Dagur - 29.04.1982, Blaðsíða 7

M
„Menn skemmta sér
ákaflega vel“
— spjallað við Starra í Garði höfund „Leirhaussins“
sem Mývetningar sýna um þessar mundir
Þorgrímur Starri Björ)>vinsNon höfundur og leik-
ari. Hann leikur I.cika, síöasta bóndann í sveit-
inni.
„Undirtektir hafa verið alveg
frábærlega góðar, svo góðar
að mig hafði aldrei dreymt um
slíkt. Við erum búnir að sýna
þetta sjö sinnum, byrjuðum
með tvær sýningar hér heima
og fórum svo í stutta ferð og
sýndum á Húsavík, Vopna-
fírði, Þórshöfn og í Skúlagarði
í Kelduhverfí. Aðsókn hefur
allsstaðar verið mjög góð og
við höfum yfírleitt haft fullt
hús.“
Þetta sagði Porgrímur Starri
Björgvinsson bóndi í Garði í
Mývatnssveit er við ræddum við
hann, en Starri í Garði er höf-
undur gamanleiksins „Leirhaus-
inn“ sem Ungmennafélagið
Mývetningur hefur sýnt að
undanförnu við góðar undirtekt-
ir áhorfenda. Hér er um að ræða
gamanleik í „þremur atrenn-
um“, leikstjóri er Þráinn Þóris-
son en tónlist er eftir Örn Frið-
riksson og fleiri.
Heiövindur Óinurs rannsóknurlilaöamaöur úr Reykjavík.
„Leirhausinn" gerist í Mý-
vatnssveit á 7. áratug aldarinnar
og tekur mið af atburðum sem
þá voru að gerast þar. Við
spurðum Starra að því hvort efni
þess væri því staðbundið.
„Það má segja að svo sé að því
leyti að það er sett saman undir
áhrifum þess sem í vændum var
hér í sveitinni á sjöunda ára-
tugnum. Einstaka smáatriði eru
staðbundin að segja má, en að
öðru leyti tel ég svo ekki verra.
Það virðist líka koma á daginn
að menn utan sveitar njóta þess
ekkert síður að horfa á þetta.
Það segir frá þeirri umbyltingu í
atvinnuháttum sem hér átti sér
stað, stóriðju og fleiru í þeim
dúr.“
- Hefur þú gert eitthvað af
því áður að setja saman svona
leikrit?
„Ungmen'nafélagið hér í
sveitinni hefurverið driffjöðurin
í öllu félagslífi allt frá stofnun
þess og það væri sennilega rétt-
ast fyrir mig að skrifa þetta allt á
þess reikning. En það var hvati
til þess að menn hafa reynt að
vera meira veitendur en
þiggjendur. Það hefur verið á-
kaflega algengt að setja á svið
smáþætti og ég hafði áður sett
saman svoleiðis þætti sem voru
fluttir við ýmis tækifæri, einu
sinni eða svo. Þetta var oftast
eða ævinlega í gamansömum
tón, allt að því revíukennt
á köflum en ég hef ekkert
sett saman sem hægt er að kalla
sjálfstæða sýningu fyrr en
þetta.
Ég samdi þetta í tvennu lagi
og í bæði skiptin var það ætlað til
flutnings með þessu sama fyrir-
komulagi og við ákveðin tæki-
færi. Fyrsta atrenna sem ég kall-
aði svo í Leirhausnum var samin
1963 og hún var sýnd hér tvíveg-
is. Þar koma fram tvær aðalper-
sónurnar sem taka síðan þátt í
öllum leiknum, sveitarstjóra-
hjónin. Það þótti nú þá hálfgerð
fjarstæða að hér ætti eftir að
verða svo virðulegt embætti sem
sveitarstjóri en það er nú orðið
fyrir nol^kru. Þessi fyrsti þáttur
hét „Hart á stjórn“ á sínum
tíma. Síðan var það 1967 að ég
samdi tvær síðari at-
rennurnar og þá hét það Leir-
hausinn. En nteð smávegis lag-
Áhorfendur skemmta sér vel.
Ljósmyndir: Finnur Baldursson
færingum pössuðu þessir þrír
þættir alveg saman, þannig að
fyrsti þátturinn varð bara fyrsti
þátturinn í þessu heildarstykki.
Þannig er þetta nú unnið.“
- Getur þú sagt mér í fáum
orðum um hvað „Leirhausinn“
fjallar?
„Þetta er í fyrsta lagi að yfir-
bragði gamanleikur og það er
áberandi að menn skemmta sér
ákaflega vel á þessari sýningu,
ég get ekki annað sagt og það er
mikið hlegið. Þó þetta sé farsa-
kennt í útsetningunni þá er þetta
ekki farsi af þeirri gerð sem er
meiningarlítill og hálfgerð
skrípalæti bera ofurliði. Þetta
fjallar um það þegar við kom-
umst út í viðskiptalífið, við erum
orðnir svo stórir með stóriðjuna
og „allt fyrir leirinn" er endur-
tekið nokkuð oft í þessu og er
þar auðvitað átt við leirinn á
botni Mývatns. Það er ekki orð-
inn nema einn bóndi eftir og
hann er ein persónan í leiknum.
Svo fjallar þetta um að sá sem
allt veltur á og er sýnd ákaflega
mikil virðing er Jón Meinvilling-
Hjónin Gógó og Kísiló á sviðinu (Æsa Hrólfsdóttir og Pétur Þ.).
ur, það er John Manwill. Þetta á
að sýna gjörbreytingu á fjöl-
mörgum sviðum, gildismati og
viðhorfum, og inn á það getur
auðvitað komið ýmislegt spaugi-
legt. Ég held að ég segi ekkert
meira um það, því það má ekki
segja of mikið um þetta fyrir-
fram.“
- Það er mjög vinsælt þegar
talað er um gamanleikrit og
farsa að höfða til ádeilunnar sem
sögð er felast í viðkomandi
verki, hvað um slíkt í Leirhausn-
um?
„Ég ætla að vona það, að þeg-
ar menn koma heim af leiksýn-
ingu á Leirhausnum eða jafnvel
daginn eftir, fari þeir að hug-
leiða það að kannski hafi verið
ádeila í þessu, eða viðvörun eða
eitthvað slíkt. En það er allt í
lagi að kalla þetta gamanleik, ég
hef ekkert á móti því.“
- Verða þessar góðu undir-
tektir til þess að þú ferð að snúa
þér eitthvað meira að þessu?
„Ég veit það ekki, þetta stígur
mér nú ekki á nokkurn hátt til
höfuðs því að sá sem setur þetta
á svið og þessi ágæti samstarfs-
hópur sem að þessu vinnur, á
stærstan þáttinn í því að þetta er
ekki bara steindautt niður í
skúffu. En ég á ekki von á því.
Maður er farinn að þyngjast og
getur ekki tekið svona hluti með
skorpuvinnu heima hjá sér. Ég
treysti mér ekki til þess og er
kannski latur í þokkabót. Ég hef
aldrei ætlað mér að setja upp
neina framleiðslustöð. Annars
er best að sjá til.“
Um helgina er áformað að
fara með Leirhausinn vestur á
bóginn. Sýning verður í Mið-
garði í Skagafirði á föstudags-
kvöld kl. 21, á laugardag kl. 21
verður sýning í Laugaborg í
Eyjafirði og á súnnudag kl. 21 í
Ljósvetningabúð í Kinn.

Úlfhildur
Rögnvaldsóttir:

Um málefni unglinga
Nokkuð hefur verið ritað um
málefni unglinga í lesendadálki
Dags að undanförnu. Mig langar
að leggja þar nokkur orð í lielg.
Hér í bænum eru starfandi
ótal félög og klúbbar sem hafa á
sínum vegum uppbyggjandi
starfsemi fyrir unglinga. Iþrótta-
félögin og skátahreyfingin
standa hér á gömlum merg og
eru trúlega fjölmennust. Þau
ásamt öðrum félögum og klúbb-
um hafa unnið ómetanleg störf í
þágu æskunnar. Bæjarfélagið
hefur veitt þessum félögum
viðurkenningu með árlegum
fjárstyrk, sent í sjálfu sér er ekki
hár, en sýnir þó að störf þeirra
eru einhvers metin.
Innan þessara félaga er mis-
munandi hve mikla ábyrgð ung-
lingarnir sjálfir hafa í starfinu.
Ég tel mikilvægt að þeim sé
treyst til að vera með í stjórnun
félaganna og öðlist þannig sjálfs-
traust með því að finna til
ábyrgðar á starfseminni. Það er
ekki æskilegt að láta rétta sér
alla hluti án fyrirhafnar.
Æskulýðsráð Akureyrar kem-
ur einnig til móts við félagsþörf
unglinga með starfsemi sinni í
Dynheimum, Lundarskóla og
Glerárskóla. Þar eru ungling-
arnir sjálfir virkjaðir í starfinu,
undir leiðsögn starfsmanna, og
hefur það gefist mjög vel. Lengi
hefur staðið til að Æskulýðsráð
fengi til afnota húsnæði Kassa-
gerðarinnar sem sambyggt er
Dynheimum, en við það opnast
möguleikar á fjölbreyttara
starfi. Vonandi verður þess ekki
langt að bíða.
Mikið er talað um ólæti ung-
linganna í miðbænum um
helgar. Miðbærin hefur jú alltaf
visst aðdráttarafl, þar eru kvik-
myndahúsin og skemmtistaðirn-
ir. Það þarf ekki marga óláta-
seggi til að koma óorði á
fjöldann.
Ég held að einna verst sé séð
fyrir skemmtanaþörf ungling-
anna, sem eru 16—17 ára. Á þeim
árum finnst þeim þeir vaxnir upp
úr því að vera með „litlu krökk-
unum“ í Dynheimum, en eru of
ungir til að fara á almenna
skemmtistaði. Þessi hópur ætti
að geta fengið Dynheima út af
fyrir sig einu sinni í viku, og sjá
um framkvæmd mála að mestu
leyti sjálfur.
Miklu skiptir að unglingar fái
tækifæri til að kynnast atvinnu-
lífinu af eigin raun yfir sumar-
mánuðina. En ekki komast allir
að á almenna vinnumarkaðnum.
Því er hlutverk vinnuskólans að
brúa bilið. í mörgum tilvikum
eru fyrstu kynni unglinga af
atvinnulífinu einmitt í vinnu-
skólanum. Þess vegna er mikil-
vægt að hann bjóði upp á raun-
hæf verkefni svo unglingarnir
finni að þeir séu að gera gagn,
einnig þarf verkkennsla og verk-
stjórn að vera góð.
Frá ómunatíð hefur kynslóð
eftir kynslóð nöldrað yfir því að
æskufólk hvers tíma sé hreint
óalandi og óferjandi, en tíðar-
andinn breytist og við eigum oft
erfitt með að setja okkur í spor
unglinganna sem alast upp við
aðrar aðstæður en við gerðum
sjálf.
Ef við sköpum skilyrðin svo
unglingarnir geti þroskast við
heilbrigð verkefni í leik og
starfi, þá þurfum við ekki að ótt-
ast um framtíð æskunnar.
Úlfhildur Rögnvaldsdóttir

Þing Ungmennasambands Eyjafjarðar:
25 þúsund krónur
veittar til Endurhæf ingar-
stöðvar Sjálfsbjargar
61. þing Ungmennasambands
Eyjafjarðar var haldið að Árskógi
dagana 3. og 4. apríl. Fráfarandi
formaður Jóhannes Geir Sigur-
geirsson setti þingið og bauð gesti
og fulltrúa velkomna. 60 fulltrúar
áttu rétt til setu á þinginu og 4
gestir voru mættir, Pálmi Gísla-
son formaður UMFÍ og Guðjón
Ingimundarson frá UMFÍ, Her-
mann Guðmundsson fram-
kvæmdastjóri ÍSÍ og Jón Ármann
Héðinsson frá ÍSÍ. Þingforsetar
voru kjörnir Sveinn Jónsson og
Ingimar Friðfinnsson.
Þing þetta stóð í tvo daga og var
þar starfsemi UMSE rædd, yfir-
veguð og skipulögð fyrir næsta ár.
Verkefni sambandsins eru ræktun
heilbrigðs mannlífs á sem flestum
sviðum og er það tengiliður ung-
menna- og íþróttafélaga við Eyja-
fjörð innan Ólafsfjarðarmúla, en
Ákureyri er sérstkt sambands-
svæði. Keppnisgreinar á vegum
sambandsins eru flestar íþrótta-
greinar sem keppt er í nú á tímum
bæði andlegar og líkamlegar.
Fjórar þingnefndir lögðu fram álit
og voru þau rædd og afgreidd.
Meðal mála sem þarna komu
fram má nefna 3. lið í áliti alls-
herjarnefndar, en þar segir: Þing-
ið þakkar alla þá aðstoð og fyrir-
greiðslu sem veitt var af hálfu Ak-
ureyringa vegna 17. Landsmóts
UMFÍ í sumar. Sem þakklæt-
isvott þar um og í tilefni 60 ára af-
mælis UMSE samþykkir þingið
að veita Endurhæfingarstöð
Sjálfsbjargar 25.000.- kr. styrk.
í þinglok var kjörin ný stjórn til
næsta árs. Hana skipa: Gísli Páls-
son formaður, Víkingur Guð-
mundsson ritari, Guðmundur
Steindórsson gjaldkeri, Vilhjálm-
ur Björnsson varaformaður,
Klængur Stefánsson meðstjórn-
andi og varamenn voru Sigurgeir
Hreinsson, Óskar Gunnarsson og
Marinó Þorsteinsson.
UMF Reynir á Árskógsströnd
bauð til kaffidrykkju í þinglok og
skiptust menn þar á gamanmálum
Helgi Símonarson var sæmdur gullmcrki ÍSÍ af Hermanni Guðmundssyni.
og fór síðan hver þakklátur til síns
heima.
60 ára afmæli UMSE
Að kvöldi fyrri þingdags var
boðið til afmælisfagnaðar í Ár-
skógi í tilefni 60 ára afmælis
UMSE. Þangað hafði verið boðið
þingfulltrúum, gestum þingsins
og fleira fólki, s.s. gömlum stjórn-
ar- og starfsmönnum sambands-
ins og velunnurum þess. Veislu-
stjóri var Sveinn Jónsson.
Haukur Steindórsson rakti
sögu sambandsins í stuttu en
skýru máli. Gestir fluttu ávörp og
færðu sambandinu gjafir. Pálmi
Gíslason gaf bikar frá UMFÍ til að
keppa um. Einnig sæmdi hann 3
menn starfsmerki UMFI, þá Jó-
hannes Geir Sigurgeirsson, Hauk
Steindórsson og Sigurð Harðar-
son. Jón Ármann Héðinsson
færði sambandinu bikar til frjálsr-
ar ráðstöfunar frá ÍSÍ. Haraldur
Sigurðsson íþróttakennari gaf
bikar til keppni. Hermann Sig-
tryggsson fyrrv. framkv.stj. sam-
bandsins gaf bikar frá þeim
hjónum. Sveinn Jónsson gaf einn-
ig bikar frá sér og konu sinni.
Guðmundur Benediktsson frá
Breiðabóli gaf 1.000.- kr. Gunn-
steinn Þorgilsson form. UMF
Þorsteins Svörfuðar færði sam-
bandinu 2 tölvustýrðar tíma-
klukkur frá sínu félagi. Þá gáfu
ungmennafélögin í Glæsibæjar-
Skriðu- Öxnadals- og Arnarness-
hreppi sambandinu skrifborð og
stól ásamt vélritunarborði.
Hermann Guðmundsson
sæmdi tvo aldna ungmennafélags-
menn gullmerki ÍSÍ, þá Helga
Símonarson Þverá og Guðmund
Benediktsson.
Jóhannes Geir Sigurgeirsson
tilkynnti kjör íþróttamanns
UMSE 1981. Kjörinn var Daníel
Hilmarsson Skíðafélagi Dalvík-
ur, og fékk hann bikar. Þá til-
kynnti hann veitingu félagsmála-
bikarsins sem gefinn er af UMF
Þorsteinn Svörfuður. Sjóvábikar-
inn, sem gefinn er af umboði
Kr.P. Guðmundssonar Akureyri
og veittur fyrir flest stig úr
keppnisgreinum sent þreyttar eru
á vegum UMSE, hlaut UMF
Reynir Árskógsströnd. Brugðið
var á glens í þessu hófi sem var
sambandinu til sóma. Veitingar
voru bornar fram af kvenfélaginu
Hvöt, Árskógsströnd, af miklum
myndarskap.
Gísll Pálsson, nýkjörinn formaður UMSE.
6 - DAGUR - 29. apríl 1982
29. apríl 1982 - DAGUR - 7