Alþýðublaðið - 13.08.1967, Blaðsíða 6

6
Sunnudags AlþýðublaSið — 13. ágúst 1967
Nokkrir áhugamenn um bindindi segja álit sitt á
nýrri stefnu sem upp hefur komið í Svíþjóð í baráttu
bindmdismanna gegn ofnautn áfengis
Jón Pálsson
starfs naður æskulýðsráðs.
Hin nýja stenfuskrá sænsku
tjindindissamtakanna kemur
vafalaust mörgum á óvænt.
Bindindissamtök þeirra hafa
verið sterk og vel skipulögð og
trú þeirj a á „áfengislaust þjóð-
félag“ einn traustasti hlekkur
inn í heimssamtökum þeirra er
toerjast gegn áfengisbölinu.
En hver er þá orsök toinnar
róttæku stefnubreytingar? Ég
hygg að hin frjálshuga stefna
Svía sé farin að segja til sín
Þeir hafa gert mikið fyrir æsk-
una, en «kki unnið eins mikið
með henni. Frjálsræðið hefur
ekki gert æskuna sjálfstæða eða
ábyrga að sama skapi og því
hafnar hún m.a. þeim Ihömlum,
sem á hana eru lagðar um kaup
og neyzlu ófengra drykkja. For-
dæmi hinna fullorðnu er ekki
alltaf til fyrirmyndar. Þetta
þekkjum við hér heima. Karlar
og konur eru á vakki við áfeng
isútsölur reiðubúið að kaupa á-‘
fengi fyrir unglinga, gegn lítils-
háttar þóknun. Og þess eru
dæmi aö 18 ára unglingar gangi
toér inn í vínverzlanir og kaupi
áfengi án nokkurra attouga-
semda af hólfu seljanda.
Áfenpi verður aldrei útrýmt,
og í sararæmi við þá staðreynd
er hið íýja slagorð Svía: Sam-
félag á' áfengistjóns.
Um >að atriði, að! 18 árja
fólki skjli heimilt að kaupa á-
fengi má deila, þó margt bendi
til að jinhver lækkun aldurs,
frá því sem nú er, sé raunhæf,
en veigamestu og jákvæðustu
atriðin í stefnuskrá Svíanna er
rannsói; aarstofnun í áfengis-
málum og stóraukin fræðsla í
skólum um skaðsemi áfengis.
Eg tei að meiri árangurs megi
vænta, ef áfengisvarnanefndir
eru sameinaðar félagsmálanefnd
um og verða liður í lúnu al-
menna félagsmálastarfi þjóðfé-
tagsins.
Við verðum sennilega að líta
ó áfengisvandamálið svipuðum
augum og bifreiðavandamálið.
Bifreiðar verða ekki fjarlægðar
af götunum, en slysalaus akstur
er slagorðið, og við sáum það
um síðustu helgi hve samstilltur
óróður og fræðsla má sín mikils.
Einar Hanness.
fulltrúi.
Já. Furðulegt var að sjá í Al-
þýðublaðinu frétt um, að sam-
tök 1 Svíþjóð, sem kenna sig
við bindindi, vilji frjálsa áfeng-
issölu, þ.e. haga eigi sölu þess
eingöngu eftir vðskipta- og þjón
ustulegri nauðsyn, og samfélag-
ið eigi ekki að berjast gegn
neyzlu áfengis, heldur gegn skað
legum afleiðingum þess. Slag-
orð þessara samtaka sé „Sam-
félag án áfengistjóns“.
— Um kjörorð samtakanna
geta allir orðið sammóla, en um
leiðirnar að því marki eru skipt
ar skoðanir. Að mínum dómi
hlýtur áhrifaríkasta ráðið til
að koma í veg fyrir tjón af
völdum áfengisins að vera fólg-
ið í bindindi einstaklinganna og
Einar Hannesson.
Sunnudaginn 30. júlí síðast-
liðinn birtist í Alþýðublaðinu
frétt undir fyrirsögninni:
Sænsk bindindissam-tök vilja
frjálsa áfengissölu! Sagði þar
frá nýrri stefnuskrá er bindind
issamtökin Verðandi í Svíþjóð
hafa tekið upp. Hið nýja slag-
orð samtakanna er: Samfélag
án áfengistjóns. Þfjófélagið eigi
að berjast gegn skaðlegum
afleiðingum áfcngis, en ekki
gegn neyzlu þess. Takmarkan-
ir á sölu áfengis hafi mjög
vafasamt gildi í baráttunni
gegn misnotkun þess. Þeir
Verðandi-menn telja, að 18
ára fólki skuli heimilt að fá
keypt áfengi. Hins vegar skuli
beita verðlagningu þannig- á á-
fenga drykki, að hún hvetji
fólk frekar til kaupa á léttari
drykkjum, sem hafa minni á-
hrif, en á sterkum drykkjum.
I stefnuskránni er einnig lagt
'til, að sett verði upp rannsókn
arstofnun í áfengismálum. Þá
skuli veita vísindalega fræðslu
um áfengismál í öllum skólum
'.og eigi skólarnir sjálfir að sjá
um þá kennslu. Enn er lagt
áfengissölu, fengi að njóta sín,
og búið væri að koma fyrir
kattarnef allri bindindisstarf-
semi, en það myndi gerast ef
bindindishreyfingin á íslandi
byði upp á jafn ábyrgðarlausa
og vítaverða stefnu í áfengismál
um og toið sænska bindindisfé-
lag.
að samtök bindindismanna séu
sem öflugust og áhrif þeirra á
þjóðlífið sem mest.
— Takmarkanir á sölu og
meðferð áfengis eru nauðsyn. í
löggjöf hér er sem betur fer að
finna ýmis slík ókvæði og fyr-
irmæli, er lúta að því að veita
ungu fólki vernd fyrir áfeng-
inu, eins og ákvæðið um 21 árs
aldurinn er. Sé ég enga ástæðu
til að færa þau aldurstakmörk
niður í 18 ár. Því miður er fram
kvæmd löggjafarinnar á ýmsum
sviðum áfátt og þyrfti að bæta
úr því.
— AUir þeir, sem drykkju
skapnum verða að bráð, eiga
Iþað sammerkt að þeir ætluðu
sér ekki það ihlutskipti. Aukin
neyzla, sem m.a. leiðir af auknu
frelsi á þessu sviði, skapar fleiri
drykkjusjúklinga. Neyzlari toefur
því leitt menn út á villigötur
og hinir útbreiddu drykkjusiðir
í þjóðfélaginu eiga sinn mikla
þátt í að koma mönnum í gapa
stokkinn, ef svo má segja. Það
ætti þvi að koma í hlut áfengis-
neytendanna að tryggja að tión
hljótist ekki af neyzlu áfengis
og þar eru auðvitað fremstir
í flokki toinir sjálfskipuðu hóf-
drykkjumenn. En þeim hefur
aldrei tekizt það. Og sannleik-
urinn er sá, að neytendahóp-
urinn sem toezt ber sig í þess-
um efnnm er ólíklegastur allra
til að drvsia dáðir með því að
draga ú" áfengistjóninu.
— Að lokum finnst mér ekki
úr vegi að minnast á samkomu
toald um ■ verzlunarmannahelg
ina. Þar hefur verið beitt því
ráði, sem itoezt dugar í barátt-
unni gegn áfengisbölinu, eh það
er bann, sem fólkið' hefur stutt
og kann að meta. Hvernig toald-
ið þið að ástandið um verzlun-
armannahelgina væri, ef stefna
sænska félagsins með frjálsa
Séra Frank M.
Halldórsson
sóknarprestur.
Því miður verð ég að játa, að
ég er ekki sem skyldi kunnugur
bindindishreyfingunni hvorki
hér á íslandi né öðrum Norður-
löndum. Sökum annríkis við
önnur störf toefur mér ekki ver
ið unnt að taka þátt í starfi ís-
lenzku bindindishreyfingarinnar.
þess vegna verður svar mitt al-
gert leikmannssvar í sambandi
við það mál, sem hér er rætt.
En athyglisvert er að heyra um
þessa nýju stefnuskrá sænsku
bindindissamtakanna og eitthvað
hljóta þau að hafa fyrir sér í
þessu. Varla hefðu þau farið
að gerbreyta stefnu sinni í þess
um málum að öðrum kosti.
Það gefur auga leið, að góð
og nytsöm fræðsla um skaðsemi
áfengra drykkja getur haft mik
il og varanleg áhrif ekki tovað
sízt ó skólaæskuna. Ég myndi
vera því fylgjandi, að slík
fræðsla væri tekin upp hér á
landi sem einn kennsluliður í
til, að ölvunarsektir verffi felld
ar niffur.
Okkur þótti þessi stefnu-
skrá merkileg, ekki hvaff sízt
þar sem hún kom frá bind-
indissamtökum og ákváffum aff
bera hana undir nokkra reyk-
víska borgara, þekkta aff bind-
indisáhuga. Vakti einkum fyr
ir okkur aff kanna hug fólks
til þessarar breyttu baráttuaff-
ferffar og fá skoffanir þess á •
því, hvort hér mundi um aff
ræffa leiff vænlegri til árang.
urs gegn drykkju.
fræðslukerfi okkar.
Persónulega hallast ég að al-
gjöru áfengisbanni hér I okkar
landi. Ég myndi telja það heilla
drýgst fyrir þjóðina. Drykkju-
skap læra börn og unglingar í
mörgum tilfellum af foreldrum
sínum, eldri systkinum, frænd-
fólki og félögum. Og auðvitað
af því að þessar veigar eru um
Ihönd hafðar á heimilum og oft
og tíðum í óhófi Af minni
reynslu þá kunna íslendingar i
mörgum tilfellum ekki með á-
fengi að fara. Þeir virðast á því
sviði vera eftirbátar margra
annarra þjóða. í nálægari Aust
urlöndum, þar sem ríkjandi
trúarbrögð banna notkun á-
fengra drykkja, er þetta vanda
mál ekki til. Þeir sem ferðazt
toafa um þessi lönd taka fljótt
eftir því að þar sjást aldrei
drukknir menn hvorki í veit-
ingatoúsum eða á götum úti,
enda er þar lítið um ófengis-
krár, sem freista toorgarans.
Það sem börn og unglingar sjá
ekki fyrir sér það læra þau
ekki. Þess vegna er ég fylgj-
andi banni, en að því tilskyldu,
að því sé þá irækilega fram-
fylgt. Að öðrum Ikosti er það
til einskis og ber engan árang-
ur.
Þóra Einars-
dóttir
formaffur Verndar.
SÆNSK bindindissamtök vilja
frjálsa áfengissölu, iheitir fyrir-
sögn í sunnudagsblaði Alþýðu-
blaðsins 30 . júlí síðastl.
Síðar í greininni kemur þó í
Ijós — að þau bindindissamtök
sem um er rætt, — og tekið
toafa upp nýja stefnuskrá, er að-
eins lítill hluti af félagsbundn-
um bindindismönnum í Svíþjóð.
Slagorð samtakanna er: „Sam
félag án áfengistjóns“.
Lengra getur óskliyggja okkar
tæplega gengið, þótt deilt sé um
leiðir.
Persónulega er ég með al-
gjöru toanni áfengra drykkja, en
geri mér jafnframt ljóst að það
er óframkvæmanlegt, nema um
algera hugarfarsbreytingu sé
um að ræða hjá þjóðinni í toeild