Dagur - 19.02.1947, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Miðvikudagur 19. febrúar 1947
DAGUR
Ritsljórl: Haukur Snorrason
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Marínó H. Pétursson
Skrifstofa í Hafnarstrœti 87 — Sími 166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi
Árgangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Bjömseonar
1— ........... . ■■
Fiskisaga að sunnan
npvö ERU ÞAU stórmál íslenzka sjávarútvegs,
er ætla má, að mesta þýðingu hefðu í fram-
tíðinni, e£ þau næðu fram að ganga. Annað er
stækkun landhelginnar kringum strendur lands-
ins. Hitt er friðun Faxaflóa fyrir hvers konar
dragnóta- og botnvörpuveiðum. Vandséð er hvort
þessara stórmála er þýðingarmeira, en bæði miða
þau í þá átt að vernda fis'kimiðin fyrir rányrkju,
svo að þau geti haldið áfram að vera aðalupp-
spreta þjóðarinnar og helzt í æ ríkari mæli, eftir
því, sem tímar líða fram og áhrifa þessara ráðstaf-
ana tæki að gæta meira fyrir viðhald og vöxt
fiskistofnsins.
lvrOKKUR SKRIÐUR hefir komizt á bæði þessi
’ framtíðarmál nú á allra síðustu tímum.
Stækkun landhelginnar hefir verið tekin til um-
ræðu, og virðist sú krafa eiga miklu og óskiptu
fylgi að fagna meðal allra landsmanna. Ekki er
enn vitað, hvernig aðrar þjóðir, er hagsmuna hafa
að gæta í þessu efni, munu taka slíkri kröfu, en
vitað er, að málið er fremur aðkallandi nú en ef
til vill nok'kru sinni áður. Segja má, að íslenzku
fiskimiðin hafi a£ styrjaldarástæðum notið ali-
verulegrar friðurrar hin síðustu árin, en nú er
sú friðun vitanlega álveg úr sögunni. Víst er og
fyrirsjáanlegt, að ýmsar erlendar fiskveiðiþjóðir
munu senda mikinn fjölda veiðiskipa a miðin
hér við land á næstu árum og leggja á það mikla
stund og vaxandi að nýta þau sem bezt með eigin
stundarhagsmuni fyrir augum. Ekki er víst, að
þessar' þjóðir muni ávallt sjást fyrir af eigin hvöt-
um og ganga ekki of nærri fiskistofninum, enda
eru þess mörg dæmi annars staðar að úr heimin-
um,,að mikil og góð fiskimið hafa bókstaflega
verið þurausin og gereyðilögð á þann hátt á til-
tölulega skömmum tíma. Gæti vel farið a sömu
leið hér, ef þjóðin er ekki va'kandi fyrir á verðin-
um í þessum efnum og lætur nokkurt færi und-
an draga til þess að vernda fiskimið okkar fyrir
hóflausri veiði og rányrkju. Og vissulega væri
rífleg stækkun landhelginnar stórtækasta og á- .
lirifamesta ráðið í þeim efnum.
KRAFAN UM FRIÐUN FAXAFLÓA hefir
lengi verið á döfinni, og er nú svo komið, eftii
miklar bollaleggingar lærðra manna og leikra,
utan lands og innan, að nokkrar líkur virðast til
þess, fremur nú en nókkru sinni áður, að hún
nái fram að ganga á næstu árum. Væri þá þýð-
ingarmikill sigur unninn fyrir sjávarútveginn í
framtíðinni, að því er ætla má. En á meðan mál-
ið er enn í deiglunni virðist einsætt„að við verð-
um að gæta þess vel að virða sjálfir í hvívetna
reglur þær og varúðarráðstafanir, sem við ætl-
umst til að aðrar þjóðir beygi sig undir og hlítl í
framtíðinni. En því miður virðást gildar ástæður
til að óttast, að verulegur misbrestur hafi orðið á
þessu, og þó allra mestur og alvarlegastur nú þess-
ar síðustu vikurnar, síðan tekið var að ausa síld-
inni upp með botnvörpum og dragnótum úr
Kollafirðinum og sundunum kringum Reykja-
vík.
UM ÞaÐ ER TALAÐ í höfuðstaðnum, og fer
ekki dult, að upptökin að því, að tekið var að
stunda þessar veiðar með svo óvægilegu móti, hafi
verið þau, að þáverandi útvegsmálaráðherra, Áki
Jakobsson, hafi sjálfur átt hagsmuna að gæta í
sambandi við útgerð tveggja síldveiðibáta, og
Við þurfum ekki til St. Moritz.
TTVJER dagurinn er öðrum dásam-
legri um þessar mundir. Þetta er
norðlenzkt vetrarveður í sínum feg-
ursta ham: Frost, snjór, heiðríkja. Er
hægt að hugsa sér skemmtilegri að-
stööu til vetraríþróttaiðkana, en Ak-
ureyri hefir að bjóða um þessar
mundir? Við þurfum sannarlega ekki
til St. Moritz til þess að njóta ágæts
skíðafæris, spegilslétts skautasvells
eða þes unaðar, sem hressandi vetrar-
veður og vetraríþróttir hafa upp á að
bjóða.
T TM ÞESSAR mundir fara tugir
'ó Reykvíkinga daglega í flugferðir
yfir hólendið, skoða jöklana og há-
fjöllin í vetrarríki, njóta útsýnis og
fegurðar í ríkum mæli. Góður borgari
skaut því að mér nú um helgina, að
Flugfélagið mætti gjarnan bjóða Ak-
ureyringum upp á slíka skemmtun.
Taldi hann, að flugvél á Melgerðis-
melum mundi hafa nóg að starfa einn
góðviðrisdag, að flytja bæjarbúa suð-
ur yfir Vatnajökul og heim aftur. Við
erum vitaskuld ekki eins ríkir og
Reykvíkingar, og þátttakan hér því
ekki eins örugg og þar, en eigi að síð-
ur væri áreiðanlega ástæða til þess
fyrir Flugfélagið, að gefa þessari til-
lögu gaum.
E'G MINNTIST á St. Moritz, fræg-
asta vetraríþróttasvæði Evrópu.
Á því er enginn efi, að þessa síðustu
daga hefir Akureyri hafa öll skilyrði
til þess að vera St. Moritz íslands.
Hér hefir skíðafæri verið með ágæt-
um, bæði í bænum sjálfum og í næsta
nágrenni hans, og Pollurinn hefir boð-
ið upp á skautasvell, slétt og fagurt,
eins og í frægustu skautahöll erlendis.
Óvíst er auk heldur, að hin mjög
umtalaða „skautahöll.“ í höfuðstaðn-
um gæti nokkru sinni flaggað með
öðrum eins skilyrðum til skautaiðk-
E'
ana og hér hafa nú verið um skeið.
(Menn muna eftir þessari skautahöll.
Hlutafjársöfnun til hennar fór fram
um sama leyti og Sambandið var að
eyðileggja sölu stofnlánadeildarbréfa
með skuldabréfakaupum Fram-
kvæmdasjóðs Sís, að sögn íslendings).
'N AKUREYRI hefir fleira að
bjóða en dósamlegt skautasvell,
sem nær yfir þveran Pollinn, skíða-
brekkur í nágrenninu og fagurt um-
hverfi. Hún getur líka boðið gestum
mannsæmandi dvalarstaði. Hér þurfa
gestir ekki að ganga bónleiðir frá ein
um stað til annars. Hótel bæjarins —
á margan hátt þau menningarlegustu á
landi hér — hafa nóg rúm fyrir gesti
á þessari árstíð. — Fyrir þá, sem
hafa tíma og peninga — og yndi af
fögru umhverfi og aðstöðu til vetrar
íþróttaiðkana — er Akureyri tilvalinn
staður, sannkölluð St. Moritz. Þessu
er ekki nægur gaumur gefinn. Akur-
eyri er ferðamannabær á sumrin. Hún
þarf að verða miðstöð fyrir ferða
menn að vetrinum til líka, a. m. k
þegar svona viðrar. Útvarpið segir
okkur, að daglega eyði margir höfuð-
staðarbúar fé til þess að komast í
skemmtiferð yfir jöklana og hálendið.
Þetta er að sjálfsögðu bæði góð og
lærdómsrík skemmtun. En því ekki að
efna til skauta- og skíðaferða til Ak-
ureyrar? Enginn mundi verða svikinn
af slíkri ferð í svona veðri.
iafi hann leyft þeim að hefja síld-
veiðar með botnvörpu innan
landhelginnar. Þegar þetta vitn-
aðist, vildu auðvitað fleiri útve°'S-
O
menn njóta sömu fríðinda, og
þótti þá ekki fært að meina þeim
aað. Er um það talað, í gamni og
alvöru, að innan skamms hafi
verið svo komið, að ekki þýddi
lengur fyrir varðbáta að s'kipta
sér af fiskiskipum í landhelgi
ivai vetna við Faxaflóa, þótt þau
væru þar að botnvörpuveiðum
fyrir augunum á löggæzlumönn-
unum, því að öll liöfðu þau inn-
anborðs slíkt einkaleyfi, og öll
(AÐ ER hagur bæjarins, að örva
ferðamannastrauminn hingað.
Það er vissulega athugandi, hvort ekki
er hægt að gera eitthvað sérstakt af
bæjarins hálfu, til þess að beina at-
hygli manna hingað á þessari árstíð.
A sumrin liggja allir vegir skemmti-
ferðamanna til Akureyrar. Vegir eru
að vísu ekki greiðfærir nú, en leiðir
loftsins eru opnar. Jökla- og háfjalla
ferð í flugvél yrði tvöfalt ánægjulegri,
ef staldrað væri við hér í bænum til
skautaferðar á Pollinum eða skíða-
ferðar á brekkunum. Móttaka ferða-
manna er þegar álitleg atvinnugrein
fyrir bæjarbúa, en við notum okkur
ekki þau tækifæri, sem náttúran og
framtak okkar sjálfra býður. Á þess-
um vettvangi er tækifæri til óvenju-
legra og hagkvæmra aðgerða af hálfu
bæjarins og bæjarbúa.
Landsíminn setur met.
Simanotandi skrifar blaðinu eftir-
farandi frásögn:
JT^YRIR nokkrum dögum þurfti eg
9? að hafa tal af manni suður í
Reykjavík. Maður þessi hefir ekki
sima og lét eg kveðja hann til símtals-
ins svo sem venja er. Mér fannst
ástæðulaust að gera símanum það til
geðs, að panta hraðsamtal fyrir 18
að ! krónur og lét eg nægja að nota það,
DÓttust þau vitanlega vera______ „ „___OJ________
leyta að síld! Hitt var þó jafnvel |Sem ennþó er kallað „almennt sam
enn hörinulegra, að möskvastærð *ai ’ gjaldskrá símans. Þeir, sem
stíkra veiðitækja var höfð svo lít
il, að jafnvel hið smæsta var bók-
staflega skafið upp úr botninum
á stórum svæðum. Var ekki fá-
títt, að síldin úr Kollafirðinum
t. d. var stórurri verðminni en
ella, sökum þess að hún var af
nessuin ástæðum svo blönduð
örsmárri rauðsprettu og öðrum
smáfiski, að hún þótti næsutm
ekki söluhæf vara.
|AÐ BREYTIR vitanlega engu
í þessu sambandi, þótt hotf-
ið væri frá þessari veiðiaðferð af
öðruin ástæðum, þar eð önnur
veiðitækni þótti gefast betur og
skila meiri arði. En Ijót er þessi
fis'kisaga og hörmuleg, og sýnist
ekki úr vegi að tilefni gefist til
i gjaldskra simans.
þekkja símaþjónustuna, vita hvað það
merkir, enda beið eg þar til daginn
eftir eftir samtalinu. Var mér þá til-
kynnt, að maðurinn væri við. Greip eg
nú símtólið, allshugar feginn, en í stað
þess heyra þar rödd mannsins, hljóm-
aði nú rödd einnar simadömunnar í
éyrum mér, og hún hafði sannarlega
'boðskap að flytja. Ríkisstofnunin lét
sem sé tilkynna mér, að maðurinn
væri að vísu í ,„hinum endanum" —
samkvæmt kvaðningu Landsímans —
en ef eg vildi fá að tala við hann þá á
stundinni, yrði eg að borga „hrað“,
því að svo mörg hraðsamtöl biðu af-
greiðslu þennan daginn! Eg vona að
símaþjónustan misvirði það ekki við
mig, þótt mér yrði orðfall við þessi
tíðindi, svona fyrst í stað. Við íslend-
ingar eigum svo fá met, að það er
ekki nema von, að manni verði bylt
við, þegar ótvíræð heimsmet eru sleg-
in svona rétt við nefið á manni.“

„Giv mig en Blomst
mens jeg lever“.
Ykkur þykir það eflaust harla einkennilegt
uppátæ!ki í mér að skrifa um blóm í febrúar —
rifja upp angan þeirra og yndisleik. — Það væri
nær að ræða um skauta- og skíðaferðir, hlýju föt-
in, mataræðið og meðferð hörundsins heldur en
blómin. — En því þá það? Er nokkurn tíma of oft
rætt um blómin né rifjuð upp fegurð þeirra, og
það jafnvel þótt um hávetur sé? — Það er ekki
margt í þessum heimi, sem ætti að geta verið
mönnum til meira yndis, heldur en blómin. Ang-
an þeirra og fegurð fyllir hugi okkar gleði og
fögnuði og í samvistum við blóm verðum við öll
að betri manneskjum. Þau kalla fram í fari okkar
og hugsun, aðeins það bezta og fegursta, sem við
búum yfir.
Sumarið er tími blómanna, enda eru það þau,
sent skapa sumarið. Þá getum við notið fegurðar
þeirra í görðum okkar og fjölmörgum stöðum
öðrum. En hina löngu og dimmu vetrarmánuði
er það allt að því viðburður, ef blóm sjást í heim-
ili. — Svo er því miður á alltof mörgum stöðum.
— Þetta ætti ek'ki að þurfa að vera svo, a. m. k.
ekki í bæjunum. — Hér á Akureyri er mikið til af
blómum um þessar mundir, undurfögrum túlí-
pönum og liljum. Þau dafna vel í gróðurhúsum,
sem hituð eru upp með hveravatni, og síðan
koma þau inn í bæinn og eru boðin okkur til
kaups.
Mörgum þykir það ,,Iúxus“ einn að kaupa blóm
og láta það aðeins eftir sér, þegar kunningjar eiga
stórafmæli eða kveðja þennan heim.
Það er að vísu afar fallegur siður, að gleðja
vini sína og velgerðarmenn á afmælum þeirra og
eins að senda blóm sem hinztu 'kveðju. En það
var ekki um það, sem eg ætlaði að tala, heldur
litt, hvernig hægt er að gleðja vini sína með
blómagjöfum meðan þeir lifa og geta notið
seirra og það án þess að verða fimmtugir eða
sextugir. — Hugsið yk'kur, hve mikið sólskin lítill
iljuvöndur flytur stofu ykkar, eða hlýjuna sem
dökkrauðir túlípanar skapal
Það er satt, að nokkru leyti, að blómakaup eru
,luxus“ — en þau eru ,,luxus“, sem allir ættu að
veita sér. Miðað við marga hluti, sem ekki er hik-
að við að eyða peningum í nú til dags, eru blóm-
in ekki dýr. — F.iginmenn kaupa ekki annan
glaðning betri fyrir 'konur sínar og heimili. — Og
börnum ætti að kenna, þegar í æsku, að njóta feg-
urðar blómanna. (Framh. á 6. síðu).
Þannig skrifar þessi símanotandi,
að ræða það opinberlega', að hve °g má s,egja’ að vjrðing Lands!maþs
miklu leyti hun hefir við rok að kostiegri, en annars var jafnvel
styðjast. ástæða til að álíta.
Til þess að halda fögr-
um litarhœtti og útliti
þarf daglega utivist. —
Þú verður að minndst
þess að blóðrásin verð-
ur að vera i góðu
lagi. — Ef þu ert föl,
hefir kaldar fatur og
fahar hcndur, geturðu
vcrið viss um, að eitt-
hvað er i ólagi með
blóðrásina og þú
þarfnast úthiistar og
hreyfingar. — Kleeddu
g þig vel og notaðu fri-
Stundir þinar til úti-
uistar — það borgar
sig.
DiiUibuttd b/ Kiu J-mju'* w