Dagblaðið Vísir - DV - 12.05.1993, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 12. MAÍ 1993
7
i>v Sandkom
Þcgar mest
gekkáíþing-
skapaumræðu
áAlþmglísíð-
ustuvikueftir
uœræðurum
íyrirhugaðan
samdráttíat-
lii 'fnum banda-
riskahersinsá
Ketlavíkurflug-
velii kallaði
JónBaldvinut-
anrikisráð-
herra 7 til 8 þingmenn skæruliða,
hryðjuverkamenn og galna-arm
Framsóknarflokksins. Það er ár og
dagur siðan annað eins upphlaup,
hávaði, hróp ogframíköll hafaátt sér
mæli utanrikisráðherra. Olafur
Ragnar Grímsson hefur dvalið er-
lendis siðustu daga. Hann var þvi
ekki viðstaddur þessi ósköp en hon-
um hefur oft veriö kennt um upp-
hlaupin á Alþingi. Einn viðstaddra
sagði þegar raest gekk á: Og þetta
getur gerst þótt Ólafur Ragnar sé
ekki viðstaddur!
Líf ogstörf
Mikilumræða
hefUrorðiðum
hinanýjusögu-
skoðun Bald-
ursHermanns-
sonariSjón-
varpinuádög-
unum.haral-
hæiðihannum
aðhændur
: lar.dsins iteíðu. ;
verið hinir
mesturibhald-
ar. hrottarog
ómenni. Gárungar hafa samið smá-
leikþátt í tilefni söguskoðunar Bald-
ur s og heitir hann Líf og störf á vel
metnu skagflrsku sveitaheimili.
Hann hijóóar svo: Miður morgunn:
Jón bóndi fer á fætur, kemur að Guð-
rúnu vinnukonu í eldhúsi og nauðgar
hernii viðhlóðirnar. Dæsir. Dagmál:
Guðrún húsfreyja slær niðursetning-
inn utan undir og segir hann engan
raatfá þennan daginn. Hlær.
Ogáframheld-
urleikþáttur-
innoggeristnú
’ dramatiskur. ’ ’:
Hádegi:Jón
bóndi lemur
Sigurðvinnu-
mann illa t fjár-
húsinu til þnss
aðhaldasérí
góðultkcuniegu
fonni..Svunar
Nón:ÁsIaug
vinnukonaelur
raJónsbóndaúti
, ,uwu.. Miðaftann: Jón
bóndikemur að Sigríði vinnukonu
við mjaltir á stekk. Gamnar sér við
hana. Brosir. Guðrún húsfreyja læt-
ur strýkja Áslaugu vinnukonu í fjár-
húsunum.
Wáttmál
EkMdregurúr
þegardegifer
aðiialla. Arni ■:
vinnuraaður
lasarbratkur
sínarámiðri
kvoldutkuog
ieggurhreðjar
aðvöngum
nærstaddra
kvenna. Giott-
ir.Jónbóndi
kvnðttrrítnur. :
Guðnin hús-
freyja ekur sér. Miðnætti: Árni
vinnumaður og Sigurður virmumað-
ur elskast undir svefninn. Jón bóndi
og Guðrún húsfreyja elskast undir
sveíhinn. Vinnukonurnar dreymir.
Niðursetningurinn deyr. Þessi lýsing
á heimihshfi tíi sveita hér áður fyrr
hefði vel getaö falliðinni söguskoðun
Baldurs Hermannssonar í fyrsta
þættinum af þeim fiórum sem boðað-
ir eru. Það er aftur á móti ljóst af
þeim viðbrögðum, sem orðíð hafa við
hinni nýju söguskoðun, aö Baldur
Hermannsson ætti ekki að fara i
hringferð um landið í sumar.
Umsjón: Sigurdór Slgurdórsson
__________________________Viðskipti
Gífurleg gróska 1 hugbúnaðariðnaði hérlendis:
Mesta arðsemisvon sem
þekkist í viðskiptum
- en áhættan er líka mest og fáir „slá í gegn“.
Gengi hlutabréfa í Softis er það hæsta sem sést hefur á hlutabréfamarkaði hérlendis en miklar vonir eru bundnar
við Louis-forritið. Hér má sjá forráðamennina. DV-mynd ÞÖK
CUáú.íj í hátjiímUdnúúi
Nokkrir helstu hug- og véibúnaðarframleiðendur —
Softis: Fang: Tölvusamskipti: |
Louis forritiö 1 Staðsetningarkerfi j fiskiskipa : Skjáfax
mmmmmmmmMá
Hugbúnaður:
Hugbúnaður fyrir Eurocard^
og samskiptabúnaður
mmsmrnm
Friðrik Skúlason:
Virusvamaforrit
Fjarhönnun:
| Viðhaldsvaki,
[ ferðavaki og fl.
Gagnalind:
Hugbúnaður fyrir
sjúkrahús og
heilbrigðisþjónustu |
Islensk forritaþróun:
ADA compiler
(þýðari)
Kögun hf.:
Hugbúnaður
fyrir ratsjárstöðvar
Marel:
Ný sjóntækni
og vogir
„Nú þykjast sumir sjá einhverja
nýja allsherjarlausn í efnahagslífmu
en hún felst ekki í hugbúnaðarfram-
leiðslunni frekar en öðru. Þetta er
erfiður „bransi" og það þarf að feta
sig áfram í rólegheitunum," segir
Ásgrímur Skarphéðinsson, fram-
kvæmdastjóri Tölvusamskipta.
Fjöldinn allur af hátæknifyrirtækj-
um sem hyggja á útflutning er starf-
andi í landinu um þessar mundir. í
tölvugeiranum má gróflega skipta
þeim í tvennt. Annars vegar hugbún-
aöarfyrirtæki og hins vegar vélbún-
aöarfyrirtæki. Þetta tvennt skarast
þó oft og tíðum og tengist rafeinda-
fyrirtækjum.
Undanfarið ár eða svo hefur mikil
umræða farið fram um möguleika'
íslendinga á sviöi hátækniiðnaöar og
hefur hugbúnaöarframieiösla verið
mest áberandi. Þar eru sagðir stór-
kostlegir möguleikar. Þau fyrirtæki
sem mest hafa verið í umræðunni
af hugbúnaðarfyrirtækjunum eru
Softis, Tölvusamskipti, Fang hf.,
Kögun hf. og Friðrik nokkur Skúla-
son svo og Marel sem þó er aðallega
í framleiðslu vélbúnaðar.
Marel hefur skilað ágætri afkomu
Fréttaljós
Ari Sigvaldason
undanfarin ár og gengi hlutabréfa í
Softis og Tölvusamskiptum hefur
stórhækkaö og mikil viðskipti átt sér
stað. Gengi hlutabréfa í Softis er þaö
hæsta sem sést hefur á hlutabréfa-
markaöi hérlendis. Hafa sumir þóst
geta merkt vott um spákaup-
mennsku þegar hlutabréf í Softis og
Tölvusamskiptum eru annars vegar.
íslensku fyrirtækin enn á
grýttri braut
Það er þó almennt mat manna að
ekkert íslensku fyrirtækjanna „sé
komið á beinu brautina" eins og kali-
að er. Brautin sé grýtt og samkeppn-
in á hinum alþjóðlega markaði sé
gífurlega hörð. Hins vegar þurfi ís-
land alls ekki að vera einangrað á
þessu sviði því tölvutækninni hafi
fleygt svo fram.
Það má segja að hugbúnaðarfram-
leiðsla hafi hafist hér fyrir alvöru
upp úr 1986 og því er iðnaðurinn
mjög ungur. Ymsum fyrirtækjum
sem stefndu hátt hefur fatast flugiö.
Fyrirtækjum í greininni hefur þó
fjölgað mjög í seinni tíð.
Helstu hugbúnaðarfyrirtæki
Eins og áður sagði ber mikið á Soft-
is um þessar mundir. Softis hefur
enn ekki selt sinn búnað, Louis-
forritið, en þar á bæ telja menn sig
vera með mjög góöan búnaö í hönd-
unum. Tölvusamskipti hafa einbeitt
sér aö forriti sem heitir Skjáfax. Það
gerir mönnum kleift aö senda fax
beint frá tölvuskjá. Tekist hefur aö
selja mörgum stórfyrirtækjum bún-
aðinn. Fyrirtækið hefur söluskrif-
stofur í Englandi fyrir Evrópumark-
aðinn og nýlega var stofnað fyrirtæki
í Bandaríkjunum til að sjá um kynn-
ingu og sölu þar. Citbank, Shell og
fleiri hafa keypt skjáfaxið svo og
Evrópudeild Pepsi Cola. Viðræöur
standa nú yfir við Ameríkudeildina.
Þróunarfélag íslands hefur aðstoðað
fyrirtækið mikið. Það var stofnað
árið 1987.
Hugbúnaður hf. í Kópavogi hefur
meðal annars gert samning við
Eurocard en fyrirtækið framleiddi
hugbúnað fyrir Eurocard á íslandi
sem síðan hefur verið seldur eriend-
is. Hugbúnaður hf. framleiðir líka
samskiptabúnað fyrir svokallaöar
„stórar“ mini vélar, til dæmis system
vélar frá IBM.
Friðrik hagnast
Friðrik Skúlason hefur náð veru-
legum árangri við sölu á vírusvam-
arforriti sínu eftir nokkuð nýstárieg-
um leiðum. Friðrik sendir forritið
frítt inn á gagnabankana og fer fram
á afnotagjald. Samkvæmt heimildum
DV hefur hann hagnast mjög vel á
forritinu.
Fjarhönnun hf. hefur þróaö svo-
kallaða „vaka“, viðhaldsvaka, feröa-
vaka og fleira með nokkuð góðum
árangri. Gagnalind hf. er fyrirtæki
sem varð til út úr fyrirtækjunum
Medis, sem áður hét Hjami, íslenska
hugbúnaðarfélaginu og Hippókratis.
Þeir era með hugbúnað fyrir sjúkra-
hús. Fyrirtækið hefur átt í nokkrum
vandræðum síðastliðin ár eins og
fjöldi nafnanna bendir til.
íslensk forritaþróun og nokkrir
fjárfestar þróuðu svokallaðan ADA
compiler undir nafni Artic. Compiler
er nokkurs konar þýðandi sem tekur
hráan texta og býr til forrit. Með'al
annars átti að vinna fyrir Vamarlið-
ið. ADA compiler var eitt fyrsta verk-
efnið sem fór af stað í forritaþróun
hérlendis, um 1986. Þessi tilraun mis-
tókst.
Mikið að gerast hjá Fangi
Stórir hlutir eru að gerast í fyrir-
tækinu Fangi hf. Það hefur þróað
staðsetningarkerfi fiskiskipa og er í
tengslum við IMMASAT sem er fyrir-
tæki í eigu allra póst- og símamála-
stofnana sem eiga gervihnetti. Rætt
hefur verið við Evrópubandalagið,
bæði vegna þjónustu svipaðs eðhs
og Landhelgisgæslan veitir og einnig
vegna neyðarþjónustu. EB er að sam-
ræma reglur um þessa hluti. Fang
hefur líka unnið verkefni í Chile og
Ástralíu.
Taugagreining hf. hefur verið að
þróa heilalínurit en DV er ekki kunn-
ugt um að mikið hafi tekist að selja
þann búnað.
Kögun hf. hefur ekki beint verið í
hugbúnaðarframleiðslu sem slíkri
en hefur nú í höndum risavaxið
verkefni fyrir Bandaríkjaher vegna
ratsjárstöðvanna fjögurra. 16 verk-
fræöingar frá Kögun eru nú í Banda-
ríkjunum að vinna að máhnu. Þeir
eiga aö taka við verkefninu þegar þaö
berst hingaö áriö 1995.
Vél- og hugbúnaöarfyrirtæki
Nokkur fyrirtæki hafa verið bæði
í vélbúnaðar- og hugbúnaðarfram-
leiðslu og þar má nefna Vaka hf.,
Marel og Hug hf. Marel hefur náö
bestum árangri allra hátæknifyrir-
tækja á íslandi að flestra mati. Fyrir-
tækið Hugur hf. þróar stimpil-
klukku- tímaskráningarkeríi. Þeir
hafa verið aö þreifa fyrir sér í Skand-
inavíu með sölu í huga og einhver
árangur náðst. Vaki hf. er með svo-
kallaða fiskteljara. Sá búnaður sér
um að meta massa af fiski í kerjum.
Samkvæmt upplýsingum DV hefur
náöst aö selja búnaöinn nokkuö.
Marel er með vogir og einnig nýja
sjóntækni sem tahð er að búi yfir
gífurlegum möguleikum.
Mikil áhætta og ótryggur iðn-
aður
Erfitt er aö meta hvaða fyrirtæki
hafa náð góðum árangri í hugbúnað-
ariðnaðinum. Ekkert þeirra hefur
náö að slá virkilega í gegn eins og
kallað er. Þegar menn kaupa hlut í
hugbúnaðarfyrirtæki er nánast ein-
göngu verið að íjárfesta í starfsfólk-
inu sjálfu og þekkingu þess. Fjárfest-
ing í hugbúnaðarfyrirtæki er því að
vissu leyti dálítið happdrætti. Oft
byggist velgengnin á einu forriti sem j
gæti orðið úrelt fljótlega.
/
Gífurleg gróska {
„Það er gífurleg gróska í þessari
grein um þessar mundir þótt enginn
sé búinn að brjóta ísinn fyrir alvöm.
Menn tala samt mjög frjálsiega um
þetta og jafnan í háum upphæðum.
Iðnaðurinn er ennþá svo ungur og
jarðvegurinn lítt plægður. Enn em
skilyrði óhagstæð fyrir svona fyrir-
tæki hér. Ef einhver nær almenni-
lega að brjóta ísinn og slær í gegn
og skapar sér miklar tekjur þá
hlaupa sjálfsagt allir til og vilja koma
með peninga og vera með,“ segir
Ásgrímur Skarphéðinsson, fram-
kvæmdastjóri þróunarsviðs Tölvu-
samskipta hf.
„Þetta snýst um stöðugar endur-
bætur. Ef einhver heldur að hægt sé
að þróa hugbúnaö og fara svo bara
að selja en sleppa frekari þróun þá
mun þaö ekki takast. Kaupendur og
söluaðilar gera sífelldar kröfur um
endurbætur."
Hæstu arðsemisvonirnar í
hugbúnaðarframleiðslunni
„Eg held að menn verði bara að
vera bjartsýnir og hafa trú á því sem
þeir em að gera. Ef menn eru ekki
jákvæðir hafa þeir ekkert að gera í
þetta. Menn í hugbúnaðargeiranum
verða hins vegar varast aö byggja
loftkastala. Það er mikil áhætta
tengd hugbúnaðargeiranum. Líklega
meiri en í nokkurri annarri grein.
Samkeppnin er gífuriega hörð en
arðsemisvonin í greininni er gífur-
leg. Sérstaða hennar er sú að fram-
leiðslukostnaöur er nánast. enginn.
Hæstu tölur í arðsemi sem sjást í
viðskiptaheiminum em í húgbúnað-
ariðnaðinum, jafvel þúsundir pró-
senta," segir Hreinn Jakobsson,
framkvæmdastjóri Þróunarfélags ís-
lands sem er i samstarfi við mörg
fyrirtæki á þessu sviði.
„Ég verð alltaf hræddur þegar fyr-
irtækin em að byggja loftkastala í
fjölmiðlum og svo kemur kannski
bakslagið. Menn em ýmist í ökkla
eða eyra og verða að vara sig,“ segir
Hreinn.