Dagur - 16.03.1949, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 16. marz 1949
DAGUR
Sðmvinnufélag norskra úfger
70-80 bátar taka þátt í veiðunum - Við-
gerðarverkstæði stofnsett í landi - stór
birgðaskiþ með í förinni
í fyrra sendu Norðmenn rannsóknarskip á Grænlandsmið. Var
fiskifræðingurinn Finn Devold fyrir leiðangrinum. Leizt honum
mjög vel á grænlenzk fiskimið og lagði til við heimkomuna, að Norð-
menn reýndu að hagnýta sér hina miklu fiskgengd við Grænlanð
meira en verið hefir.. Litlu síðar var stofnað samvimiufélag þeirra
litgerðarmanna, sem hug höfðu á Grænlandsveiðum.
Nefnist félagið Andelslaget Ut-
rustning, og er kunnur útgerðar-
maður í Álasundi formaður þess.
Samkvæmt frásögn Norsk
Handels og Sjöfartstidende nú
fyrir skömmu, munu 70—-80
norskir fískibátar fara tíl Græn-
lands í maímánuði næstkomandi.
Miklir möguleikar.
Félagið sér um útvegun salts, ol-
íu og annarrar nauðsynjavöru og
lætur flytja hana til Færeyinga-
hafnar, sem er eina höfnin á
Vestur-Grænlandi, sem er opin
skipum erlendra þjóða. Sam-
vinnufélagið er opið öllum út-
gerðarmönnum,. sem vilja taka
þátt í leiðangrinum og það mun
sjá um afsetningu aflans fyrir
l'eikning félagsmanna.
Finn Devold, sem telja má upp-
hafsmann þessa fyrirtækis, birti
fyrir nokkru viðtal um þessar
fyrirætlanir í norska blaðinu
„Adresseavisen“. Þar segir m. a.
svo:
Enginn vafi leikur á því, sagði
Devold, að miklir möguleikar til
aukningar á norskum fiskveiðum
eru fyrir hendi við Vestur-
Grænland. Norðmenn veiða nú
einkum norsk-artísku þorskteg-
undina. Hún á heima í Barents-
hafi, flytur sig á vetrum suður
með strönd Noregs til þess að
hi'ygna, sérstaklega til Lófót-
svæðisins. Eftir hrygninguna leit-
ar þorskurinn aftur norður í Bar-
entshaf.
Þörf á nýjum fiskimiðum.
Á það hefir verið bent með
sterkum rökum, að þessi fiski-
stofn er nú í hrörnun. Norskir
fiskifræðingar eru sannfærðir um
nauðsyn þess að Norðmenn verði
að leita annarra fiskimiða, ef
hægt á að vera að fullnægja
markaðsmöguleikum þjóðarinnar..
Og það er eðlilegast fyrir okkur
að leita þessara miða undan Vest-
ur-Grænlandi. Rannsóknir sýna,
að þar eru mjög góð skilyrði fyrir
grænlenzka þorskstofninn og að
mikil gegnd er af honum. Veiðar
hafa verið litlar og stofninn hef-
ur ekki rýrnað. Allt bendir til að
norskir fiskimenn geti veitt mjög
mikið magn þar. Þetta er ekki
aðeins álit fiskifræðinga, heldur
einnig sjómanna.
Engin hætta á offiski .. ..
En ef stofninn gengur saman
eins og við Lofót?
Engin hætta er á því, jafnvel
þó veiðarnar færist talsvert í auk
ana frá því, sem nú.er ráðgert.
Þorskstofninn er stundum ekki
meiri hætta búin frá manna hendi
en frá náttúrunni sjálfri og það
mun vera tilfellið við Lofót.
Hver eru gæði Grænlands-
þorsksins?
Hann er engu síðri, en þorskur-
inn, sem við veiðum við Norður-
Noreg, að undanskildum þeim
fiski, sem veiddur er snemma ver
tíðar. Þá er Grænlandsþorskur-
inn magrari og þá er ekki mikla
lifur að hafa. Vegna fjarlægðar-
innar verður mest af aflanum salt
að. Reiknað er með því að þeir
70-80 norsku bátar, sem verða
við Grænland í ár, geti aflað
15.000 til 20.000 tonn af saltfiski
en það er um helmingur Lófót-
veiðanna og mjög svipað magn
og árlega fæst frá Finnmörk.
Leiðangursmen leggjan af stað
maí.
í maí leggja fyrstu bátarnir af
stað .Minni bátarnir verða við
Grænland þangað til í ágúst, en
þeir stærri þangað til í október.
Gert er ráð fyrir, að Norðmenn
fari slíka veiðileiðangra árlega.
Að þessu sini verður um helming
ur flotans frá Norður-Noregi, en
hinn helmingurinn frá suðurhluta
landsins. Fiskimálaráðuneytið
mun senda skip með vísinda-
mönnum á vettvang um mitt sum
arið.
Með því að beita samvinnu-
skipulaginu hefur þessi ráðagerð
orðið að veruleika. Einstakir út-
gerðarmenn hefðu ekki haft bol-
magn né aðstöðu til þess að gera
einstaka báta út á Grænlands-
vertíð. Samvinnufélagið lætur
koma upp viðgerðastöð í
landi og það mun jafnan hafa
flutningaskip í Fæeryingahöfn til
þess að flytja aflann á markað
og vistir til leiðangursmanna.
(Lauslega endursagt)
Stófnfundur
F egrunarf élagsins
er í kvöld
400 stofnendur þegar
skráðir
í kvöld (miðvikudaginn þann
16. marz) kl. 8.30 e. h., verður
haldinn stofnfundur félags þess,
sem á að hafa það að höfuðmark-
miði sínu að berjast fyrir aukn-
um þrifnaði, betri umgengni og
fegrun í Akureyrarbæ.
Nú þegar hafa skráð sig sem
aðiljar að stofnun þessa félags-
skapar um 400 manns, og er það
vitanlega ekki nema lítill hluti af
þeim bæjarbúum, sem áhuga hafa
á að bæta útlit bæjarins, þrifnað
og hollustuhætti.
Það eru því vinsamleg tilmæli
þeirra, sem að undirbúningi að
stofnun þessa félagsskapar hafa
starfað, að allir þeir bæjarbúar,
sem áhuga hafa á því að fegra í
kringum sjálfa sig, og sem vildu
F'ggja þeirri hugsjón lið, að sem
flestir staðir þessa bæjar beri vott
um þrifnað og menningarbrag,
gerist meðlimir í félagi þessu,
hvort sem þeir hafa skráð sig á
lista eða ekki. Þessi félagsákapur
mun eftir fremsta megni hjálpa
meðlimum sínum til að útvega
plöntur og fleira, sem getur orðið
þeim léttir og sparnaður við að
prýða umhverfi heimila sinna. —
Ennfremur er það æskilegt að
sem flest ungmenni þessa bæjar
verði virkir þátttakendur í félag-
inu.
Fjölmennið á fundinn og mætið
stundvíslega.
Undirbúningsnefndin.
„Fátækt Ásiítsbókasafnsins64
Svar til „Nemanda“
Takið eftir!
Vil kaupa eina eða tvær
góðar KÝR, nú þegar.
JÓHANNES ÁRNASON,
Þórisstöðum,
Nemandi skrifar í síðasta blað
Dags um fótækt Amtsbókasafns-
ins. Þar eð formaður bókasafns-
nefndar er fjarverandi og bóka-
vörður dvelur nú erlendis tel ég
ég skylt að leiðrétta það sem mið-
ur rétt er meðfarið. — Heyrt hefi
ég, að „nemandi" hafi ekki komið
í safnið síðan í nóv. s. 1. vegna
veikinda og gæti það skýi-t mis-
skilning hans á högum safnsins.
Safnið hefur ekki talið það hlut
verk sitt að safna aðallega er-
lendum skáldritum, en töluvert
hefir þó verio keypt af þeim. Að
öðru jöfnu hafa rit á norðurlanda
málum verið látin ganga fyrir, því
að víst er, að tiltölulegá fáir lesa
ensk eða amerísk skáldrit sér að
gagni, nema .þá stúdentar, éfri-
bekk'ingar úr M. A. og' nokkrir
aðrir.
Núverandi bókavörður hefir
tjáð mér, að mjög sjaldgæft sé,
að nemendur úr M. A. og öðrum
skólum biðji um bók á Norður-
landamálum. Tel ég þó standa ó-
fyllt skarð í menntun verðandi
stúdenta, ef þeir hafa ekki sökkt
sér niður í norrænar bókmenntir.
Ibsen er áreiðanlega ekki síðri til
sálubótar en Steinbeck.
Annars má geta þess, að bæði
M. A. og G. A. hafa sín bókasöfn,
sem ætluð eru nemendum þeirra
skóla.
Það er sleggjudómur hjá „nem-
anda“' að því nær 100% af ísl.
þýðingum erlendra bóka á safn-
inu séu „reyfarar". Sáfnið fær
allar ísl. bækur, jafnt þýddar senx
frumsamdar. Þýðingar af mörg-
um „amerískum úrvalshöfund-
um“ eru til í safninu og meir að
segja eru sumar af þeim bókum,
er „nemandi“ telur að vanti, til á
frummálinu þar.
Það skal játað, að bókaskrá
safnsins er í ólagi. Stafar það
meðfram af því að safnið bjó í
þrengslum áður og var því ekki
auðvelt að halda bókakostinum
skipulega röðuðum, en þetta
stendur til bóta.
Safnið hefir lagt áherzlu á að
safna ísl. bókum. Fjárráð þess
hafa ekki verið mjög mikil. Mik-
ill hluti af rekstursfé þess á síð-
astl. ári fór í kostnað við flutning.
nýsmíði á skápum o. fl. Miklu fé
er varið til bókbands og þyrfti þó
að eyða mun meira fé í það, ef vel
ætti að vera. Árlega er keypt fyrir
nokkuð fé erlendar bækur, en um
það má endalaust deila, hvað
kaupa á.
Lengi var það siður, að óska-
listar kæmu fram um bækur, sem
telja mætti nauðsynlegar og
gagnlegar fyrir safnið. Gott væri
að sá siður væri tekinn upp að
nýju. En eigi má búast við því, að
safnið geti fullnægt þörfum allra
með erlend skáldrit. Erlend
skáldrit hafa til þessa fengist hjá
ísl. bóksölum fyrir tiltölulega lít-
ið verð og bókhneigðir menn
verða að eignast bækur sínar
sjálfir.
Gjaldkeri Amtsbókasafnsins.
Formann og vélsfjóra
vantar nú þegar á 24 smálesta bát, sem verður
gerður út á línu og dragnót á Húnaflóa.
Upplýsingar géfur kaupfélagsstjóri Karl Hjdlm-
nrsso n, Hvammstanga.
Frá Washington — höfuðborg Bandaríkjanna
Ung kýi
til sölu í Melgerði, Glerár-
þorpi. — Héy getur fylgt.
Myndin er frá liátíðahöldunum í Washington, er Truman Bandaríkjaforscti vann cmbættiseið sinn
í janúarmánuði síðastliðnum. Mesti mannfjöldi, sem sést heíir í Washington á götum úti síðan fyrir
stríð, var samankominn þennan dag í hinni bandarísku höfuðborg. Byggingin í baksýn á myndinni
er Capitol, hin glæsilega þinghöll Bandaríkjamanna.