Dagur - 23.12.1970, Blaðsíða 30

30
JÓLABLAÐ DAGS
Sigurður D. Franzson.
SIGURÐUR D. FRANZSON
óperusöngvari frá Suður-Tyról er
nú búsettur hér og er tónlistarkenn-
ari. Hann er einn af mörgum er-
lendum nrönnum, sem á síðari ár-
um á þátt í því að auka tónmennt
íslendinga, sem á því sviði standa
fremur höllum fæti í samanburði
við aðrar þjóðir álfunnar. Hann er
þrekinn á vöxt, breiðleitur, svart-
hærður og dökkeygður, fyrrum
ágætur skíðamaður og klettamaður,
sem þar í landi er sérstök íþrótt. —
Hin suðræna, öra lund hans er
hressandi, og okkur er kært að
blanda geði við slíka, í skammdeg-
inu hér á norður hjara heims.
Sigurður D. Franzson hefur ver-
ið búsettur hér á landi í 16 ár, og
er nú orðinn mikill íslendingur,
kvæntur íslenzkri konu, (Þóreyju
Þórðardóttur og eiga þau heimili i
Vanabyggð 10. Þar er stuðlaberg í
handriðum og safn fágætra og fag-
urra steina í stofu. Hann kennir á
vetrunr, en er fylgdarmaður útlend-
inga, sem koma hingað til lands, á
sumrin.
Dalurinn Valgardene í Dólómíta-
fjöllum í Suður-Tyról er fæðirigar-
staður Sigurðar D. Franzsonar, sem
Maéurinn frá
TÝRÓL
raunar var gefið nafnið Vincenzo
Maria Demetz, á nreðan hann var
enn í reifum, en þurfti svo, sem ís-
lenzkur ríkisborgari að taka sér ís-
lenzkt nafn, sem hann ber nú.
Suður-Tyról komst undir ítalska
stjórn 1918, í lok fyrri heimsstyrj-
aldarinnar. Landið liggur að Aust-
urríki og Sviss.
Þetta er fjallaland, skorið frið-
sælum og fögrum dölum, ákaflega
eftirsótt ferðamannaland, bæði
smnar og vetur, enda margt til þess
gert að laða þangað ferðamenn. —
Fólkið lifir bæði í þorpum og bæj-
um, margir stunda dreifðan smábú-
skap, þar sem unnt er að framfleyta
fjölskyldu. Landbúnaður og iðnað-
ur eru höfuðþættir atvinnulífsins í
Valgardena, og af listiðnaði má
nefna margra alda gaman tréskurð,
sem er frægur víða um heim. En
móttaka ferðamanna hefur verið
veigamikill þáttur atvinnulífsins
hin síðari ár.
— Hvenœr kynntist þú fyrst fas-
istum Mussolinis?
Hvert ár var haldin í Bolzano,
sem er höfuðborg okkar, mikil vöru-
sýning, og þangað fóru auðvitað
allir sem vettlingi gátu valdið. Einu
sinni var ég þar staddur, ásamt
mörgum ættingjum mínum, en
mikill mannfjöldi var þar saman
korninn og klæddist fólk þá sínum
hátíðabúningum og skmmti sér. Þá
bar það við, eftir hádegi, að þangað
komu nokkur hundruð fasistar í
búningum sínum. Þeir báru bæði
kylfur og byssui'. Þeir ruddust inn
í bæinn, sungu fasistasöngva fullum
hálsi og tóku að lemja á fólkj, mis-
þyrma því, jafnvel skjóta á það og
drepa. Allir voru óviðbúnir slíku,
svo að fátt varð um varnir. Sem
dæmi um þetta skutu þeir á kenn-
ara einn, sem leiddi tvö börn og
reyndi að komast með þau inn á
milli lrúsa og forða þeim frá slys-
um. Kennarinn lét lífið. Heima-
menn létu auðvitað ekki berja sig
án mótspyrnu og það urðu hræðileg
slagsmál. Þetta voru ni'i eiginlega
fyrstu kynni mín af fasistunum. —
Þessi atburður gleymdist seipt, og
fasistarnir áttu enga stuðningsmenn
í þeim bæ á eftir. Þetta geiðist árið
1922.
— Sdslii Mussolini?
Já, 10. júní 1940 í Róm, þegar
hánn tilkynnti að Ítalía hefði ákveð-
ið að berjast við hlið Þjóðverja. —