Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.1991, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 1991.
Fréttir
Fjárlagafrumvarp fyrir árið 1992 lagt fram á Alþingi:
Aukin skattbyrði boðuð með
lausum endum tekjumegin
- niðurskurður og aukin kostnaðarþátttaka almennings gjaldamegin
sa
Fjárlagafrumvarpið
1992
| ] Frumvarp '91*
□ Samþykkt
fjárlög'91*
I I Áætlaðar
'—' niðurstöður '91*
I Frumvarp '92
co
«3- CV4 CO o
r Ifl C\l r
CO W oJ N
CO ------ CO
Tekjur Gjöld Fjárlagahalli
' Framreiknað til verðlagsforsenda fjárlagafrumvarps fyrir 1992
Fjárlagafrumvarp 1992 var lagt fyr-
ir Alþingi í gær. Samkvæmt því er
gert ráö fyrir aö tekjur ríkisins á
næsta ári verði 106,4 milljarðar og
útgjöldin 110,1 milljaröar. Fjárlaga-
halli er áætlaður 3,7 milljaröar og
hrein lánsíjárþörf ríkissjóös er metin
á 4 milljaröa. Að teknu tilliti til aukn-
inna sértekna, þjónustugjalda og
samdráttar í íandsframleiðslu má
gera ráð fyrir aö heildarskattbyrðin
aukist um allt aö 4 milljarða.
í forsendum frumvarpsins er spáö
þriggja prósenta verðbólgu á næsta
ári, að einkaneysla og kaupmáttur
minnki um þrjú prósent og að þjóðar-
tekjur dragist saman um 3,1 prósent.
Viðskiptakjörin eru talin versna um
3,5 prósent, jafnvel 5,5 prósent ef
ekki veröur af framkvæmdum tengd-
um álveri á Keilisnesi.
Miðað við áætlaða útkomu ríkis-
sjóðs á þessu ári felur íjárlagafrum-
varpið í sér um fimm milljarða lækk-
un útgjalda og ríflega 660 milljón
krónur í meiri tekjur. Á móti kemur
að sértekjur einstakra stofnana
hækka um tæplega 2,5 milljarða og
koma til frádráttar á framlögum til
þeirra.
Sé hins vegar tekið mið af því fjár-
lagafrumvarpi sem Ólafur Ragnar
Grímsson lagði fram á Alþingi fyrir
ári, framreiknað til verðlagsfor-
sendna nýja frumvarpsins, hækka
tekjur ríkissjóðs um tæplega 2,4
milljarða og útgjöldin um tæplega 2,3
milljarða.
Lausir endar tekjumegin
Þó að fjárlagafrumvarpið hafi nú
verið lagt fram á Alþingi hefur enn
ekki verið gengið frá öllum endum
varðandi tekjuhlið þess. Gert er ráö
fyrir að jöfnunargjald verði lagt nið-
ur sem þýðir allt að 900 milljón krón-
ur í tekjutap.
Til að mæta áætluðu tekjutapi er
gert ráð fyrir að auka tekjuskatts-
greiðslur um minnst hálfan milljarð.
Um það er rætt innan stjórnarinnar
að tekjutengja barnabætur og vaxta-
bætur, lækka sjómannaafsláttinn,
afnema frádrátt vegna hlutabréfa-
kaupa og fækka undanþágum á virð-
isaukaskatti og tekjuskatti. Þá er aö
því stefnt að selja ríkisfyrirtæki og
losa þannig um allt að 1,4 milljarða.
Heilbrigðisráðuneyti
fjárfrekast
Hvaö varðar útgjöld til einstakra
ráðuneyta verður á næsta ári mest-
um fjármunum ríkissjóðs varið til
heilbrigðis- og tryggingamála, sam-
tals um 44,3 milljörðum. Miöað við
gildandi fjárlög er um tæplega 1,7
milljarða niðurskurð að raunviröi á
framlögum að ræða.
Af einstökum sparnaðaráformum
má geta aö í sjúkratryggingakerfinu
á að spara um 1250 milljónir miðað
við fjárlög þessa árs. Kostnaður
vegna vistgjalda á sjúkrastofnunum
lækkar um tæplega 700 milljónir,
kostnaður við hjálpartæki lækkar
um 42 milljónir, tannlæknakostnað-
ur lækkar um 220 milljónir, með
aukinni þátttöku sjúklinga, og fram-
lag til niðurgreiðslu á lyfjum lækkar
um 400 milljónir.
Samkvæmt frumvarpinu er gert
ráð fyrir að framlög til sjúkrahúsa
aukist um 7 prósent miðaö við fjárlög
þessa árs. Engu að síður er gert ráð
fyrir spamaði á þessu sviði. í Reykja-
vík er til dæmis áformaö að ná 310
milljóna króna sparnaði með því að
leggja niður bráðaþjónustu á Landa-
kotsspítala og koma á sameiginleg-
um rekstri með Borgarspítala. Þá á
að loka Hafnarbúðum og hætta starf-
semi Fæðingarheimilisins við Ei-
ríkssgötu.
Sjúklingar fluttir um set
Utan Reykjavíkur er meðal annars
gert ráð fyrir að útgjöld til sjúkra-
húsanna á Patreksfirði, Blönduósi og
Stykkishólmi verði lækkuð í kjölfar
skipulagsbreytinga. Þá verða allir
hjúkrunarsjúkhngar fluttir af Dval-
arheimilinu Hraunbúðum í Vest-
mannaeyjum og yfir á sjúkrahúsið
þar.
Auk sparnaðaráformanna gerir
frumvarpið einnig ráð fyrir verulegri
aukningu sértekna. Samtals er stefnt
að því að sértekjur sjúkrahúsa,
heilsugæslustöðva, Tryggingastofn-
unar og annarra stofnana hækki úr
samtals 1,6 milljörðum í 2,7 millj-
arða, eða um 65 prósent. Þar af er
gert ráð fyrir að komugjald á heilsu-
gæslustöðvar skili 370 milljónum og
hækkun göngudeildargjalds 170
milljónum.
Skólagjöld í Háskólanum
17 þúsund krónur
Næstíjárfrekast er menntamála-
ráðuneytið og samkvæmt frumvarp-
inu fær það rúmlega 17 milljaröa til
ráðstöfunar á næsta ári. Miðað viö
gildandi fjárlög þýðir það aukin út-
gjöld upp á 820 milljónir. Munar þar
mest um aukin útgjöld til Lánasjóðs
Friðrik Sophusson flármálaráðherra:
Ekkert svigrúm
til kauphækkana
„Þaö verður ekkert svigrúm til ið væriútíþaðaðskiptaeinhveiju átti von á að vextir lækkuðu um
kauphækkana umfram það sem sem ekki væri til skiptanna í kjara- leið og lánsfjárþörfríkisins minnk-
þegar hefur verið samið ura. Engar samningum í vetur kæmi það ör- aði. Hann málaði ástandið í efna-
kauphækkanir og lækkandi verö- ugglega fram í aukinni verðbólgu, hagsmálum í nánustu framtíö held-
bólga eru einar aðalforsendur þó það gerðist ekki strax sama ár. ur dökkum litum þar sem mikið
þessa fjárlagafrumvarps," sagði Mundi verðbólgan éta upp kaup- bar á fortíðarvanda, arfi frá síðustu
Fríðrik Sophusson fjármálaráð- hækkanirnar og skilja menn eftir ríkisstjórn, auk gjaldþrota og erfið-
herra meðal annars þegar hann í nákvæmlega sömu sporum og leika i atvinnulifinu og fyrirsjáan-
kynnti blaöamönnum fjárlaga- þeir stæðu í í dag og jafhvel verr legs aflasamdráttar.
frumvarpið fyrir næsta ár. stadda. Þegar dæmiö yrði gert upp Friðrik lagði mikla áherslu á að
Friðrik sagði að effrumvarp þetta væru það þeir sem lægst hefðu forsendur fjáriagafrumvarpsins
stæðist mætti gera ráð fyrir halla- launin sem færu verst út úr því. héldu en svaraði ekki beint þegar
lausumríkisrekstristraxáriöl993. Friðrik sagði af og frá að gengis- spurt var hvort hann eða ríkis-
Hann sagði að afar mikiivægt væri fellingaráform væru í fjármála- stjórnin færi frá ef forsendurnar
aðhaldaverðbólgunniniðri.Effar- pakkaþessararríkisstjómar.Hann mundubresta. -hlh
Skipting útgjalda
— framreiknað til verðlagsforsenda fjárlagafrumvarps fyrir 1992 —
Umhverfisr.
Hagstofa
Viðskiptar.
Iðnaðarr.
Samgöngur.
Fjármálar.
Heilbr. og tryggr.
Félagsmálar.
Dóms-
og kirkjumr.
■ Sjávarútvsr.
Landbúnaðarr.
Utanríkisr.
Menntamr.
Forsætisr.
Æðsta stjórn
/ 148
W 141
5.017
5.626
1076
ff> 1.030
| Frumvarp 92
i
Frumvarp '91*

43.384
44.317
1.407
1.374
17.056
16.121
íslenskra námsmanna en þau hækka
úr rúmlega 1,7 milljarða í ár í ríílega
2,2 millljarða á því næsta.
Til að mæta enn frekari útgjöldum
á sviöi menntamála gerir íjárlaga-
frumvarpiö ráö fyrir 1,1 milljarði í
sértekjur. Er það um 65 prósent
aukning miðað við gildandi íjárlög.
Munar þar mest um hækkun skóla-
gjalda á háskóla- og framhaldsskóla-
stigi. Af hverjum háskólanema er
ráðgert að innheimta allt að 17 þús-
und krónur aö frátöldum félagsgjöld-
um og af framhaldsskólanemum er
ráðgert að innheimta allt að 8 þúsund
krónur.
Raunaukning til
landbúnaðarins
Hvað varðar útgjöld til landbúnað-
armála aukast þau- að raunvirði um
27 prósent frá gildandi íjárlögum og
verða tæplega 5,7 milljarðar. Útgjöld
til samgöngumála aukast um 2,7 pró-
sent og verða tæplega 7,9 milljarðar.
Önnur ráðuneyti fá svipaða upphæð
og í fyrra eða minni.
Að heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neytinu frátöldu er niðurskurðurinn
mestur hjá viðskiptaráðuneytinu,
fjármálaráðuneytinu og sjávarút-
vegsráðuneytinu.
Stærsta hluta sparnaðarins í sjáv-
arútvegsráðuneytinu á aö ná með því
að láta Hafrannsóknastofnun fjár-
magna sig með sölu á kvóta Hagræð-
ingarsjóðs. Gert er ráð fyrir að sér-
tekjur stofnunarinnar af kvótasöl-
unni nemi ríflega 500 milljón krón-
um. Alls er atvinnuvegaráðuneytun-
um ætlað að skila 890 milljón krón-
um í sértekjur á næsta ári. -kaa
Snorra-styrklmir:
Voru komnir á fjárlög
„Það var ákvörðun fyrri ríkis-
stjómar að taka frá peninga vegna
750. ártíðar Snorra. Það var nægilega
mikið eftir af þeirri flárveitingu til
þess að verja til þessara styrkja á
árinu 1992,“ sagði Ólafur G. Einars-
son menntamálaráðherra vegna
styrkja þeirra er ríkisstjómin ákvaö
að veita útlendingum er vilja kynn-
ast verkum Snorra.
Ólafur sagði að ríkisstjórnin hefði
ákveðið að verja hluta þeirrar upp-
hæðar, sem verið hefði á fjárlögum
vegna ártíðar Snorra, til bókmennta-
styrkja. Ekki yröi um einhverja eina
greiðslu að ræða heldur yrði stefnt
að því að greiða þessa styrki árlega
en láta það hggja á milli hluta hversu
há upphæðin yrði hverju sinni.
„Það var ekki verið að bæta neinu
við þama,“ sagði Ólafur. „Þessi fjár-
veiting var þegar komin á fjárlög
fyrir árið 1992. Ríkisstjórnin var því
ekki að taka fram fyrir hendurnar á
fjárveitingarvaldinu þegar hún gaf
vilyrði fyrir styrkjunum." -JSS
Formgallar í heimaslátrunarmáli
Ægir Már Kárason, DV, Keflavflc
Heilbrigðisráðuneytið hefur sent
heilbrigðisnefnd Suðumesja bréf þar
sem segir að formgallar hafi verið á
afgreiðslu nefndarinnar á heima-
slátrunarmálinu við hobbíbændur á
Suðurnesjum. Magnús Guðjónsson,
formaður heilbrigðiseftirlits Suður-
nesja, segir að vegna þessa kunni
máhð að dragast í nokkra daga, en
heilbrigðisnefndin hafði ákveðið að
afhenda kjötið.