Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.1987, Blaðsíða 6

6
LAUGARDAGUR 19. SEPTEMBER 1987.
Utlönd
Sovéfmenn báðu
Norðmenn
afsókunar
PáD VHhiáltnsson, DV, Osló:
Sovétmenn báðu í gær Norð-
menn afsökunar á því að sovéskur
herþotuflugmaður flaug á norska
könnunarflugvél síðastliðinn
sunnudag og skemmdi hana.
Sovéski sendiherrann í Osló fór
i gærmorgun til utanríkisráðu-
neytisins og baðst afsökunar á
atvikinu en sagði í leiðinni að flug-
manninum hefði verið fyrirskipað
að fljúga upp að norsku vélinni
og að norski flugstjórinn bæri að
hluta til ábyrgð á slysinu.
Norsk stjómvöld tóku afsökun-
ina gilda en vísuðu því á bug að
norski fiugmaðurinn ætti nokkum
þátt í atvikinu.
Þrjátíu ára kiýning-
arafmæii
Páll Whjálmsson, DV, Caló:
í gær vom þrjátíu ár frá því að
Ólafur Noregskonungur var
krýndur og efndu Norðmenn, og
þá sérstaklega Oslóarbúar, til há-
tíðahalda vegna þessara tímamóta.
í Osló var heil gata í miðbænum
lögð undir hátíðahöldin og lagt var
á borð fyrir nokkur hundmð
manns. ólafur konungur er vin-
sæll meðal þegna sinna sem kalla
hann alþýðukónginn og mátti sjá
það á hátíðahöldunum. ólafur tók
við krúnunni af Hákoni foður sín-
um árið 1957.
Oslóarborg stóð fyrir hátíðinni
sem einnig var afinælisveisla fyrir
Harald krónprins og konu hans
Sonju krónprinsessu en þau urðu
bæði fimmtug á þessu ári.
Veðrið lék þó ekki við afinælis-
bömin og Ólaf konung því þegar
hæst stóð fór að hellirigna og
skömmu síðar fylgdu þrumur og
eldingar. Engu að síöur þóttu há-
tíðahöldin takast með ágætum.
SkyndSrannsókn
í njósnamálinu
Gizur tfelgason, DV, JUSbedc
Vestur-þýska lögreglan og ríkis-
lögfrasðingar hafa nú hmndið
skyndirannsókn af stað til að at-
huga hvort ásakanimar á hendur
forsætisráðherra sambandsrikiáns
Schleswig-Holatein, Uwe Barschel,
reynist á rökum reistar.
Barschel er sakaður um að hafa
njósnað um andstæðing sinn, sós-
íaldemókratann Bjöm Engholm,
og logið upp ásökunum á hendur
honum.
Helstu fréttamiðlar Evrópu fjalla
ítarlega um þetta hneykslismál í
þýskum stjórnmálum þessa dagana
og líta það alvarlegum augum.
Sósíaldemókratar á þinginu í
Kiel krefjast þess nú að Barchel
segi af sér hvort það nú heldur
sannast eður ei að hann hafi fyrir-
skipað rógsherferðina. Benda
sósíaldemókratar á að stjómar-
formaðurinn hljóti undir öllum
kringumstæðum að bera stjóm-
málalega ábyrgð á þvi sem nánir
samstarfemenn hans hafi fram-
kvæmt.
Þingmaður danska minnihlut-
ans, Carl Otto Mayer, segir að
sósíaldemókratar verði að reyna
stjómarmyndun ef Barschel segir
af sér. Frjálslyndir hafa lýst því
yfir að enn sem komið er sjái þeir
enga ástæðu til að hætta stuðningi
sínum við tilraunir fonnanns
kristilegra demókrata, Barschels,
tiJ stjómarmyndunar. Þeir krefjast
þó þess að hann hreinsi sig af ásök-
ununum.
Samkomulaginu
mjög fiagnað
Bráðabirgðasamkomulagi Sovét-
ríkjanna og Bandaríkjanna um
fækkun meðaldrægra eldflauga var
fagnað viða í gær. Vestur-Evrópuríki
og Asíuríki hvöttu um leið stórveldin
til þess að fækka enn fleiri kjama-
vopnum og einnig hefðbundnum
vopnum. Hjá Nató lýstu menn yfir
ánægju sinni með bráðabirgðasam-
komulagið.
Tilkynnt var í Washington í gær að
leiðtogafundur stórveldanna yrði
haldinn í haust og að George Shultz,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
myndi fara til Moskvu í næsta mánuði
til að ganga frá undirbúningi leið-
togafundarins.
Samkomulagið um fækkun kjama-
vopna er hið fyrsta sinnar tegundar
frá því að kjamorkuöldin hófst fyrir
fjörutíu árum og fyrsta vopnasam-
komulag stórveldanna í nærri áratug.
Samkomulagið þykir reyndar mikil-
vægara á sviði stjómmálanna heldur
en hvað varðar hernað þar sem aðeins
er um brot af öllum vopnabúnaði stór-
veldanna að ræða.
í Frakklandi og Kína, sem bæði em
kjamorkuveldi, létu embættismenn
utanríkisráðuneytanna ekki nein við-
brögð í ljós. Utanríkisráðherra Breta,
sir Geoffrey Howe, sagði aftur á móti
að samkomulagið minnkaði ágrein-
inginn milli austurs og vesturs og nú
þyrfti að hafa eftirlit með hefðbundn-
um vopnum í Evrópu.
Forsætisráðherra Belgíu, Wilfried
Martens, tilkynnti í gær að um leið
og samkomulagið yrði undirritað
myndu Belgar hætta við að taka við
Reagan Bandaríkjaforseti er hann til-
kynnti um bráðabirgðasamkomulag-
ið. Símamynd Reuter
þeim þijátíu og tveimur kjamaflaug-
um frá Bandaríkjunum sem miklar
deilur hafa staðið um .
Framkvæmdastjóri Nató, Carring-
ton lávarður, sagði í gær að hann teldi
ekki að nein hætta væri á að sam-
komulagið myndi veikja vamir
Bandaríkjanna í Vestur-Evrópu.
Aðeins tveimur klukkustundum eftir
að tilkynning kom frá Hvíta húsinu
um fækkun meðaldrægra kjama-
flauga tilkynnti bandaríska vamar-
málaráðuneytið um að flýtt yrði
rannsóknum í sambandi við stjömu-
stríðsáætlun Bandaríkjanna. Sovét-
ríkin em mjög mótfallin stjömu-
stríðsáætluninni sem byggir á
vopnakerfi sem skotið getur niður
kjamaflaugar á flugi.
Treholt dæmdur á
fölskum forsendum?
FöH Vilhjálmsscin, DV, Osló:
Norska leyniþjónustan þagði um
mikilvægar upplýsingar í réttarhöld-
unum yfir Ame Treholt sem árið 1985
var dæmdur í tuttugu ára fangelsi fyr-
ir njósnir. Þetta kemur fram í skýrslu
sem lögfræðingur Treholts og virtur
lögfræðiprófessor, Torstein Eckhoff,
leggur fram með kröfúnni um að mál
Treholts verði tekið upp að nýju.
Ame Treholt var dæmdur fyrir
njósnir í þágu Sovétríkjanna. Réttar-
höldin yfir honum vom að hluta til
fyrir luktum dyrum. I þeim hluta rétt-
arhaldanna kom fram að leyniþjónust-
an vissi með löngum fyrirvara og án
þess að aðhafast nokkuð að utanríkis-
ráðuneytið, þar sem Treholt starfaði,
vildi að hann yrði tekinn í herskóla
norska hersins.
Þessar upplýsingar fékk kviðdómur-
inn í réttarhöldunum ekki að vita.
Fyrir opnum tjöldum var látið að því
Gunnlaugur A. Jónssan, DV, Lundi:
Þeir Gösta Bohman og Ulf Ad-
elsohn, tveir fyrrverandi formenn
sænska íhaldsflokksins, em nú komn-
ir í hár saman. Ástæðan er sú að
væntanleg er á bókamarkað endur-
minningabók Adelsohns í dagbókar-
formi.
Dagblaðið Expressen heíúr þegar
birt tvo kafla tir bókinni og þar dregur
Adelsohn upp heldur neikvæða mynd
af fyrirrennara sínum i formannsstóln-
um. Adelsohn skrifar meðal annars
að Bohman hafi greinilega ekki verið
búinn að sætta sig við að láta af form-
annsembættinu, hann hafi oft verið „í
fylu“ og mun auðveldara hafi verið
að stjóma flokknum þegar Bohman
Utanríkisráðherrar bandalags
arabaríkja halda fund í Túnis á sunnu-
dag og er gert ráð fyrir að þar komi
fram tillaga um stjómmálaslit þeirra
allra við Iran.
Eftir fyrri fundi bandalagsins í síð-
asta mánuði var írönum tilkynnt að
gripið yrði til einhverra aðgerða ef
liggja af hálíú leyniþjónustunnar að
Treholt hefði sótt fast að komast í
herskólann til að komast yfir ríkis-
leyndarmál sem þann gæti síðan selt
Sovétríkjunum. I reynd vildi Treholt
síður fara í herskólann, það kemur
fram í segulbandsupptöku sem leyni-
þjónustan hefur undir höndum.
Lögreglan gmnaði Treholt í langan
tíma um njósnir og fylgdist með hon-
um og hleraði síma hans.
Lögfræðingur Treholts fékk aírit af
upplýsingum leyniþjónustunnar og
upptöku af vitnaleiðslunum í þeim
hluta réttarhaldanna sem fóm fram
fyrir luktum dyrum. Lögfræðingurinn
fékk lögfræðiprófessorinn Eckhoff í lið
með sér til að fara í saumana á þessum
upplýsingum.
í blaðaviðtali segir Eckhoff að hann
sé sannfærður um að mál Treholts
verði að taka upp að nýju. Þeim upp-
lýsingum, sem liggja nú fyrir, var
haldið frá kviðdómnum sem dæmdi
var fjarverandi.
Carl Bildt, tengdasonur Bohmans
og núverandi formaður Ihaldsflokks-
ins, á greinilega ekki heldur upp á
pallborðið hjá Adelsohn. Segir Ad-
elsohn að þeir feðgar hafi látið í það
skína að hann hafi staðið sig illa í
kosningabaráttunni 1982. „Það er upp-
örvandi eða hitt þó heldur að hafa
slíka menn í kringum sig en líklega
fær Bildt að spre>7a sig í næstu kosn-
ingum,“ skrifar Adelsohn í dagbók
sína 17.september 1982. Skín það i
gegnum skrif hans að ósamkomulagið
við þá Bohman og Bildt hafi átt þátt
í að hann ákvað að segja af sér form-
annsembættinu.
Bohman segir að lýsingar Adelsohns
séu furðulegar og það sé í hæsta máta
þeir hefðu ekki gengið að tilmælum
Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna um
vopnahlé í síðasta lagi á morgun.
Stjómarerindrekar segja arabaríki
vera tortryggin gagnvart boði sem ír-
anir em sagðir hafa lagt fram um
óformlegt vopnahlé á meðan einhver
óháð nefhd kannar hvor aðilinn hafi
Treholt sekan, segir Eckhoff.
I skýrslunni, sem tvímenningamir
sendu frá sér í vikunni, em dómsfor-
sendumar fyrir tuttugu ára fangelsis-
dómi Treholts harðlega gagnrýndar.
Þeir segja dómsforsendumar meðal
annars innihalda ómarktæka hring-
sögn og byggða á vafasömum líkum.
í einn stað er Treholt sakaður um að
hafa ríkisleyndarmál fyrir fúlgu fiár.
í annan stað er sagt að þar sem Tre-
holt ætti svona mikla peninga þá hlyti
hann að hafa selt ríkisleyndarmál.
Eckhoff segir að saksóknari hafi
ekki sannað að Treholt hafi látið af
hendi ríkisleyndarmál af þeim toga
sem hægt er að dæma menn fyrir
njósnir fyrir. Ekki heldur hafi sak-
sóknari sannað að Treholt hafi þegið
peninga frá Sovétríkjunum.
Eftir um það bil mánuð verður ljóst
hvort mál Treholts verður tekið upp
að nýju.
óviðeigandi að svo ungur maður sé
að birta endurminningar sínar byggð-
ar á dagbókarfærslum sem oft séu
skrifaðar í reiðiköstum. Segir Bohman
að það sé kannski ekki um raunveru-
legar rangfærslur að ræða heldur láti
Adelsohn alveg hjá líða að nefna
nokkuð um ástæður vandamálanna.
„Það var mikill viðvaningsbragur á
honum í byijun þar sem hann hafði
enga reynslu sem þingmaður,“ segir
Bohman. „Hvort sem mér líkaði það
betur eða verr bar mér sem þingflokks-
formanni skylda til að láta til mín
taka enda hafði ég mun meiri reynslu
en Adelsohn," segir Bohman ennffem-
átt upptök að Persaflóastríðinu.
Eftir fundinn í Túnis munu ráð-
herramir halda til New York þar sem
þeir munu taka þátt í umræðum hjá
Sameinuðu þjóðunum en þar leggja
Bandaríkin áherslu á alþjóðlegt bann
við vopnasölu til Irans.
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækur ób. 14-16 lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 15-19 Úb
6 mán. uppsögn 16-24 Ib
12mán. uppsögn 17-26,5 Sp.vél.
18mán. uppsögn 25,5-27 Bb.lb
Tékkareikningar 6-8 Allir
Sér-tékkareikningar 6-17 nema Vb Ib
Innlán verðtryggö Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 2 Allir
6 mán. uppsögn Innlán meðsérkjörum 3-4 Ab.Úb
14-24,32 Úb
Innlán gengistryggð
Bandaríkjadalir 5,5-6,5 Ab,Vb
Sterlingspund 8,25-9 Ab.Úb,
Vestur-þýsk mörk 2,5-3,5 Vb Ab.Vb
Danskarkrónur 9-10,5 Ib
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennir víxlar(forv.) 28-29,5 Bb.Lb
Viðskiptavíxlar(forv.)(1) 30,5-31
Almennskuldabréf eða kge 29,5-31 Lb
Viðskiptaskuldabréf(1) kge Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 30 Allir
Utlán verðtryggð
. Skuldabréf 8-9 Lb
Útlán til framleiðslu
Isl. krónur 28-29 Vb
SDR 8-8,25 Bb.Lb,
Bandaríkjadalir 8,5-8,75 Úb.Vb Bb.Úb,
Sterlingspund 11,25- Vb Sp
Vestur-þýsk mörk 11,75 5,5-5,75 Bb.Sp,
Húsnæðislán 3,5 Úb.Vb
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 42
MEÐALVEXTIR
Óverðtr. sept. 87 29,9
Verðtr. sept. 87 8,4%
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala sept. 1778 stig
Byggingavísitala 1 sept. 324 stig
Byggingavísitala 2 sept. 101,3 stig
Húsaleiguvísitala Hækkaöi9%1.júll
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa veröbréfasjóöa
(uppl. frá Fjárfestingarfélaginu);
Avöxtunarbréf 1,2375
Einingabréf 1 2,301
Einingabréf 2 1,356
Einingabréf 3 1,422
Fjölþjóðabréf 1,060
Gengisbréf 1,0295
Kjarabréf 2,296
Lífeyrisbréf 1,157
Markbréf 1,150
Sjóðsbréf 1 1,120
Sjóðsbréf 2 1,180
Tekjubréf 1,251
HLUTABREF
Söluverö að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Almennar tryggingar 114 kr.
Eimskip 278 kr.
Flugleiðir 196kr.
Hampiðjan 118 kr.
Hlutabr.sjóðurinn 119 kr.
Iðnaöarbankinn 143 kr.
Skagstrendingurhf. 182 kr.
Verslunarbankinn 126 kr.
Útgerðarf. Akure. hf. 160 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge. Búnaðarbankr og Samvinnubanki
kaukpa viðskiptavíxla gegn 31% ársvöxt-
um og nokkrir sparisj. 30,5%.
Skammstafanir: Ab = Alþýöubankinn,
Bb = Búnaðarbankinn, Ib = Iðnaöarbank-
inn, Lb=Landsbankinn, Sb = Samvinnu-
bankinn, Úb = Útvegsbankinn, Vb = Versl-
unarbankinn, Sp = Sparisjóðirnir.
Nánari upplýsingar um penlngamarkaðlnn
birtast I DV á fimmtudögum.
Ihaldsformenn í hár saman
ur.
Stjómmálaslit við íran rædd