Dagur - 03.03.1954, Qupperneq 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 3. marz 1954
Búnaðarfræðslan og Býnaðarþsng
Bréf fré Ölafsfirði:
Frá Gísla Kristjánssyni ritstj.
hefur blaðinu borizt eftirfar-
andi:
Vegna umræðna í blö’ðum um
að starfsemi sú, á sviði búnaðar-
fræðslu með sérstöku fyrirkomu-
lagi, sem nú er þegar hafin, hefði
átt að koma til umræðu á Bún-
aðarþingi, áður en af fram-
kvæmdum yrði, skal eftirfarandi
upplýst:
1. Á árinu 1953 stóð íslendingum
til boða fiárhæð nokkur af
fjármunum þeim, er tilheyrðu
Marshallfé, en sem fulltrúar
Bandaríkjanna höfðu fullan
eignar- og ráðstöfunarrétt á.
Fjárhæðin var boðin fram til
þess að efla fræðslustarfsemi
á sviði landbúnaðarins, í þeim
tilgangi að örva framleiðslu-
aukningu, og bundin því skil-
yrði, að íslenzka þjóðin legði
fram hærri upphæð á móti í
sama skyni. Að sjálfsögðu kom
til kasta íslenzkra stjórnar-
valda að ákveða, livort tilboði
þessu yrði sinnt eða hafnað.
Ákvörðun um það var tekin
þegar Alþingi samþykkti fjár-
lög í desember síðastliðnum.
2. Að fenginni þeirri fjárhæð, er
fram skyldi leggja á móti, lá
næst fyrir að ríkisstjórnin und-
irritaði samning þann, er mælti
fyrir um, hvernig fénu skyldi
varið. Til þess að ganga end-
anlega frá þeim málum kom
hingað maður að nafni Mr.
King, frá FOA í París, þ. 6. jan-
úar sl. Samningurinn var und-
irritaður hér í Reykjavík af
Thomas P. Dillon, Charge d’
Affaires ad interim, fyrir hönd
Bandaríkjanna og Steingrími
Steinþórssyni, landbúnaðar-
ráðherra, fyrir hönd íslenzku
Þarsteinn Sveinsson
frá Hóli í Höfðah\rerfi
látinn í Kanada
í nýkomnu Lögbergi segir frá
andláti Þorsteins Sveinssonar frá
Hóli í Höfðahverfi seint á sl. ári.
Þorsteinn var fæddur 1872, sonur
Sveins bónda Tómassonar á Hóli
og konu hans, Önnu Jónsdóttur
frá Hvammi. Hann kvæntjst ár-
ið 1896 Kristínu Jóhannesdóttur,
systur séra Árna Jóhannessonar
í Grenivík. Þau hjpnin fluttu til
Vesturheims árið 1905. Gerðust
þau landnemar í Framnesbyggð í
Nýja-íslandi, en fluttu þaðan eft-
ir 10 ára búskap í Argylebyggð
og bjuggu þar til ársins 1947, er
þau fluttu til Winnipeg. Þau
hjónin eignuðust 8 börn, og voru
fjögur fædd á íslandi og fjögur
vestra. Eru böll bömm nú í Vest-
urheimi nema eitt, Sveinn Þor-
steinsspn, skógerðai’maður á Ið-
unni hér á Akureyri. Hann fór
ekki með foreldrum sínum vest-
ur, en var uppalinn hjó Birni
Gunnarssyni á Kljáströnd.
í eftirmælum, sem séra Valdi-
mar Eyland ritar um Þorstein í
Lö.gberg, leggur hann áherzlu á,
að hann hafi verið hinn mætasti
maðui'. ,Á yngri árum mun hann
hafa verið með glæsilegustu
mönnum í sjón og manndómurinn
og hugarfarið var í fullu sam-
ræmi við hið ytra útlit,“ segir
séra Valdimar.
Þorsteinn var blindur allmörg
seinustu æviárin, en bar þá raun
með karlmennsku og æðruleysi.
Kristín kona hans ljfir mann
sinn. og. stundaði hann af frábærri
alúð til hinztu stundar.
ríkisstjórnarinnar, þann 11.
janúar.
3. Að því búnu var starfið strax
hafið. Samkvæmt samningum
skyldi umræddu fé aðeins var-
ið til upplýsingastarfsemi og
eigi til fjárfestingar, enda
skyldi það vera fullnotað fyrir
júnílok 1954. Með sérstöku
samkomulagi var þó þessi
frestur framlengdur til síðari
hluta ársins 1954. Ríkisstjórnin
hafði fallizt á, að af fram-
kvæmdum yrði og fól nú Bún-
aðarfélagi íslands að annast
þær.
4. Upprunalega fylgdu tilboðinu
áætlanir um starfsaðferðir í
megindráttum, eii við nánari
endurskoðun féllst Mr. King
á vissar breytingar, vegna sér-
stakra staðhátta hér er sýnt
var að leiddu til vænlegri ár-
angurs af starfinu.
Þess hefur annars staðar
verið getið, að þegar mál þetta
var á undirbúningsskeiði var
leitað álits vissra ráðunauta
Búnaðarfélags íslands um
nokkur atriði.
5. Ríkisstjórn íslands sendi mál
þetta til umsagnar stjórnai'
Búnaðarfélags íslands í nóv-
embermánuði s. 1. Mælti
stjórnin þá með því, að tekið
yrði tilboði um nefnda fjár-
hagsaðstoð til upplýsingastarfa,
en eigi kom til greina að kalla
Búnaðarþing saman til þess
eins að svara já eða nei við til-
boði þessu, en um annað var
ekki að ræða. Hér lá fyrir
ákveðið tilboð til ákveðinna
hlutv.erka sem afneita skyldi
eða samþykkja.
Þjóðir,, sem standa okkur
miklu framar í flestu, er varð-
ar framleiðsluháttu og starfs-
aðferðir innan landbúnaðarins,
höfðu þá þegar fengið hliðstæða
aðstoð og störf þeirra voru
hafin. Hér urðum við á síðustu
stundu að taka ákvörðun og
hefja starfið fyrirvaralaust er
undirskrift var fengin, því að
um áframhaldandi fjárhagsað-
stoð í þessu skyni er eigi að
ræða.
Reykjavík, 26. febrúar 1954.
Gísli Kristjánsson.
Skagficltl syhgur
íslenzk lö« í Hamborg
Sigurður Skagfield dvelur nú
erlendis. Er hann Um þessar
mundir staddur í Þýzkalandi,
nánar sagt Hamborg. Mun hann
dveljast þar í borg fram í
þennan mánuð. — Á næst-
unni syngur Sigurður Skagfield í
útvarpið í Hamborg. — Syngur
hann lög eftir íslenzk tónskáld,
Jón Leifs, Hallgrím Helgason,
Skúla Halldórsson, Kaldalóns og
Þórarinn Jónsson. Sigurður er
væntanlegur hingað til lands
bráðlega, en mun halda utan á
ný í ágúst. Syngur hann þá í
Flensborg. Hefur hann verið
ráðinn til að fara með hlutverk
Heródesar í óperunni Salome
eftir Strauss.
Samnavél
Singersaumavél fótstigin til
sölu með tækifærisverði.
Sími 1131.
Þorsteinn Þorsteinsson
sjúkrasamlagsgjald-
keri látinn
Þorsteinn Þorsteinsson sjúkra-
samlagsgjaldkeri varð bráð-
kvaddur að heimiil sínu, Munka-
þverárstræti 5, síðastl. fimmtu-
dagsmorgun. Hafði hann verið
heilsuhraustur, og kom andlát
hans á óvart.
Með honum er genginn kunnur
og mikilhæfur borgari. Hann var
kunnastur fyrir starf sitt að ýms-
um félagsmálum, sérstaklega
voru honum hjartfólgin skóg-
ræktarmálin og vann hann mikið
starf fyrir þau af dugnaði og
ósérhlífni. Er nú skarð fyrir skildi
í þeim málum hér í bæ, er hans
nýtur ekki lengur við. Þá var
hann um langa hríð einn af for-
ustumönnum Ferðafélagsins enda
mikill ferðamaður og manna
kunnastui' á fjallvegum og ó-
byggðum. Stjórnaði hann ýmsum
leiðöngrum til óbyggða og vann
mikið starf til að kynna fólki nátt
úru landsins. Þá var hann áhuga-
samur samvinnumaður og átti um
langt skeið sæti í stjórn Akur-
eyrai'deildar KEA. Um skeið var
hann bæjarfulltrúi og einn af for-
ustumönnum verkalýðssamtak-
anna.
Þorsteinn Þorsteinsson var að-
eins 64 ára er hann lézt.
Bréf til «,J)ags“
Við lesturinn í útvarpinu á nú-
verandi framhaldssögu þess hafa
enn á ný heyrzt óánægjuradd-
irnar varðandi það útvai'psefni,
sem greinilega er í ósamræmi
við trúar- og siðferðisvitund
þjóðarinnar.
Trú feðranna og hinar æva-
fornu dyggðir eru enn svo heilag-
ir hlutir og þjóðinni dýrmætir,
að engum á að leyfast að hafa þá
að fíflskaparmáli í eyru alþjóðar.
— Enginn getur reiknað út,
hvað það kostar að rýra gildi
þeirra í viðurvist æskunnar. —
Fyrr á tímum sendi þjóðin kon-
ungi sínum bænaskrá, er hún
átti í vök að verjast. Svo virðist,
sem tímabært sé, að senda út-
varpinu bænaskrá og frábiðja það
efni á öldum ljósvakans er sýni-
lega spillir kristilegri trú og sið-
um og heftir för til æðri þroska
og göfgi. —
15. febrúar.
P. S.
Út af grein, sem birtist í blað-
inu íslendingi 17. febrúar sl., frá
fréttaritara blaðsinn í Ólafsfirði,
og nefnist: „Framsókn bregst sín-
um eigin mönnum til að styðja
kommúnista1*, viljum við taka
frram eftirfarandi:
Það var búið að stilla upp öll-
um neíndum áður en til fundar
kom, og því ekki annað eftir en
að samþykkja þær á fundi. Við
höfðum samstarf við sósíalista í
sumum fjögurra og fimm manna
nefndum, en ekki öllum, eins og
ranghermt er í greininni. T. d.
var bygginganefnd samþykkt af
öllum flokkum eins og Sjálfstæð-
ið hafði ráðið í hana, og sama var
með niðurjöfnui^arnefnd. Aðal-
uppistaðan í greininni hjá frétta-
riitara er um skólanefnd, og þar
er sannleikanum alveg snúið við.
Þegar til þess kom að skipa í
hana, þá las bæjarstjóri upp
nöfn fjögurra manna, en fimm
áttu að vera í nefndinni; ætlaði
hann því að fá fjóra í þá nefnd.
Við sögðum honum þá, að við
hefðum samstarf við sósíalista
um þá nefnd og skipuðum í
nefndina Sigurjón Steinsson og
Magnús Magnússon. Þá var það,
sem bæjarstjórinn hrökk við,
hann taldi Sigurjón ekki heppi-
legan í nefndina þar eð hann er
búsettur fram í sveit, og önnur
Um þessar muníjir dvelja hér í
bænum góðir gestir, þar sem eru
nokkrir nemendur Menntaskól-
ans í Reykjavík. Nú hin seinni ár
hafa tíðkast nemendaskipti í milli
skólanna í nokkra daga í senn og
ætti að vera dálítil lífsreynsla
fyrir unga fólkið. Nú bar svo til
að í hópi sunnanmanna að þessu
sinni var Friðrik Olafsson skák-
meistari Norðui'landa, sem er
nemandi í 5. bekk Menntaskólans
í Reykjavík. Þetta þóttu góð tíð-
indi, er þau spurðust út meðal
skákmanna í bænum, og þó enn
betri, er það vitnaðist, að Friðrik
var þess albúinn að nota tímann
hér að einhverju leyti a. m. k. til
að þreyta kappskák við bæjar-
menn. Hefur ekki gengið á öðru
en stórorrustum síðan.
*
Hin fyrsía var háð í Mennta-
skólanum á sunnudaginn. Þar
tefldi skákmeistarinn við 39
menn og hlaut frægan sigur, vann
35 skákir, gerði 2 jafntefli og tap-
aði tveimui'. Taflmennirnir voru
bæði skólapiltar og menn úr
Skákfélagi Akureyrar og áttu
Menntskælingar annan sigurveg-
arann í þessu kapptefli en bæjar-
menn hinn. í fyrrakvöld var stór-
skotaliðinu svo ýtt fram, þar sem
voru 10 menn úr meistaraflokki
Skákfélagsins og skyldu þeir
tefla við Friðrik og nota klukku
til tímatakmörkunar. Stóð þessi
viðureign allt mánudagskvöldið
og fram á nótt. Var margt áhorf-
enda jafnan í salnum.
Urslitin urðu þau, að hinn ungi
.skólanefnd er fyrir sVeitina og
Kleifarnar, og stakk upp á prest-
inum, séra Ingólfi Þorvaldssyni,
í nefndina, en hann er búinn að
vera í skólanefnd í fjölda mörg
ár sem fulltrúi Framsóknar-
flokksins, þó ’nann væri það ekki
síðasta kjörtímabil oj* vildi losna
núna. Það varð samt úi', að hann
var settur í nefndina og Sigurjón
varamaður hans.
En svo segir fréttaritarinn að
við höfum fellt frá nefndinni
okkar eigin mann, Sigurjón
Steinsson. Það var fyrir orð Ás-
gríms Hartmannssonar, sem við
skiptum um mann, en felldum
engan frá.
Við studdum Magnús Magnús-
son í nefndina, sem búinn ei' að
vera þar lengi, en það fannst
bæjarstjóra slæmt, því að hann
vildi koma að Sigurði Baldvins-
syni á Kleifum og vann það til að
fella frá nefndinni bæjarmann,
Rögnvald Möller, sem átt hefur
þar sæti að undanförnu, sem
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins.
Við teljum það svo bezt fyrir
fréttaritarann, og alla aðra. að
segja satt og rétt frá málum
framvegis.
skákmeistari hlaut 8 vinninga en
skákfélagið aðeins 2 og vóru það
allt jafntefli. Þessir gerðu jafn-
tefli: Jón Þorsteinsson, Margeir
Steingrímsson, Jóhann L. Jóiíann
esson og Steinþór Hélgason.
Þessir töpuðu: Jóhánn Snorra-
son, Júlíus Bogason, Unnsteinn
Stefánsson, Ingimar Jónsson, Jón
Ingimarsson og Snorri Rögn-
valdsson.
-K
Úrslitin hér eru betri en flestir
þeir erlendu skákmeistarar er
hingað hafa komið, hafa hlotið við
svipaðar kringumstæður. Er það
nokkur mælikvarði á harðfengi
Friðriks Olafssonar. Það var mál
manna á kappteflinu á mánu-
dagskvöldið, að Friðrik væri
harður eins og það er kallað á
skákmáli. Hann tefldi djarflega
en þó öruggt, hélt víðast hvar
frumkvæði og sóknaraðstöðu all-
an tímann og var mjög hug-
kvæmur að halda þeirri forustu,
á hverju sem gekk. Hann virtist
ekki þurfa að hressa sig á blek-
svöi'tu kaffi eða tugum vindlinga
eins og sumir meistarar í íþrótt-
inni. Hann gerði hvorugt. Fram-
koma hans var öll látlaus og geð-
þekk. Þótt bæjarmenn sæktu
ekki vinninga í greipai' hans,
mun þeim öllum hafá þótt mikil
ánægja að sjá hann og keppa við
hann.
Góður Silver Cross
barnavagn til sölu í Odd-
eyrargötu 5, niðri.
Stefán B. Ólafsson.
Gottlieb Halldórsson.
r
Ur bænum:
Bæjarinemi þreyta tafl vifL.sfclk-
meistara