Dagur - 06.01.1954, Qupperneq 4

i
D A G U R
Miðvikudaginn G. janúar 1954 •

DAGUR
Ritstjóri: HAUKUR SNORRASON.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson.
Skrifstofa í Hafnarstræti 88 — Sími 1166
Blaðið kemur út á liverjum miðvikudegi.
Árgangurinn kostar kr. 50.00.
Gjalddagi er 1. júlí.
« Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Við áramót
f AÐ ÝMSU leyti er bjartara um að litast við þessi
áramót en oft áður nú á seinni árum. Að vísu er cnn
í gildi hið fornkveðna: lítt sjáum aftur, en ekki fram,
skyggir Skukl fyrir sjón. En ]jó11. erfitt sé enn að
meta atburði liðins árs og gildi þeirra í framtíðinni,
mun það þó skoðun yfirgnæfandi meirihluta manna
um allan hinn frjálsa heim, að friðvænlegra sé nú
í mannheimi en verið hcfur lcngst af, síðan Rússar
hleyptu kalda stríðinu af stokkunum í stríðslokin.
Engir lýðræðissinnar munu heldur draga í efa, hvers
vegna þessum áfanga er náð í sókninni að öruggum
friði meðal þjóðanna. Það er samvinna lýðræðis-
ríkjanna um landvarnir og efnahagslega viðreisn,
sem þessu hefur áorkað. Þcir, sem lengi liafa ógnað
friðinum, iiafa í rauninni sannað þá kenningu, sem
eigi er ný, að þeir virði ekkert nema aflið. Meðan
lýðræðisríkin voru að afvopnast og búa .sig undir
íriðsamlegri tíma þegar að aflokinni heimsstyrjöld-
ánni, hélt rússneska stórveldið stríðsherjum sínum
öllum fullbúnum til átaka, og í skjóli þeirra lagði
það undir sig hvcrt þjóðlandið af öðru um austan-
verða Evrópu. Síðasti kapítuli þessarar þróunar var
árásin á Suður-Kóreu sumarið 1950, cn þar var fram-
sóknin stöðvuð. Eftir þann tíma hefur hvergi komið
til beinna árása á önnur lönd af hcndi kommúnista,
og úm þessi áramót eru minni líkur til þess að út
i slík ævintýri vcrði ráðizt en nokkru sinni áður síð-
an 1945. En þótt þetta séu fagnaðartíðindi, er jafn-
Ijóst, að til þess að lialda því jafnvægi, sem skapazt
hefur, þurfa lýðræðisþjóðirnar um ófyrirsjáanlega
framtíð að fórna miklu fé og mannafla til landvarna
sinna. Hvenær, sem undan cr slegið, er líklegast að
friðspillarnir gangi á það lagið, taki til þar sem frá
var horfið við landvinningana og gangi jafnvel feti
framar og hætti öllu í einni leiftursókn, eins og ein-
xæðisherra hefur stundum vcrið siður.
A HEIMASLÓÐUM liafa þessi áramót einnig á
ýmsan hátt verið bjartari en oft áður. Ekki aðeins
vegna þess, að náttúran lék við okkur, heldur varð
_alkoma þjóðarinnar á liðnu ári góð. Það er nú
vitað, að almenn verzlun hefur sjaldan cða aldrei
verið meiri um landið allt en nú fyrir þessi jól. Það
segir sína sögu um atvinnu og afkomu. Og enda
þótt það sé víst, að margir ciga hér erfitt uppdráttar
vegna stopullar atvinnu og dýrtíðar, og þá ekki sxzt
fólk í kaupstöðum úú á landi, þá er heildarmyndin
af afkomu þjóðarinnar allt önnur nú en var fyrstu
árin eftir að „nýsköpunar“-víman var að renna af
iumum stjórnmálaflokkum. — Við þcssar aðstæður
fer t. d. Alþýðuflokknum það sérlega illa að skrifa
áramótahugleiðingar í þcim dúr, að hér sé allt á
3eið norður og niður af því að þjóðin hefur ekki
lengur trúað þeim til forustu. Hvcr vill nú skipta á
ástandinu í dag og því, er ríkti á vöruskorts- og
skömmtunartímanum undir forustu formanns Al-
þýðuflokksins? Ef menn líta til baka á stjórnartíma-
bilin, síðan nýsköpunarstjórnin hrökklaðist frá völd-
um, er það auðsætt hverjum heilskyggnum manni,
að undirstaða þeirrar viðreisnar, sem nú cr orðin,
er sú stefnubreyting í fjármálum, sem gerð var að
íorgöngu Framsóknarflokksins. Þetta eiga sumir
stjórnmálaforingjar erfitt með að viðurkenna, en
þctta er orðinn hluti þjóðarsögunnar, sem ekki
1 vcrður véfengdur.
EN ÞÓTT hér hafi birt til, eru
samt ennþá ýmisleg óveðursský á
lofti. Þótt fjármálaástandið sé allt
annað en var fyrir fimm árum, cr
enn mikið verk að vinna, áður en
þjóðfélagið hefur örugglega tryggt
stjórnarfarslegt frelsi sitt með efna-
hagslegu sjálfstæði. Eins og sakir
standa eyðir þjóðin meira en hún
aflar og það bil þarf að brúa með
aukinni framleiðslu og auknum
sparnaði jöfnum höndum. Þær
tölur, sem birtar eru um þessi ára-
mót um gjaldeyrisöflun þjóðarbús-
ins og eyðslu þess, eru athyglis-
verðar og ættu að vera umhugsun-
arefni fyrir hvern landsmann. Ef
menn gefa sér tóm til að skoða sam-
bærilegar tölur frá liðnum 5—10
árum, glöggva þeir sig um leið á
stjórnmálaástandinu og þeim stefn-
um, sem leiða til velfarnaðar og
uppbyggingar og sjá betur í gegn-
um blekkingar, sem ærið oft er
brugðið upp fyrir sjónum manna
af þcim, sem ekki telja sig hafa
nógu mikil pólitísk völd í þjóðfé-
laginu.
Gleðilegt ár!
FOKDREIFAR
Skin og skuggar á jólum.
I DAG er þrettándi dagur jóla
og síðasti dagur ljósaskreyting-
anna í bænum, og munu margir
sakna þeirra fyrst í stað. Þær
hafa gert bjartara og skemmti-
legra í kringum oltkur í skamm-
deginu, og mundu nú fáir vilja
vera án þeirra, a. m. k. ekki af
yngri kynslóðinni.
Hita og þunga dagsins í þessu
efni hafa borið K. E. A. og Fegr-
unarfélagið, en auk þess hafa
margir einstaklingar lagt lóð á
vogarskálina með því að skreyta
húsagarða með Ijósum. Og þótt
ekki fengjum við nú norskt jóla-
tré að gjöf (skyldi bærinn hafa
gleymt að þakka fyrir tréð í
fyrra?), var-fallegu jólatré samt
komið fyrir á kirkjuhæðinni og
lét Kaupfélagið gera það og sjá
um skreytingu á því. En starfs-
menn þeir, sem sáu um þetta,
hafa skýrt blaðinu svo frá, að
mislitar ljósaperur á þessu jóla-
tré á kirkjuhæðinni hafi hvað eft-
ir annað horfið og það í allstór-
um stíl. Stingur þetta í stúf við
fréttirnar frá Reykjavík þar sem
vottað er að ekki hafi verið hrófl-
að við miklum og fjölbreyttum
ljósaskreytingum, sem borgin lét
gera á alfaraleiðum. Borgari hér
í bænum varð og var við það á
aðfangadag, að höggvin höfðu
verið tvö lítil grenitré í garði
hans nóttina á undan, og má ætla
að rík hafi verið jólagleðin þar
sem þessi tré voru tendruð. Þetta
eru skuggar á okkar hátíðahaldi
hér, sem annars fór vel fram og
friðsamlega að því öll yfirvöld
herma og mætti ekkert slíkt
henda hér um næstu jól.
ANNARS virðist manni það
verða æ meira áberandi í öllu
jóla-annríkinu, að í skuggann
hverfur hvers vegna jól eru h'ald-
in. Ef hingað — eða raunar í
hvaða borg sem er — bæri að
garði gest, sem aldrei hefði heyrt
um jólahald eða tilgang þess,
mundi hann vafalaust telja að
verið væri að fagna jólasveinum
með mat og drykk og dýrlegum
gjöfum. Á ytra borðinu er lítið,
sem minnir á, hver á afmæli á að-
fangadagskvöld. Og annríkið allt
verður til þess að menn telja sig
ekki hafa tíma til að sækja kirkju,
og þótt hlýða eigi á messu í út-
varpi, glatast mörg augnablik við
snúninga og ys og þys. Þetta er
allt skiljanlegt, en það er eigi að
síður varhugavert. Eg las nýlega
í erlendu tímariti endurminn-
ingagrein eftir kunnan höfund.
Þegar hann hugsaði til heim-
kynna sinna á jólum og rifjaði
upp fyrir sér hvernig borgin
færðist í hátíðarbúning fyrir jól,
flaug honum einmitt þetta sama
í hug: Muna menn það tæpast
lengur, hver á afmæli á aðfanga-
dagskvöld? í stórverzlunum voru
dýrlegar útstillingar og jólasvein-
ar á ferli. Á járnbrautarstöðinni
var lítil búð, sem gamall maður
átti. Gluggi hans var lítill og fáir
veittu honum athygli. Þegar leið
að jólum var þar þó alltaf hið
sama að sjá. Gömul, upplituð
Kristsmynd, klippt úr blaði. Tvö
logandi kerti vörpuðu daufum
bjarma á andlitið og þyrnikórón-
una. Eftir mörg ár var þessi mynd
ríkari í huga en allar fallegu
gluggasýningarnar í verzlunar-
hverfinu. Þannig segir þessi höf-
undur frá sínum jólaendurminn-
ingum. í þessari litlu sögu er boð-
skapur, sem hollt er að hugleiða.
Hér sem annars staðar er þörf að
gá að því, hvort jólahaldið allt er
ekki að komast út á annarlegar
brautir.
Kosningðskrifst. Framsóknarm
er tekin til starfa i Ráðhústorgi 7 (þar sem
áður var skrifstofa Rafveitunnar).
Skrifstofan er opin daglega kl. 10-12 f. h.
og 1-6 e. h. og einnig á kvöldin og verður sá
tími auglýstur innan skamms.
Skorað er á Framsóknarmenn að hafa sam-
band við skrifstofuna, tilkynna um kjósend-
ur, sem verða fjarverandi, eða flutt hafa í
bæinn, eftir alþingiskosningarnar síðustu
og veita skrifstofunni alla þá aðstoð er
þeir mega. - Sími skrifstofunar er 1443.
5 VALD. V. SNÆVARR:
Þegar þysinn hljóðnar.
„Faðir vor, þú sem ert d hininum."
Matlh. 6.
Engan þarf að undra, þótt „f a ð i r v o r" sé
einn af guðsþjallatextum nýársdagsivs. I þeirri
becn hcfir Kristur h e n n t o s s a ð b i ð j a;
kennt oss, hvers vcr eigum að biðja og
h v e r n i g vér eigum að biðja. 1 þeirri been
er beðið um allt, scm vér þörfnumst, bœði til
lilsama og srílar.
Er vér stöndum við áramól, er ehhert eðli-
legra en að hugurinn hvarfli um liðna og ó-
komna tima. Liðna árið hefir nú verið hið
aflasœlasta til lands og sjávar. Hlutur þjóðar-
innar hefir orðið góður hið ytra. En líf ein-
staklingsins hefir þó gcngið sinn sama gang.
Skin og shúrir liafa skiþzt á. Margir hafa horf-
ið úr hópnum og enginn veil, hvern klukkan
kallar nœst. — Og nii er nýja árið að lioma
með sin huldu örlög. Drottinn einn veit, hvað
hvað það bcr i skauti sínu. — Liðmi árin hafa
kennt oss, að vér göngum inn á algjörlega ó-
kunna stigu, og það liefir kennl oss, að þar
sem eilifðin er annars vegar, að þá erum vér
mennirnir svo óendanlega smáir. Já, rödd liðna
ársins segir oss svo sannfœrandi, að þar sé aðri
máttur að verki, — máltur, sem sé uþþspretta
alls lifs og þróunar hér á jörð. Röddin segir:
— Þér eigið föður á himnum, — Guð, sem
s t ý r i r s t j ar n a h e r o g s t j ó r n a r v e r-
ö I d i n n i. — Þvi er það mesta fagnaðarefnið
i boðskap Krists, er hann segir, að vér megum
kalla Guð f ö ð u r, — já, jafnvel þ a b b a. Svo
náið á samband vort að vera við hann. Þeir,
sem hafa höndlað þennan sannlcika og beðið
föður sinn um hjálþ i nauðum og fœrt honum
þakkir fyrir góðar gjafir, hafa allir getað sagt
með Matthiasi; „E n g i n n v an i, e k k e r t
v e r li, e r s e m b cc n i n hr e i n o g s t e r k,
dý r m œ t t h ér i h e i m i.“ — Einmitt fyrir
það, að vér vitum að vér megum kalla Guð
föður, þá vitum vér einnig að hann hlýtur
sem karleihsrikur faðir að vilja veita oss, börn-
um sinum, allt það, sem má vera oss til heilla
og blessunar. Vcr getum beðið og cigum að
biðja hann urn allt, sem vér þörfnumst. En þó
er það ekki okkar að segja til um, hvers vér
þörfnumst, þvi að það veit hann bczt. En vér
verðum að koma lil móts við hann, — kunna
að talta rí móli gjöfum hans. Vér verðitm að'
rélta höndina á móti honum. Þvi er oss
n a u ð s y n a ð b i ð j a.
Vcr skulum þvi í nafni Guðs stíga fyrsta
slirefið inn á braut nýja ársins og fela föður-
luerleilia hans allan vorn framgang, — þvi að
það, er auðvelt að sigrast á öllum erfiðleikum
með þvi að biðja í Jesú nafni:
„F a ð i r v or, þ ú s e m e r t á h i mnu m.“
(Matth. 6, 9-13).
Þórir Stephensen, stud. theol.
ÍÖÚ{HSWStStStStSWStS<HStStStStS<HSWSÚt^^
Góðar íbúðir í stað herskála!
Sem betur fer höfum við Akureyringar sloppið svo
frá eftirstríðsárunum, að við cigum cngin bragga-
hverfi, scm því nafni er hægt að ncfna, enda þótt það
sé eigi að síður staðreynd, að hér býr allmargt fólk í
bröggum, og vandamál þcss eru um lcið vandamál alls
bæjarfélagsins, sem enginn getur skorazt undan að
taka afstöðu til. Þótt við eigum ekki heil hverfi, sem
nefnd eru erlendum nöfnum, eins og þeir í Reykja-
vík (Campa-nöfnin hér eru flestum gleymd, og ætti
þó að geyma þau, sem þátt úr héraðssögunni), þá eig-
um við samt braggabúa, og bæjarmenn eiga allir að
leggjast á eitt um að forða þeim frá braggavistinni sem
allra fyrst. Þessir herskálar, þótt lagfærðir hafi verið,
eru alls ekki íbúðarhæfir til frambúðar, og það er
kominn tími til að vinna markvisst að því að losna
við þá og koma fólkinu, sem þar hefst við, í frambúð-
arhúsnæði.
Nú stendur fyrir dyrum að rlkisvaldið hafi for-
göngu ujn fjárútvegun til bygginga íbúða í kaupstöð-
um og þorpum, og má því segja, að nokkuð sé að rofa
til í húsnæðismálunum. Er þá bæjarstjórnarinnar að
vera á verði og gæta þess, að bærinn verði ekki af-
skiptur. Bærinn hefur á undanförnum árum eflt mjög
byggingalánasjóð sinn, og cr þessi sjóður eitt hið þarf-
asta fyrirtæki, sem hér hcfur verið komið á fót á veg-
um bæjarins. Þennan sjóð þarf að halda áfram að
efla, því að hann hefur þegar gert mikið gagn, og
hefur enn stóru hlutverki að gegna. Með því að tengja
saman væntanlega fjárútvegun ríkisins og starfsemi
byggingalánasjóðs bæjarins rná ætla, að unnt sé að
útrýma braggahúsnæðinu á næstu árum, og að því
takmarki ber að keppa.