Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.1989, Side 28

36.
Andlát
Elias Guðmundsson, fyrrverandi skip-
stjóri, Heiðargeröi 9, Akranesi, lést 9.
ágúst sl.
Hallfriður Dagmar Sölvadóttir lést á
, sjúkradeild Heilsuvemdarstöðvarmnar
' við Barónsstíg 8. ágúst sL
A1 Duhon lést á heimili sínu í Albuquer-
que, New Mexico, 6. ágúst sl. Jarðarforin
hefúr farið fram.
Salvör Kristjánsdóttir, Þvergötu 4,
ísaflrði, lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á
ísafirði, miðvikudaginn 9. ágúst.
Trausti Sigmundsson, Skógarbraut 3,
ísaflrði, er látinn. Jarðarför auglýst síö-
ar.
Jóhanna Bjamey Guðjónsdóttir, Sel-
braut 30, Seltjamamesi, lést á Landspít-
aianum 9. ágúst.
Jarðarfarir
Hannes Sigurðsson, Hliðarstræti 13,
Bolungarvík, verður jarðsunginn frá
Hólskirkju laugardaginn 12. ágúst kl. 14.
Kristín Jónsdóttir, Garðvangi, Garði,
lést 7. ágúst sl. Hún fæddist 15. apríl 1914.
Foreldrar hennar vom Sigurbjörg Guö-
mundsdóttir og Jón Daníelsson. Árið 1937
giftist hiin Kristjáni Óskari Guðmunds-
syni og eignuðust þau tvö börn. Huldu
er aðeins náði nokkurra mánuða aldri
og Sigurjón sem er kokkur að mennt.
Eiginmaður hennar lést 1976. Útfór henn-
ar fer fram frá Fossvogskirkju í dag kl.
10.30.
Dagný Sigurbjörg Jónsdóttir frá Ara-
koti lést 1. ágúst sl. Hún fæddist 19. jan-
úar 1911. Eiginmaður hennar var Guðjón
Eiríksson en hann lést fyrir nokkrum
. árum. Þau eignuðust sjö böm. Þau hófu
búskap í Arakoti á Skeiðum en síðan
fluttu þau til Hveragerðis. Seinustu árin
dvöldu þau á Hrafnistu í Reykjavík. Útfór
hennar fer fram ffá Ólafsvallakirkju í dag
kl. 14.
HJÓLBARÐAR
þurta að vera með góðu mynstri allt árið.
Slitnir hjólbarðar hafa mun minna veggrip
og geta verið hættulegir - ekki síst
í hálku og bleytu.
DRÖGUM ÚR HRAÐA!
UUMFERÐAR
RÁÐ
Jóhannes S. Bergsveinsson verkstjóri
lést 3. ágúst sl. Hann fæddist í Aratungu
í Staðardal í Steingrímsfirði í Stranda-
sýslu 20. október 1908. Foreldrar hans
vom hjónin Sigríður Friðriksdóttir og
Bergsveinn Sveinsson. Jóhannes kvænt-
ist eftirlifandi eiginkonu sinni, Kristínu
Jónsdóttur, 15. október 1932. Þau eignuð-
ust fjögur böm og em þijú þeirra nú á
lifi. Þau hófu sinn búskap á Hólmavík.
Þar stundaði Jóhannes ýmis störf við
sjávarútveg og akstur. Arið 1955 fluttu
þau til Reykjavikur. Eftir það starfaði
hann sem verkstjóri í ýmsum frystihús-
um en síðustu 10 árin sem verkstjóri í
trésmiðjunni Víði. Útför hans fer ff am ffá
Háteigskirkju í dag kl. 13.30.
Úti á vegum
verða flest slys
^ í lausamöl í
beygjum
við ræsi
og brýr
^við blindhæðir
YFIRLEITT VEGNA OF MIKILS HRAÐA!
Stillum hraða í hóf
og HUGSUM FRAM mÍUMFERÐAR
AVEGINN! Wrao
FÖSTUDAGU/R 11. ÁGÚST 1983.
Meiming
Við þrýsting
tilfinninganna
I hverri viku berast okkur hér á
blaðinu glóðvolgar ljóðabækur
ungra skálda, oftar en ekki útgefn-
ar á kostnað þeirra sjálfra.
Þótt sumar þeirra séu kannski
ekki mikið fyrir augað gleður það
mig ævinlega að sjá þessar bækur,
ekki sist vegna þess að ég stóð eitt
sinn í sömu sporum og höfundar
þeirra, með velkt handrit í þvölum
höndum, brennandi af löngun til
að „koma því á framfæri".
Ekki man ég gjörla til hvers ég
var að þessu. Allténd gerði ég mér
ekki vonir um frægð, hvað þá tekj-
ur af útgáfunni (ég slappá’sléttu...).
En hafandi komið bókinni „á
framfæri“ þóttist ég eiga rétt á rök-
studdum álitsgerðum um kosti
hennar og galla og taldi gagnrýn-
endur skítpliktuga að skrifa slíkar
úttektir og birta í blöðum sínum.
Umsagnimar voru hins vegar
stuttaralegri en ég taldi mig eiga
skiiið. Verst þótti mér að fá ekki
útskýringar á því í smáatriðum
hvers vegna einhver umrædd ljóð
„virkuðu" eða „féllu flöt“.
í dag getur maður leyft sér að
brosa í kampinn yfir þessari ung-
æðislegu tilætlunarsemi.
í raun og veru var ég að biðja
önnum kafna gagnrýnendur um
sýnikennslu í ljóðagerð sem var
náttúrlega bæði frekt og seint í
rassinn gripið.
Auðvitað höfðu gagnrýnendur
engum skyldum að gegna gagnvart
vesaling mínum fremur en öðrum
höfundum. Þeim var einfaldlega
uppálagt að segja lesendum úti í
bæ hvort bókin mín væri góð, vond
eða þar í millum.
Hlaupið á prentstofur
Nokkrum mánuðum seinna var
ég farinn að skilja að ég hefði betur
farið þá skynsamlegu leið að geyma
ljóðin um tíma, leggja þau síðan í
dóm nokkurra góðra manna áður
en ég hljóp með þau upp á prent-
stofu.
Það ætti kannski ekki að koma
mér á óvart, en gerir það samt, að
enn þann dag í dag hlaupa ung
skáld beint í prentstofur með fyrstu
handrit sín, ætlast svo til þess að
gagnrýnendur segi þeim til.
Sum þeirra eru lítilþægari, gera
sig ánægð með þá „auglýsingu“
sem í umsögn felst þó svo hún sé
skáldinu mjög í óhag. Grunar mig
að þetta sé tiltölulega nýtilkomið
viðhorf, að minnsta kosti man ég
ekki eftir því fyrir tuttugu árum
að skáld legðu allt í sölumar fyrir
„auglýsingu“ af því tagi.
Nú er ég þess ekki umkominn aö
Elísabet Jökulsdóttir.
Bókmenntir
Aðalsteinn Ingólfsson
segja nokkurri sál til í ljóðasmíði.
En eftir nokkurra ára kynni af
einkaútgáfunni og ungskáldaljóð-
um þykist ég þó vera farinn að
koma auga á helstu lýti á þessum
kveðskap.
Ljóðabók Elisabetar Jökulsdótt-
ur, Dans í lokuðu herbergi, er
kannski ekki alveg einkennandi
fyrir þær bækur sem hér eru til
umræðu. Höfundur er jú verserað-
ur blaðamaður og pistlahöfundur
og bók hennar er innbundin og
snyrtilega útlítandi. Só far, gó gúdd.
Riðlast og bólgnar
Það fer ekki á milli mála að Elísa-
betu liggur mikið á hjarta, eins og
sagt er, og er meira í mun að létta
á þrýstingi tilfinninganna en að
steypa þeim saman við skýrt og
aðgengilegt ljóðform.
Við þennan þrýsting riðlast flest
og bólgnar í Ijóðagerðinni. Ljóðin
verða of mörg, of löng, of sundur-
laus, ofhlaðin lýsingum, of allt
mögulegt.
Sérstaklega er hvimleið sú árátta
höfundar að kubba jafnvel stystu
ljóð niður í örstuttar setningar:
„Að þau muni fylla út í heiminn.
Þegar.
Þau verða stór.
Svo verða lítil börn. Stór.
Þetta agaleysi í meöhöndlun oröa
og forms hefur meðal annars í for
með sér að lesandinn veit ekki al-
minlega á hvern hann er að hlusta.
Næstum fyrirvaralaust vindur
höfundur sér úr næsta flötu
hvunndagsmáli („Hún sofnaði á
gólfmu og þegar hún vaknaði voru
allir famir“) yfir í hástemmdar
súrrealískar þulur: „Kettirnir
mala stanslaust, hræra í með silfur-
skeiðinni en eru ekki sammála um
næsta sólmyrkva. Ósýnileg lauf
falla á meðan hrafnsklóin sveiflast
og naktir fætur minir stiga á brot-
hættan væng...“. Svona upptaln-
ingar eru meö því algengasta og
leiðinlegasta sem ung skáld setja
saman.
Yfirlestur og ábendingar
Það er sem sagt býsna mikið sem
þarf að lagfæra í þessum textum
öllum áður en þeir gera sig á bók
og spurning hvort Rithöfundasam-
band íslands ætti ekki að bjóða
ungum höfundum upp á yfirlestur
handrita og ábendingar.
Þetta er nú sona heldur neikvæð
umfjöllun um þessa bók, veit ég
það.
En rétt er að segja frá því að í
henni er að minnsta kosti eitt gott
ljóð, stutt, gagnort og falslaust:
LEYNDARMÁL
Ég lét engan vita
að ég elskaði
þig
Þegar ég elskaði þig
ekki lengur
Sagði ég öllum
heiminum
frá því
Elísabet Jökulsdóttir: Dans í lokuðu her-
bergi, 80 bls.
Reykjavík, 1989 -ai.
Fjölmiðlar
Arnþrúður talar
við Stefán
Á dögunum talaði Amþrúöur
Karlsdóttir á Bylgjunni við Stefán
Valgeir8son, guðföður núverandi
ríksstjómar, en hann vinnur sem
kunnugt er öll góðverk sín á kostnað
okkar borgaranna. Amþrúður get-
ur verið ágætur fréttamaður, en í
þetta akipti brást henni bogalistin.
Hún spuröi Stefán, hvort ekki væri
eðlilegt að láta fýrirtæki fara á höf-
uðið, þegar svo bæri undir. Stefán
svaraði, að hún hlyti aö vita, að fyr-
irtæki úti á landi öfluðu um 90%
allra útflutningstekna okkar. Hvaö
yrði um landið, yrðu þau gjald-
þrota? Þessu svaraði Amþrúður
litlu semengu. En auðvitað beitti
Stefán hér orðagaldri. Hvað merkir
það, aö fyrirtæki fari á höfuðið?
Framleiöslutæki hverfa ekki við
gjaldþrotfýrirtækis, heldur færast
þau aðeins úr höndum þeirra, sem
kunna ekki meö þau að fara, í hend-
ur einhverra annarra, sem iíklegri
eru til þess að láta þau skila arði.
Tap og að lokum gjaldþrot er eins
nauðsynlegt í skilvirku hagkerfi og
gróði. Þetta er leiö hins ftjáls mark-
aðar til þess að stöðva starfsemi
þeirra, sem gera hver mistökin af
öðrum, em óraunsæir, óhagsýnir
og stundum óheppnir. Amþrúður
heföi átt að spyrja Stefán, hvort
hann teldi eölilegra, að mistök, sem
stjómendur og eigendur fyrirtækja
gerðu, bitnuðu á þeim sjálfum eða
að þau kæmu niður á okkur skatt-
greiöendum?
Hannes Hólmsteinn Gissurarson