Dagur - 10.10.1951, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 10. október 1951
Fimmtugur:
Gunnar Sveinsson Hafdal
Fimmtugur verður næsta
mánudag Gunnar Sveinsson Haf-
dal, skáld og bóndi á Hlöðum.
Var hann um margra ára skeið
borgari og enda starfsmaður
þessa bæjar, og er auk þess víð-
kunnur fyrir kveðskap sinn og
irleira, enda athyglisverður mað-
ur um margt, því að hópsál er
hann engin. Hann er fæddur að
.Deplum í Stíflu, sonur hjónanna:
Sveins Steinssonar og Sigur-
bjargar Jóhannesdóttur, og
bjuggu þau lengst af að Lundi í
s,ömu sveit, sem margir telja
sumarfegursta dal í Skagafjarð-
arsýslu. Þarna ólst Gunnar S.
Hafdal' upp, í foreldrahúsum, til
'tólf ára aldurs, en varð þaðíTn af
að sjá fyrir sér sjálfur, sem sýnir
að hann hefur verið óvenju dug-
mikill og bráðþroska. Hann er
.Norðlendingur í báðar ættir,
Skagfirðingur í föðurætt, en
móðir hans var af eyfirzkum og
þingeyskum ættum. Öll sín ungl-
ingsár dvaldist hann í ýmsum
byggðum norðanlands, að'allega
við landbúnaðarstörf. Mun það.
og hafa verið draumur hans á
þeim árum, að mega ’nelga sig
sveitabúskap ævilangt, og þá
helzt í dölum Þingeyjarsýslu. Má
ætla, að í þeirri ljóðfrægu sýslu
hafi skáldhneigð hans vænzt
meiri skilnings og samúðar en í
öðrum landshlutum, enda er
svoddan umhverfi bæði matur og
drykkur hvers konar frumhæfni.
Af ýmsum Ijóðum hans, svo sem:
„Kvöld við Laxá“ o. fl., má þó
ráða, að á þessum slóðum hafi
náttúran orðið mönnunum örlát-
ari á samúðina, og er það gömul
saga, sem allir þeir, er ekki eiga
samleið með fjöldanum verða að
reyna. Nokkuð er það, að upp úr
'tvítugu gi'eip Hafdal til þeirrar
ráðabreytni ,að kveðja sveitalífið
um sinn, en sér þó raunar þvert
ujrn geð, svo mikið náttúrubarn
sem hann er, og flytja í k'aup-
stað. Settist hann þá að á Akur-
eyri, og með því að honum gazt
'Jítt að algengri daglaunavinnu,
lagði hann fyrir sig iðnnám, og
starfaði síðan að iðn sinni um tíu
ára skeið, lengst af fyrir eigin
reikning. Um svipað leyti kvænt-
ist hann Önnu Sigríði Sigui'jóns-
dóttur, frá Bjarnarstöðum í
Skagafirði, hinni mætustu konu,
og stofnuðu þau 'þar með eigin
heimili, efnalaus og með stopula
atvinnu'framundan: En jafnframt
iðn sinni mun Hafdal hafa stund-
að ýmis aukastörf á. þessum ár-
um, eins og raunar öll sín dval-
arár á. Alfureyri. Hins vegar
reyndist kyrrsetan honum ekki
hollari en svo, að hann farm sig
knúð.an til að skipta um .atvinnu
og gei’ðist innheimtumaður hjá
Rafveitu Akureyrar,. og gegndi
því starfi.um.rúman.áratUg-; Mun
þó það starf ekki hafa samþýðst.
skapþöfn . Hafdals meira en svo,.
að allmjög hafl það ,rexnt. a taug-
ar hans. En á þessum ár.um stund,
aði hann fornbóksölu af miklum
áhuga, og kom sér þá jafnframt
upp-allstoru ög skipulegu bóka-
safni, því áð bókámáðúr éV 'h'ann
mikill. Voru og bókavinir alltíðir
gestir á heimili þeiri'a hjóna um
þetta leyti, og eiga þaðan margs
góðs að minnast. Þá. rak hann um
nokkurt skeið éinhvern smávegis
búskap hér fyrir ofan báeinii, og
þá náttúrlega, eingöngu í eftir- og
næturvinnu, enda var hugurinrí
löngum við það heygarðshornið.
ÝMíSLEGT FRÁ BÆJARSTJÓRN
OLÍUVERZLUN ÍSLANDS hefir fengið leyfi bæjarstjó'rnar til
að setja niður 50 tonna ljósaolíugeymi innan girðingar á olíustöð
sinni á Oddeyrartanga. — Sigurður Kristjánsson, Glerárþorpí, hef-
ur fengið á erfðafestu 10—15 dagsl. landspildu úr Syðra-Krossanes-
fandi, Sveinn Kirstjánsson, sama stað, 3—4 dagsl. úr sama landi. —
Gunnar Haraldsson héfui' verið ráðinn til að gegna sóiarastarfi í
bænum til eins árs.
-----o----
BÆJARSTJÓRN IIEFUR, samkv. tillögu bæjai'gjaldkera, sam-
þykkt að fella niður útsvör og önnur bæjargjöld, sem talin eru óinn-
heimtanleg, samtals kr. 65.543.60. í athugasemdum er getið ástæðna
viðkomandi einstaklinga og er ástæða niðurfellingarinnar oft sjúk-
leiki, fátækt eða brottflutningur, stundum eru gjöldin ranglega
álögð. — 17 umsóknir hafa borizt um lafi'úr byggingasjóði bæjarins,
en ákvörðun um lán hefur ekki verið tekin í bæjarráði enn.
-----o----
En einmitt í því sambandi varð
hann fyrir alltilfinnanlegum
skaða, er hlaða og fjárhús hart-
nær eyðilögðust í fárviðri. Og
eitthvað um sama leyti varð eld-
ur laus í íbúðarhúsinu og eyði-
lagðist þá ekki all-lítið af bókum.
Mundi kannske margur hafa
gugnað við þær skráveifur, en
þannig er ekki Hafdal farið. Samt
má vera, að þessi óhöpp, ásamt
því að nú tók hann að kenna
allverulegrar fótabilunar vegna
hins mikla göngulags við inn-
heimtustarfið, svo og kannske
fleira í sambandi við aðbúð og
umhverfi, hafi valdið því, að
hann flutti frá Akureyri og gerð-
ist nú loks bóndi í fullri alvöru,
fyrst að Hlíðarenda í Kræklinga-
hlíð og síðan að Hlöðum í Hörg-
árdal. Og svo sleitulaust hefur
hann rekið búskapinn, að nú er
hann lang gjaldhæsti bóndinn í
sinni sveit og kemur þar mjög
við sögu.
Svo sem kunnugt er hafa kom-
ið út tvær ljóðabækur eftir Haf-
dal: Glæður I. 1934, og Glæður
II. árið eftir. Var talsvert og ým-
islega um þær ritað á sínum
tíma, jafnvel meira en algengast
hefur verið um ljóðabækur á
öðrum fjórðungi þessarar aldar.
Því sú tíð er ekki lengur, að fólk
lesi og læri ljóð eins og fyrrúm.
En eigi hún fyrir sér að endur-
fæðast munu þeir sem Ijóðum
unna finna í Glæðum ýmislegt
til að una við, svo sem: „Frjó-
dögg, Gamalmennið, Gamlir veru
leikar og Kvöld við Laxá“, svo
eitthvað sé nefnt, og fleira. Síð-
an hafa mörg ljóð eftir hann
birzt í blöðum og tímaritum.
Ekki er meiningin að ég fari hér
að dæma um kveðskap Hafdals
enda þótt mér finnist hann, að
all-verulegu leyti einkennast af
eins konar beinskeytni, vísum.
sem hann oft kastar fram við
ýmis tækifæri, síður en svo myrk
ur í máli, og svo hnittnum að
þær missa ekki marks. Hefi ég
og sterkan grun um að einmitt
vegna margra slíkra skeyta, sam-
fara hans hispurslausu og ein-
örðu framkomu, hafi Hafdal ver-
ið misskilinn mjög um skör fram,
enda fer svo all- oftast um þá.
sem ekki binda bagga sína á
sama hátt og fjöldinn. En við,
sem höfum kynnzt Hafdal til
hlítar vitum að þar fer háttvís
og drenglyndur gáfumaður. og
svo tryggui' og vinfastur, að hver
sem nær hylli hans á sér þar
bróður að baki.
Og um leið og við óskum hon-
um allra fararheilla við þessi
merkilegu tímamót í lífi hans,
þökkum við honum mar^a glaða
og góða stund.
Björgvin Guðmundsson.
M a n n 1 ö f 1
/
til sölu í
Aðahtrœti 17, Akureyri
(Jýorðurenda).
Grár hestur
BYGGINGANEFND hefur veitt söluturninum við Hamarstíg
stöðuleyíi í næstu 2 ár. — Laxárvirkjunin hefur fengið leyfi til að
reisa viðbótarbyggingu við aðalspennistöðina við Þingvallastræti og
:mun undirbúningur verksins hafinn.
------o------
HAFNARNEFND hefur ákveðið að verja 100.000 kr. til viðgei'ða
og elnginga á grjótgarðinum norðan dráttarbr.innar nýju og 30.000
kr. til að reisa hús yfir spil minni dráttarbrautarinnar. •— Á síðasta
’bæjarstjórnarfundi voru birtir endurskoðaðir rékstufs- og efnahags-
rekningar Krossanessverksmiðjunnar fyrir árið 1950 og vai'ð hagur
verksmiðjunnar góður á því ári. Á sama fundi var birtur endur-
skoðaður reikningur sjúkrahússins fyrir árið 1950, og varð reksturs-
halli á því ári rösklega 54 þús. kr..
í óskilum. Mark: Fjöður fr.
hægra og biti fr. vinstra.
Réttur eigandi gefi sig frant
við
J.ón Stefánsson,
Eyjadalsá,
Bárðardal.
BÍLL
Lítill 4 manna bíll til sölu
nú þegar, af sérstökum
ástæðum.
Afgr. vísar á.
*—>
SJÖTUGXJR:
Kristján Kristjánsson
fyrrverandi óðalsbóndi, Gásum
(Fhutt á afmcelisdegi hans 1. október 1971).
Eg bregð mér sjaldan á mannamót,
því mér er gjarnt heima að sitja.
En kynlega brá við, hað kom á mig rót,
og Kristjáns mig fýsti að viíja.
Það gildir sem málsins bezta bót,
að brag honum vildi eg flytja. —
Ljúft er og skylt að minnast þess manns,
sem manndóminn sýndi í verki.
Sjá, óðalið vitnar um afrekin hans,
og öllum það sanna þess merki;
að framkvæmdastaríið vel lionum vannst,
á verði hann reyndist: hinn sterki.
Á heimilis-stöðvum hélt hann vörð
og harðsókn við búskapinn þreytti,
og heyjavöl! gerði úr hrjósturjörð,
í höfuðból kotinu breytti.
Um árabil langt við Eyjafjörð
orku og hagsýni beitti.
Ilann Jagði að mörgu haga hönd,
sem hlynna þurfti og styðja.
Hann prýddi garðinn og græddi lönd,
giftudrjúg varð hans iðja;
við byggingu á framtíðarbjartri slrönd
og búnað í hagJyi'ir niðja.
Hann gerði hinn forna Gásastað
að glæstu búandasetri.
Þ6 ströng væri sóknin hann stuðnings ei bað,
því starfsdugur hans reyndist betri.
Af landi og sjó bar hann bjargir að
búi, á sumri og vetri.
Hann varði lið sitl, svo vart það kól,
þó veturinn hefði að kynni. —
Oft honum skein hér unaðarsól,
og ásamt húsfreyju sinni,
barnahóp stóran upp hann ól.
Það afrelt geymist í minni.
Við hyllum því öll þcnnan afreksmann,
sem er í dag sjötíu ára.
Mála er það sannast að máttkur stóð liann,
þó mörg risi andstreymisbára.
Sterkur og liygginn, störfin vann,
og stundum við mótlætið sára.
Með þolgæði kiauf hann þoku og mjöll,
sem þjakar á alfaraleiðum.
Og sjáífstæð og djörf var sókn hans öll
á sveitar stríðsvangi brciðum. —
Nú sér hann að baki hin bröttu fjöll
og brekkur — á reynslunnar heiðum.
Þó saga hins forna framtaks sé huld
í flaumi nýungavalda,
mun sagan hans Kristjáns seint liggja duld
hjá sögulýð komandi alda.
Og víst er: að þunga þakkarskuld
á þjóðin honum að gjalda.
GUNNAR S. HAFDAL.
•F.-

NÝKOMNIR:
Leikfimisskór
með gúmmísólum,
hvítir, brúnir, bláir, nr. 36—43.
Skóbúð KEA