Dagur - 26.08.1983, Page 8

Hestamenn
Sameiginlegur fundur hestamannafélaganna
Funa, Léttis og Þráins veröur haldinn í Félagsmið-
stööinni Lundarskóla þriðjudaginn 30. ágúst kl.
20.30.
Fundarefni: Staða Melgerðismela og framtíð.
Annað: Myndasýning.
Melgerðismelar.
V
Kristján frá Djúpalæk
H Bæjarkeppni
Funa

Hin árlega bæjarkeppni hestamannafélagsins
Funa verður haldin, á Melgerðismelum laugardag-
inn 27. ágúst kl. 13.
Ennfremur verður haldin unglingakeppni félags-
ins. Ath. ókeypis aðgangur.
Nefndin.
kemur út þrisvar í viku,
manudaga, miðvikudaga og föstudaga
Orðsending
frá Hitaveitu Akureyrar
Hitaveita Akureyrar vill vekja athygli á því ákvæði
gjaldskrár sinnar, þar sem kveðið er á um, að hita-
veitan stilli hemil að ósk notanda og breyti stillingu
ef notandi fer fram á það.
Hæsta stilling hemils gildir eitt ár í senn miðað við
1. september - 31. ágúst ár hvert, þótt notkun
verði minni hluta úr ári.
Þeim notendum hitaveitunnar sem hyggja á
breytta stillingu hemils næsta vetur en bent á að
hagkvæmast er að stilling fari fram 1. september
n.k. Hækkun á stillingu hemils eftir þann tíma
reiknast frá undangengnum 1. september.
Umsóknir um lækkun á stillingu hemils, sem ekki
hafa borist hitaveitunni fyrir 1. september n.k. leiða
ekki til lækkunar á aflgjaldi til viðkomandi notanda
fyrr en 1. september næsta árs.
Sérstakar reglur gilda fyrsta árið eftir að tenging
við hitaveituna hefur farið fram.
Gjald fyrir að breyta stillingu heimils er sem sam-
svarar gjaldi fyrir 1/2 mínútulítra á mánuði.
Hitaveita Akureyrar
«t:
Eiginkona mín
STEFANÍA SIGURÐARDÓTTIR,
andaðist á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri aðfaranótt 24.
ágúst.
Sigurður Rosmundsson.
GUNNAR SKAFTASON
lést á Kristneshæli 17. ágúst sl.
Jarðarförin fer fram frá Akureyrarkirkju mánudaginn 29. ágúst
kl. 13.30.
Aðstandendur.
Elli og
tryggingar
EUilaun
í heimsókn sinni til Útgarða-
Loka varð hinn mikli Ása-Þór
að þola marga niðurlæging og
fullreyna að kraftar hans voru
ekki þeir sem hann hugði enda
beittur galdri. Sú var þó raunin
mest er Loki leiddi fram kerl-
ingu eina afgamla, fóstru sína,
og bauð Þór að reyna við hana
fangbrögð. Þóttist kappinn
mundu eiga við hana fullkosta
en svo fór þó að hún kom honum
á kné. Þótti honum ekki aldæla.
Hér var líka komin norn sú hin
illa er elli nefnist og mun flestum
á kné koma, jafnvel guðum.
Það myndi víst jaðra við lög-
málsbrot tækist vísindamönnum
að byrla henni það lyf er ynni á
henni þó þeim hafi raunar nú
blessað - en það eru bara svo
mörg atriði sem ekki eru með
þegar til kemur. Því er betra að
lesa vel smáletrið í áróðursbækl-
ingunum.
Þægilegra væri kannski að
geta fengið eina allsherjar trygg-
ingu fyrir húseigandann í stað
þnggja.
Þá er það bíllinn: Við erum
skyldug að tryggja hann vegna
skaða er við völdum öðrum. Og
svo getum við fengið kaskó-
tryggingu, þ.e. fengið bætur ef
við skemmum eigin bíl. En hér
eru einnig margir fyrirvarar. Og
síðan sjálfsábyrgð á fyrstu þús-
undunum kom til dró mjög úr
gildi þessa. Sennilega er það hið
klókasta sem tryggingafélög
hafa fundið upp. Bæði er að
menn ættu að fara varlegar til að
verða ekki sjálfir fyrir útgjöld-
unarinnar en fólksins og hvers
einstaklings.
Vitanlega er rík tilhneiging
hjá okkur öllum að krefjast
meira en okkur ber, misnota
þessi lýðréttindi sem önnur.
Jafnvel atvinnuleysisbætur
freista til þess að kúra heldur
heima en sækja í skítverkin.
Spurningamerkið stóra í sam-
bandi við öll þessi tryggingamál
heldur sífellt áfram að stækka og
sælastur mun sá er treyst getur á
mátt sinn og megin, þarf til
engra að sækja öryggi sitt.
Lífeyris-
Langt er síoan ýmis stéttarfélög
tóku að tryggja framtíð félaga
. ættum við að tala um „eftirlaun ' og „dvalarheimili aldraðra“ í stað
þegar tekist að slæva ögn afl
hennar og ásókn.
Já, ellin kemur okkur öllum á
kné og vel það. Hún er ieið
göngukona og við fáum ekki
varist ásókn hennar - en er þörf
að núa fórnarlömbum hennar
því um nasir? Er ástæða til að
kenna 67 ára fólk við elli og
ríkisstyrk til þeirra „ellilaun".
Það eru margir fullvinnandi og
sprækir á þeim aldri, laun þeirra
mættu því nefnast eftirlaun og af
engum eftirtalin því flestir hafa
þegar fyrir þeim unnið við þessi
tímamörk.
Ellimóður er sá einn sem kerl-
ingin hefur komið knéskoti á og
má þá láta sér lynda að vera við
hana kenndur. En til mildunar
heimsóknar hennar ættum við
að tala um „eftirlaun“ og „dval-
arheimili aldraðra“ í stað „elli-
heimila." Stundum er réttlætan-
legt að neita staðreynd. Það
kann að seinka komu hennar.
Tiyggingar
Við ættum svo sem ekki að þurfa
að kvíða framtíðinni hér á landi;
svo margir aðilar eru reiðubúnir
að tryggja okkur gegn öllu illu
við dálitlu gjaldi. Við erum
skyldug að brunatryggja hús
okkar. Svo getum við fengið
heimilistryggingu, húseigenda-
tryggingu, meira að segja líf-
tryggingu. Þetta er allt gott og
um og svo sparar þetta trygg-
ingafélögunum ótrúlegar upp-
hæðir. Langflest tjón á bílum
verða sem betur fer smá, t.d.
bretti, ljós, hurð o.sv.frv. Þetta
fellur flest undir sjálfs-
ábyrgðina. Og svo greiða menn
gjarnan eitthvað meira sjálfir til
að missa ekki bónusinn.
Útkoman úr miklum hugleið-
ingum um tryggingamál er tví-
eggjuð, raunar stórt spurning-
armerki. En að sjálfsögðu eru
tryggingafélög til okkar vegna,
umhyggja þeirra fyrir velferð
okkar þrotlaus; enda skilst
manni að þau séu alltaf að tapa
á þessari umhyggju sinni. Eða er
það ekki?
Persónu-
tiyggingar
Ekki má gleyma Trygginga-
stofnun ríkisins sem vakir yfir
velferð okkar, tryggir okkur
fjárhagslega fyrir slysum, elli og
örorku. Víst er þar um að ræða
einhverja óumdeilanlegustu
réttarbót sem ríki veitir þegnum
sínum. En þó er hér margs að
gæta: Til dæmis gengur seint að
koma því inn í höfuð okkar hver
réttur okkar sé í hverju einstöku
tilfelli og mörgum finnst að í öll-
um fyrrnefndum tryggingastofn-
unum skynji starfsmennirnir sig
öllu fremur sem fulltrúa stofn-
„ellihcimila.“
sinna með því að semja um mán-
aðarlega greiðslu af launum
þeirra í sameiginlegan sjóð gegn
gagnkvæmu framlagi atvinnu-
rekanda. Þetta veitti óumdeilt
öryggi lengi vel sem þeir nutu
einskis af er ekki höfðu haft að-
stöðu til að komast í lífeyrissjóð.
En nú er komið upp nýtt við-
horf og málvinur minn einn
ræddi það við mig fyrir nokkru
og bað mig að vekja máls á því:
Nú er það svo að elli- og ör-
yrkjulaunþegar, sem ekki hafa
nema litlar aðrar tekjur, fá svo-
kallaða tekjutryggingu sem er
jafnhá eða jafnvel aðeins hærri
en sjálfar tryggingabæturnar.
Nú sagði málvinurinn að greiðsl-
ur úr lífeyrissjóði hans yrðu til
þess að hann fengi ekki tekju-
tryggingu. Hann taldi þetta
ósanngjarnt; hann hefði unnið
fyrir lífeyrisgreiðslum með sín-
um sveita og teldi að þær ættu að
vera sér aukageta til framfæris
nú, þetta væri sitt sparifé til elli-
áranna.
Ég gat engu svarað honum og
legg engan dóm á rétt og rangt í
þessu máli. En mig langar þó að
spyrja: Ef þessi maður hefði lagt
tillag sitt (og ef til vill atvinnu-
veitandans líka) í verðtryggð
spariskírteini ríkissjóðs öll þessi
ár, yrði hann þá af tekjutrygg-
ingunni? Eru lífeyrissjóðir
óþarfir nú eða verri en það?
8 - DAGUR- 26. ágúst 1,983