Dagur - 28.09.1949, Blaðsíða 6

Dagur - 28.09.1949, Blaðsíða 6
6 D A G U R Miðvikudaginn 28. sept. 1949 DAGUR Ritstjóri: Haukur Snorrason. Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta: Marínó H. Pétursson Skrifstofa í Hafnarstræti 87 — Sími 166 Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi Í! 1; Árgangurinn koslar kr. 25.00 ; Gjalddagi er 1. júlí. !; l’RENTVERK ODDS BJÓRNSSONAR H.F. ;! Hvers vegna rofnaði stjórnar- samvinnan? ÞRÁTT FYRIR atburði síðustu daga,- halda' blöð Alþýðuflokksins áfram að hamra á því, að stjórnar- samvinnan hafi rofnað einkum vegna þess, að Fram- sóknarflokkurinn hafi lagt áherzlu á það í dýrtíðar- tillögum sínum, að gengið yrði til gengisiækkunar cða niðurfærslu til þess að koma útflutningsverzlun landsmanna aftur á rétatn kjöl og tryggja afkomu atvinnuveganna. Enda þótt gengislækkuil liafi þegar verið framkvæmd að nokkru leyti fyrir forgöngu Alþýðuflokksins, er haldið áfram að telja fólki trú um, að sú gengislækkun sé annars eðlis 'en vonda gengislækkunin, sem Framsóknarmenn vilji koma á! Er furðulegt að sjá því haldið fram af ábyrgum stjórn- málaflokki, að til séu ntargar tegundir, gengislækk- unar, góðar og vondar cftir ástæðum. Mun þessi mál- flutningur naumast verða til sóma eða ávinnings fyrir Alþýðuflokkinn. ALLT HUGSANDI FÓLK sér það, að um aðrar leiðir út úr dýrtíðarógöngunum en gengislækkun eða niðurfærslu er ekki að ræða, enda er það ful.lyíst,. að eftir kosningar mun ckki verða ncinn ágreiningur um það milli núverandi stjórnarflokka, að éfna til róttækra ráðstafana eftir þessutn leiðum. Skrif Morg- unblaðsins að undanförnu benda eindregið til þess, að ekki muni standa á Sjálfstæðisflokknum til slíkra aðgerða, og þess er að minnast, að þótt Alþýðublaðið tali um gengislækkun sem liina smánarlegustu árás á lífskjör almennings nú fyrir kosnihgarnar, hefir Alþýðuflokkurinn á undanförnum missirum beitt sér fyrir hverri ráðstöfuninni á fætur annarri, sem eru raunverulega ekkert annað en gengislækkun. Má þar til telja hinar stórfelldu tollahækkanir, sem forsætis- ráðherrann sagði að væru úrræði Alþýðuflokksins í vetur, liina auknu skatta og aðrar fjáraflaaðgerðir ríkisvaldsins. Alþýðuflokkurinn heldur eflaust að hann muni endurheimta vinsældir sínar hjá frjáls- lyndum kjósendum með liinu ábyrgðarlausa skrafi um gengið, En það er valt fyrir flokkinn að treysta þessu.. Landsmenn eru orðnir þreyttir á kákaðgerð- um í dýrtíðarmálinu. Það er ekki lengur hægt að blekkja þjóðina með óábyrgu skrafi um ,,blóma“ í atvinnulífinu. Allir sjá, að þjóðarnauðsyn krelst rót- tækra aðgerðá. Landsmenn vænta jtess nú af stjórn- málaflokkunum, að þeir taki af einurð og drengskap á dýrtíðarmáliríu og geri Jrær ráðstafanir, sem lík- legastar eru til bjargar. Þess vegna er afstaða Alþýðu- flokksins nú, er hann eltir kommúnista og reynir að hossa undir áróður jteirra, sízt líkleg til vinsælda eða aukins kjörfylgis. Tími skrumsins er liðinn. Tími al- vörunnar er upprunninn. í ÞESSU SAMBANDI er vert að minna á, að Jtað er íjarri öllunt sanni að stjórnarsamstarfið nú hafi rofnað vegna ágreiningsins unt gengislækkun eða niðurfærslu dýrtíðarinnar. Stjórnarsamstarfið rofn- aði blátt áfram vegna Jtess, að tvcir stjórnarflokk- arnir höfðu gefizt upp við að standa við fyrsta og aðalloforð stjórnarsáttmálans, nelnilcga Jtað, að halda dýrtíðinni í skefjum. Að Jiessari uppgjöf varð alllangur aðdragandi. En ekki varð um villzt í þing- lokin síðustu, er AlJjýðuflokkurinn og Sjálfstæðis- flokkurinn létu algerlega undan kröfum opinberra embættismanna um stórfelldar launahækkanir, jafn- framt því sem þessir flokkar lýstu fjandskap sínum við tillögur Framsóknarmanna um að mæta kröfum launastéttanna um bætt kjör með Jm að auka kaup- mátt peninganna í stað Jjcss að íjölga krónunum. Agreiningurinn í ríkisstjórninni, sem leiddi til stjórnarslitanna, var alls ekki um gengislækkun eða niðurfærsluleiðirnar, Jjótt málgögn Alþýðuflokksins reyni nú að telja kjósendum trú um að svo hafi-ver- ið. Mestur ágreiningur varð um tillögur Framsókn- armanna um lagfæringar í verzlunarmálum, húsnæð- ismálum og öðrum Jjcim málum, sem miða að Jjví að draga úr milliliðakostnaði og auka kaupmátt krón- unnar í höndum almennings. Jáfnframt vildu Fram- sóknarmenn koma á stóreignaskatti til Jjcss 'að greiða niður rikisskuldirnar. Þessar aðgerðir vildu Fram- sóknarmenn semja um áður en gehgið yrði til gengislækkunar eða niðurfærslu, en það máttu hvorki AlJjýðuflokkurinn né Sjálfstæðis- flokkurinn heyra nefnt. Afstaða Al- þýðuflokksins . til tillagna Fram- sóknarmánna sýndi glöggar en lyrr það þjónustuhlutverk, sem for- ingjar flokksins gegna nú lyrir íhaldið og millijiðina. Það hefur orðið hlutskipti Al- þýðuflokksins að hafa forustu um gengislækkun nú síðustu dagana án Jjess að gera jafnframt J>ær ráðstaf- anir, sem mundu hafa forðað því, að gengislækkun kæmi lyrst og fremst niður á almenningi. Að vísu mun flokkurinn ekki hafa gert ráð fyrir J>ví í sumar, að til slíkra ráð- stafana mundi koma svo skjótt. Foringjar jafnaðarmanna erlend- is höfðu lýst því yl’ir í vor og sumar, að gengislækkun kæmi ckki til mála. En J>etta átti öðru vísi að fara. For- ingjar jafriáðarmanna í Evrópu hafa nú beitt sér íyrir gengislækkun og viðurkennt nauðsyn J>eirra ráð- stafana, sent Alþýðuflokkurinn ís- lenzki J>ykist enn berjast gegn. At- burðir síðustu viknanna ættu að kenna Alþýðuflokknum J>að, að J>að er ekki vænlegt til álitsauka í stjórn- málum, að Jrora aldrei að taka á- kvörðun, sem áhætta um stundar- óvinsældir fylgir. Fyrir hringlanda- liátt sinn og eltingaleik við kommúnista, hefur Al[>ýðuflokkur- inn hér uú tapað vulsældum og fylgi, gert frjálslynda menn sér frá- hverl'a, og minnt ennþá einusinni á þjónustuna við íhaldið. Frjáls- lyndir landsmenn hefðu óskað flokknum betra hlutskiptis. Og von- andi læra foringjarnirafreynslunni. FOKDREIFAR Ruddaleg skatlheimta. HÉR í BLAÐINU hefir oft verið vakin athygli á hinni ruddalegu skattheimtu Tóbaks- einkasölu ríkisins af landsmönn- umjrtan Reykjavíkur. Vindlinga- pakkinn, sem í Reykjavík kostar kr. 5,75 kostar 6 krónur úti á landi. Aðrar tóbaksvörur eftir þessu. Ástæðan er sú, að ríkis- embættismenn þeir, sem veita einkasölunni forstöðu, láta lands- menn greiða flutningsgjaldið frá Reykjavík til hafna úti á landi. Þannig er því slegið föstu af þess- um herrum, að staðsetning ríkis- einkasölu í Reykjavík þýði það, að Reykvíkingar njóti beztu kjara, en vilji aðrir landsmenn fá einkasöluvöruna, verði þeir að greiða sérstákan skatt. Það er at- hyglisvert, að þótt einkasala þessi hafi sótt um heimildir ti 1A1- þingis til hækkaðs vöruverðs nú margoft eftir stríðið, hefir enginn þingmanna, sem heimildina hafa veitt, forðað landsmönnum utan Reykjavíkur frá þessum órétt- láta skatti. Og hann er nú í fullu gildi. Þannig er markvisst unnið að því að gera lífið úti á landi dýrara og erfiðara en í Reykjavík. Fíeiri eru J>ar að verki en Tó- bakseinkasalan. Siglingafyrir- komulag Eimskipafélagsins er einn þátturinn, fyrirkomulag skattalöggjafarinnar annar, starfshættir bankanna hinn þriðji, einokun innflutningsins hinn fjórði, og svo mætti lengi telja. Andrúmsloftið á Alþingi f ÍSFIRZKU blaði var nýlega skelegg grein um einn þessara þátta, þ. e. þátt löggjafans í gegn- um skattalögin. Meðferðin á landsmönnum utan Reykjavíkur á síðasta Alþingi mætti lengi verða í minnum höfð. Hún sýnir vel hvernig andrúmsloftið verður í þeirri virðulegu stofnun þegar búsettir Reykvíkingnr eru komn- ir þar í hreina meirihlutaaðstöðu. Er það til minnis við kosningarn- ar nú, er reykvískir piltungar leita eftir Jnngumboði kjósenda úti á landi. Greinin úr hinu ís- firzka blaði fjallar um það, hvern ig landsmenn utan Reykjavíkur eru snuðaðir um kjötuppbótina sælu. Fyrir Reykvíkinga gilda allt aðrar og hagkvæmai-i reglur. — Dagur leyfir sér að endurprenta grein þessa. Hún er umhugsunar- verð fyrir margra hluta sakir. — Blaðið segir: Ilróplegt ranglæti. „Síðasta Alþingi setti nýjar reglur um greiðslu kjötuppbótar. Þessar nýju reglur eru í stuttu máli þannig: Nettótekjur manna eru niðurfærðar miðað við verð- lag fyrir stríð. Persónufrádráttur manna er margfaldaður með tveimur og hálfum. Ef hinn margfaldaði persónufrádráttur er lægri en niðurfærðar nettótelcjur fær viðkomandi enga kjötuppbót. Sé hinn margfaldaði persónufrá- dráttur hins vegar hærri, fær við- komandi kjötuppbót, er nemur jafnmörgum krónum og persónu- frádragið er hærra en hinar hin- ar niðurfærðu nettótekjur, þó þannig að enginn getur fengið hærri kjötuppbót, en sem svarar 219 krónur á hvern heimilismann sinn. Þessar nýju reglur löggjafans leiða til hróplegs ranglætis og misréttis mili þeirra, sem búa í Reykjavík annars vegar og í sveitum og kaupstöðum hins veg- ar, vegna þess, að persónufrá- dragið er lægra úti á lsndi en í Reykjavík. Þannig er persónufrá- dragið vegna barns 700 kr. í Reykjavík, en aðeins 600 kr. úti á landi. Af þessum sökum hafa menn úti á landi um langt skeið greitt hærri skatt til ríkisins, en Reykvíkingar af sömu tekjum. Þessi frádráttarregla er ranglát vegna þess* að öll vara er mun dýrari úti á landi en í Reykjavík. Ef til vill er mögulegt að ala upp börn úti á landi á ódýrari hátt en í Reykjavík, með því að neita sér og bömum sínum um alla hluti, nema það að draga fram lífið. Er nokkui’t vit í að skattleggja slíkan sparnað? Ef ódýrara er að ala börnin upp itti á landi er þeim mun dýrara að koma þeim tii mennta. Það vita allir. Persónu- frádragið á að vera jafnt hvar sem er á landinu. Á þessari ranglátu reglu er kjötuppbótin byggð. Hún leiðir til þess, að heimilisfaðir með 4 börn fær 1000 kr. lægra persónu- frádrag en heimilisfaðir í Reykja- vík með jafnmörg börn. Þetta leiðir aftur til þess að fjöldi manna missir rétt til kjötuppbót- ar, að mestu eða öllu, sem fengju fulla kjötuppbót, ef þeir væru bú- settir í Reykjavík. ísfirðingur með 4 börn og kr. 30.149 nettótekjur fær 575 kr. í kjötuppbót. Ef hann væri búsett- ur í Reykjavík, fengi hann fulla kjötuppbót 1314 kr. ísfirðingur með 3 börn og kr. 28500 nettótekjur fær enga kjöt- uppbót. Ef hann væri búsettur í Reykjavík fengi hann 750 kr. ísfirðingur með eitt barn og 19000 kr. nettótekjur fær enga kjötuppbót ,‘en 250 kr., ef hann væri búsettur í Reykjavík Þetta er hróplegt misrétti, sem verður að leiðrétta þegar í stað.“ Það sem þarna er sagt um fs- firðinga á auðvitað eins við um Akureyringa og aðra landsmenn utan Reykjavíkur. Hvað ætla (Framhald á 10. síðu). Hattarnir 1949-1950 Tízkuhús Kaupmannahafnar og stærri verzlanir hafa að undanförnu keppzt við að sýna kvenþjóðinni Það er ekki ráð nema í tíma sé tekið, og tízkusýningar byrja snemma. — Vetrar- og hausttízkan kemur fram í byrjun septem- bermán., þótt enn sé sumar- blíða og lér- eftskjólar og hvítir skór í al- gleymingi. En [>að verð- ur heldur ekki gert á einum degi, að kynna nýjar birgðir af vörum fyrir kvenþjóðinni í stórborg, og því er hafizt handa í tæka tíð. Um mánaðamót ágúst—sept. hverfa sum- arkjólar úr útstillingargluggunum, og haust- og vetrartízkan heldur innreið sína. Að þessu sinni eru þó vetrarkjólarnir seinna á ferð en oft áður, og er það víst að kerina innflutn- ingshöftunum, en hattatízkan og. hattasýningar urðu á undan í ár. Hattar eins og hjálniar. • Hvað er þá að segja um hattana í haust? Hér kennir margra grasa. Hattarnir eru margir hverjir eins og hjálmar í laginu, sem hvolfast yfir höfuðið og falla þétt að, með börðum, sem vísa niður á við. Þeir eru yfirleitt ekki stórir né fyrirfeiðarmiklir, þótt'einn og annar barðastór hattur skjóti upp koll- inum. Miklu algengara er að börðin, séu J>au nokk- ur, eru lítil. Almenn gleði er yfir því, hve vel hatt- arnir sitja og fastir þeir eru á höfðinu. Það mun koma sér vel í stormum og strekkingum víðar en hér. Margir hattanna eru dregnir langt niður með gagnauganu hægra megin og sitja á ská. Sumir hylja vel bæði eyru. Mikið er af hinum svonefndu „hjálm-höttum“, sem fyrr getur, þar sem hatturinn situr nærri beinn og börðin hnúa niður. Þá eru ýms- ar tegundir túrbana og hálfgerðra „alpa-húfa“ aft- ur í tízku. Þá konium við að efninu. Hér á eg við efnið, sem notað er í hattinn í haust. Því verður ekki neitað, að efnið, sem tízku-sérfræð- ingarnir hafa valið í hattinn 1950, er fallegt en ekki mun peninga- budda almenn- ings hafa gott af að komast í kynni við það. Efnið er þykkt og eflaust hlýtt, flauelskénnt „velour", glansandi og allt að því lang hært. Að sjálf- sögðu er mikið af venjulegu filti, en þetta „velour", sem Góður höfuöbúnaður að vetrar- heitir raunar lagi eða á ferðalögum, saumaður fullu nafni úr þykku ullareíni. „Melousine Jersey" er óneitanlega langbezt. (Framh. á 11. síðu). hatta haustsins og vetrarins. Hjálmhattur með fugli sem skraut

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.