Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1988, Síða 2

2
FÖSTUDAGUR 25. MARS 19d8.
Stjómmál dv
Innan Kvennalistans leitum við
ekki efHr persónulegum frama
- sógðu þær Danfvíður Skarphéðinsdóttir og Guðiún Agnarsdóttir, þingkonur Kvennaiistans, á beinni línu DV
Þær DanMöur Skarphéöinsdótt- Alls komust 32 aðilar að til aö leitað eftir persónulegum frama lenskum aðstæðum. Sigurður Már Jónsson, Steinunn
ir og Guörún Agnarsdóttir, þing- leggja spumingar fyrir þingkon- einstaklinganna heldur er spurt Margar spumingar voru endur- Böðvarsdóttir, Jóna Björk Guðna-
konur Kvennahstans, voru á umar. Spurt var um fóstureyöing- um samtökin og málefnin í heild teknar, svo sem spumingar um dóttir, Axel Ammendmp og Sig-
beinni línu DV í gærkvöld. Fólk ar, skólamál, velferð barna, sinni. DanMður Skarphéðinsdóttir fóstureyðingar.enhéráeftirbirtist urdórSigurdórsson,svoogGunnar
hafði greinilega mikinn áhuga á aö bjórmálið og stóriðjumálin, svo lýstiþví yfiraöKvennalistinnværi meginhiuti spurninga og svara af V. Andrésson ijósmyndari.
ná tah af þeim stöllum, fulltrúum nokkur dæmi séu nefiid. andvígur stóriöju og þarafleiöandi beinni línu DV í gærkvöld. -S.dór
stærstu stjómmálasamtaka lands- Það kom fram í máh þeirra Guð- á móti því að reisa hér á landi nýtt Að þessari beinu linu störfuðu
ins samkvæmt skoðanakönnun DV rúnar og Danfríðar að innan álver. Hún sagði Kvennalistann ' fréttamennimir Gunnar Smári Eg-
um síðustu helgi. Samtaka um kvennahsta er ekki styðja smáiðnað, sniðinn aö ís- ilsson, Siguijón Magnús Egilsson,
Berjumst fyrir
sjálfstæði kvenna
Jósefína Þorbergsdóttir, Reykja-
vik, spyr:
- Getið þið gefið mér forsendur
fyrir því að eiginmenn heimavinn-
andi húsmæðra skuh ekki fá að
fuhnýta persónuafslátt eiginkvenna
sinna?
Danfríður: „Þetta var rætt mikiö á
þingi þegar verið var að setja nýju
skattalögin. Á mihi þinga starfaði
nefnd að því að leggja drög að þessum
skattkerfisbreytingum og þar kom
þetta til umræðu. Þar var fólk sem
vildi að hægt væri að færa afsláttinn
á milh 100%. Rökin fyrir því að þaö
var ekki gert vom þau að þaö starf,
sem færi fram á heimilunum, væri
þessara 20% virði.“
Guðrún: „Við höfum fyrst og
fremst barist fyrir því að sjáifstæði
kvenna sé viðurkennt og htið á þær
sem heila, sjálfstæða einstáklinga í
augum yfirvalda eins og þjóðfélags-
ins sjálfs.
Flestar konur hafa lægri laun en
karlar og þar af leiðandi lægri laun
en eiginmennimir. Við.töldum ekki
rétta aðferð fyrir fjölskyldueining-
una að frádráttur, sem oftast er
vegna bamanna, kæmi í gegnum eig-
inkonuna, eins og hún væri eitthvert
viðhengi. Við vildum, í'stað þess að
nýta þennan frádrátt á þennan hátt,
að bætumar, sem jafnast við frá-
drátt, kæmu til heinúlisins í gegnum
barnabætumar.
Okkur fannst rétt að í stað þess aö
gera konuna að einhveijum einstakl-
ingi, sem maðurinn fengi frádrátt
fyrir, að heimilið fengi uppbætumar
sem svaraði þessum frádrætti í gegn-
um bömin því það er bamanna
vegna sem konan er heima. Við vild-
um hafa bamabætumar til þessa
fólks hærri sem svaraði þessum frá-
drætti.
Við teljum mjög mikilvægt að við-
urkenna stöðu húsmæðra og þess
vegna höfum við flutt frumvarp til
laga um lífeyrisréttindi heimavinn-
andi húsmæðra til þess að bæta hag
þeirra á þennan hátt. Viö fengum
einnig samþykkta þingsályktunartil-
lögu á síöasta kjörtímabili þar sem
fariö er fram á að starfsreynsla hús-
mæðra sé metin á vinnumarkaðin-
um til jafns við aðra starfsreynslu.
Að vísu var þessu svolítið breytt
þannig aö það jafngilti ekki nema sex
ára starfsreynslu en það er skref í
rétta átt tíl aö viöurkenna þau störf
sem unnin era inni á heimilunum."
-StB
Eifitt að setja
þak á launin
Hólmfríður Jónsdóttir, Reykjavík,
spyr:
- Hvaða afstöðu hefur Kvennalist-
inn tekiö til þingsályktunartillögu
Alþýðubandalagsins um þak á laun?
Guðrún: „Þessi tihaga hefur ekki
verið rædd sérstaklega í okkar röð-
um en í sjálfú sér finnst okkur eðh-
legt að eitthvert hámark sé á launum,
ég tala nú ekki um þegar ekki er
hægt að borga venjulegu fólki laun
tíl eðlilegrar framfærslu. Vandinn er
bara sá að erfitt er að komast aö því
hversu há háu launin eru. Þess vegna
er svo erfitt að setja þakið.
Að sjálfsögöu styöjum viö launa-
jöfnuð í landinu og að tekjuskipting-
in sé miklu jafnari en hún er núna.
En á meðan laun þeirra tekjuhæstu
eru greidd undir borðiö, yfir borðiö
og með ýmsum fríðindum, er erfitt
að setja hálaunaþak. Við viljum því
að launagreiðslukerfið verði opnara
og það hlýtur að koma í veg fyrir að
laun ijúki allt of hátt upp, sem um
leið stuðlar að launajöfnuöi."
-ata
Ekki með frama-
brautir í huga
ísak Harðarson, Reykjavík, spyr:
- Er það opinber eða óopinber stefna
Kvennahstans sem samtaka að for-
ræði bama skuh vera í höndum
móðurinnar eftir skilnað? Eða er
þessi skoðun, sem komið hefur skýrt
í ljós íviðtölum við nokkrar kvenna-
hstakonur, einungis einstakhngs-
bundin og því ekki baráttumál
Kvennahstans í heild?
Guðrún: „Við erum alveg ákveðnar
í því sem samtök að það sem skiptir
mestu máh er velferð bamsins. T.d.
er togstreita mihi foreldra að okkar
matí baminu mjög skaðleg. Þessi mál
þarf því aö leysa á sem friðsamlegast-
an hátt barnsins vegna. Hins vegar
finnst okkur mjög eðlilegt, sérstak-
lega þegar börnin em mjög ung, aö
móðirin hafi forræði yfir barninu
vegna þess hversu umönnun hennar
við bömin er náin. Númer eitt er
velferð bamsins."
- Kemur ekki til áhta, að mati
Kvennahstans, að gefa nýbura fólki
sem ekki getur átt böm eða vih taka
að sér böm sem annars myndi vera
eytt í þeim tilvikum þegar farið er
fram á fóstureyðingu af öðrum or-
sökum en heilsufarslegum eða vegna
nauðgunar?
Guðrún: „Það er alltaf ákvörðun
þeirrar konu, sem gengur með bam,
hvað hún gerir. Það getur enginn
ákveðið að kona gefi öðrum bam.
Ég er afskaplega hrædd um aö þreng-
ingar á fóstureyðingalöggjöf hafi htíl
áhrif á hegðun fólks varðandi fóstur-
eyðingar. Við vitum um ólöglegar
fóstureyöingar og hversu heilsuspill-
andi og jafnvel banvænar þær eru.“
- Ætla Samtök um kvennahsta mjög
bráölega aö breyta strúktúr sínum
þannig að múlasnar eigi þess kost
að ná frama á þingi með þátttöku í
samtökunum?
Guðrún: „Þessi samtök em ekki
sniöin með framabrautir í huga,
hvorki fyrir tvífætlinga né ferfætl-
inga af neinu kyni.“
-JBj
Samfelldur skóladagur
Bryndís Jónsdóttir, Reykjavík,
spyr:
- Er Kvennahstínn ekki að vinna að
því að fá samfehdan skóladag í
grunnskólum?
Guðrún: „Við höfum einmitt lagt
fram á Alþingi framvarp rnn breyt-
ingar á lögum um grunnskóla sem
mælt var fyrir í vikunni. Þar er í
fyrsta lagi fjaUað um að lögleiða
fræðsluskyldu 6 ára bama þannig að
þau verði tekin sem fuUgUdir nem-
endur grunnskólans með öUum þeim
réttindum sem því fylgja. Við leggj-
um líka tíl lengingu kennslutímans
í áfóngum aUt fram tíl ársins 1991
þannig að skóladagurinn verði sam-
feUdur, bömin fái að matast í skólan-
um og dvelja þar utan kennslustunda
í umsjá uppeldisfræðUega mennt-
aðra einstakiinga. Bömin yrðu þá í
skólanum um 6 klukkustundir á
hveijum degi með eðhlegum stund-
arhléum og matarhléum. Við höfum
jafnframt lagt til breytingar á hám-
arksfjölda nemenda í hveijum bekk.
í yngri bekkjum, 6 og 7 ára, verði
ekki yfir 14 nemendur í bekk að
meðaltah og í eldri bekkjunum verði
ekki yfir 18 nemendur að meðaltah.
Síðan era flem breytingar sem við
leggjum til, t.d. um stærð skólahús-
næðis, þannig að skólar verði frekar
smáir og fámennir. AUar þessar
breytingar finnast okkur knýjandi
og að ekkert megi til þeirra spara,
hvorki alúð né fé. Þetta er vandi sem
brennur á veUlestum heimUum
landsins á einn eða annan hátt þó
aö dreifbýhð sé aö vísu öðravísi sett
en þéttbýhð. Stefnan er sú aö þetta
verði tekið upp um aUt land því að
það er ipjög mikUvægt að tryggja
aðstöðu bama og jafnrétti til náms.“
-JBj
Brýnt að efla
Ríkisútvarpið
Sólveig Jónsdóttir, Reykjavík,
spyr:
- Nú greidduð þið atkvæði gegn
frjálsum útvarpsreksM. Þá er spum-
ingin: Munuð þið afnema hann ef þið
komist til valda?
Guðrún: „Viö höfirni ekki hugleitt
það. Hins vegar þótti okkur afar
brýnt þegar þessi mál vora til um-
ræðu, og reyndar þykir okkur það
enn, að efla Ríkisútvarpiö vegna þess
að þaö gegnir svo mikUvægu hlut-
verki, bæði gagnvart landsbyggðinni
allri og eins til varðveislu íslenskrar
menningar. Þessum fjölmiðli era
lagöar skyldur og ábyrgð á herðar
sem hinir fjölmiðlarnir hafa ekki.
Þess vegna þóttí okkur afar mikU-
vægt að styðja frekar og.vanda til
hans og opna fyrir almenningi þann-
ig að fólk gætí haft not af ríkisútvarpi
og sjónvarpi í hijóðverum eða sjón-
varpsupptökuverum með ákveðinni
fyrirgreiðslu og nýtingu tæknibún-
aðar. Fólk hefði þá leyfi tíl að nýta
sínar hugmyndir á frjálsan hátt.
Reyndar sömdum við sérstakt fram-
varp um Ríkisútvarpið þar sem við
breyttum öUu skipulaginu í þá vera
sem okkur fannst vera réttast. Það
var fyrst og fremst með því að auka
áhrif starfsmaiina og auka áhrif al-
mennings á Ríkisútvarpiö. Það var
fyrst og fremst á þessum forsendum
sem við studdum ekki þessa frjálsu
fiölmiðla á sínum tíma. Við óttuö-
umst aö þeir sem hafa fjármagnið
gætu fyrst og fremst nýtt sér þessi
tækifæri og ráðiö því hveijir hefðu
aðgang til að koma sínum skoðunum
til fólks.“
-sme
VHjum umhverfis-
ráðuneyti
Sigrún Sigurjónsdóttir, Reykjavík,
spyr:
- Mig langar að spyija ykkur um
umhverfismál. Ég held ég viti nokk-
um veginn stefnu ykkar, þið hafiö
kynnt hana ágætlega, en hvað hafið
þið gert tíl að framfylgja henni?
Danfríður: „Ég vUdi nú segja þaö
fyrst að aUtaf þegar rætt er um um-
hverfismál á Alþingi, og sem betur
fer er það orðið oftar núna en á árum
áöur, þá kemur aUtaf betur í Ijós
þörfin á því að sameina umhverfis-
mál undir eitt ráðuneyti, ekki síst
með tiUiti tU þess að við eram að
byggja hér upp atvinnugrein sem
heitir feröaþjónusta. Viö teljum mjög
brýnt að tekið verði það skref að setja
á stofn sérstakt ráðuneyti sem fer
með umhverfismálin.
Svo að ég víki að þeim málum, sem
við höfum verið að fylgja eftir á þing-
inu núna í vetur, þá lögðum við fram
strax í upphafi þings tillögu um um-
hverfisfræöslu, ekki bara í skólum
landsins heldur einnig á meðal al-
mennings, þvi að við verðum auövit-
að að ganga á undan með góðu
fordæmi þegar viö ætium að fyUa
landið af ferðamönnum og skapa
okkur atvinnu af því.
Síðan er annað mál, sem við höfum
rætt mikið um, en það er í sambandr
við einnota umbúðir. Þær flæða nú
yfir landið eins og fólk sér sennUega
flesta daga. Við höfum ályktað að
fela ríkisstjórninni að undirbúa laga-
frumvarp um þaö hvaða umbúðir
megi nota og hverjar ekki en slík
löggjöf er til í flestum löndum.
Þá höfum við líka verið með tiUögu
um endurvinnslu og fullnýtingu á
úrgangsefnum og léggjum til aö farið
veröi að flokka sorp og nota ýmis
efni, s.s. pappír og gler. Þetta er þaö
sem við höfum verið með af beinum
umhverfismálum en við sjáum æ
betur þörfina á því að hafa eitt ráöu-
neyti því eins og nú háttar era
umhverfismál að einhveiju leyti
undir öUum ráðuneytum og ýmsum
stofnunum þar fyrir utan.“
-SMJ
Hátekjufólk
skattiagt frekar
Stefanía Víglundsdóttir, Hafnar-
firði, spyr:
- KvennaUstinn hefur lagt til að
skattur á hátekjufólk verði hækkað-
ur. Við hvaöa mánaðarlaun vUjiö þið
miða og hvaða prósentutölu erað þið
að tala um?
Guðrún: „Við lögðum þessa skatt-
þrepstiUögu fram sem framvarp
þegar verið var að ræða um skatta-
breytingamar um jóUn. Þá vUdum
við miða viö 7,5% á árstekjur aUt að
2,5 imUjónum og 9% á tekjur þar yfir.
Þetta var þó aðeins tiUaga og þessar
tölur þyrfti hugsanlega að endur-
skoða með hUðsjón af greiðslugetu
fóUts og verðlagsþróun 1 landinu."
-ata
Sigtúnshópurínn
ekki gleymdur
Bárður Guðmundsson, Selfossi,
spyr:
- Era stjómmálamenn búnir að gefa
Sigtúnshópinn svokallaða upp á bát-
inn?
Guðrún: „Ég held aö mál Sigtúns-
hópsins séu jafnbrýn nú og þau vora
á sínum tíma. Reyndar hafa ein-
hveijir fengið úrbætur en aðrir bíða
enn eftir aðstoð og bíða þessa
kannski aldrei bætur.“
- Hafa tiUögur verið bomar fram á
Alþingi í vetur varðandi málefni
Sigtúnshópsins?
Guðrún: „Nei, ekki beinUnis. En
þetta kom til umræðu þegar veriö
var aö ræða húsnæðismálin og þau
hafa verið rædd í þaula að minnsta
kosti tvisvar í vetur. Þá komu mál
þessa hóps að sjálfsögðu upp.“
Guðrún Agnarsdóttir og Danfriður Skarphéðinsdóttir, alþingiskonur Kvenna-
lista, á beinni línu DV í gærkvöldi. Mikill fjöldi manna hringdi og spurði
um stefnumál listans. DV-mynd GVA