Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.1986, Qupperneq 20

V andalar
í miðbænum
Verslunareigend-
ur og aðrir í
miðbæ Reykja-
víkur eru víst orðnir
langþreyttir á þeim
vandalisma sem löngum
hefur þar viðgengist:
stórar og smáar glugga-
rúður eru iðulega og
hvað eftir annað mask-
aðar mélinu smærra -
einhverjum til skemmt-
unar. Heyrst hefur að
útilokað sé fyrir búðar-
eiganda á þessum slóð-
um að fá glertryggingu -
og sérstök viðlagasveit,
sem lögreglan hefur
samband við, þarf jafnan
að vera í viðbragðsstöðu
til að geta hlaupið til
þegar einhver ölóður el-
legar bara bandóður fer
að bryðja gler.
Maðurinn á myndinni
settist í gluggann á
Reykjavíkurapóteki,
bað hund sinn að sitja
kyrran og sló á þráðinn.
Reyndar er maðurinn
glerísetningarmaður eða
glermeistari, og hundur
hans eflaust sérþjálfaður
glerhundur.
Gler er steinefni - og
hefur verið unnið til
ýmiss konar brúks í
langan tíma. Glerperlur,
sem Egyptar skreyttu sig
með og fundist hafa í
rústum í Egyptalandi,
eru frá því 2500 árum
fyrir Krist. Og trúlega
er enn lengra frá því
maðurinn fór að skreyta
sig með gleri og reyna
að gera sér muni úr
þessu efni. En almenni-
leg glerslípunar- og
glerblásturskúnst spratt
ekki upp fyrr en seinna,
en þróaðist með ýmsu
móti eftir heimnshlut-
um. Það er þannig
fróðlegt að bera saman
glermuni sem arabar
hafa gert og svo Ev-
rópubúar, Þjóðverjar
eða ítalir. Stíllinn vitnar
um upprunann, sögu og
viðhorf. Enda er maður-
inn aðeins stíll; eða svo
segja Fransmenn. Og
þeir ættu að vita það -
stílistar á flestum svið-
um.
Annars byrjuðu menn í
Mynd: Gunnar V. Andrésson
Englandi að búa til
gluggarúður á síðmið-
öldum. Þessar rúður
voru aðeins notaðar í
kirkjuglugga. Það er
ekki fyrr en kemur fram
á sextándu og sautjándu
öld að glergerð fer að
þróast í Englandi - og
streyma þá til Englend-
inga áhrif frá Þýska-
landi og Ítalíu. A þessum
tíma fengust glergerðar-
menn helst við að forma
drykkjarglös og skraut-
muni úr gleri og beittu í
aðalatriðum aðferðum
sem glergerðarmenn
beita enn þann dag í dag.
Nútíma glergerð - og
þá er átt við rúður eins
og þær sem reykvískir
óspektarmenn skemmta
sér við að sprengja um
nætur - hófst ekki fyrr
en upp úr miðri síðustu
öld og er enn að þróast.
Glugginn á Reykjavík-
urapóteki, sem Gunnar
Andrésson ljósmyndari
myndaði, hefur víst
nokkrum sinnum verið
kíttaður gleri. En trú-
lega hafa rúðurnar í efri
hluta gluggans fengið að
vera lengur í friði en
stóra útstillingarrúðan.
Það sést oft á gleri í
gluggum verslana og
íbúðarhúsa í Reykjavík
hvort rúðan hefur fengið
að vera á sínum stað eða
hvort menn hafa skipt
um gler. Gamalt rúðu-
gler er ójafnt og ljós-
brotið ögn skakkt og
hægt að skoða hluti í
spéspegli gegnum þessar
gömlu rúður. Það er eins
og dregist hafi til í þeim
og að glerið sé misþykkt.
Fengi þannig rúða að
vera í rammanum í 2500
ár þá myndi hún smám
saman síga öll niður í
karniinn og breytast í
glerhaug. En í seinni tíð
hafa menn betrumbætt
gleriðnaðinn. Nú eru
gluggarúður rennislétt-
ar og jafnar og hertar
þannig að ekki dregst til
í þeim.
Sérfræðingurinn á
myndinni er eflaust að
velta þessu öllu fyrir sér.
-GG