Dagur - 12.12.1983, Page 9

12. desember 1983 - DAGUR - 9
mm m æskimi
Frú Pigalopp og
jólapósturinn
Höf. Björn Rönningen.
Myndskreytíngar Yivian Zahl Olsen.
Þýðandi Guðni Kolbeinsson.
Útgefandi Æskan.
Frú Pigalopp er mikil kjarna-
kona sem á heima í Þúsunddyra-
húsinu uppi á hæðinni fyrir ofan
litla bæinn. í fyrra týndust öll
jólakortin hennar í póstinum svo
að hún ákveður að vinna sem
aukapóstur fyrir þessi jól. Þá get-
ur hún sjálf séð um að jólapóstur-
inn hennar komist á áfangastað.
En margt fer öðruvísi en ætlað
er. Pótt frú Pigalopp sé þaul-
reyndur póstur og eigi meira að
segja heimsmet í hraðpóstferð,
þá verður margt til að tefja hana:
Hún þarf að fylgjast með jóla-
bakstrinum hjá Hleifi og Kringlu,
kenna fyrir frú Döðlu Stöng á
matreiðslunámskeiði, eltast við
pantilópuna hans Ljóngeirs dýra-
sala, breyta Hattargötu í jólagötu
ársins, skoða risaplönturnar hans
Garðmundar handavinnukenn-
ara, stilla til friðar hjá fjöl-
skyldunni Ró & friði; og margt,
margt fleira.
Frú Pigalopp telur nefnilega að
það sem mestu skipti í heimi hér
sé að hafa tíma fyrir aðra; mega
vera að því að taka þátt í sorg og
gleði annarra og leggja þeim lið.
Frú Pigalopp og jólapósturinn
er skemmtileg og jákvæð barna-
bók um síglaða konu sem metur
lífið meira en lífsgæði. Bókin er
prýdd á annað hundrað fallegra
og sérstæðra litmynda. Höfundur
og teiknari hafa gert margar
bækur saman. Pau fengu verðlaun
fyrir bestu norsku myndabókina
árið 1981.
Bókin er 173 bls. að stærð.
Hún er sett og filmuunnin hjá
Odda hf. A/S Reistad Offset í
Osló prentaði.
Margs konar dagar
Höfundur: Rune Belsvik.
Guðni Kolbeinsson þýddi.
Bókin fjallar um krakka í fiski-
þorpi í Norður-Noregi. Höfund-
urinn situr í stofu heima hjá sér
og horfir yfir bæinn. Hann lýsir
því hvað krakkarnir hafast að.
Það eru margs konar dagar sem
líða hjá . . .
- spennandi dagar þegar leyn-
ilögreglufélög eru stofnuð og
heimsmeistarinn í hljólreiðum
brunar upp brekkurnar . . .
- erfiðir dagar þegar mávurinn
veldur áhyggjum og krakkarnir
fljóta á jökum til hafs . . .
- kaldir dagar þegar margt
frýs fast í svörtu myrkrinu
- ogdagarfullirafvorboðum.
Rune Belsvik er ungur norskur
rithöfundur sem hlotið hefur
verðlaun og afar góða dóma fyrir
bækur sínar.
Þýðandinn, Guðni Kolbeins-
son, segir í viðtali í Æskunni um
bókina: „Ég varð alveg heillaðir
af þessari sögu og get sagt með
sanni að það er langt síðan ég hef
lesið jafn góða bók.“
Bókin er unnin í Prentsmiðj-
unni Odda hf. Hún er 128 bls.
MSKAN Káre Holt
Kapphlaupið
Afreksferðir Amundsens og
Scotts til Suðurskautsins.
Höfundur: Káre Holt.
Sigurður Gunnarsson þýddi
og endursagði.
Kapphlaupið er heimildaskáld-
saga sem fjallar um ferðir
Amundsens og Scotts og félaga
þeirra til Suðurskautsins 1911-
1912.
Sagan er afburða vel rituð en
uppfyllir jafnframt allar kröfur
sem gerðar eru til spennusagna.
- Norðmaðurinn Roald
Amundsen hefur undirbúið ferð
á skipinu Fram til að freista þess
að komast á Norðurheimskautið.
Meðan á undirbúningi stendur
berst frétt um að doktor Cook
hafi komist á Norðurpólinn - og
síðar einnig Robert Peary.
Amundsen ákveður þá að fara til
Suðurskautsins. Englendingurinn
Robert Scott er foringi leið-
angurs sem stefnir þegar þangað.
- Þeir hafa aldrei sést. En á milli
þeirra verður mikil keppni um að
komast fyrstur á pólinn. Sálrænt
álag setur mark sitt á samskipti
þeirra við félaga sína og ferðirnar
í heild.
Höfundur lýsir ógnþrungnu
erfiði og hetjudáðum heim-
skautafaranna, átökum við höf-
uðskepnur og harðri innri baráttu
af einstökum skilningi.
Bókin varð umdeild í Noregi
enda dregur höfundur ekkert
undan, felur ekkert, fegrar
engan. Hún er ágeng, jafnt hvað
varðar efnistök höfundar sem
skírskotun hennar til lesenda og
lætur engan ósnortinn.
Káre Holt er virtur og viður-
kenndur, norskur höfundur sem
samið hefur yfir 30 bækur. Marg-
ar þeirra eru sögulegs eðlis.
Hann hefur hlotið margs konar
verðlaun og þykir einn besti
sögumaður vorra tíma í Noregi.
Þýðandinn, Sigurður Gunnars-
son fv. skólastjóri, las söguna í
útvarp haustið 1979 við mikla
hylli.
Bókin er 216 síður í Royal-
broti. Prentsmiðjan Oddi hf.
prentaði. Kápa var teiknuð hjá
Almennu auglýsingastofunni.
Æskan gefur bókina út.
Lassi
í baráttu
í baráttu er fyrsta bókin í bóka-
flokki um strák sem heitir Lassi.
Hann elst upp í litlu sjávarþorpi
en aðstæður verða til þess að
hann verður að flytjast til stór-
borgarinnar. Sagan segir frá bar-
áttu Lassa í hörðum heimi stór-
borgarinnar. Hún lýsir því hversu
ólík tilveran er á þessum tveim
stöðum, þorpinu og borginni.
Sagan er einkar vel rituð og
heldur lesandanum við efnið frá
upphafi til enda. Hún gefur ljósa
mynd af lífi sem ótrúlega mikill
fjöldi barna og unglinga verður
að búa við en fæst okkar yrðu lík-
lega ánægð með.
Höfundurinn er einn snjallasti
barna- og unglingabókahöfundur
Dana, Thöger Birkeland. Bækur
hans eru gífurlega vinsælar í
Danmörku og fáir höfundar
njóta viðlíka hylli og hann.
Sigurður Helgason bókavörður
þýddi. Hann hefur ritað mikið
um barna- og unglingabækur í
blöð og tímarit.
Bókin er 128 bls. í Din-broti.
Prentsmiðjan Oddi hf. prentaði.
Kápumynd er teiknuð hjá Al-
mennu auglýsingastofunni hf.
Til fundar við . . .
Jesú frá Nasaret
Höfundur: Paul Leer-Salvesen.
Þýðandi: Rúna Gísladóttir.
Þetta er fyrsta bókin í nýjum
bókaflokki - Til fundar við . . . -
sem ætlaður er börnum og ung-
lingum. Þar er fjallað um fólk
sem hefur haft mikil áhrif á aðra,
jafnvel um allan heim, raunar á
ólíkan hátt og á mismunandi
tímum. Því er það þó sameigin-
legt að áhrifa þess gætir enn í
dag.
Höfundur varpar fram spurn-
ingum sem eflaust leita á ung-
menni. Hann svarar mörgum
þeirra en minnir jafnframt á að
ekki fæst svar við öllu. „Hvernig
var Jesú? Margir hafa sagt frá
honum og æviferli hans. En eng-
inn samtíðarmanna hans teiknaði
hann eða lýsti útliti hans. Við
verðum því sjálf að gera okkur
mynd af honum í huga okkar.“
Sagan um Jesú er sögð á annan
hátt en við eigum að venjast.
Frásögnin er einföld og skýr en
jafnframt áleitin og vekur til um-
hugsunar.
Paul Leer-Salvesen er guð-
fræðingur og hefur starfað sem
fangaprestur. Hann hefur skrifað
nokkrar bækur fyrir ungmenni.
Bók hans, Vængbrotinn, hlaut
verðlaun norska menntamála-
ráðuneytisins 1981.
Næstu bækur í bókaflokknum
verða um Chaplin, Bítlana og
Martin Luther King. Bókin er
unnin í Prentsmiðjunni Odda hf.
Hún er 112 bls. í Din-broti.
Við erum Samar
- Samabörn segja frá
Höf. Boris Ersson og Birgitta Hedin
Ólafur Haukur Árnason íslenskaði.
Útgefandi er Æskan.
í þessari fallegu litmyndabók
kynnumst við nokkrum Sama-
börnum sem segja frá högum
sínum. - Frá örófi alda hafa
Samar lifað á veiðum og hrein-
dýrarækt í Norður-Skandinavíu
og austur á Kólanskaga. En
framandi þjóðir komu og lögðu
undir sig landið og nú er því skipt
á milli Svíþjóðar, Noregs, Finn-
lands og Sovétríkjanna. Samt
telja Samar - Lappar - sig sér-
staka þjóð. - Börnin segja frá
heimkynnum sínum og dagíegum
störfum. Með Önnu Kristínu
flytjum við til fjalla eins og venja
er á vorin. Amma hennar sýnir
okkur hvernig Samar vefa. -
Skógasaminn, Ríkharður, lýsir
því hvernig stórfellt viðarhögg
gerir. beitilöndin örfoka. - Okkur
eru sýnd sumarheimkynni Sama
við Stóru-Lúleá - og síðan er
haldið yfir fjöllin til vesturstrand-
arinnar þar sem Samar lifa á fisk-
veiðum og landbúnaði. - í bókar-
lok greinir María Lovísa Svonni
frá því hvernig fjölskyldu hennar
tókst að fá að vera kyrri heima í
Efra-Sopperó þó að yfirvöld
vildu að hún flyttist brott.
Við erum Samar er 48 bls.
Prentsmiðjan Oddi hf. annaðist
setningu, prentun og bókband.
Bókin er gefin út með styrk frá
Ráðherranefnd Norðurlanda
(Nabolandslitteraturstödet).
Gísli Kristjánsson
fyrrverandi útgerðarmaður — 90 ára
í dag, 12. des., er Gísli Kristjáns-
son fyrrv. útgerðarmaður á
Norðfirði og Akureyri 90 ára.
Hann hóf útgerð ásamt nokkr-
um búskap á Norðfirði árið 1922,
en fluttist til Akureyrar 1945 og
stundaði þar atvinnurekstur sinn
þar til hann hætti honum og flutt-
ist suður árið 1955. Eftir það
vann hann ýmis störf, lengst við
tollgæslu.
Gísli Kristjánsson var Aust-
firðingur að ætt, fæddist og ólst
upp á Mjóafirði í Suður-Múla-
sýslu, sonur hjónanna Lars Krist-
jáns Jónssonar, verslunarmanns
og bónda í Sandhúsi, og konu
hans Maríu Hjálmarsdóttur frá
Brekku. Hann var sjómaður á
Austfjörðum og Vestmannaeyj-
um framan af ævi, áður en hann
hóf eigin útgerð vélbáta, kunnur
fyrir mikla atorku og dúgnað. Á
Akureyrarárum sínum var Gísli
frumkvöðull að gerð dráttar-
brautar á Gleráreyrum og var
verkstjóri við byggingu hennar
1947-1950 á vegum bæjarstjórn-
ar. Á þeim grunni reis síðan
skipasmíðaiðnaður Slippstöðvar-
innar hf.
Kona Gísla er Fanný Ingvars-
dóttir alþm. Pálmasonar. Áttu
þau 60 ára hjúskaparafmæli fyrr
á þessu ári. Þau eignuðust 6
börn, sem öll eru á lífi, þrjú bú-
sett á Akureyri: Margrét, kona
Jóns Egilssonar forstjóra, Ingvar
alþm. og Tryggvi skólameistari.
í Reykjavík og Kópavogi eiga
heima: María, kona Heimis
Bjarnasonar læknis, Kristján
skipstjóri og Ásdís, fóstra, gift
Kristni Gestssyni tónlistarmanni
frá Dalvík.
Gísli er við hina bestu heilsu,
andlega og líkamlega, þrátt fyrir
háan aldur. Heimili þeirra hjóna
er að Herjólfsgötu 22, Hafnar-
firði. - Dagur sendir Gísla hug-
heilar afmæliskveðjur og minnist
þess að fyrr á árum ritaði hann
ýmsar greinar í blaðið um áhuga-
mál sín.