Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.1991, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 1991.
Viðskipti
Skipasmíðaiðnaðurinn
er á heljarþröminni
- talið að skriðan fari bráðlega af stað hvað varðar nýsmíðar á skipum erlendis
Viö viðlegugarö Slippstöðvarinnar
á Akureyri liggur og hefur legið und-
anfarin ár nýsmíðað skip sem ekki
hefur tekist að selja þrátt fyrir ítrek-
aðar tilraunir. Það er ekki út í hött
að setja samasemmerki á milli þessa
skips og stöðu skipasmíðaiðnaðarins
hér á landi í heild. íslendingar, a.m.k.
þeir sem ráðið hafa í þjóðfélaginu
undanfama áratugi, virðast litið hafa
séð athugavert við það að íslenskur
skipasmíðaiðnaður hafi þurft að
keppa viö ríkisstyrktan iðnaö í sam-
Verðbréfaþing
íslands
- kauptilboð vikunnar
FSS = Fjárfestingarsjóður Sláturfélags
Suðurlands, GL= Glitnjr, IB = lönaöar-
bankinn, Línd = Fiátmögnunarfyrirtækið
Lind, SÍS = Samband islenskra sam-
vinnufélaga, SP = Spariskírteini rikissjóðs
Auðkenni
Skuldabréf
HÚSBR89/1
HÚSBR90/1
HÚSBR90/2
HÚSBR91/1
HÚSBR91 /2
SKSIS87/01 5
SPRÍK75/1
SPRIK75/2
SPRÍK76/1
SPRÍK76/2
SPRIK77/1
SPRÍK77/2
SPRÍK78/1
SPRÍK78/2
SPRÍK79/1
SPRÍK79/2
SPRIK80/1
SPRÍK80/2
SPRÍK81 /1
SPRÍK81/2
SPRIK82/1
SPRÍK82/2
SPRÍK83/1
SPRIK83/2
SPRIK84/1
SPRIK84/2
SPRIK84/3
SPRIK85/1A
SPRIK85/1B
SPRIK85/2A
SPRÍK86/1A3
SPRIK86/1A4
SPRIK86/1A6
SPRÍK86/2A4
SPRÍK86/2A6
SPRIK87/1A2
SPRÍK87/2A6
SPRIK88/2D5
SPRIK88/2D8
SPRIK88/3D3
SPRÍK88/3D5
SPRIK88/3D8
SPRIK89/1A
SPRIK89/1D5
SPRÍK89/1D8
SPRIK89/2A10
SPRIK89/2D5
SPRIK89/2D8
SPRIK90/1D5
SPRÍK90/2D10
SPRÍK91/1D5
Hlutabréf
HLBREFFl
HLBRÉOLlS
Hæsta kaupverð
Kr. Vextir
102,10 8,80
89,67 8,80
89,59 8,80
87,42 8,80
87,42 8,80
295,03 11,00
20827,08 8,50
15612,57 8,50
14634,20 8,50
11286,02 8,50
10258,93 8,50
8806,77 8,50
6955,50 8,50
5626,21 8,50
4660,40 8,50
3659,92 8,50
2957,21 8,50
2368,92 8,50
1926,85 8,50
1459,78 8,50
1342,10 8,50
1024,11 8,50
779,80 8,50
531,63 8,50
539,55 8,50
592,44 8,50
572,72 8,50
494,03 8,50
328,30 8,50
385,20 8,50
340,52 8,50
370,19 8,50
384,53 8,84
316,14 8,50
323,57 8,50
270,95 8,50
236,10 8,50
176,09 8,50
164,97 8,50
171,93 8,50
168,15 8,50
159,00 8,50
139,30 8,50
161,61 8,50
152,68 8,50
100,50 8,50
132,98 8,50
123,99 8,50
116,79 8,50
92,68 8,50
100,72 8,50
135,00
216,00
Hlutdeildarskír-
teini
HLSKlEINBR/1 580,66
HLSKlEINBR/3 380,82
HLSKlSJÖÐ/1 280,17
HLSKiSJÖÐ/3 193,74
HLSKlSJÖÐ/4 169,88
Taflan sýnir verð pr. 100 kr. nafnverðs
og raunávöxtun kaupenda I % á ári miðað
við viðskipti 09.09. '91 og dagafjölda til
áætlaðrar innlausnar. Ekki er tekið tillit
til þóknunar.
Viðskipti Verðbréfaþings fara fram hjá
eftirtöldum þingaðilum: Búnaðarbanka
Islands, Verðbréfamarkaði Fjárfestingafé-
lags Islands hf„ Kaupþingi hf., Lands-
bréfum hf., Samvinnubanka Islands hf„
Sparisjóði Hafnarfjarðar, Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis, Verðbréfa-
markaði Islandsbanka hf. og Handsali hf.
Nýsmíðað skip liggur við viðlegugarð Siippstöðvarinnar á Akureyri. í tvigang hafa samningar verið gerðir um
sölu skipsins en Fiskveiðasjóður hafnaði báðum og í hverjum einasta mánuði síðan 1989 hefur skipið hlaðið á sig
um 2,5 milljóna króna fjármagnskostnaði. DV-mynd gk
keppnislöndunum þegar um nýsmíð-
ar er að ræða. A.m.k. hafa þessir
landsfeður litla tilburði haft í frammi
til að rétta hlut okkar manna gagn-
vart ríkisstyrkjum annarra þjóða til
skipasmíða.
Lítil sorgarsaga
Saga óselda skipsins á Akureyri er
sorgarsaga en gæti verið nokkuð
dæmigerð fyrir þá erflðleika sem
þessi iðnaður á í. Smíði skipsins hófst
veturinn 1987-1988 þegar fyrirsjáan-
legt var að segja þyrfti upp starfs-
mönnum vegna verkefnaskorts.
Miklar sveiflur eru alltaf á framboði
viðgerða- og endurbótaverkefna eftir
árstíma þar sem næg verkefni eru
yfirleitt í boði á sumrin og um ára-
mót en htið sem ekkert á tímabilinu
febrúar-apríl og október-nóvember.
í stað þess að segja enn upp reynd-
um starfsmönnum var ákveðiö að
ráðast í smíði þessa skips án kaup-
anda. Að fengnu samþykki við-
skiptaráöuneytisins og Landsbanka
íslands var smíði skipsins fjármögn-
uö með erlendum bráðabirgðalán-
um. Ennfremur fékkst vilyrði frá
Byggöastofnun um að lána allt að
15% til væntanlegs kaupanda þannig
að heildarlánveitingar úr Fiskveiða-
sjóði og Byggðastofnun yrðu allt að
80%.
Samningum hafnað
Skipið er að mestu fullsmíðað og
ekkert hefur verið unnið í því und-
anfama mánuði þar sem áformað er
að vinna að lokafrágangi þess í sam-
ráði við væntanlegan kaupanda. Eft-
ir er að kaupa búnað í brú skipsins
svo og björgunarbúnað, þilfarskrana
og ýmsan lausan búnað.
Tveir samningar um sölu skipsins
hafa þó verið undirritaðir. í júlí 1989
var undirritaður samningur við Þór
hf. á Eskifirði um kaup á skipinu.
Fiskveiðasjóður hafnaði hins vegar
þeim samningi.
í nóvember 1989 var undirritaður
samningur við Meleyri hf. á
Hvammstanga um kaup fyrirtækis-
ins á skipinu. Þessi samningur fór
tvívegis fyrir stjóm Fiskveiðasjóðs
sem hafnaði honum í desember 1989.
Fréttaljós
Gylfi Kristjánsson
Slippstöðin og Meleyri hf. undirrit-
uðu annan samning í mars 1990,
samning með nýjum forsendum sem
fór fyrir stjóm Fiskveiðasjóðs í mars
það ár. Afgreiðsla sjóðsins þýddi 40%
lán til Meleyrar með ýmsum skilyrð-
um sem fyrirtækið taldi sig ekki geta
samþykkt. Formlegum viðræðum
um kaup Meleyrar á skipinu var því
shtið.
Fjármagnskostnaður
hleðst upp
Bókfært verð skipsins í árslok 1989
auk vinnu við þaö á síðasta ári nem-
ur 282,3 milljónum króna en tahð er
að fullbúið kosti það 325,3 milljónir.
Verð skipsins hefur til þessa a.m.k.
ekki fælt frá tvo aðila sem vildu eign-
ast skipið og margir hafa síðan sýnt
því áhuga með fyrirspurnum. Skipið
hefur hins vegar reynst stöðinni
dýrt, og sem dæmi um það má nefna
að í hverjum einasta mánuði síðan
1989 hefur skipið hiaðið á sig um 2,5
mihjóna króna fjármagnskostnaði.
Engar nýsmíðar
Sem fyrr sagöi var þetta skip smíð-
að þótt kaupandi væri ekki fyrir
hendi og réð þar miklu að annars
blöstu við fjöldauppsagnir starfs-
manna. Það er staðreynd sem ekki
verður á móti mælt að íslenskir
skipasmiðir þykja skila mjög vand-
aðri vinnu. Reynsla og verkkunnátta
hefur verið fyrir hendi en er nú á
hröðu undanhaldi þar sem stöðvam-
ar fá ekki nýsmíðaverkefni.
46 ísfisktogarar íslendinga eru
orðnir 16 ára og eldri og því óðum
að verða búnir með sinn „líftíma".
Þeir sem rætt var við af þessu tilefni
sögðust óttast þaö að menn myndu
halda að sér höndunum þar til smíði
nýrra skipa yrði ekki umflúin og þá
kæmi „gusan öh í einu“.
„Það er ekkert smíðað, en svo kem-
ur skriöan þegar ahir ætla að fara
að byggja í einu og allt verður flutt
til útlanda því það verður búið að
drepa þennan iðnað hér heima,“ seg-
ir Oskar Matthíasson, útgerðarmað-
ur í Vestmannaeyjum.
Finnst enginn grundvöllur?
Það hafa mörg orð og fögur verið
höfð um það á hátíðarstundum að
hlúa þurfi að íslenskum skipasmíða-
iðnaði og það verði að skapa honum
eðlilega samkeppnisaðstöðu. Tfl
þessa hafa þetta verið orðin tóm án
athafna og því miður bendir fátt til
annars en sú kunnátta okkar íslend-
inga að smíða fiskiskip fái að deyja
drottni sínum án afskipta stjóm-
valda.
Á sama tíma og norsk stjórnvöld
styrkja þennan iðnað um 12%, eins
og gert er nú, leggst smíðakunnáttan
niður hér á landi. íslendingar munu
hins vegar áfram fá vinnu við við-
hald erlendu skipanna.
„Miklu betri vinna“
Fyrirtæki Óskars Matthíassonar í
Vestmannaeyjum lét smíða skip fyrir
sig á Akureyri sem afhent var fyrir
skömmu, nýja Þómnni Sveinsdóttur
sem eflaust hefði verið hægt að fá
ódýrari erlendis, niðurgreidda- af
stjómvöldum þar.
„Það er rosalegt að sjá það í blöðun-
um að helsta verkefni skipasmíða-
stöðvanna okkar eigi nú að verða að
saga niður ágæt skip sem þarf að
úrelda. Það er engin vitglóra í því
að það eigi að fara að leggja þessar
stöðvar niður en láta smíða allt er-
lendis," segir Óskar Matthíasson.
„Við fáiun örugglega mun betra
skip þótt það kosti aðeins meira því
vinnan er miklu betri og við emm
mjög ánægðir með nýju Þómnni. Þaö
átti að byrja á þvi að byggja Vest-
mannaeyjafeijuna á Akureyri þótt
það tæki 2-3 ár því okkur hggur ekk-
ert á að fá hana. En það sem taka
þarf á er að nú bíða alhr eftir þvi að
fara að endumýja skipin og þá hggur
straumurinn til útlanda að nýju.
Þetta er alveg rosalegt og það verður
beinhnis aö gera eitthvað til að
vemda skipasmíðaiðnaðinn," sagöi
Óskar.
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR INNLÁNÓVERÐTR. (%) hæst
Sparisjóðsbækur ób. Sparireikningar 5,5-7 Lb
3ja mán. uppsögn 5,5-9 Sp
6 mán. uppsögn 6,5-10 Sp
Tékkareikningar.alm. 1-3 Sp
Sértékkareikningar VÍSITÖLUB. REIKN. 5,5-7 Lb.lb
6 mán. uppsögn 3-3,75 Sp
15-24 mán. 7-7,75 Sp
Orlofsreikningar 5,5 Allir
Gengisb. reikningar í SDR6.5-8 Lb
Gengisb. reikningar í ECU 8,5-9 Lb
ÓBUNDNIR SbRKJARAR
Visitölub. kjör, óhreyfðir. 3,25-4 Bb
óverðtr. kjör, hreyfðir SÉRST. VERÐBÆTUR (innan tímabils) 12-13,5 Lb.Sp
Vísitölubundnirreikn. 6-10,8 Bb
Gengisbundir reikningar 6-10,8 Bb
BUNDNIR SKIPTIKJARAR.
Vísitölubundin kjör 6,25-7 Bb
Óverðtr. kjör 15-16 Bb
INNL. GJALDEYRISR.
Bandarikjadalir 4,5-5 Lb
Sterlingspund 9-9,6 SP
Vestur-þýsk mörk 7,5-9,25 Lb
Danskarkrónur 7,5-8,1 Sp
ÚTLÁNSVEXTIR útlAn óverðtr. (%) lægst
Almennirvixlar(forv.) 20,5-21 Allir nema LB
Viðskiptavíxlar(forv.)(1) kaupgengi
Almenn skuldaþréf 21-22 Sp.lb
Viðskiptaskuldabréf(1) kaupgengi Allir
Hlaupareikningaríyfirdr.) UTLAN VERÐTR. 23,75-24 Bb
Skuldabréf , AFURÐALÁN 9,75-10,25 Bb
Isl. krónur 18,25-20,5 Lb
SDR 9,5-9,75 Ib.Sp
Bandaríkjadalir 7.8-8.5 Sp
Sterlingspund 12,8-13,5 Sp
Vestur-þýsk mörk 10,5-10,75 Bb
Húsnæðislán 4,9
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 27,0
MEÐALVEXTIR
Alm. skuldabréf júlí 18,9
Verðtr. lán júli VlSITÖLUR 9.8 '
Lánskjaravísitala sept. 3185stig
Lánskjaravísitala ágúst 3158stig
Byggingavísitala sept. 596 stig
Byggingavisitala sept. 186,4 stig
Framfærsluvisitala sept 158,1 stig
Húsaleiguvísitala 2,6% hækkun 1. júli
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Einingabréf 1 5,919
Einingabréf 2 3,167
Einingabréf 3 3,883
Skammtímabréf 1,974
Kjarabréf 5,547
Markbréf 2,973
Tekjubréf 2,137
Skyndibréf 1,727
Sjóðsbréf 1 2,832
Sjóðsbréf 2 1.921
Sjóösbréf 3 1,959
Sjóðsbréf 4 1,719
Sjóðsbréf 5 1,173
Vaxtarbréf 2,0000
Valbréf 1,8747
Islandsbréf 1,235
Fjóröungsbréf 1,141
Þingbréf 1,233
öndvegisbréf 1,216
Sýslubréf 1,251
Reiðubréf 1,201
Heimsbréf 1,082
HLUTABRÉF
Sölu- og kaupgengi að lokinni jöfnun:
KAUP SALA
Sjóvá-Almennar hf. 6,10 6,40
Ármannsfell hf. 2,33 2,45
Eimskip 5,70 5,95
Flugleiðir 2,05 2,25
Hampiðjan 1,80 1,90
Hlutabréfasjóður VlB 1,04 1,09
Hlutabréfasjóðurinn 1,64 1,72
Islandsbanki hf. 1,66 1.74
Eignfél. Alþýðub. 1,68 1.76
Eignfél. Iðnaðarb. 2,45 2,55
Eignfél. Verslb. 1.76 1,83
Grandi hf. 2.75 2,85
Olíufélagið hf. 5,10 5,40
Olls 2,05 2.15
Skeljungur hf. « 5,65 5,95
Skagstrendingur hf. 4,80 5,05
Sæplast 7,33 7,65
Tollvörugeymslan hf. 1,01 1,06
Útgerðarfélag Ak. 4,70 4,90
Fjárfestingarfélagið 1,35 1.42
Almenni hlutabréfasj. 1.12 1.17
Auðlindarbréf 1,03 1,08
Islenski hlutabréfasj. 1,15 1,20
Síldarvinnslan, Neskaup. 3,23 3,40
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aöila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Bb = Búnaðarbankinn,
lb = lslandsbanki Lb = Landsbankinn,
Sb = Samvinnubankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánarl upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast í DV á fimmtudögum.