Dagur - 24.10.1951, Blaðsíða 1

12 SÍÐUR
Forustugreinm:
,,At two o’clock in the morn-
ing in a smoke filled room.“
Sjöunda síðan:
Minnzt dags Sameinuðu
þjóðanna. Hvað hefur
áunnizt? Hvað er fram-
undan?
XXXIV. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 21. október 1951
42. tbl.
Nauðsynjar til þuríandi barna
Barnanjálp Sameinuðu þjóðanna reynir að bæta úr neyð barna í
mörgum þjóðlöndum. Myndin sýnir flutning varnings til fjallaþorps
í Makedoníu. Fiutningatækið er múlasni. Neyð barna er mikil í j
mörgum löndum og reyna margar þjóðir að rétta' hjálparhönd gegn-
um barnahjálpaisjóð SÞ. Eitt stórveldið hefur þó aldrei lagt grænan
eyri til bessa máls: Rússland.
Refsiaðgerðir gcgn Björgvin Guðmundssyni ?
Eftirlit meS iiiiiflotiiingi Mlumi-
iimar iðnaðarvöre nauðsynlegt - Þörf
á breyttu viðhorfi almenmngs til
ísleezks iðnaðar
Síðastl. fimmtudag var útvarp-
að frá Síokkhólmi — af stálbandi
— nokkrum hluta af konsert
Kantötukórs Akureyrar í Kon-
serthúsinu þar í borg 17. júní sl.
Utvarpað var síðari hluta Ora-
tóríósins „Strengleikar“ eftir
Björgvin Guðmundsson, undir
stjórn tónskáldsins.
Útvarpið þagði.
íslenzka ríkisútvarpið þagði
vendilega um þetta útvarp. Það
tilkynnti ekki fyrirfram að það
stæði til, svo sem venja þess er,
er íslenzkir listamenn koma fram
í erlendu útvarpi, og það sagði
heldur ekki frá. söngnum eftir á.
Um endui'útvarp var ekki að
ræða. Þennan sama dag söng ís-
lenzk söngkona í Oslóarútvarpið.
Það var rækilega tilkynnt íslenzk
um hlustenduin. Um líkt leyíi
söng íslenzkur söngvaH í erlent
útvarp. Þá var staður og tími til-
kynnt, til leiðbeiningar fyrir
hlustendur. Verður naumast um
villst, að hér er um vísvitandi af-
skiptaleysi úi.varpsins að ræða og
liggur nærri að ætla, að þannig
hafi útvarpsherrarnir ætlað að ná
sér niðri á Björgvin Guðmur.ds-
syni, sem stundum liefur talað
við þá í fullri hreinskilni. Þá mun
það sennilega hafa verið nokkurt
lóð á vogarskálina, að hér átti í
hlut söngkór utan af landi, ekki
innvígður í launhelgar tónlistar-
deildar útvarpsins.
Prívatfyrirtæki eða þjóðar-
stofnun?
Þegar einstakir útvarpsstarfs-
menn taka upp á því að reka
prívatstyrjöld við einstaka'borg-
ara í gegnum dagskrá útvarpsins,
vaknar sú spurning hversu sé
háttað stjórn þessa fyrirtækis,
hvort hún sé miðuð við þjóðina í
heild eða prívatskoðanir og inter-
essur einstakra starfsmanna. —
Róstusamt mun lengi hafa verið
innbyrðis í stofnun þessari og dró
til tíðinda í þeim málum nýlega
og hefur síðan ríkt eins konar
millibilsástand á loftinu í Lands-
símahúsinu. En væri ekki rétt að
láta þá breytingu verða upphaf
að allsherjarendurskoðun á starfs
háttum sumra deilda útvarpsins,
t. d. fi'éttastofunnar og tónlistar-
deildarinnar?
SALA HAPPDRÆTTISMIÐ-
ANNA
til ágóða fyrir blaðaútgáfu
Framsóknarflokksins stendur nú
sem hæzt. Vinningar eru margir
og góðir. Miðar fást á afgr. Dags.
■ft.--- ■ :r~T~----
Engin fiskimjöls-
verksmiðja í nýjasta
togara Reykjavíkur-
bæjar
Úígerðarráð Reykjavíkur
heíur ákveðið, með tilliti til i
þeirrar reynslu, sem fengizt!
hefur af fiskimjölsverksmiðj-
um í 3 togurum bæjarútgerð-
ar Reykjavíkur, að láta ekki
setja niður slíka verksmiðju í
nýjasta togarann, Þorkel
Mána, sem er dieseltogari og
enn óafhentur í Bretlandi. —
Taldi útgerðarráðið sýnt, að
mjölvinnslutæki þau, sem
ráðgert var að setja í þetta
skip og eru í nýju togurunum
(t. d. Harðbak) séu • ekki
hentug í sldpum þeiin er veiða
á fjarlægum miðum og sé
heppilegra að nota rýmið, sem
mjölgeymslurnar taka, fyrir
saltfisk eða ísfisk. Þessi
ákvörðun Útgerðarráðs Rvík-
ur styður þá skoðun, að mjög
mikil og dýr mistök hafi orðið
í gerð og fyrirkomulagi fiski-
mjölsverksmiðja togaranna,
og þær vonir, scm útgerðun-
um voru gefnar um tekjur af
fiskimjölsvinnslu, haíi verið
reistar á sandi. Mun rcynslan
og hafa sannað það.
— ..............
Imibrot á sunnudags-
nóttina
Aðfaranótt sl. sunnudags var
brotist inn í vörugeymslu Péturs
og Valdimars við Skipagötu og
þar stolið ýmsum vörum, svo sem
vefnaðarvörum, skófatnaði, nið-
ursoðnum ávöxtum o. fl. Lítur út
fyrir að fleiri en einn hafi verið
að verki. Hér mun vera um all-
stórfeldan þjófnað að ræða. —
Lögreglan hefur málið til með-
ferðar. — Tilraunir til innbrota
munu hafa verið gerðar á nokkr-
um stöðum að undanförnu.
Pökkun þurrfisks að
hefjast bjá Útgerðar-
félaginu
Pökkun þurrfisks fyrir Spán-
armarkað er um það bil að hefj-
ast í fiskverkunarstöð Útgerðar-
félags Akureyringa h.f. á Glerár-
eyrum. Er þetta saltfiskafli tog-
aranna frá sl. v.etri, er verkaður
hefur verið og þurrkaður í hinni
nýju stöð. Fiskurinn mun vænt-
anlega fara héðan um miðjan
næsta mánuð. rlér er um að ræða
ca. 3000 pk. -af fiski.
Alvarlega horfir nú um rekst- I
ur stærstu iðnaðarfyrirtækjanna
hér í bæiium vegna sölutregðu á
framleiðsluvörum verksniiðj-
anna. Er hér þó um að ræða iðn-
aðarvarning, sém vegna langrar
þróunar, tækniaðstöðu og ágætra
hráefna, er fullkomlega sam-
keppnisfær við sams konar er-
lendar iðnaðarvörur, seni fluttar
hafa verið til landsins upp á síð-
kastið og eru íslenzku vörumar í
flestum tiifellum seldar á hag-
stæðara verði.
Við verksmiðjur þær, sem hér
er einkum átt við — þótt fleiri
fyrirtæki eigi við sams konar
örðugleika að etja — Gefjun og
Iðunni, — vinna hundruð manna
og langvinn stöðvun á greiðri
sölu verksmiðjuvarningsins hlýt-
ur að leiða til þess að starfræksl-
an dregst saman, en slíkt væri
hið rnesta áfall fyrir þetta bæjar-
félag í heild, og raunar fyrir
þjóðarbúskapinn, sem hefur eng-
in efni á því að kaupa vinnuafl
erlendra manna dýru verði á
sama tíma og iðnaðai'menn lands
ins sjálfs sjá fram á atvinnuskort.
Viðhorf almennings.
í sl. viku var birt hér í blaðinu
ályktun frá Iðju — félagi verk-
smiðjufólks •— um iðnaðarmálin
hér, og var athygli ríkisstjórnar
og Alþingis þar vakin á ástand-
inu. Þessi ábending er réttmæt,
svo lapgt sem hún nær. En í
þessu efni nægir ekki að ákalla
ríkisvaldið eða varpa öllum
áhyggjum á herðar þess. Hér
verður líka að ávarpa íslenzkan
almenning og ræða viðhorf hans
til íslenzks iðnaðar.
Staðreynd er, að fólk yfir-
leitt vanmetur íslenzkar iðn-
aðarvörur og kaupir oft frein-
ur hliðstæðar erlendar vörur,
enda þótt auðvelt sé að sanna,
að íslenzku vörurnar eru
gæðameiri og cdýrari að auki.
Þannig fer þeim, sem kaupa t.
d. spænskan skófatnað, sem hér
hefur fengizt fremur en Iðunn-
arskó, eða spænskt gabardine í
föt fremur en nýjustu efnin frá
Gefjun, sem hlotið hafa viður-
kenningu allra er reynt hafa.
„Gerðirnar“ hafa spillt
markaðinum.
í þessu efni geldur íslenzkur
iðnaður, sem því nafni má rétti-
lega kallast, „gerðanna" svo-
nefndu, sem spruttu upp í skjóli
vöruskorts og hafta og sendu á
markaðinn vörur, sem ekki voi'u
samkeppnishæfar við erlendar.
Þessi framleiðsla vakti andúð
neytenda, en menn hafa ekki gert
sér ljóst, að að henni stóðu ekki
viðurkennd iðnaðarfyrirtæki,
heldui' lausamenn, sem hugðust
taka skjótan gróða í skjóli haft- .
anna. Það er því rangt, að láta
iðnaðarfyrirtæki, sem árum sam-
an hafa ástundað vöruvöndun og
nýjungar í framleiðslunni gjalda
þessara stundarfyrirbrigða. Þau
áttu ekkert skylt við þann iðnað,
sem er í landinu til frambúðar.
Þróun iðnaðar úr íslenzkum
hráefnum.
Ein markverðasta nýjungin í
atvinnulífi landsmanna hin síðari
ár, er þróun sú, sem orðin er í ís-
lenzkum ullar- og skinnaiðnaði
fyrir forgöngu Sambands ísl.
samvinnufélaga. Gefjun hefur að
undanförnu sent á markaðinn
dúka, sem vakið hafa athygli og
aðdáunu, m. a. erlendra ferða-
manna, og hafa reynzt hið bezta
í vandaðri fatnað. Er Gefjun sí-
fellt að bjóða upp á nýjungar í
þessu efni. Verksmiðjan hefur
nú, síðan rýmkað var um verzl-
unarhöftin, fengið aukin tæki-
(Framhald á 12. síðu).
Ekki safiiað í handrað-
ann - nema á Akurevri!
J
Reykjavíkurblaðið Víðir ræðir
afkomu togaraútgerðai'innar í
síðasta tbl., 20. þ. m., og telur
hana ekki glæsilega. Beódir blað-
ið á, að éinstaklingar og fyrirtæki
þeirra hafi ekki sýnt mikinn
áhuga á því að kaupa og reka
nýju togarana. Sé auk heldur
verið að selja einn einkatogara
enn, Akurey, til Akranesskaup-
staðar. Um bæjarútgerðirnar
segir blaðið:
„ Almenningur á þess
ekki kost að vita mikið um af-
komu togaraútgerðarinnar hjá
einstaklingum. . . . En reikn-
ingar bæjarfélaganna yfir út-
gerðina eru almenningi kunnir,
og þar hefur ekki verið safnað
í handraðann nema kannske að
cinni undantekinni, útgerð Ak-
ureyrar, sem er þó ekki bæj-
arútgerð nema að nokkru leyti,
þar sem hún er hlutafélag með
bæjarsjóð sem hlutliafa, að vísu
þó stóran....“