Alþýðublaðið - 25.05.1968, Blaðsíða 2

ÍSS*™;™?j&a BerSl ÓMsSon (áb-> og BenediKt Gröndal. Simar: 14900 ~
14903. - Auglysmgasxmn 14906. _ Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu
i9nnnaVÍk’f Pre”tsmi3ja A1ÞýðuWaðsins. Sími 14905. - Askriftargjald kr’
, 120,00. - í tooiu to. ,,oo efntaklð, _ útsefimdl: Wja OtsSíifaið S
Útflutningssamtök iðnaðarins
Framtíð íslenzks iðnaðar er
mikið rædd um þessar mundir.
Ljóst er, að þjóðin verður að
efla svo iðnað, að þar verði á
komandi árum atvinna fyrir
nokkra tugi þúsunda landsmanna
til viðbótar því, sem þegar er.
Hins vegar benda vaxandi líkur
til þess, að ísland verði af mörgr
um ástæðum að' tengjast efna-
hagsbandalagi, og kunni það að
gera iðnaðinum erfitt um vik.
Hvernig getum við leyst þessa
gátu?
Einfalt svar er ekkert til við
þessu frekar en öðrum flóknum
vandamálum. Þar verður margt
að koma til skjalanna.
Eitt þeirra atriða verður án efa
stóraukinn útflutningur íslenzkra
iðnfyrirtækja, og er þá ekki að-
eins átt við álbræðslu og kísil-
gúr, heldur og margvíslegar
laðrar greinar. Hingað til hafa
sárafá iðnfyrirtæki selt vöru sína
til annarra landa. Flest eru þau
svo smá, að þau geta ekki kannað
erlenda markaði eða haldið uppi
sölustarfsemi. Þess vegna eru
þau dæmd til að láta sér nægja
innlenda markaðinn, en hann er
svo takmarkaður, að það skapar
þeim þröngan bás fyrir rekstur-
inn.
Alþýðublaðið trúir því, að
mörg íslenzk iðnfyrirtæki séu
hvað snertir vörugæði og verð
samkeppnisfær á erlendum mörk-
uðum. Hins vegar er þetta um
þau flest órannsakað mál með
öllu. Þess vegna hefur verið til-
tölulega lítið um sölu til annarra
þióða.
Er ekki kominn tími til að
stofna útflutningssamtök íslenzks
iðnaðar? Fjöldamörg iðnfyrirtæki
ættu að standa að þessum sam-
tökum og bera sameiginlega
kostnað þeirra. Samtökin ætti að
skipuleggja sem sölufyrirtæki
með fullkomnu nútímasniði. Það
mundi einbeita sér að' markaðs-
leit og sölu á framleiðslu íslenzks
iðnaðar og koma upp sérfróðum
mönnum á því sviði. Mun þá
fljótlega koma í ljós, að ýmislegt
er hægt 'að gera, og fyrr en varir
mun útflutningur iðnaðarins
nema tugum milljóna.
íslendingar flytja inn erlend
húsgögn. Skammsýnir menn
segja: Þetta er af því að okkar
húsgögn eru dýr og léleg. Fram-
sýnir menn segja hins vegar:
Margar þjóðir flytja bæði út og
inn húsgögn, af því að fólk vill
fjölbreytni á þessu sviði, sækist
eftir því, sem er nýstárlegt og
fjarlægt. Þess vegna getur eins
verið, að við getum líka flutt út
húsgögn í vissum verðflokkum!
Reynsla Norðmanna sannar, að
smáfyrirtæki geta lifað góðu og
gagnlegu lífi í iðnaði nútfma-
ríkis, sem er í viðskiptabandalagi.
íslendingar hljóta að geta þetta
eins. Eitt af því, sem gera þarf
er að auka sölustarfsemi og út-
flutning, en það gerist vart nema
með víðtæku samstarfi og nútíma
vinnubrögðum.
John Ogdon, píanólelkari
SAMKVÆMT tónleikaskrá
Symfóníuhljómsveitar fslands á
enski píanóleikarinn John Ogd-
on, einn fremsti tónlistarmaður
af yngri lcynslóðinni að leika pí-
anókonsert nr. 1 eftir Tsjaíkov-
sky 30. maí. Nú vill svo til, að
21. apríl síðastliðinn var frum-
fluttur 1. píanókonsert hans
sjálfs á Cardiff-hátíðinni og af
því tilefni var viðtal við hann
í tónlistarblaðinu Music and
Musicians. Leyfi ég mér að birta
hér glefsur úr því viðtali.
Ogdon er ekki einn þeirra
listamanna, sem þurftu að heyja
baráttu við foreldra sína til þess
að fá að leggja út á listabraut-
ina. Faðir hans var enskukenn-
ari en áhugamaður um tónlist
og hafði mikið dálæti ó Berlios
og þriggja ára gamall var John
seztur við píanóluna á heimilinu.
Sex ára fékk hánn tilsögn og ár-
ið eftir gekk hann í tónlistar-
skólann í Manchester, og lagði
etund á píanóleik og tónsmíðar.
Á ellefta ári innritaðist hann í
menntaskóla og um það leyti
æfði hann mest Czerny á eigin
•pýtur. Síðan segir Ogdon: „Um
tólf ára aldurinn fór ég að fá
lánaðar nótur á bókasafninu,
25- maí 1968 —
einkanlega píanóútsetningar af
symfóníum. Þá var áhuginn
mestur á Ravel, Scriabin Liszt,
Busoni og Sibeliusi þegar ég var
14 ára. 16 ára fór ég svo aftur
í tónlistarskólann og naut hand-
leiðslu Clauds Biggs — sem er
sérfræðingur í Bach. Eg er hon-
um eilíflega þakklátur fyrir þá
uppörvun, sem ég fékk hjá hon-
um. Ég stundaði einnig nám í
tónsmíðum. Eg var þá á báðum
áttum, hvort ég ætti að verða
píanóleikari eða tónskáld. Þá
fannst mér mest tíl um Busoni
sem tónskáld og Rachmaninov
sem píanóleikara."
Um þessar mundir komst
hann í kynni við nútímatónlist
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
gegnum hinn svokallaða „Man-
cliesterskóla.”
„Max Davis og Sandy Goehr
veittu mér innsýn í nútímatón-
list, sérstakiega verk Vínartón-
skáldanna seinni. Áður hafði ég
aðeins heyrt fiðlukonsert Bergs
og Turangalia, eftir Massiaen.
Þegar „Musica nova“ í Man-
ehester var stofnað, lék ég fyrst
opinberlega Tilbrigði eftir We-
bern og píanóhlutverkið í Trom-
petsónötu Maxs og í Þremur
lögum fyrir klarínettu eftir
Sandy. Ég æfði mig heilmikið
á þessum árum og sneri mér að
því að læra Brahmskonsertana,
Busonikonsertlnn og Gaspard de
la nuit eftir Ravel. „Árið 1956,
meðan Ogdon var enn við nám,
lék hann D-moll konsert Brahms
með Barbirolli. Veturinn 1957—
58 var hann á styrk hjá Egon
Petri Basel, sem tók aðeins fáa
nemendur í einkatíma, enda orð
inn 75 ára. Ogdon var mjög á-
nægður með veru sína þar og
sagði um Petri:
„Hann var fjarskalega skýr
og Ijós í útskýringum sínum á
túlkun og tæknibeitingu, og skarp
leiki hans í krufningu verka
hafði djúp og varanleg áhrif á
John Ogdon.
mig. Hann spilaði ótrúlega vel
þrátt fyrir aldurinn. Skoðanir
hans á tónskáldum voru mjög
athyglisverðar. Hann hafði
meiri mætur á Mozart en Beet-
hoven og dáði Liszt meira en
Wagner.
Þegar ég kom heim, fór ég til
Denis Matthews. Hjá honum
’fékk ég hina sönnu tilfinningu
fyrir klassískum stíl. Ef til vill
gerði ég mér ekki ljóst hvað ég
lærði af honum fyrr en nokkru
síðar.“ ,
Framhald á bls, 14.
VIÐ
HÓI—
MÆLUffl
Hvað varð um bók
Kristmanns? -
ÝMSIR munu minnast þess,
að Kristmann slcáld Guðmunds-
sön las eftir sig smellna smá-
sögu í „Skáldátíraa” íslenzka
sjónvarpsins í haust er leið;
nefndist hún „Sigurvegarar,” e£
ég man rétt, og fjallaði um
stjórnmálamenn tvo, dauðvona
foringja og lífvænan arftaka hans.
Þrátt fyrir smekklegan bvining
skáldsins, hæfilega blöndu kímni
og alvöru, fjarstæðna og nær-
stæðna, duldist víst fáum við
hverja á'tt var. Ræddu sjónvarps
hlustendur um fátt meira hina
næstu daga og kom flestum sam-
an: Þarna hafði skáldið í svip-
leiftri brugðið upp glöggri og
furðulega nákvæmri mynd
tveggja íslenzkra stórmenna í
stjórnmálum vorra tíma, annars
andaðs, hins lífs. Menn þessir
tveir veittu forstöðu flokki sín-
um hvor á sinum tíma — og
annar situr þar enn við stjórn-
völ og engar horfur á, að hann
hugsi þar til hreyfings! En
skáldið var ekki aðeins bein-
skeytt' og harðskeytt: það kom
einnig við kaunin og það svo að
undan sveið, jafnt flokksbræð-
ur sem aðra, en skáld þetta
hefur svo sem kunnugt er hald-
ið sig við herbúðir hægri manna
að undanförnu.
Frá því var skýrt skorinort
og án þess misskilningi gæti
valdið, að saga skáldsins væri úr
bók, er koma skyldi út fyrir
síðustu jól á kostnað tiitekins
forlags hér í bænum. En hvað
skeður: Ýmsir bíða með óþreyju
og ekki kemur bókin! Hún kom
semsé alls ekki út. Fóru þá ýms-
ir að leggja saman tvo og tvo
og fá út fjóra. Svo vill nefni-
lega til, að fyrrnefnt forlag er
í eigu eins af þingmönnum
stjórnmálaflokks þess, er heið-
ursmenn og sigurvegarar sög-
unnar sýndust fulltrúar fyrir.
Gizkuðu því sumir á, miður góð-
gjarnir kannski, að ýmsum hefði
nú þótt fullnærri sér og sínum
höggvið og séð þann kost vænst-
an að taka útgáfu téðrar bókar
til rækilegrar yfirvegunar, ef þar
kynni að leynast meira af ekki
dulbúnara háði. Allavega er bó,k-
in ekki komin — og því spyrja
menn: Hvað dvelur bók Krist-
manns Guðmundssonar?
G. A.
SERVÍETTU-
PRENTUN
SÍMX 32-101.