Dagur - 14.10.1982, Page 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
RITSTJÓRNARSÍMAR: 24166 OG 24167
SlMI AUGLÝSINGADEILDAR OG AFGREIÐSLU: 24222
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÖRNSSON
BLAÐAMENN: ÁSKELL ÞÓRISSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT H.F.
Reynt verði á
stjórnarandstöðuna
Alþingi er nú komið saman við mjög sérstakar
aðstæður. Frá því þingslit voru í vor hefur
ríkisstjórn Gunnar Thoroddsen misst meiri-
hluta í annarri deild þingsins, neðri deild, og
skapar það mikla óvissu um framvindu mála á
þinginu. Stjórnarandstaða Sjálfstæðisflokks
og Alþýðuflokks hefur lýst því yfir að hún
muni ekki styðja efnahagsaðgerðir ríkisstjórn-
arinnar og fella bráðabirgðalögin. Virðist svo
sem tilgangur stjórnarandstæðinga sé fyrst
og fremst sá að fella ríkisstjómina með því að
gera henni ókleift að koma málum fram á Al-
þingi. Þetta er alvarlegt mál því öllum má ljóst
vera að þjóðarbúið þolir ekki að ekki verði grip-
ið í taumana.
Efnahagskreppan sem hrjáir allan hinn
vestræna heim segir nú til sín hér á landi með
fullum þunga. Mikið óvissuástand er á mörk-
uðurn fyrir útflutningsframleiðslu okkar og
síðustu alvarlegu fréttirnar eru áhrif gengis-
fellingar sænsku krónunnar, en hún hefur gíf-
urleg bein og óbein áhrif á skinnaiðnað okkar
og fataiðnað. Finnar hafa þegar brugðist við
þessu áfalli með gengisfellingu og öðrum að-
gerðum til styrktar iðnaði sínum og Danir og
Norðmenn koma eflaust í kjölfarið. Spurningin
er sú hvort íslendingar beri gæfu til að vernda
hagsmuni útflutningsiðnaðar síns, eins og
aðrar þjóðir gera.
Til að kóróna allt hafa loðnuveiðar gersam-
lega bmgðist og samdráttur er verulegur í
þorskveiðum. Afkoma útgerðarinnar er ennþá
óviðunandi og ljóst er að til frekari aðgerða
verður að grípa. Fjölmörg önnur mál sem af-
gerandi em fyrir þróun efnahagsmála og af-
komu þjóðarbúsins bíða úrlausnar og þola
ekki bið.
Nú reynir verulega á ábyrgð stjórnarand-
stöðunnar. Athyglisvert verður að fylgjast
með viðbrögðum stjórnarandstæðinga og því,
hvort þeir standa við stóru orðin um að fella og
fella hvað sem fyrir verður, þrátt fyrir það að
ríkisstjórnin hafi enn meirihluta á sameinuðu
Alþingi.
Steingrímur Hermannsson, formaður Fram-
sóknarflokksins, hefur lýst yfir að hann vilji
samstarf stjórnar og stjórnarandstöðu um að
leysa þau brýnustu verkefni sem fyrir liggja,
fleyta áfram þeim málum sem ekki þola bið og
vinna jafnframt að hjöðnun verðbólgunnar.
Ef ekki tekst að ná samstöðu á Alþingi um
að leysa málin í sameiningu liggur varla annað
fyrir en að flýta kosningum sem mest, svo að
ný ríkisstjórn geti tekist á við vandamálin með
þeim styrk sem nauðsynlegur er í erfiðleikunum
sem framundan eru. Á þetta verður að reyna
sem allra fyrst og þar með á ábyrgð og sam-
starfsvilja stjórnarandstöðunnar á örlaga-
stundum.
Hagsmunir Akureyrar
og annarra sveitar-
félaga við fjörðinn
fara saman
- segir Jónas Kariesson, form.
Skipulagsnefndar
Skipulagsmál koma okkur ÖII-
um við. Framtíð Eyjafjarðar-
svæðisins t.d. byggist mikið á
því að kjömir fulltrúar vinni
markvisst að skipulagi svæðis-
ins og því má slá fram sem
staðreynd í upphafi að sam-
vinna sveitarstjórna við Eyja-
fjörð sé einn af hornsteinum
myndarlegrar byggðar við
fjörðinn. Það er t.d. tæplega
hægt að tala um skipulagn-
ingu Akureyrar nema framtíð
annarra þéttbýlissvæða við
EyjaQörð sé höfð í huga - og
öfugt.
Jónas Karlesson, verkfræð-
ingur, er formaður Skipulags-
nefndar Akureyrar og tók
hann við því embætti í vor.
Dagur ræddi við Jónas fyrir
skömmu og fyrsta spurningin
sem lögð var fyrir Jónas hljóð-
aði svo: Hvert er markmiðið
með skipulagi?
Markmið skipulags
- Markmið skipulags er erfitt að
skilgreina í stuttu máli svo marg-
slungið sem það er. Þó er hægt
að drepa á nokkur mikilvæg
atriði án þes þó að gefa tæmandi
upptalningu. Sú upptalning sem
ég er með er ekki eftir mikilvægi
hvers atriðis, heldur gerð af
handahófi. Markmið skipulags
get ég þá sagt að sé eftirfarandi:
I fyrsta lagi að fá sem mest fyrir
það fjármagn sem til umráða er
hverju sinni og nota það til
þeirra þátta sem eru mest að-
kallandi. Undir þetta heyrir
þéttleiki byggðar, orkumál,
götur, lagnir, leiðslur og fleira.
Það verður að byggja hvert
hverfi fyrir sig, en ekki vera með
tvö eða fleiri hverfi hálfbyggð
árum saman. Með hugtakinu
byggingar á ég við stofnanir,
verslanir, útivistarsvæði og
íbúðir.
í öðru lagi er markmið skipu-
lags það að veita borgurum ör-
yggi í víðtækum skilningi, en
undir þennan lið heyrir upp-
fræðsla hvers konar, samhjálp
samfélagsins, eldvarnir og
fleira. í þriðja lagi á skipulagið
að sjá svo fyrir að borgurunum
líði vel, að þeim sé séð fyrir
nægu vatni, að umferðarkerfið
uppfylli óskir þeirra um ferða-
máta, hraða, öryggi og þægindi.
Og að lokum að umhverfið sé
fallegt og veiti gleði þeim er á
það lítur, en síðast en ekki síst
að tilgangur og tilhögun sé aug-
ljós.
- Undanfarin ár hefur tölu-
vert verið rætt um svæðisskipu-
iag fyrir Eyjafjarðarsvæðið.
VUtu útskýra þetta hugtak?
- Sveitarfélögin við Eyja-
fjörð hafa þróast þannig í tímans
rás að þau eru félagslega sjálf-
stæðar einingar, en um leið hef-
ur svæðið orðið ein atvinnu- og
viðskiptaleg heild. Hvert fyrir
sig eru sveitarfélögin of smá til
að leysa mörg tæknileg og fé-
lagsleg vandamál, en hinu má
ekki gleyma að smáar einingar í
stjórnsýslu geta verið heppilegri
til lausnar margra annarra mála
svo sem þjónustu hvers konar
við íbúana, svo sem í sambandi
við æskulýðsstarfsemi, almenna
fræðslu og heilsugæslu, svo eitt-
hvað sé nefnt.
Nauðsynlegt
stjórntæki
Svæðisskipulag hefur það að
markmiði að samræma stefnu í
þróun byggðar um visst árabil
innan allra þeirra sveitarfélaga
sem hlut eiga að máli og leita
lausnar á sameiginlegum skipu-
lagsvandamálum byggðarinnar.
Hið nána samband milli sveitar-
félaganna kemur ljósast fram í
vegakerfinu sem kvíslast um alla
byggðina án verulegs tillits til
markalína á milli einstakra
sveitarfélaga. Eins og vegakerf-
ið myndar hið sýnilega samband
milli sveitarfélaganna má finna
tengsl á flestum öðrum sviðum,
þó þau séu að vísu óljósari.
Grundvöllur skipulagsins er
tvíþættur. Annars vegar sú
byggð og sú starfsemi sem fyrir
er í byggðarlaginu og hins vegar
forsögn um þróun byggðar á
skipulagstímabilinu. Svæðis-
skipulagi er einungis ætlað að
marka stærstu drættina í bæjar-
myndinni sem aðalskipulag
hvers svæðis byggist síðan á.
Svæðisskipulag er þannig frum-
forsenda aðalskipulags.
Jafnframt þessu er svæðis-
skipulag mikilvægt og nauðsyn-
legt stjómtæki til að stýra
byggðaþróuninni á kerfisbund-
inn hátt en skipulagsáætlun sem
þessi stjórnast af raunverulegri
þróun þjóðfélagsmála. Þar sem
forsendur áætlunarinnar eru að
nokkm leyti forsagnir um efna-
hagslega, félagslega og tækni-
lega framvindu um langan tíma,
byggist notagildi hennar að
verulegu leyti á nákvæmni
hennar. Regluleg endurskoðun
skipulagsáætlunarinnar er því
mjög nauðsynleg.
Skipulagssvæði myndast því
aðeins úr tveimur eða fleiri
sveitarfélögum að vegur, eða
vegir, tengi þau saman og skapi
svo góða samgöngumöguleika
að íbúunum finnist þægilegt að
fara í annað sveitarfélag til dag-
legrar vinnu, í verslun, skóla eða
Akureyri
4 - DAGUR -14. október 1982