Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1989, Blaðsíða 24

24
LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1989.
Hef
gaman
af
pistlagerð
- segir fréttaritarinn Arthúr Björgvin Bollason
sem ætlar að kynna Eurovision-keppnina
Ásgeir Eggertsson, DV, Miinchen;
.Það var með naumindum að hægt
var að ná tali af hinum upptekna út-
varpsmanni Arthúri Björgvini Bolla-
syni. Nýkominn úr erilsamri ferð með
sjávarútvegsráðherra um Norður-
Þýskaland var hann senn á ferð á söng-
leikana rómuðu í Lausanne. Arthúr
gaf sér þó tíma eina síðdegisstund til
að segja frá starfi sínu sem fjölmiðla-
maöur í Þýskalandi. Ég bað hann að
ljóstra því upp hvenær hann hefði
fyrst komið til Þýskalands.
Ég kom hingað fyrst 1971, og þá til
að stunda nám í Freiburg í Svarta-
skógi. Þar var ég í nokkur ár áður en
ég fór til Brimaborgar og síðast til
Hannover þar sem ég lauk magisters-
prófi í bókmenntum og heimspeki 1978.
Þá var skólagöngu minni lokið í bili
hér í Þýskalandi því eftir það fór ég
heim og gerðist mektugur lærifaðir á
íslandi.
- Þú ferð hratt yfir sögu, hvernig stóð
á þessum tíðu flutningum á milli
borga?
Það má rekja til persónulegra
ástæðna að ég flutti frá Suður-Þýska-
landi. Ég átti vingott viö konu, sem
hafði lokið námi á undan mér. Fórum
við að búa saman í Norður-Þýska-
landi. Að vísu var hún ættuð frá Bod-
ensee við landamæri Sviss en fékk
embætti í Brimum og þar af leiðandi
fluttist ég meö henni til Brima. En þar
var enginn háskóli sem hægt var að
halda áfram að læra í því þar var þá
tilraunaháskóli - rauði háskólinn -
sem hýsti nokkra íslendinga við nám.
Þeirra á meðal var Óskar Guðmunds-
son, núverandi ritstjóri Þjóðlífs, og
Ingólfur Ingólfsson. Þar gat ég ekki
haldið áfram að læra því að deildaskip-
anin var ekki í samræmi við aöra
þýska háskóla. Næsti skóli í grennd-
inni var annaðhvort í Hamborg eða
Hannover. Til beggja þessara skóla var
um klukkutíma ferð, þannig að ég
byrjaði að stunda einhvers konar lest-
arnám, fór nokkrum sinnum í viku á
milli Brima og Hannover. Þessa þrjá
tíma á dag, sem ég varði í lestarferðir,
notaði ég yflrleitt til lesturs. Það má
segja að þá hafi ég lært þá góðu kúnst
að vinna á hlaupum. Ég gat einangrað
mig frá öllu í kringum mig og setið
ótruflaður við lestur á þessum ferðum.
Það var svo sömuleiðis af persónuleg-
um ástæðum að ég fluttist til Hannover
þar sem ég bjó á þriðja ár. Þetta staða-
val var þó allt meira og minna tilvilj-
unum háð.
Kennaraverkfall
hafði áhrif
- Síðan lá leiðin til fósturjarðarinnar.
Árið eftir að ég kom heim eða 1979
byrjaði ég að troða þýsku í menntskæi-
inga í Menntaskólanum í Hamrahlíö
og var að því í rúm 6 ár. Við Háskól-
ann var ég stundakennari í heimspeki
í ígripum og kenndi þýskar bókmennt-
ir í þýskudeildinni. Að þessu var ég
fram til 1985. Þá hófst frægt kennara-
verkfall. Á þessum sex vikum, sem
verkfaliið stóð yfir, voru menn með
gífurlegar hugmyndir um að fá kjör
kennara bætt og var mikil baráttugleði
fyrstu vikurnar en fór svo að dofna. Á
þessum tíma leiddist mér ógurlega. Ég
hafði lengi gengið með þá bakteríu að
fara hingað utan aftur í doktorsnám
þannig að þegar ljóst var að hverju
stefndi ákvað ég að hætta þessu þófi
og fara utan. Ég var þá kominn í sam-
band við prófessor Kurt Schier hér í
Munchen og var búinn að ganga frá
því að ég gæti komið hingað og hafiö
mitt doktorsnám.
-Varstu búinn aö ganga með þessa
hugmynd lengi í maganum?
Já, meðgöngutíminn hófst 1975 þegar
ég var að sýsla á borgarbókasafninu í
Bremen. Fann ég þar bók, gefna út
1907, sem heitir Islendingabók hin
nýja. Var það eins konar úrval úr ís-
lendingasögunum. Hún var þó ekki
eftir jafnfróðan mann og Ara fróða
heldur nafna minn Arthúr Bonus.
Bókin var með mjög kostulegum 100
blaösíðna formála þar sem útgefand-
inn tengdi sögurnar þjóðernishyggju í
Þýskalandi. Ég fékk strax mikinn
áhuga á að fara betur í saumana á
þessu máli og komst yflr nokkrar bæk-
ur af svipuðu tagi. Þar með var áhug-
inn á þessu efni kominn. w
Héltfyrirlestra
um fornbók-
menntir
- Þú hefur gert grein fyrir þessu efni
í greinum í blöðum og tímaritum. Get-
urðu sagt frá helstu niðurstöðum þín-
um hér?
í fyrsta lagi voru íslenskar forn-
bókmenntir notaðar miklu meira í
áróðurstilgangi en ég hélt í byrjun og
á miklu fleiri sviðum en mig hafði
grunað. Til dæmis voru íslendingasög-
ur og Eddukvæði mikið notuð í skóla-
bókum til að predika ákveðna hetju-
lund fyrir unglingum í menntaskólum,
og þá í þeim tilgangi að sýna hvernig
fyrirmyndar germanir hefðu lifað og
hugsað á sínum tíma. í þessu sam-
bandi má minnast á að ég var með
fyrirlestur um þetta efni í Hamborg
fyrir skömmu og var það í fyrsta skipt-
isem ég tróð upp opinberlega með þetta
efni í Þýskalandi. Þar var saman kom-
inn vaskur hópur Þjóöverja, flestir
nokkuð komnir til ára sinna og mundu
þessa tíma. í umræðunum, sem fram
fóru á eftir, kom til dæmis í ljós að
þessi misnotkun norrænna fornbók-
mennta var mjög svæðisbundin. Bæði
fór þetta eftir afstöðu fylkisstjórnanna
á hinum mismunandi svæðum og
sömuleiðis höfðu kennararnir frjálsar
hendur um hvernig þeir fóru með efn-
ið. Með misnotkun á íslendingasögun-