c4 Bd7
58.Ke2 Hgl 59.He7 Hxg3
60.Hxd7+ Ka661.Kd2Ka5 62.Hd6
- Og jafntefli samið. Æsispenn-
andi skák og miklar sviptingar þar
til yfir lauk.
Tvær nýjar frá Skákprenti
Rétt fyrir jólin komu tvær nýjar
skákbækur á markað frá tímarit-
inu Skák og Skákprenti þar sem
Jóhann Þórir Jónsson heldur um
stjórnvölinn. Hann hefur haft þann
sið að gefa skilvísum áskrifendum
jólagjöf sem að þessu sinni er ein
af perlum skákbókmenntanna.
Barátta á borðinu heitir hún í
íslenskri þýðingu Braga Halldórs-
sonar en þar er á ferð hin fræga
bók David Bronstein um áskor-
endamótið í Zurich 1953. Hin bók-
in, sem út kom nú, er fyrsta bindi
af ritröð um íslenska skákmeistara
sem hefur verið sex ár i smíðum.
Bók Bronsteins er sennilega
frægasta mótabók allra tima vegna
sérlega vandaðra og lærdómsríkra
Skák
Jón L. Ámason
Timman.
skýringa Bronsteins. Bókin er 268
bls. og þetta fyrra bindi inniheldur
14 umferðir (98 skákir) af þeim 28
sem tefldar voru á mótinu - kepp-
endur voru 15 og tefldu tvofalda
umferð. Bronstein var einn snjall-
asti skákmaður heims á þessum
tíma og sannarlega sá hugmynda-
ríkasti. Hann nýtir sér efniviðinn
úr skákum mótsins til þess að
varpa Ijósi á ýmsa þætti miðtaflsins
og skýringar hans eru miðaðar við
hinn almenna lesanda. Um tilgang
bókarinnar segir hann m.a. (bls. 8):
„Fjöldinn allur af dæmigerðum
stöðum sem koma- upp í baráttu
hugmyndanna eru sundurgreindar
í þessari bók. Nokkur strategísk
hugtök eru rannsökuð eins og t.d.
veikleiki á svörtu reitunum, kostir
biskupaparsins, mótspil á öðrum
hvorum vængnum, afstæður styrk-
ur mannanna, yfirvöldun og ýmis
önnur og auk þess nokkrir þættir
baráttunnar eins og innsæi, útsjón-
arsemi og ákveðni.
Skákir úr stórmeistaramóti leiða
lesandann inn í vinnustofu fremstu
skákmeistara samtímans og sýna
hvernig listaverk í skák verður til.
Höfundinn langaði til þess að fjalla
um minnst rannsakaða og um leið
skemmtilegasta þátt skákarinnar -
miðtaflið - og hvernig stórmeistar-
ar samtímans meðhöndla hann.
Þetta er megintilgangur bókarinn-
ar.“
Nú eru þrjátíu ár frá því Bron-
stein ritaði bókina og vitaskuld
hefur skákkunnáttu fleygt fram á
þeim tíma. Ekki verður fram hjá
því litið að skákirnar á mótinu og
þá um leið skýringar Bronsteins
þykja á köflum frumstæðar á nú-
tímavísu. En bókin heldur gildi
sínu engu síður en Islendingasög-
urnar^
Bragi Halldórsson hefur snúið
bókinni yfir á kjarngott íslenskt
skákmál, eins og hans er von og
vísa, og um leið hefur hann unnið
þarft verk. Engum blöðum er um
það að fletta, að ungir skákmenn
á uppleið hafa margfalt betra af
lestri svona bókar heldur en legu
yfir informöturum og alfræðibyrj-
anabókum.
Bókin Islenskir skákmeistar-
ar, I, er sú fyrsta (og vonandi ekki
sú síðasta) í ritröð um íslenska
skákmenn sem náð hafa því marki
að tefla í landsliðsflokki einu sinni
eða oftar, frá u.þ.b. árinu 1950.
Undirbúningur að útkomu hennar
hófst þegar á árinu 1979, fyrst undir
handleiðslu Braga Kristjánssonar,
þá Braga Halldórssonar og frá 1982
hefur Trausti Björnsson verið rit-
stjóri verksins.
I þessu fyrsta bindi, sem er 142
bls. í stóru broti og prentað á gljá-
pappír, er að finna 15 skámeistara
sem hafa upphafsstafinn A eða Á.
Þeir eru Ágúst Karlsson, Áki Pét-
ursson, Andrés Fjeldsted, Andri
Áss Grétarsson, Ari Guðmundsson,
Arinbjörn Guðmundsson, Árni
Grétar Finnsson, Árni Snævarr,
Árni Stefánsson, Arnór Björnsson,
Ásgeir Þór Árnason, Ásgeir P.
Ásbjörnsson, Áskell Örn Kárason,
Áslaug Kristinsdóttir og Ásmund-
ur Ásgeirsson.
Rakinn er stuttlega æviferill
hvers skákmeistara, nákvæm skrá
er yfir þátttöku hans í mótum þar
sem fram kemur vinningatala og
sæti og birtar eru bestu og frægustu
skákir hans, með skýringum og
formálum, sem oft eru eftir skák-
meistarann sjálfan. Þá er fjöldi
stöðumynda í bókinni, skákbrot og
skákdæmi og síðast en ekki síst
hátt upp i hundrað ljósmyndir frá
ýmsum tímum sem gefa bókinni
sérlega skemmtilegan svip.
Eins og sést af upptalningunni
hér að framan ægir saman ungum
og efnilegum skákmönnum og
gömlum meisturum og gerir það
frásögnina svolítið slitrótta en um
leið fjölbreytta. Sérstaklega er
fengur að köflunum um þá eldri og
þeim myndum sem fylgja en er frá
líður má búast við að bókin verði
ómetanleg heimild.
Bókin er skemmtileg aflestrar og
skoðunar en ekki er hún gallalaus.
Nokkrar meinlegar villur hafa
slæðst inn, t.d. er Ásgeir Þór Árna-
son í tvígang nefndur Ásgeirsson
og fleiri skákir eru í bókinni en
efnisyfirlit gefur til kynna - hvort
sem það er kostur eða löstur. Þá
eru skýringar við nokkrar hinna
eldri skáka gripnar úr gömlum
tímaritum eða bókum og mér segir
svo hugur um að þær hafi sumar
hverjar a.m.k. verið unnar í fljót-
heitum og ekki verið ætlað að
standast tímans tönn til eilífðar.
Og þótt bókin hafi verið sex ár í
vinnslu virðist hafa gætt tímahraks
í lokin. Eg get ekki annað en nefnt
athugasemdir við skák á bls. 55,
sem eru fyrir neðan allar hellur.
En hvað um það. Þessi atriði eru
lítilfjörleg og ætti að vera auðvelt
að kippa í lag fyrir næstu bindi
þessa merka safns. Eftir stendur
sem áður að þetta er eiguleg og
skemmtileg bók og frábær heimild
er frá líður.
JLÁ.