Dagur - 10.05.1966, Side 2

2
A AÐ SELJA HAMRAFELL?
SJÁLFSTÆÐISBARÁTTAN,
sem svo er nefnd, hefir löngum
verið okkur hugstætt viðfangs-
efni, hefir margt um hana verið
rætt og ritað, bæði fyrr og síð-
ar. Þeir menn, sem þar stóðu í
fylkingarbrjósti hafa verið dáð-
ir sem þjóðhetjur. Sjálfstæðis-
baráttan var tvíþætt, annars
vegar var hin pólitíska barátta
fyrir landsréttindum vorum og
stjómarfarslegu sjálfstæði, og
hefir henni raunar löngum ver-
ið mest á lofti haldið. Hins veg-
ar var baráttan fyrir efnahags-
legu sjálfstæði, bættri verzlun
og eflingu atvinnuveganna, sem
var frumundirstaða bætts efna-
hags. Var sú hlið málsins raun-
ar engu þýðingarminni, því for-
sendan fyrir því að við gætum
verið sjálfstæð þjóð, hlaut, og
hlýtur að vera sú, að við getum
staðið undir því fjárhagslega.
Öll þekkjum við þessa sögu,
þjóðin hefir fengið fullt pólitískt
sjálfstæði, alger bylting hefir
orðið í verzlun og atvinnuhátt-
um, og framkvæmdir á flestum
sviðum orðið svo stórstígar, að
með ólíkindum er, og raunar
lítt skiljanlegt hvaðan þjóðin
hefir fengið fjármagn til allra
þeirra hluta, sem blasa við aug-
um í dag, ef litið er til baka um
40—50 ár, og athugað hvernig
þá var umhorfs. Já, víst finnst
manni að það hljóti, er tímar
líða, að verða bjart yfir þessum
kafla í sögu þjóðarinnar, þó að
sjálfsögðu megi þar einnig finna
skugga.
En, „meira er að gæta fengins
fjár en afla þess“, segir gamall
máisháttur, og mun það einnig
eiga við hér. Á okkur hvílir sú
helga skylda, að varðveita hið
dýrmæta frelsi um alla framtið.
Þar hvilir ábyrgð og skylda á
herðum hvers einstaklings þjóð
arinnar, og er það undirstaða
varðveizlu frelsisins, að allir
skilji, og séu sér meðvitandi,
um þessa ábyrgð, og breyti sam
kvæmt því.
Að sjálfsögðu varðar það þó
langsamlega mestu að forráða-
menn þjóðarinnar, þeir sem
þjóðin hefur falið að fara með
hin æðstu trúnaðarstörf, haldi
hér vöku sinni, og aðhafist ekk-
ert, sem orðið getur til að
skerða sjálfstæði hennar og
framsókn til afkomuöryggis.
Því miður verður að telja að
ríkisstjórn sú, sem setið hefur
að völdum nú um sinn, hafi
ekki gætt þessa svo sem skyldi.
Mætti nefna því til sönnunar
nokkur dæmi. Ég ætla þó að
sleppa því að mestu, og víkja
aðeins að einu atriði þessara
misferla, þættinum um Hamra-
fell.
Það mun vart leika á tveim
tungum, að verzlunaránauðin
hafi verið það, sem harðast
þjakaði þjóðina og drýgstan
þáttinn átti í því að skapa henni
örbirgð og eymd. Og þá einnig
hitt, að ekki muni nokkur einn
þáttur hafa átt jafn mikinn hlut
í því að bæta efnahag hennar
og koma henni úr kútnum, sem
bætt verzlun. Þjóðin hefur líka
haft opin augu fyrir því hver
nauðsyn það er, fyrir svo af-
skekkta þjóð, að vera sjálf-
bjarga í verzlun og viðskiptum,
og hafa nægan skipakost til að
flytja vörur að og frá landinu.
Hefur framsókn hennar á þessu
sviði verið sterk og markviss.
Eitt myndarlegasta átakið í
þessari viðleitni voru kaupin á
Hamrafelli. Með tilkomu þess
skapaðist mjög aukið öryggi
um olíuflutninga til landsins, en
svo til allur atvinnurekstur í
landinu, og þar með afkoma
þjóðarinnar, byggist á því, að
þá vöru vanti ekki. Með til-
komu þessa skips var því stigið
stórt spor í sjálfstæðis- og ör-
yggismálum þjóðarinnar. Ber
þeim mönnum mikil þökk, sem
sýndu þann stórhug að ráðast í
þau kaup. Ekki var þó svo, að
þetta væri eigendunum gróða-
fyrirtæki, því flest árin mun
haf orðið tap á rekstrinum,
stundum mjög verulegt.
Nú hefði mátt ætla, að hver
góð rikisstjóm, sem skildi sitt
hlutverk, liti þessa viðleitni
með velþóknun, og legði sitt lóð
á vogarskálina þeim megin, er
henni mætti að gagni verða. En
hvað skeður? Ríkisstjórnin ger-
ir samning við erlent stórveldi,
sem kippir grundvellinum und-
an rekstri Hamrafellsins og
hrekur það þannig burt frá
starfi fyrir íslenzka aðila. Er
nú svo komið, að eigendur þess
sjá sér ekki annað fært en aug-
lýsa það til sölu. Er hér um svo
mikla skammsýni og ábyrgðar-
leysi að ræða, að furðu gegnir.
Knésett framtak þjóðhollra,
framsýnna manna, en þjóðar-
hag stefnt í voða. En líklega
hefur þetta framtak þeirra gold
ið þess, að það var ein grein
á meiði þess félagsskapar, sem
þeir starfa fyrir, en sá félags-
skapur virðist vera eitur í bein
um núverandi ríkisstjórnar.
Með þessari ráðstöfun ríkis-
stjórnarinnar má því segja að
allt okkar afkomuöryggi sé kom
ið í hendur fjarlægrar þjóðar,
hefur þegar komið í ljós hver
hætta er í því fólgin, og hvað
mundi þá, ef eitthvað óvænt
kæmi upp á. Eins og er, má
segja, að í heimsmálunum séu
„veður öll válynd“. Sú þjóð,
sem hér er trúað fyrir svo mikl-
um hlut, er ekki meðal þeirra
þjóða, sem við erum í nánust-
um tengslum við, hún er í and-
stöðu við þær, og enginn veit
hvað upp á kann að koma, þó
allt sé kyrrt nú sem stendur.
Hér er því mjög teflt á fremsta
hlunn um afkomuöryggi þjóðar-
innar.
Það hefur verið upplýst, að
hefði tilboði eigenda Hamra-
fellsins, um olíuflutninga til
landsins, verið tekið, hefði það
hækkað hvern olíulítra um
einn eyri! Ekki var að undra þó
sú ríkisstjórn, sem ekki lét sér
blöskra að hækka benzínlítr-
ann, nú nýskeð, á aðra krónu,
sæi sér fært að íþyngja þjóðinni
með svo stórfelldu álagi!! En
hér var svo mikið í húfi, að það
hefði verið meir en réttlætan-
legt. Þessu máli er ekki lokið.
Það skyldi þó aldrei geta svo
ólíklega farið, að hinir rúss-
nesku öðlingsmenn létu sig
hafa það að hækka farmgjöldin
svolítið, þegar Hamrafellið er á
bak og burt? Annað eins hefur
nú skeð. Eða ef eitthvað skyldi
nú bera ut af milli „Austurs“ og
„Vesturs", hvar stöndum við þá
í þessu efni?
Hér er vissulega mikið í húfi.
Hamrafellið má ekki selja! Það
verður að finna einhver ráð til
að afstýra því. Öryggi þjóðarinn
ar er í veði. Það má ekki láta
stundartilboð erlendra aðila
villa sér sýn. Þó ríkið þyrfti að
hlaupa hér eitthvað undir
bagga, væri það vel réttlætan-
legt. Og hér þarf að gera enn
betur. Ekki er vel fyrir þessu
máli séð, fyrr en þjóðin hefur
sjálf ráð á nægilegum skipa-
kosti til allra sinna olíuflutn-
inga. Að því þarf að stefna. Með
því væri mikilsverðum áfanga
náð í öryggi og sjálfstæðismál-
um þjóðarinnar.
Það mun enn í fersku minni,
þó all-langt sé um hðið, hvílíkt
bjargráð það var þjóðinni í
hinni fyrri heimsstyrjöld, að þá
voru tvö skip Eimskipafélags fs
lands, Gullfoss og Goðafoss,
komin í gagnið. Er ósýnt hvern-
ig farið hefði um flutninga til
landsins, hefði þeirra ekki not-
ið við. Sú reynsla sýndi þjóð-
inni glögglega hverja þýðingu
það hefur, að vera sjálfbjarga á
þessu sviði.
Stefán Kr. Vigfússon.
GÓÐ AUGLÝSING -
GEFUR GÓÐAN ARÐ
AUGLÝSIÐ I DEGI
kvenskór
'O
Ld
oo
<
z
CcJ
<
CQ
VerzIiS í
Hin stöðuga fjölgun félagsmanna er vott-
ur þess, að menn sjá sér hag í því að vera
í félaginu.
Sá hagur er tvíþættur: Annars vegar hin-
ar miklu endurgreiðslur af ágóðaskyld-
um viðskiptum,
EN AF VIÐSKIPTUM ÁRSINS 1964
NÁMUÞÆRÁ
SJÖTTU MILLJÓN KRÓNA.
Hins vegar hin margþætta þjónusta, er
félagið veitir, bæði á sviði verzlunar og
á margvíslegan annan hátt.
Því meira, sem félagsmenn verzla við fé-
lagið, því öflugra verður það og að sama
skapi færara um að auka þjónustu sína
við félagsmenn og bæta hag þeirra.
Munið að Iialda saman arðmiðunum.
MUNIÐ YKKAR EIGIN BÚÐIR.
KAUPFÉLAG EYFIRÐINGA
Verzlunarhús Véla- og Byggingavörudeildar KEA við Glerárgötu.
eigin
Lúá
ii 111
1886
1966