Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1986, Síða 14

14
FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 1986.
Frjálst.óháÖ dagblaö
Otgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JONAS HARALDSSON og ÖSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 500 kr.
Verð i lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr.
Gjöld án afnota
Nýja útvarpsstöðin, Bylgjan, er mánaðargömul. Hún
hefur náð góðri fótfestu. Það sýndi skoðanakönnun DV
fyrir skömmu. Spurt var, hvaða útvarpsstöð fólki þætti
bezt. Bylgjan fékk mest fylgi, um 46 prósent. Könnunin
náði aðeins til fullorðinna. Líklega hefði Bylgjan fengið
meira, hefðu börn og unglingar verið með. En þetta
vekur strax þá mikilvægu spurningu, hvernig fara skuli
með afnotagjöld þau, sem Ríkisútvarpið innheimtir um
þessa mundir.
Þegar nær helmingur fullorðins fólks á Faxaflóa-
svæðinu telur Bylgjuna bezta, er þá ekki líklegt, að
mjög margir séu alveg hættir og sumir næstum hættir
að hlusta á Ríkisútvarpið? Við .vitum öll, að Bylgjan
er sú stöð, sem yfírgnæfandi er hlustað á um miðjan
daginn á þessu svæði. Nær alls staðar, í stofnunum og
fyrirtækjum, þar sem útvarp er látið ganga, er það Bylgj-
an, sem fólk hlýðir á. Sú var tíðin fyrir skömmu, að
rásir Ríkisútvarpsins voru látnar ganga á slíkum stöð-
um. Þarna hefur mikið breytzt.
Afnotin af Ríkisútvarpinu hafa því mikið minnkað.
Margir sleppa því alveg. Enn má búast við, að hlutur
Ríkisútvarpsins minnki, eftir því sem Bylgjan bætir frét-
taflutning sinn og framsetningu frétta. í sjónvarpsmál-
um er ný stöð að koma til sögunnar'. Augljóst er, að
hún mun taka frá Ríkissjónvarpinu. Við getum ekki
spáð á þessari stundu, hvernig fer um hina nýju stöð,
Stöð tvö. Fólk þarf að leggja í talsverðan kostnað til
að fá full afnot af henni. En það ræður því sjálft. En
að samanlögðu hlýtur útkoman að verða, að mikið dragi
úr hlustun Ríkisútvarpsins. Við erum nú að greiða
kostnaðinn af þessari stofnun. En auðvitað er rétt að
krefjast þess, að þeir greiði engin afnotagjöld til út-
varps, sem lítil sem engin afnot hafa af því.
Hannes H. Gissurarson gerði þetta að umtalsnefndi
í kjallaragrein í DV nú í vikunni. „Segjum sem svo“-
sagði hann, „að gefin séu út tvö dagblöð í Reykjavík,
Ríkisblaðið og Dagblaðið. Þar sem Ríkisblaðið sé leiðin-
legt en Dagblaðið skemmtilegt, vilji fáir lesa Ríkisblaðið
en margir Dagblaðið. Samt sé Ríkisblaðið sent inn á
hvert heimili og þaðan auðvitað beint í ruslakörfuna,
og svipþungir innheimtumenn þess knýi dyra í hverjum
.mánuði og hóti öllu illu, sé ekki greitt fyrir það. Flest-
um þætti þetta auðvitað hið argasta óréttlæti.“
Hannes nefnir réttilega, að Ríkisútvarpið og Bylgjan
búa alls ekki við jafnrétti. Bylgjan þarf að treysta á
auglýsingatekjur, en Ríkisútvarpið leggur afnotagjöld
á okkur öll.
Raunar er ástæða til að undirstrika, að kerfið hér
er ekki svo langt frá því kerfi Ríkisblaðsins, sem Hann-
es nefnir. Meirihluti þingmanna hefur um langt árabil
staðið að því, að blaðastyrkir eru greiddir, meðal ann-
ars ýmsum blöðum, sem fáir eða engir lesa ótilneyddir.
DV þiggur eitt dagblaða engan slíkan ríkisstyrk. En
skattgreiðendur leggja tilneyddir fram fé til að halda
hinum blöðunum gangandi, líka blöðunum, sem þeir
lesa aldrei.
Landsmenn eiga að sjálfsögðu ekki að láta bjóða sér
slíkt, hvorki um blöð né útvarp. Hér ganga stjórn-
málamennirnir of langt. Viðgangur Bylgjunnar, sem
meðal annars kom fram í skoðanakönnuninni, sýnir,
að brátt verður að vinda bráðan bug að því að hafna
þeirri skattpíningu, sem á menn er lögð, þegar um ræð-
ir gjöld án afnota.
Haukur Helgason.
„Nú jöfnum við biiin með peningum úr sameiginlegum sjóði okkar allra. Þannig höldum við áfram að hjálpa
hver öðrum og notum peninga í milligjöf að kröfum timans. Þetta er samhjálp."
Samhjálp
er annað en
sósíalismi
1 gamla bændasamfélaginu á ís-
landi réttu menn hver öðrum hjálp-
arhönd. Þegar hús féllu til jarðar
fyrir vindum eða eldi þustu nágrann-
ar á vettvang og reistu önnur. Þegar
gripir féllu úr hor eða pestum slógu
nágrannar saman í nýjan stofn. Þeg-
ar fólkið svalt heilu hungri viku
nágrannar að því spóni úr sínum
aski. Þetta þótti sjálfsagt í þá daga.
Þetta er samhjálp.
Seinna komu sameignarmenn til
sögunnar. Þeir vilja að samfélagið
slái eign sinni á öll atvinnutækin
og leggi til ný. Fólkið vinnur svo
hjá samfélaginu. Maðurinn sjálfur
skiptir ekki lengur máli í þeirra aug-
um. Hann er aðeins hluti af heims-
byltingunni. þetta þykir sjálfeagt í
dag. Þetta er sósíalismi.
Samhjálp er þvi allt annað en sós-
íalismi.
Samhjálp í samtíðinni
í dag halda hús áfram að falla til
jarðar. Fé fellur og fólk hið sama.
En nú gengur ekki maður undir
manns hönd til hjálpar í bókstaflegri
merkingu. Nú jöfnum við bilin með
peningum úr sameiginlegum sjóði
okkar allra. Þannig höldum við
áfram að hjálpa hver öðrum og not-
um peninga í milligjöf að kröfúm
tímans. Þetta er samhjálp.
En samfélagið heldur áfram að slá
eign sinni á atvinnutækin og leggja
til ný. Það reisir stöðugt ný iðjuver
undir þörunga og steinull. Gras-
köggla og kísilgúr. Þessi iðjuver
standa ekki alltaf undir kostnaði.
Þá þurfum við öll að slá saman fyrir
skuldum. Þessi búskapur kostar oft
meiri peninga en samhjálpin. Þetta
er sósíalismi.
Samhjálp er því allt annað en sós-
íalismi.
Kjallaiinn
Ásgeir Hannes
Eiríksson
verslunarmaður
Samhjálp eða sósíalismi
Það líður engum vel í landi þar sem
öðrum líður illa. Við viljum að hver
maður stundi vinnu við sitt hæfi.
Búi þar á landi sem hann lystir og
getur lifað af landsins gæðum en
ekki á skuldugum iðjuverum. Við
viljum vemda dýr í húsi og dýr á
mörk. Hlúa að öllum jarðar gróðri.
Við líknum minni máttar. Styðjum
sjúka til sjálfebjargar og búum öldr-
uðum áhyggjulaust ævikvöld. Búum
bömin undir lífið með bókviti og
þjálfun. Eflum kristna trú.
En stundum er ekki allt sem sýn-
ist. Oft er þannig um hnútana búið
að erfitt er að greina samhjálp frá
sósialisma. Skuldug iðjuver eru lof-
sungin í nafni samhjálpar. Nauðsyn-
legri samhjálp er með lagni snúið
upp á sósíalismann. Þá fá sósíalistar-
oft lof í lófa fyrir að boða samhjálp
en samhjálparfólk bágt í eyra fyrir
að boða sósíalisma. Hér þarf hreinar
línur.
Fólkið í landinu getur ekki látið
allar sínar tekjur af hendi rakna til
sameiginlegra nota. Það verður að
halda nægilegum peningum eftir til
að láta sér líða vel. En oft ná endar
ekki saman. Þá er aðeins ein leið
fær. Minnka sameiginlega sjóðinn.
En hvort á að draga úr samhjálp eða
sósíalisma.
Samhjálp hafnar sósíalisma
Sá sem þessar linur ritar velur
samhjálp en hafnar sósíalisma. Hann
gildir einu hvort hann er kallaður
kommi eða krati fyrir bragðið. ís-
lendingar eru í hjarta sínu sjálfstæð-
ir menn. Vilja erja sinn reit í friði
og vera eigin gæfu smiðir. En því
aðeins höldum við úti eðlilegri sam-
hjálp að við fáum svigrúm til að
vinna. Svigrúm fyrir höftum og boð-
um og bönnum. Svigrúm til að afla
okkur tekna og græða fé á okkar
vinnu. Þá fyrst erum við aflögufærir.
Samhjálpin fæst því aðeins með
því að hafha sósíalisma.
Ásgeir Hannes Eiríksson.
„Samhjálpin fæst því aðeins með því að
hafna sósíalisma.“