Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1989, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 16. NÓVF.MBRR 1989.
7
Sandkom
UndirkjóSar
lAnskrifstofu
Alþingistilfor-
seta sameinaðs
þingserflest-
umí fersku
minni.Menn
rædduvart
annaösíná
milliþegnr
máliðvaríal-
gleymingi og fannst sitt hverjum.
Forseti þingsins sagöi að hún hefði
þurftá peningafyrirgreiðsluað halda
meðal annars vegnafatakaupa er
fylgdu í kjölfar þeirrar upphefðar að
verða þingforsetí. Þessi skýring hafði
þaö meðal annars f fór tneð sér að
hæstvirtur þingforsetinn var mældur
út í hvert sinn sem hún biröst í stof-
um landsmanna eða á öðrum opin-
berum vettvangi. Þingmenn munu
einnighafa spáð meira i klæðaburð
þingforsetans eftir þessa uppákomu.
Góðkunningi Sandkoms frétti af
tveimur þingmönnum sem voru að
pískra saman i þinginu. í því gekk
þingfotseti framhjá ógþá sagði annar
þingmaðurinn við hinn: „Það h'tur
út íyrir að hún hafi ektó keypt sér
annað en undirkjóla."
Þögn í salnuml
Samíforseti
þurfttaðgrfpa
hamarinnog
byrstasigí
þinginuámið-
vikuditg Þa
fóruframum-
ræður um hinn
svokallaða
ekknaskattog
stigu margir i pontu. Einn ratðu-
manna var Hreggviður Jónsson sem
fann þessum skatti allt til foráttu og
skanunaði allt og alia. Þessi fram-
ganga Hreggviðs fékkgóðan hljóm-
grunn ó áheyrendapöilum þingsins
þar sem fjöldi „ekkna“ var saman
kotnhrn til að hlýða á umræðumar.
Voru þær svo hrifnar af ræðuHregg-
viðs að þær klöppuðu honum óspart
lof í lófa og ætlaði látunum aldrei að
linna. Mun það aldrei hafa gerst áður
að þingmanni hafl verið tekið með
þvílíku lófaklappi í þingsölum ogeins
og áður sagði þiútu þingforselinn að
betja með hamri sínum og kalla á
hljóðísalnum.
Lögfræðingsleysi
Þaðerkimnara
enfráþurflað
segja,svomenn
beiti smáfrös-
imt.aðsúrikis-
stjórn.semnú .
siturviðvöld,
ersúóvinsæl-
astafyrrogsíö-
ar.Hefur
mönnum þótt óstjórn stjómarinnar
mikil og ekki sér fyrir endann á
ósköpunum. Lögfræðmgarhafakom-
ið með skýringu áþessu stjómleysi
sem felst einfaldiega 1 því að þetta sé
fyrsta rítósstjórn nokkurn tima,
kannski að frátaflnni einni, sem hafi
enga lögfræðinga innanborðs. Sé því
ekki nema eðlilegt að þessi ríkis-
stjóm geti ekki stjómað. Þá hefur
athygfl Sandkomsritara verið vakin
á því aö þessi ríkisstjórn virðist eink-
aróvinsamlegHáskólanum eins og
háskólamenn hafa þráfaldlega stag-
as t á undanfarið. Sé það undarlegur
andskoti þar sem í stjórninni sitji
tveir prófessorar og einn skólastjóri.
Grindadráp
Færeysku
landstjóminni
barst bréf fró
breskrikonuá
dögunumog
vaktí það mikla
athyglifrænda
;>j vorra-og
kátínu. Konan
krafðistþessað
Færeyirtgar hættu að drepa grind-
hvafl. Efþeir gerðuþaðekkiættu
þeir ekki von á góðu og jarðarbúar
ekki fleldur. Með þvi að drepa grind-
hvaflna stórykist hættan á að eyði-
leggja ósonlag jarðar sem vemdar
okkur tyrir útfjólubláum geilsum sól-
arinnar. Þetta þóttu mönnum tnerki-
legtíðindi og glenntu augun til að
lesa nánari útskýringar ó þessu. Jú,
kona hélt þ vi nefitilega fram að grind-
hvaflmir sendu frá sér hljóð sem
hefðu þau áhrif að halda ósonlaginu
saman. Langsóttar skýringar hefur
maður heyrt en þessi tekur nú öllu
fram.
Umsjón: Haukur L. Hauksson
___________________________________Fréttir
Kvótakerfið í sviðsljósinu:
Viðkvæmasta mál
þjóðarsálarinnar
- fjölmörg ágreiningsatriði óleyst þótt kerfið sé að festast í sessi
Deilt um fiskveiðistjórnun
Þessir vilja óbreytt kvótakerfi
Halldór Ásgrímsson Kristján Kagnarsson Jóhann K. Sigurðsson Krístján Ásgcirsson Martcinn Friðríksson
Þessir vilja kvótakerfið burt
Guðjón A. Kristjánsson ReynirTraustason Einar K. Guðftnsson Skúli Alcxandersson Matthías Bjamason
Þessir vilja auðlindaskatt
Rögnvaldur Hanncsson Ragnar Arnason Gylfi t*. Gíslason Kulálui Hclgason Friörik Sophusson
Enda þótt fuUyrða megi að kvóta-
kerfi í einhverri mynd sem stjómun
fiskveiða sé að festast í sessi eru fjöl-
mörg atriði, sem því tengjast, enn þá
óleyst. Ágreiningsefnin em mörg.
Og raunar má segja að sú umræða,
sem fariö hefur fram á þingum og
samkomum þeirra er málið varðar
undanfarið, hafi síst orðið til að
skýra málið. Áður var umræðan um
kvótakerfiö mest á þann veg að menn
vom annaðhvort með því eða á móti.
Nú snúast deilumar tiúklu meira um
einstök atriði innan kvótalaganna.
Deilan um óveidda fiskinn
Að loknu fiskiþingi og þingi Far-
manna-og fiskimannasambands ís-
lands er ljóst að eitt aðalágreinings-
efnið er hvort heimilt skuli að selja
óveiddan fisk í sjónum eða ekki og
auðlindaskatt eða sölu veiðileyfa.
í frumvarpsdrögum að stjórnun
fiskveiða er lagt til að sóknarmarki
verði alfarið hætt og að öll skip skuh
fá aflamark. Þetta er líka deiluefni.
Þá hefur það verið allt að þvi trúar-
atriði fyrir Vestfirðinga, og jafnvel
Vestlendinga hka, að afnema kvóta-
kerfið og taka upp einhvers konar
skrapdagakerfi í staðinn. Á fiskiþingi
kom í ljós að sumir fulltrúar þeirra
hafa gefið eftir í málinu þar sem þeir
samþykktu í sjávarútvegsnefnd
drögin að frumvarpi til laga að stjórn
fiskveiða. Aðeins Reynir Traustason
skipstjóri lýsti yfir andstöðu við
frumvarpsdrögin.
Útlendingar inn í kvótakerfið
Á þingi Farmanna- og fiskimanna-
sambandsins á dögunum var sam-
þykkt að taka ekki afstöðu til frum-
varpsdraganna á þeirri forsendu að
þar er gert ráð fyrir að fiskur gangi
kaupum og sölum óveiddur. Á fiski-
þingi var borin fram tillaga um að
skora á stjórnvöld að afnema þetta
ákvæði úr frumvarpsdrögunum.
Guðjón A. Kristjánsson, formaður
Farmanna- og fiskimannasambands-
ins, segir að sjávarútvegsmenn al-
mennt hafni auðlindaskatti. Hann
segir ennfremur að ef menn æth að
koma í veg fyrir að auðlindaskattur
verði lagður á verði að móta fisk-
veiðistefnu innan tveggja til þriggja
ára sem kemur í veg fyrir að óveidd-
ur fiskur í sjó gangi kaupum og söl-
um. Hann fullyrðir einnig að ef það
veröi ekki gert muni erlendir fisk-
kaupendur komast inn í kvótakerfið.
Það sé ekkert sem komið geti í veg
fyrir að þeir kaupí kvóta í gegnum
ákveðin skip. Raunar fullyrðir Guð-
jón, og það gera fleiri, að þeir séu nú
þegar famir að kaupa kvóta hér á
landi.
Sjómenn eru almennt á móti þvi
að kvóti gangi kaupum og sölum.
Þeir segja ekkert réttlæti í því að
útgerðarmenn geti einir keypt og
selt kvóta. Almennt sé viðurkennt
að sjómenn hafi sama rétt til fisksins
og útgerðarmenn. í 1. grein kvótalag-
anna segir að auðlindir hafsins séu
sameign þjóðarinnar, enda þótt engir
aðrir en útgerðarmenn hafi neitt yfir
þeim að segja eins og máhn standa
nú.
Útgerðarmenn á öndverðum
meiði
Varðandi þetta atriði eru útgerðar-
menn almennt á öndverðum meiði
við sjómenn. Þeir myndu aldrei sam-
þykkja að sala á óveiddum fiski yrði
bönnuð. Þeir halda því fram að ef
kvótasala yrði bönnuð, eða ef kvóti
fylgdi byggöarlagi eða ef fiskvinnsl-
an fengi hann eða hluta hans, myndi
það orsaka algert verðfaU á fiskiskip-
Fréttaljós
Sigurdór Sigurdórsson
um. Það er sjálfsagt alveg rétt, alveg
eins og kvótakerfið í núverandi
mynd hefur afskræmt allt verð á
bátunum. Hálfónýtir ryðkláfar eða
gamlir trébátar eru í háu verði, raun-
ar uppsprengdu verði, ef þeir eiga
einhvern kvóta.
Auðlindaskatturinn
Sjávarútvegsstofnun Háskóla ís-
lands hefur gengist fyrir málþingum
um stjómun fiskveiða. Þar hefur
komið skýrt í ljós að nær allir hag-
fræðingar, sem láta sig fiskveiði-
stjómunina varða, em talsmenn
þess að tekinn verði upp auðlinda-
skattur. Rögnvafdur Hannesson
prófessor fulfyrðir að hann sé ein-
hver réttlátasti skattur sem hægt er
aö setja á. Hann fullyrðir einnig að
auðlindaskattur muni hreinsa burt
verst reknu skipin. Sömuleiðis verst
reknu fiskvinnslufyrirtækin. Þegar
svo væri komið yrði arðurinn af fisk-
veiðum slíkur að hann mundi yfir-
skyggja allar aðrar atvinnugreinar.
Meðal annars þess vegna sé auð-
findaskattur sjálfsagður í fiskveiðun-
um. Dr. Gylfi Þ. Gíslason, Ragnar
Ámason, Þorkell Helgason og fleiri
eru sama sinnis.
í augum útgerðarmanna og sjó-
manna er auðlindaskattur eða sala á
veiðileyfum talin fráleit. Aldrei hefur
hins vegar verið gerð könnun á því
meöal þjóðarinnar hvort hún vili
auðlindaskatt eða ekki.
Meðal stjómmálamanna em líka
skiptar skoðanir um auðhndaskatt
og mun sá ágreiningur fara þvert í
gegnum flokka. Skýrasta dæmið var
þegar Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, og Friðrik
Sophusson, þáverandi varaformað-
ur, vora á öndverðum meiði í mál-
inu. Friðrik með auðlindaskatti en
Þorsteinn á móti. Þannig er þaö einn-
ig innan annarra stjórnmálaflokka.
Pólitísku deilurnar
Drög að frumvarpi til stjórnunar
fiskveiða komu óvenjusnemma fyrir
almenningssjónir. Það er heilt ár þar
til núverandi lög ganga úr gildi.
Sjávarútvegsráðherra sagði þegar
hann kynnti frumvarpsdrögin að
hann vildi að nægur tími gæfist fyrir
menn aö skoða drögin. Það var mjög
skynsamleg ákvörðun. Hitt er svo
ljóst að þegar frumvarpið kemur til
kasta Alþingis, seint á þessum vetri
eða næsta haust, verða þar alveg
sömu deilumar og urðú þegar núver-
andi lög vom sett. Því fer víðs fjarri
að einhver sætt hafi tekist meðal
þingmanna. Eflaust munu umræður
ékki snúast eins mikið um það hvort
menn vifja kvótakerfi eða ekki. Held-
ur munu deilumar snúast um fjögur
meginatriði.
1. Sala á óveiddum fiski
2. Sóknarmark eða aflamark
3. Auðlindaskattur eða sala veiði-
leyfa
4. Kvóti eða eitthvert annað stjórn-
kerfi
Fyrir utan þessi atriði mun svo
verða deilt um ýmis minni atriði í
frumvarpsdrögtmum og ýmiss konar
orðafagsbreytingar. Það verða þó allt
aukaatriði á móti þeim fjórum fyrr
töldu. Enn eiga ýmis hagsmunasam-
tök eftir að fjalla um frumvarps-
drögin og gera sínar ályktanir vegna
þeirra. Hitt er líka jafnvíst aö menn
verða engu nær um hvernig lögin
muni líta út fyrr en viö síðustu um-
ræðu um þau á Alþingi þegar þar að
kemur. Á meðan þess verður beðið
munu menn deila áfram.
-S.dór
ATHUGIÐ
Ný verslun að
Kaplahrauni 5,
Hafnarfirði
kynningarafsláttur af
loftverkfærum vikuna
13.-18. nóvember.
Ótrúleg fjölbreytni,
yfir 60 mismunandi
tegundir.
SÉRVERSLUN MEÐ SLÍPIVÖRUR
OGLOFTVERKFÆRI
%R0T
Kaplahrauni 5,
220 Hafnarfirði
Simi 653090
Bíldshöfða 18
112 Reykjavík
Sími 672240