Dagblaðið Vísir - DV - 10.06.1992, Qupperneq 14

14
MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1992.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttcstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91)63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Skoðanakönnun DV
í stórum dráttum má segja, að helmingur landsmanna
sé andvígur því, að farið verði eftir tillögum um að
minnka þorskaflann „verulega“ á næsta fiskveiðiári.
Þetta eru niðurstöður í skoðanakönnun DV, sem voru
birtar í gær. N’ðurstöðurnar vekja þann ugg, að helm-
ingur þjóðarinnar sé ekki reiðubúinn til að taka nógu
ábyrga afstöðu í þessu lífshagsmunamáh.
Allir þekkja tihögur Alþjóða hafrannsóknaráðsins,
sem leggur til 40 prósent minnkun þorskafla hér við
land á næsta fiskveiðiári. Þetta sé nauðsynlegt til að
koma í veg fyrir hrun þorskstofnsins. Landsmenn bíða
nú tillagna frá Hafrannsóknastofnuninni hér á landi.
Menn fara ekki í grafgötur um, að lögð verður til mikil
minnkun aflans. Þetta telja fiskifræðingar óhjákvæmi-
legt. En helmingur landsmanna, langþreyttur á efna-
hagslegum samdrætti og umræðum um atvinnuleysi,
sættir sig greinilega ekki við það. Þvert á móti virðast
menn tilbúnir að ganga áfram á þorskstofninn og taka
þá áhættu fremur en þola afleiðingar verulegrar skerð-
ingar aflans.
DV spurði: Ertu fylgjandi eða andvígur því, að farið
verði eftir tillögum um að minnka þorskaflann verulega
á næsta ári? Af öhu úrtakinu sögðust 38,5 prósent vera
fylgjandi, 35,7 prósent andvíg, 24 prósent óákveðin og
1,8 prósent vildu ekki svara. Þetta þýðir að 51,9 prósent
þeirra sem afstöðu tóku eru fylgjandi því, að farið verði
eftir tillögum um verulega aflaskerðingu, en 48,1 pró-
sent eru því andvíg. Munurinn er innan skekkjumarka,
sem eru 3-4 prósentustig. Því er niðurstaðan jafntefh.
DV kannaði einnig afstöðu landsmanna tU Evrópska
efnahagssvæðisins, EES. Spurt var: Ertu fylgjandi eða
andvígur samningnum um evrópskt efnahagssvæði? Af
öUu úrtakinu, 600 manns, sögðust 24,3 prósent vera fylgj-
andi, 40,7 prósent andvíg, 31,5 prósent óákveðin og 3,5
prósent vUdu ekki svara. Samkvæmt þessu eru 37,4
prósent þeirra sem taka afstöðu fylgjandi samningnum
um EES en 62,6 prósent andvíg. Félagsvísindastofnun
hafði sams konar spumingu í skoðanakönnun fyrir
Sjónvarpið. Niðurstöður hennar voru, að af úrtakinu
voru 30,6 prósent fylgjandi EES-samningnum, 28,6 pró-
sent andvíg og 40,4 prósent óákveðin. Þetta þýðir, að af
þeim sem afstöðu tóku voru 52,7 prósent fylgjandi samn-
ingnum og 48,3 prósent andvíg. Þarna munar miklu á
niðurstöðum skoðanakannana DV og Félagsvísinda-
stofnunar. Munurinn er mjög óeðUlegur. Meginhluti
könnunar Félagsvísindastofnunar var gerður á undan
skoðanakönnun DV og áður en Danir feUdu Maastricht-
samkomulagið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Áhrif þess
kunna að skýra muninn á niðurstöðum þessara skoð-
anakannana að miklu leyti. Annað, sem nefnt hefur
verið, er sá möguleiki, að ýmsir í skoðanakönnun DV
hafi ruglazt á EES og EB. Félagsvísindastofnun spurði
um afstöðu til EB-aðildar á undan spumingunni um
EES-samninginn. Því, segja menn, vora minni líkur til,
að fólk mglaði EES saman við EB í þeirri könnun. En
vel að merkja yrðu landsmenn, tU dæmis í þjóðarat-
kvæðagreiðslu, að fást „hjálparlaust" við að taka af-
stöðu til Evrópska efnahagssvæðisins.
DV spurði einnig í skoðanakönnuninni um afstöðu
fólks tíl flokka og ríkisstjómar. Þær niðurstöður sýna,
að stjómarUðið á enn langt í land 111 að endurvinna
meirihlutafylgi.
Haukur Helgason
„Lánasjóði íslenskra námsmanna verður lokað haustið 1992“, segir m.a. í grein Svavars.
Af hverju eiga náms-
menn að leggja fram
meira en allir aðrir?
Það er samdráttur í þjóðarbú-
skapnum. Það þarf að spara. Það
þarf jafnvel að draga úr einstökum
þáttum almennrar þjónustu af
ýmsu tagi. Allir verða að leggja eitt-
hvað fram. Þetta eru viðurkenndar
staðreyndir. En af hveiju eru þá
sumir látnir leggja meira fram en
allir aðrir? Af hverju eru sumir
ekki látnir leggja neitt fram? Af
hverju á að lækka skatta á einstök-
um hópum þar á meðal stóreigna-
mönnum? Það er að minnsta kosti
ekkt jafnaðarstefná.
Verr farið með námsmenn
en fiesta aðra
Þessar spurningar hljóta að
vakna í hugum námsmanna ogfjöl-
skyldna þeirra þessa dagana.
Námsmenn munu ekki fá nein lán
í haust hvemig sem þeir eru á vegi
staddir í námi. Lánasjóður ís-
lenskra námsmanna veitir ekki
krónu í lán. Lánasjóði íslenskra
námsmanna verður lokað haustið
1992. Lánin eru eini framfærslueyr-
ir námsmanna. Lánin eru þess
vegna jafngildi launa á heimilum
þeirra hvort sem þeir búa á eigin
heimili eða hjá foreldrum sínum.
Hver myndi líða það að verða
sviptur launum í hálft ár? Hver
mundi þola það að vera settur á
framfæri bankanna með 10% vöxt-
um til þess að geta séð sér og sínum
farborða í hálft ár og að launin
yrðu fyrst borguð út eftir áramót -
í febrúar? Auðvitað enginn. Ríkis-
stjóm Sjálfstæðisflokksins og Al-
þýðuflokksins lætur sig þannig
hafa það að notfæra sér veika fé-
lagslega stöðu námsmanna. Þeir
geta ekki gert verkfall. Þeir eiga
enga vöm nema málflutning sinn
og samheija sinna á Alþingi.
Hvað gerðist? Hvers vegna kom-
ast forráðamenn stjómarflokk-
anna upp með að skera námslánin
svona niður? Rökin em þau að
lánasjóðurinn hafi staðið illa. Þessi
rök duga ekki. í fyrsta lagi var eig-
iö fé sjóðsins jákvætt um 9 millj-
arða króna í fyrra - hann stóð því
betur en flestir aðrir sjóöir. En í
öðm lagi er lánasjóðurinn ekkert
annað en tiltekið form á aðferð við
menntunaraðstoð. Munurinn á
honum og framlögum til skólakerf-
KjáQarinn
Svavar Gestsson
alþingismaður. Gegndi starfi
menntamálaráðherra á síð-
asta kjörtímabili
is eöa vísinda og rannsókna er því
stigsmunur en ekki eðhsmunur.
Sex aðalatriði
Hvað gerðist á Alþingi? Sjálfstæð-
isflokkurinn lagði fram tihögur um
breytingar á lánasjóðnum. Alþýðu-
flokkurinn samþykkti þær í öllum
meginatriðum. Stjómarflokkarnir
keyrðu 1 gegn eftirfarandi aðal-
breytingar:
1. Við meðferð málsins á Alþingi
var felld tillaga stjórnarandstöð-
unnar um að hafa orðið jafnrétti
með í markmiðsgrein laganna.
2. Lánin bera allt að 3% vexti.
Afleiöingin verður sú að háskóla-
menn með lágar tekjur munu aldr-
ei geta borgað upp lánin. Affóhin
verða því meiri en í gamla kerfinu.
3. Lánin verða með harðari end-
urgreiðslum þannig að tekin verða
7% af launum þeirra sem hafa tek-
ið lán í sjóðnum - ofan á aha aðra
skatta í samfélaginu sem em nú
um 40%.
4. Krafist er miklu sterkari
ábyrgðarmanna en áður var gert
ráð fyrir. Misrétti eykst á ný.
5. Gert er ráð fyrir þvi aö náms-
menn fái ekki lán fyrr en eftir á
og þá ekki nema þeir skili 100%
námsframvindu.
Strax á sumarþingi
Þegar lögin um Lánasjóð ís-
lenskra námsmanna voru afgreidd
á dögunum barst stuðningur víða
að úr þjóðfélaginu. Best man ég þó
stuðningsyfirlýsingu Verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar; það
er tákn um þá ríku samstöðu sem
umræðan um lánasjóðinn kallaði á
í þjóðfélaginu öllu.
Alþýðubandalagið hefur beitt sér
framar en aðrir flokkar fyrir því
að námsstuðningur væri góður hér
á landi. Lögin um lánasjóðinn vora
sett þegar Alþýðubandalagið var í
ríkisstjórn 1982 meðal annars fyrir
þrýsting frá þáverandi fjármála-
ráðherra Alþýðubandalagsins,
Ragnari Arnalds. Við atkvæða-
greiðsluna á Alþingi í vor lýsti Al-
þýðubandalagið því yfir að máhö
yrði tekið fyrir aftur og strax á
sumarþinginu.
Þannig mun baráttan halda
áfram og þaö er ekki spuming
hvort heldur hvenær kerfinu verð-
ur breytt á nýjan leik námsmönn-
um og fjölskyldum þeirra og þar
með framtíö þjóðarinnar í vil. Og
það viðurkenna alhr að það er ekki
sanngjamt að námsmenn verði
látnir borga meira til þess að koma
til móts við samdráttinn í þjóðar-
búinu en allir aðrir.
Svavar Gestsson
„Alþýðubandalagiö hefur beitt sér
framar en aðrir flokkar fyrir því að
námsstuðningur væri góður hér á
landi. Lögin um lánasjóðinn voru sett
þegar Alþýðubandalagið var 1 ríkis-
stjórn 1982... “