Dagur - 06.01.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
RITSTJÓRNARSÍMAR: 24166 OG 24167
SlMI AUGLÝSINGADEILDAR OG AFGREIÐSLU: 24222
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÖRNSSON
I BLAÐAMENN: EIRlKUR EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON
OG ÞORKELL BJÖRNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Dreifum byrðunum
Árið sem nú er nýlega liðið reyndist þjóðarbúinu
að mörgu leyti ákaflega erfitt. Samdráttur varð í
afla sem nemur að verðmæti milli 15 og 20% miðað
við árið á undan, framleiðslurýrnunar gætti og
þjóðartekjur drógust saman og er ekki séð fyrir
endann á þeirri þróun ennþá. Rekstrarstaða fyrir-
tækja er víða ákaflega erfið um þessar mundir.
Þessar staðreyndir tala ákaflega skýru máli. Það er
ljóst hvernig við verðum að bregðast, því ekki er
lengur hægt að fjármagna umframeyðslu með er-
lendum lántökum. Við neyðumst til að draga í
land.
Fyrirtæki landsmanna eru ekki í stakk búin í
augnablikinu til að auka og bæta framleiðslu sína
svo neinu verulegu nemi. Til þess vantar þau fjár-
magn og betri rekstrargrundvöll. Það hlýtur hins
vegar að vera meginmarkmið að koma atvinnulíf-
inu á réttan kjöl, en meðan traustari stoðum verð-
ur skotið undir efnahagslíf landsmanna verða þeir
að draga úr lífsgæðakröfum sínum, sem raunar
hafa verið meiri en efni hafa staðið til á síðustu
misserum. Samdráttur í þjóðartekjum hlýtur að
hafa í för með sér kjaraskerðingu, ef ekki fyrir alla
landsmenn þá meiri fyrir suma en aðra.
Þeir sem verst eru settir og lægsta hafa launin
geta ekki látið mikið af hendi rakna til uppbygg-
ingarinnar, sem nú verður að hefjast. Hinir sem
betur eru settir verða að axla byrðarnar. En það
þarf að sjálfsögðu að draga í land víðar en hjá
launafólki. Ekki er allur atvinnurekstur svo illa
haldinn að hann geti ekki lagt sitthvað af mörkum.
Þá má það fé sem hugsanlega kann að sparast ekki
verða til þess að auka sívaxandi ríkishít. Aðhald og
sparnaður í ríkisrekstrinum er með því mikilvæg-
asta sem framkvæma verður.
Það er ekki lengur spurning um það hvort lífs-
kjaraskerðing verður, heldur hvernig úr henni
verður dregið sem mest er mögulegt með skyn-
samlegum aðgerðum og henni dreift þannig að
sem léttbærast verði fyrir þá sem minnsta kjara-
skerðingu þola. Þeir mættu gjarnan hafa það í
huga sem hæst gala um að kjaraskerðing þurfi ekki
að verða meiri en orðið er, að með þeirri afstöðu
eru þeir að leggja drög að mun meiri kjaraskerð-
ingu sumum til handa, þeim sem verst standa, en
áður hafa verið dæmi um. Ef allir taka ekki þátt í því
að leysa þann sameiginlega vanda sem þjóðarbúið
á við að etja kemur til atvinnuleysis. Ekki batna
kjör þeirra sem atvinnuleysi bitnar fyrst á og menn
geta hugleitt það hvort það muni verða þeir sem
þegar hafa bestu og tryggustu afkomuna og að-
stöðuna.
Ingvar Gíslason menntamálaráðherra:
Stjórnartímabilið hefur
verið framfaraskeið
á mörgum sviðum
Áramótabréf ti! Dags
Áramót eru aö vísu aðeins
andartaksstund í tímatalinu. En
þau eru eigi að síður stund reikn-
ingsskila og sjónarhóll til þess að
horfa yfir farinn veg og skyggnast
fram á ófarna leið.
Árið 1982 hefur nú kvatt og lið-
ið í aldanna skaut. Hið nýliðna ár
reyndist erfiðleikatími, ár afla-
samdráttar, framleiðslurýrnunar
og minnkandi þjóðartekna. Þessi
versnandi þjóðarhagur skall yfir
óvænt og fyrirvaralaust. Þess er
fyrst að geta að hin alþjóðlega
viðskiptakreppa magnaðist á ár-
inu og hlaut að hafa áhrif hér á
landi svo háðir sem íslendingar
eru hvers kyns utanríkisviðskipt-
um.
Erfiðleikar ársins stafa þó mest
af aflasamdrætti sem að verðmæti
nemur milli 15 og 20% miðað við
árið þar á undan. Þorskafli dróst
saman úr 470 lestum árið 1981 í
um 370 lestir 1982. Loðnuafli
brást með öllu á síðasta ári, og
munar þar um minna, svo mikil-
vægur veiðiskapur sem loðnu-
veiðarnar hafa verið mörg fyrir-
farandi ár.
Ástand í sjávarútvegi nú er því
mjög alvarlegt eftir útkomu árs-
ins 1982. Sjávarútvegur er styrk-
asta stoð efnahagslífs íslendinga.
Ef grundvöllur slíkrar megin-
stoðar veikist, er öðrum greinum
atvinnulífsins hætt, og tel ég þá til
atvinnulífsins - sem rétt er - hvers
kyns þjónustuiðnað, bygginga-
starfsemi, opinbera þjónustu af
ýmsu tagi, verslun, siglingar og
samgöngur.
Ósagt skal látið hvort sam-
dráttur í sjávarútvegi hefur bein
áhrif á aðrar greinar frumfram-
leiðslu og útflutnings, þ.e. land-
búnað og útflutningsiðnað, enda
lúta þessar greinar nokkuð sínum
eigin lögmálum. Það breytir hins
vegar ekki þeirri staðreynd að
heildarafkoma þjóðarbúsins,
almennar framfarir, peningavelta
og velmegun almennings, hvíla að
langmestu leyti á sjávarafla og
markaði fyrir fiskafurðir erlendis.
Þess vegna köllum við sjávar-
útveginn meginstoð þjóðarbúsins
og felst ekki í því neitt vanmat á
öðrum atvinnugreinum né fram-
lagi einstakra starfsstétta til hins
sameiginlega bús þjóðarinnar.
Svo oft hefur verið rætt um stöðu
og starfsaðstöðu ríkisstjórnar
Gunnars Thoroddsens, eins og nú
er komið þingfylgi hennar, að ég
mun ekki eyða í það mörgum
orðum. Ríkisstjórnin hefur meiri-
hluta í sameinuðu þingi og verður
því ekki felld með vantrausti eins
og þegar hefur komið í íjós. Hins
vegar hefur stjórnin ekki meiri-
hluta í neðri deild og býr því við
skerta möguleika til lagasetning-
ar.
Ekki er því að neita að ýmis rök
- j af n vel þingræðisleg rök - mæltu
með því að stjórnin segði af sér
þegar í ágústmánuði eða septem-
ber. Gat þá annað hvort komið til
greina að ný ríkisstjórn tæki við
án kosninga og sæti út kjörtíma-
bilið ellegar að efnt yrði til kosn-
inga með stuttum fyrirvara, þ.e. í
október. Skilyrði til nýrrar
stjórnarmyndunar án kosninga
voru áreiðanlega ekki fyrir hendi
log ekki samstaða um haustkosn- >
ingar (októberkosningar), hvað
iþá „skammdegiskosningar" í
jnóvember eða desember, að
haustkosningum slepptum.
Sá kostur var valinn að stjórnin
skyldi sitja áfram, a.m.k. fram
yfir áramót, og vinna að mikil-
vægum stjórnarstörfum í stað
þess að hlaupa frá í flaustri þótt
staðan á Alþingi væri svo naum að
stjórnin átti undir högg að sækja
hjá stjórnarandstöðunni. Eins og
menn muna voru teknar upp
formlegar viðræður við stjórnar-
andstöðuna (Geir og Kjartan) um
afgreiðslu þingmála, en þessum
viðræðum var fljótlega slitið,
enda ljóst að stjórnarandstaðan
vildi ekki gefa neinar opinberar
yfirlýsingar um stuðning við
ríkisstjórnina. Þrátt fyrir það
tókst þegjandi samkomulag milli
stjórnar og stjórnarandstöðu um
afgreiðslu mikilvægustu þing-
mála.
Markmið ríkisstjórnarinnar á
haustþinginu var fyrst og fremst
þrenns konar: Hún vildi vinna að
því að Alþingi afgreiddi með
skaplegum hætti fjárlög fyrir árið
1983.1 öðru lagi vildi ríkisstjórnin
freista þess að koma efnahagsað-
gerðum frá í ágúst (bráðabirgða-
lögunum) í framkvæmd, og í
þriðja lagi að stefna að því að fisk-
verð yrði ákveðið um áramót til
þess að tryggja að veiðiflotinn
stöðvaðist ekki eins og oft hefur
viljað til á þessum árstíma. Með
þessu móti vildi ríkisstjórnin
vinna „jákvætt" að framgangi
mikilvægustu þjóðmála áður en
gengið yrði til alþingiskosninga,
sem ljóst er að eru skammt undan
og verða ekki síðar en í apríl-
mánuði, ef ekki fyrr.
III.
þjóðarbúskapnum hafa ekki
horfið. Árið 1983 getur orðið
þjóðinni mjög örðugt - reyndar
erfitt til langframa - ef ekki næst
samstaða um að búast til varnar
og vera í vamaraðstöðu meðan hol
skefla efnahagserfiðleikanna
gengur yfir.
Þegar þess er gætt að þjóðar-
framleiðsla og þjóðartekjur
hljóta að skammta lífskjörin
hverju sinni þá er útilokað að
verða við kröfum um almennar
kjarabætur á samdráttartímum.
Hins vegar ber að leggja
áherslu á kröfuna um fulla
atvinnu og þá kröfu á hendur
ríkisvaldi og fjármálastofnunum

Þrátt fyrir mikla erfiðleika í efna-
hagsmálum og veika stöðu á Al-
þingi hefur ríkisstjórninni tekist
með jákvæðum vinnubrögðum að
greiða úr ýmsum brýnum vanda-
málum og miklu betur en þótt sú
stefna hefði verið tekin að stofna
til illvígra kosninga i algerri
óvissu um hvernig til tækist um
stjórnarmyndun og efnahagsað-
gerðir að því loknu.
Enginn má þó skilja orð mín
svo að vandamál þjóðarinnar séu
nú leyst. Því fer víðs fjarri.
Ástand efnahagsmála er eftir sem
áður stóralvarlegt og horfur í
atvinnumálum óvissar að ekki sé
meira sagt.
Viðskiptakreppan er viðvar-
andi og samdráttareinkennin á

að rekstur atvinnulífsins sé
tryggður. Þessi afstaða er nú
mikilvægari en allt annað ef koma
á í veg fyrir stöðvun atvinnulífsins
og tryggja atvinnuöryggi í land-
inu.
Launþegar, atvinnurekendur
og ríkisvald eiga að sameinast um
slíka stefnu. í því er fólgin raun-
hæf varnaraðgerð gegn yfirvof-
andi kreppu og samdrætti.
í því sambandi er óhjákvæmi-
legt að gera á næstunni fram-
haldsráðstafanir í efnahagsmál-
um (verðbólgumálum), enda aug-
ljóst að ágústaðgerðirnar og
bráðabirgðalögin eru aðeins áfangi
í langri röð aðgerða sem nauðsyn-
legar eru til þess að vinna að
verðbólguhjöðnun.
Því miður hafa hin nýju vanda-
mál, aflabrestur og yfirvofandi
samdráttur, valdið því að vitund
margra hefur sljóvgast yfir því
mikilvæga markmiði ríkisstjórn-
arinnar að stefna markvíst að
verðbólguhjöðnun.
Slíkt fráhvarf frá meginstefnu
er ljóður á stjórnarsamstarfinu og
verður ekki afsakað með yfirvof-
andi samdrætti og hættu á
atvinnuleysi. Það bætir ekki
ástandið að láta verðbólguna
leika lausum hala. Þvert á móti er
hjöðnun verðbólgu nú sem fyrr
sicilyrði þess að hægt sé að koma
atvinnulífinu á réttan kjöl til
frambúðar og tryggja raunveru-
legt atvinnuöryggi í landinu.
Ekki er því að leyna að vantrú
ríkir hjá framsóknarmönnum um
að samstaða náist innan ríkis-
stjórnarinnar um raunhæfar að-
gerðir að þessu leyti. Af þessum
sökum vex þeirri skoðun fylgi
meðal framsóknarmanna að flýta
ætti alþingiskosningum framar
því sem um hefur verið rætt.
Stjórnarsamstarfið hefur nú stað-
ið næstum 3 ár. Framsóknarmenn
gengu til samstarfsins í góðri trú
um að framkvæmd yrði víðtæk
umbótastefnuskrá á hinum ýmsu
sviðum þjóðmála, enda gerður
ýtarlegur stjórnarsáttmáli því til
grundvallar. Ekki fer mikið fyrir
því að heilleg úttekt hafi verið
gerð á árangri stjórnarsamstarfs-
ins í einstökum málaflokkum en
þeim mun meira deilt um einn
flokk mála, þ.e. efnahagsmálin og
þó sérstaklega tiltekin atriði þess
málaflokks, sem sé verðbólgu-
þróunina og árangur stjórnarað-
gerða í þeim efnum.
Árangur ríkisstjórnarinnar í
verðbólgumálum þessi 3 ár er
fjarri því að vera lofsverður og
ekki í samræmi við það sem
framsóknarmenn væntu í upp-
hafi.
Það eru vonbrigði hversu tor-
velt hefur reynst að sameina þau
margvíslegu öfl sem ráða efna-
hagslífinu um raunhæfar aðgerðir
til þess að lækka verðbólgustigið
verulega. Þetta hefur ríkisstjórn-
inni ekki tekist og því lent í sama
fari og ýmsar aðrar ríkisstjórnir
fyrr og síðar. Hér er um mjög
alvarlega veilu að ræða í stjórn-
arsamstarfinu og eðlilegt tilefni
vonbrigða hjá þeim sem væntu sér
mikils af þessari ríkisstjórn, ein-
mitt á þessu sviði stjórnmála, þ.e.
efnahagssviðinu.
En þótt árangur stjórnarsam-
starfsins varðandi verðbólguþró-
un sé harmsefni út af fyrir sig, er
rangt að kveða upp allsherjar-
áfellisdóm um stjórnartímabil
ríkisstjórnar Gunnars Thor-
oddsens. Um það mun sagan
dæma, þegar þar að kemur, og
margir eru þeir þjóðfélagsþegnar
og kjósendur sem sjá annað í
stjórnarathöfnum en vankanta og
mistök. Fyrst og fremst ber að
minnast þess að tekist hefur að
halda uppi fullri atvinnu í landinu
og góðri afkomu alls almennings.
ísland má heita eina landið í allri
Evrópu þar sem ekki er atvinnu-
leysi. Munu allir sammála um að
til mikils sé að vinna að þeirri sér-
stöðu verði haldið.
Miklar framkvæmdir hafa verið
í vegamálum, flugmálum og öðr-
um samgöngumálum. Á sviði
heilbrigðis- og félagsmála hefur
miklu verið áorkað til framfara og
bættrarþjónustu. Skóla- og
íþróttahúsbyggingar eru að rísa af
grunni um allt land, ekki síst á
Norðurlandi, og áætlanir fyrir-
liggjandi um áframhaldandi upp-
byggingu á því sviði.
Unnið hefur verið að bygging-
um yfir menningarstofnanir sem
varða landið allt, s.s. Þjóðarbók-
hlöðu sem beðið hefur verið eftir
VI.

mm
í 30 ár. Loks á tímabili þessarar
ríkisstjórnar hefur verið unnið
markvíst og hindrunarlaust að
byggingu útvarpshúss sem lengi
hefur verið um rætt en lítið miðað
til þessa. Ríkisútvarpið hefur að
öðru leyti eflst á þessu stjórnar-
tímabili og er það hvað merkast
að útvarpið hóf fasta starfsemi á
Akureyri sl. sumar sem hefur gef-
ist afar vel og stóraukið hlut
Norðlendinga í dagskrá útvarps-
ins. Unnið er að innréttingu nýs
útvarpshúss á Akureyri.
Fyrir bein áhrif og tilstuðlan
ríkisstjórnarinnar hafa ný
atvinnutæki komið til sögunnar
víða um land svo að segja alls
staðar þar sem þeirra var talin
þörf. Má þar m.a. nefna togarann
Stakfell á Þórshöfn sem jafnframt
er ætlað að sjá Raufarhöfn fyrir
hráefni enda samrekstur þessara
kauptúna um skipið.
Þrátt fyrir örðuga glímu við
verðbólgudrauginn hefur stjórn-
artímabilið verið framfaraskeið
sem lengi verður munað eftir.
Ég hef í þessu áramótabréfi til
Dags aðeins getað stiklað á stóru
en þó minnt á atriði sem miklu
varða í þjóðmálaumræðu og
nauðsynlegt er að hugleiða vel.
1. Árið 1982 reyndist erfiðleikaár
vegna aflasamdráttar og
minnkandi framleiðsluverð-
mætis sjávarafurða. Þessi
samdráttur mun hafa áhrif í
öllu hagkerfinu og því nauð-
synlegt að búast til varnar gegn
þeim.
2. Ríkisstjórnin á við sérstaka
erfiðleika að stríða eftir að hún
missti þingfylgi og hefur ekki
meirihluta í neðri deild. Þrátt
fyrir það var sú stefna tekin að
sitja áfram og tryggja brýnum
þingmálum framgang fyrir ára-
mót. Má segja að það hafi
tekist.
3. Verðbólguþróunin er þó enn
alltof ör og ekki von á sam-
stöðu um frekari efnahagsað-
gerðir í því sambandi. Af þeim
sökum er nauðsynlegt að
hraða þingkosningum.
4. Þótt árangur ríkisstjórnarinn-
ar í verðbólgumálum sé fjarri
því að vera góður og brugðist
hafi samstaða þeirra afla sem
ráða efnahagslífinu hefur
stjórnartímabil þessarar ríkis-
stjórnar verið framfaraskeið
að því er varðar fjölmörg svið
þjóðmála, s.s. samgöngumál,
félagsmál og skóla- og menn-
ingarmál. Mestu munar þó að
næg atvinna hefur verið í land-
inu og afkoma almennings því
góð.
Að svo mæltu lýk ég þessu bréfi
og færi lesendum Dags, Norð-
lendingum og landsmönnum öll-
um hugheilar nýárskveðjur. Rit-
stjóra Dags og samstarfsmönnum
hans þakka ég samstarfið á liðna
árinu.

55 ára
afmæli KA
Á laugardaginn 8. janúar
verður Knattspymufélag Ak-
ureyrar 55 ára. Það var stofn-
að hér á Akureyri 8. janúar
1928 í Shöthhúsinu svokall-
aða.
Forsvarsmenn KA halda upp
á afmælið þennan sama dag og
hefjast hátíðahöldin með fjöl-
skylduskemmtun í íþróttahöll-
inni kl. 14.00. Þar verður margt
til skemmmtunar, svo sem fim-
leikar, hljómsveitarleikuro.fl.
Rúsínan í pylsuendanum
verður svo knattspyrnuleikur
Þann 19. desember fór fram í
íþróttahúsi Glerárskóla Ýlis-
mót JRA. Á mótinu var keppt
um svonefndan Ýlisbikar og
hlýtur sá bikarinn er flestar
viðureignir vinnur á fullnað-
arsigri (ippon). Bikarinn er
gefin af Sporthúsinu, Akur-
eyri. Keppt var i þrem þyngd-
arflokkum og vom fjórir í
hverjum flokki.
ÚRSLIT:
+65 kg
1. Benedikt Ingólfsson KA
2. Adam Traustason KA
3. Arnar Harðarson Þór
í þessum flokki var mikil bar-
átta milli þeirra Benedikts og
Adams um sigur í flokknum.
Hlutu þeir jafn marga vinninga
en Benedikt hlaut mun fleiri stig
en Adam.
+75 kg.
1. Broddi Magnússon Þór
Stjörnuliðs Ómars Ragnars-
sonar gegn úrvalsliði KA-
manna.
í úrvalsliði Ómars eru vaiin-
kunnir kappar eins og t.d. Al-
bert Guðmundsson, þá eru þar
yfirleitt Laddi, Rúnar Júlíusson,
Magnús, Þorgeir o.fl.
Um kvöldið verður skemmt-
un í Sjallanum, þar sem Ómar
og co. skemmta. Þar verða einn-
ig heiðraðir 55 KA menn og ým-
islegt fleira verður þar til
skemmtunar.
2. Atli Arngrímsson Þór
3. Lfsbet Neldeberg Þór
Broddi hafði mikla yfirburði í
þessum flokki. Skemmtilega
kemur á óvart að dönsk stúlka,
Lísabet, lenti í þriðja sæti. Var
hún reyndar eini keppandinn
sem Broddi vann ekki á ippon.
+75 kg.
1. Þorsteinn Hjaltason KA
2. Kristján Þorkelsson Þór
3. Árni Ingólfsson KA
Það fór eins og svo oft áður að
Þorsteinn sigraði en í þetta
skiptið tókst honum ekki að
vinna alla keppinauta sína, gerði
aðeins jafntefli við Árna.
Þegar upp var staðið kom í
ljós að þrír menn höfðu orðið
jafnir í keppninni um bikarinn.
Það voru þeir:
Benedikt Ingólfsson KA
Broddi Magnússon Þór
Þorsteinn Hjaltason KA
Jóhann Sigurðsson.
Jóhann
frá
keppni
Einn af aðalleikmönnum hjá
fyrstu deildar liði Þórs í körfu-
bolta, Jóhann Sigurðsson, varð
fyrir því óláni á síðustu æfing-
unni fyrir áramót að liðbönd
slitnuðu í fæti hans. Þetta gerir
það að verkum að hann leikur
ekki meira með Þór á þessum
vetri. Þetta er bagalegt fyrir Þór
en þeir eru í toppbaráttu í deild-
inni og Jóhann hefur verið einn
af þeirra aðalleikmönnum.
KRfékk
frest
Leik KR-b og Þórs í bikar-
keppni Körfuknattleikssam-
bands Islands sem fram átti að
fara í íþróttahúsi Hagaskóla á
sunnudag hefur verið frestað
að beiðni Landsliðsnefndar.
Ekki er það vegna þess að
þessi lið eigi mann eða menn í
landsliðinu sem leikur gegn
Dönum um helgina, heldur er
ástæðan sú að Einar Bollason
„kjölfestan" í KR-liðinu er er-
lendis með unglingalandsliðið í
körfuknattleik og án hans vilja
KR-ingar alls ekki leika.
Æfingar
Þórs í
knattspyrnu
Æfingatafla knattspyrnudeildar
Þórs innanhúss verður sem hér
segir:
6. flokkur:
miðvikudaga kl. 17-18.
5. flokkur.
Föstudaga kl. 17-18.
4. flokkur:
Mánudaga kl. 17-18.
Fimmtudaga kl. 20-21.
3. flokkur:
Þriðjudaga kl. 21-22.
Sunnudaga kl. 13-14.
2. flokkur:
Þriðjudaga kl. 22-23.
Föstudaga kl. 22-23.
M.fl. karla:
Fimmtudaga kl. 22-23.
Allar æfingar fara fram í Gler-
árskóla nema æfing 3. flokks á
sunnudögum og m.fl. karla á
sunnudögum sem verða í
íþróttahöllinni.
Stjórnin.
Þorsteinn Hjaltason og Krístján Þorkelsson í harðri baráttu. Þeir urðu
í 2. efstu sætunum í 75 kg. flokki.
Ylisbikarinn í júdó:
Þrír urðu
efstir
og jafnir
4 - DAGUR - 6. janúar 1983
6. janúar 1983 - DAGUR - 5