Dagur - 20.06.1984, Blaðsíða 7

6-DAGUR-20. júní 1984
20. júní 1984-DAGUR-7
.. " 1 ■—..........................■ .............. ..................................... "11
Á síðasta löggjafarþingi íslendinga voru 67 útlendingum víðs vegar að úr heiminum
veitt ríkisborgararéttindi á íslandi. Af þessum 67 eru 5 búsett á Akureyri. Dagur
fékk 4 þeirra til að segja örlítið frá sjálfum sér, hvers vegna þau fluttust til íslands,
hvernig þeim hefur líkað við land og þjóð, helstu muni á siðum og þar fram eftir
götunum. Flest hafa þau búið hér í áratug eða lengur og geta því borið saman nýja
og gamla föðurlandið.
h............... .............................................. ........ •• <
Frances ásamt tveimur sonum sínum.
„Finnst ég vera
lslendingur“
- segir Frances Kjartansson sem fluttist
hingað frá Skotlandi
Einhverra hluta vegna
þykja Skotar nokkuð
sérstakur þjóðflokkur.
Brandarar ganga um
nísku þeirra og sér-
visku, ekki ósvipaðir
Hafnarfjarðarbröndur-
unum sem allir þekkja.
Peirsem til þekkja telja
þetta hins vegar ekki
eiga við rök að
styðjast, frekar en
Hafnarfjarðarbrandar-
arnir. Eitt er víst að
þeir eiga ekki við
Frances Kjartansson,
sem er skosk að œtt og
uppruna og hefur búið
hér á landi, nánar til-
tekið á Akureyri, sl. 16
ár. Að sjálfsögðu var
byrjað á að forvitnast
um hvers vegna hún
flutti til íslands.
„Ég var í kennaraskóla í Edin-
borg, en ég er fædd og uppalin í
nágrenni þeirrar borgar. Þar
kynntist ég manninum mínum,
Rafni Kjartanssyni menntaskóla-
kennara, hann var þá í háskóla í
Edinborg. Ég kom fyrst til lands-
ins 1966 í sumarleyfi meö Rafni.
Þá ferðaðist ég aðeins um landið,
fór m.a. austur á Djúpavog þar
sem tengdaforeldrar mínir búa.
1968 fluttum við svo „heim“ og
höfum alltaf búið á Akureyri, ég
vil hvergi annars staðar búa. Mér
finnst Akureyri alveg hæfilega
stór bær, hér fæst allt sem þarf,
eða svo til og ef eitthvað vantar
má ailtaf skjótast til Reykjavík-
ur.“
- Hvernig hefur þér líkað við
íslendinga?
„Mjög vel. Það er ekki svo
mikill munur á Skotum og íslend-
ingum. Hvorir tveggja eru frekar
seinir að kynnast, en maðureign-
ast líka góða vini þegar það tekst
loksins. Heima í Skotlandi er
mikið horft á aðkomufólk sem
kemur í þorpið, fyrstu vikuna er
bara horft og sumir kinka kolli. í
annarri eða þriðju viku er svo
farið að kynnast og þá myndast
traust vináttubönd, mér fannst
þetta ekki ósvipað hér þegar ég
kom fyrst. Annars var ég svo
heppin að ég komst strax inn í
saumaklúbb hér, í honum eru
eingöngu útlendar konur, flestar
frá Norðurlöndunum, en við
erum 2 frá Bretlandseyjum.
Saumaklúbburinn er ennþá starf-
andi og t.d. vígðum við 20 manna
tjald sem við eigum í sameiningu,
um síðustu helgi. Við smíðuðum
pall undir það og meiningin er að
láta það standa uppi allt sumarið.
Við getum þá farið með fjöl-
skylduna, vini og vandamenn og
dvalið í því um heigar.“
- Var erfitt að læra íslensk-
una?
„Já, ég verð nú að viðurkenna
það, sérstaklega beygingarnar.
Ég er nú samt svo heppin með
það að r-ið í íslensku og skosku
er eins, þannig að það var ekki
vandamál. Það er um að gera að
vera bara kaldur að tala, þá kem-
ur þetta fljótlega. Við tölum al-
veg íslensku á heimilinu, fyrst
töluðum við ensku líka og elsti
strákurinn er mjög góður í
ensku. Með árunum höfum við
svo orðið latari við þetta og nú-
orðið er bara töluð íslenska. Þar
sem ég vinn núna, í gestamóttök-
unni á Hótel Varðborg koma
margir útlendingar, þá get ég æft
mig í enskunni, en ég finn það að
ég er farin að ryðga í henni, mig
vantar oft orð.“
- Hefurðu aldrei heimþrá?
„Nei, aldrei. Við höfum farið
til Skotlands þriðja hvert ár og
það hefur alveg nægt mér. Ég á
foreldra og eina systur í Skot-
landi. Foreldrar mínir komu í
fyrra og líkaði mjög vel, þau eru
strax farin að safna fyrir næstu
ferð. Ég hef ekki áhuga á að
flytja aftur til Skotbnds, hér er
svo gott loft og áka^lega gott að
ala upp börn. Þegar ég var lítil og
var að alast unp í Skotlandi mátti
ég aldrci fara út úr garðinum,
það var allt svo hættulegt og ekki
hefur það batnað síðan. Hér er
allt miklu frjálslegra fyrir börnin.
Ég held að ég sé orðin íslending-
ur í mér, vinur Rafns sagði við
mig um daginn að hann liti aldrei
á mig sem útlending, honum
fyndist ég bara vera íslendingur.
Ég var mjög ánægð með það.“
- Hefurðu unnið utan heimilis
og hver eru áhugamálin?
„Já, ég vann nú reyndar ekkert
þegar strákarnir voru litlir, en
þeir eru nú 12 og 15 ára. 1976 fór
ég svo að vinna, starfaði sem
fóstra á Barnadeild FSA í 2 ár,
en ég er einnig með fóstrurétt-
indi. Þá kom dóttir okkar í heim-
inn, ég hætti að vinna í 2 ár til að
geta verið heima hjá henni. Þá
keyptum við okkur hús sem við
erum nú að gera upp og þá varð
ég að fara út til að endar næðu
saman. Ég starfa nú í gestamót-
tökunni á Hótel Varðborg, ég
hafði ekki áhuga á að fara aftur í
fóstrustarfið, mér fannst nóg að
hafa börnin heima. Aðaláhuga-
málið er handavinna, ég sauma
mikið og hnýti, þó ég hafi nú ekki
haft mikinn tíma að undanförnu
til að sinna þessu áhugamáli
mínu. Er það aðallega vegna þess
að við erum að gera upp húsið
sem við keyptum og það er nú
líka áhugamál. Ég hef sjálf teikn-
að upp eigin hugmynd að innrétt-
ingum hússins og finnst það ákaf-
lega skemmtilegt."
- Að lokum, borðarðu ís-
lenskan mat?
„Já, svona að mestu. Mér
finnst slátur og svið t.d. mjög
gott. Hins vegar borða ég ekki
skyr, súrmjólk, mjólk eða smjör.
En það er ekkert að marka því
mér hefur alltaf þótt mjólk vond.
Það er meiri skyndimatur í Skot-
landi en hér, hamborgarar og
slíkt, en þar er líka borðað meira
grænmeti, það er samt dálítið að
breytast hérna því úrvalið af
grænmeti er alltaf að aukast.
HJS
„Aldrei sætt mig
við snjóinn“
— segir Joan Arnþórsson frá Englandi
Ég er fædd og uppalin
í Yorkshire í Englandi,
en fluttist hingað til
lands 1965 og hefþví
búið hérna í 19 ár, allt-
af á Akureyri. Það er
Joan Arnþórsson sem
hefur orðið. Ástæðan
fyrirþví að húnfluttist
hingað til lands er sú
sama og hjá flestum
hinna, hún kynntist
manni sínum, Kristni
Arnþórssyni, úti í
Englandi og átti þá
varla um annað að
velja en að flytjast upp
á klakann með honum.
En hvernig hefur henni
líkað við land ogþjóð?
- Bara vel, ég get þó ekki neit-
að því að þetta var mjög erfitt í
fyrstu. Þegar ég lít til baka skil ég
ekkert í því hvernig ég lifði þetta
af. Fyrsta árið mitt hér var fólk
mjög viljugt að tala ensku við
mig, en svo smá hætti það því,
hefur líklega fundist að ég gæti
farið að læra íslenskuna. Það
varð til þess að ég einangraðist
mikið í samræðum, lærði að loka
mig af. Svo sá ég að ég varð að
læra málið og þá kom það mjög
fljótt og nú er mig farið að vanta
orð í enskuna. Eftir 2 ár var mér
svo boðið í saumaklúbbinn sem
hér er starfandi fyrir útlendar
konur og það varð mér til lífs,
liggur mér við að segja. Þessi
saumaklúbbur hefúr nú reyndar
snúist upp í sundklúbb og eigin-
menn og börn fá að vera með.
Eftir fyrsta árið mitt hér fór ég
svo heim til Englands í stutta
heimsókn, þá sá ég að ég hefði
átt að fara fyrr því þar hafði lífið
haldið áfram alveg eins og hjá
mér, það var margt breytt og eftir
það sætti ég mig miklu betur við
að búa hér.
- Er mikill munur á Akureyri
og fæðingarbæ þínum?
- Já, hann er töluverður. Hér
er þessi mikli snjór sem ég hef
aldrei getað sætt mig fyllilegavið.
Hann mætti vera rétt um jól og
páska fyrir skíðafólkið, en svo
ekki meir. Ég held að maður
hljóti að þurfa að vera fæddur
hér og uppalinn til að geta gengið
í þessari stöðugu hálku og snjó
sem hér er á veturna. Hér eru
sumrin líka svo stutt og ég sakna
alltaf sumranna heima í York-
shire. Þegar ég kom hingað fyrst
lenti ég líka í erfiðleikum vegna
matarins. Ég hafði alltaf borðað
mikið grænmeti en lítið kjöt. Hér
var þetta alveg öfugt, hér sást
varla grænmeti og lítið af ávöxt-
um, en fólkið borðaði mikið af
kjöti. Þá var ekki um annað að
velja en að breyta matarvenjun-
um eða svelta. Nú hefur hins veg-
ar orðið bylting í þessum málum,
aðallega sl. 5 ár og nú fást hér all-
ar tegundir af grænmeti.
Ég fann það líka þegar ég kom
hvað íslendingar eru lokaðir, það
tekur langan tíma að komast í
samband við fólk. Maður verður
sjálfur að sækjast eftir því að
kynnast fólki, en ef það tekst
verða þeir traustustu vinir sem
hægt er að eignast.
- Þú ert titluð starfsþjálfari,
hvað felst í því starfi?
- Þetta er alveg nýtt hér á
landi. Ég fylgist með fólki vinna
og reyni svo að kenna því rétt
vinnubrögð. Einnig sé ég um
bónuskerfi og þar tram eftir göt-
unum. Núna er ég að vinna hjá
Sambandinu, aðallega í Mokka-
deild. Ég er búin að vera í þessu
sl. 2 ár og líkar mjög vel, annars
er ég búin að vinna svo margvís-
leg störf síðan ég kom að of langt
mál yrði að telja það allt upp.
- En áhugamálin?
- Ég hef alltaf haft mikinn
áhuga fyrir að gera eitthvað fyrir
útlendinga sem koma hingað.
Eitt sumar var ég með ferð fram
í fjörð fyrir túrista, en hef ekki
farið út í það aftur. Mér finnst
mjög leiðinlegt hvað lítið er gert
fyrir ferðamenn sem koma
hingað. Þegar ég var hvað mest í
þessu var að vísu boðið upp á
ýmislegt, en svo kom alltaf eitt-
hvað upp á, þannig að helming-
urinn datt upp fyrir. Það er aiveg
lágmarkið að menn standi við
það sem þeir auglýsa. Svo er auð-
vitað sauma- eða sundklúbburinn
sem tekur mikinn tíma, við erum
eins og ein Stór fjölskylda. Það
nýjasta þar er þetta 20 manna
tjald sem við létum sérsauma fyr-
ir okkur. Ég get nú sagt þér smá
sögu af því. Á föstudaginn var
tjaldið tek.ið upp og skoðað og
kom þá í ljós að stengurnar vant-
aði og var það heldur verra. Við
hringdum suður hinar verstu og
kvörtuðum yfir þessu, fengum
við þá þau svör að þegar tjald
væri sérsaumað þyrfti líka að
sérsmíða stengurnar og það hafði
okkur sést yfir. Það var því farið
í að redda stöngum og upp fór
tjaldið á laugardaginn við mikinn
fögnuð viðstaddra.
HJS.
Hermann Huýbens.
33
Jólin öðruvísi
íf
- segir Hollendingurinn Hermann Huýbens
Hvers vegna égflutti til
íslands? Jú, það var
þannig að konan mín
er íslensk. Við kynnt-
umst í Noregi, ég var
„Islendingar eru
mjög gott fólk“
Flestir geta líklega ver-
ið sammála um það að
mikill munur sé á ís-
landi og Marokkó í
Afríku. Líklega
mundufærri kjósa það
að flytjast hingað til
landsfrá Afríku heldur
en að flytja frá íslandi
Joan Arnþórsson.
— að sögn
Zarioh
í sólina og hitann
þarna suður frá.
Nokkrir Afríkubúar
hafa þó látið sig hafa
það að setjast að á ís-
landi. Einn þeirra er
Mohamed Hamadi
Zarioh, logsuðumaður
í Slippnum. Fyrsta
spurningin var um
upprunann og hvers
vegna hann fluttist til
íslands.
„Ég er fæddur í Nadur, sem er
borg í Marokkó. 13 ára gamall
flutti ég til Spánar með föður
mínum, eftir að foreldrar mínir
slitu samvistum. Frá Spáni flutt-
um við til Frakklands og þaðan til
Þýskalands, það er því búinn að
vera mikill þvælingur á mér. í
Þýskalandi kynntist ég svo konu
minni, Aðalheiði Baldvinsdóttur,
sem vann þar í íslenska sendiráð-
inu. 1971 fluttum við svo til
íslands. Við komum hingað 4.
des. 1971, ég held að ég gleymi
því aldrei. Það var svo mikill
snjór og kuldi að mér leist ekkert
á þetta.“
- Hvernig hefur þér líkað að
búa hér og hvernig var þér tekið?
„Mér hefur alls staðar verið vel
tekið hérna. íslendingar eru gott
fólk, ég hef kynnst fólki af öllum
Norðurlöndunum og líkað vel við
það allt saman. Mér hefur líkað
ágætlega að búa hérna. í fyrstu
var þetta mjög erfitt, bæði hvað
varðar veðurfarið og málið. Mér
hefur ekki gengið vel að læra ís-
lenskuna, mér finnst hún mjög
erfið. Arabíska er mitt móður-
mál, en auk hennar hef ég lært
spænsku, frönsku, þýsku og svo
íslensku. Af þessum málum finnst
mér íslenskan erfiðust. Fyrsta
árið hérna var sérstaklega erfitt,
en svo skánaði þetta eftir það. Ég
hef alltaf verið á leiðinni til
Þýskalands aftur, en einhverra
hluta vegna hefur ekkert orðið af
því. Ég hef ferðast mikið, bæði
innanlands og utan. Hef reynt að
fara annað hvert ár til Marokkó
og í tvö skipti hef ég tekið alla
fjölskylduna með. í hitteðfyrra
fórum við í 3ja mánaða reisu,
fórum út með Smyrli, keyrðum
niður alla Evrópu og enduðum í
Marokkó. Þar býr móðir mín og
10 systkini. Auk þess hefur pabbi
gamli einu sinni heimsótt mig,
það var fyrir þremur árum. Hann
kom um jólin, það var mikill
snjór og sá gamli hafði aldrei séð
annað eins.“
- Að lokum. í hvað fara frí-
stundirnar?
„Þær fara nú aðallega í bridds,
sem ég spila mikið og hef gaman
af. Þar fyrir utan hef ég áhuga á
ferðalögum. Hef ferðast mikið
hér á landi, farið hringveginn
tvisvar og í styttri ferðir út um
allt. HJS
þar áferðalagi, en hún
vann þar. 1974 fluttum
við svo til íslands,
bjuggum fyrst lb ár í
Reykjavík, en fluttum
síðan hingað til Akur-
eyrar og höfum búið
hér síðan, “ sagði
Hermann í upphafi
samtalsins. Hermann
er matreiðslumaður og
starfar hjá KEA. Hann
er hins vegar fœddur
og uppalinn í Hol-
landi, nánar tiltekið í
Amsterdam.
- Hvernig hefur þér líkað við
íslendinga og hvernig var þér
tekið?
„Bara vel, annars er því vand-
svarað. Ég hef ekki orðið var við
að íslendingar væru neitt öðru-
vísi en annað fólk, seinteknir eða
slíkt. Ég hef eignast mikið af
kunningjum, en kannski ekki
marga vini. Mér hefur verið vel
tekið, fólk kemur bara fram við
mann eins og maður kemur fram
við það.“
- Hvernig gekk að læra ís-
lenskuna?
„Það gekk bara nokkuð vel,
hollenska og íslenska eru ekki
svo ólík mál, svona að lesa þau,
en framburðurinn er auðvitað allt
öðruvísi, hollenskan er svo miklu
linara mál. Við tölum íslensku á
heimilinu, en ég tala þó hol-
lensku öðru hvoru við krakkana,
þau skilja hana alveg en geta lítið
talað.“
- Langar þig ekkert að flytja
út aftur, færðu aldrei heinrþrá?
„Ja, langar og langar ekki,
ekkert frekar. Ég fæ aldrei heinr-
þrá. Ég á foreldra í Hollandi og
einn bróður. Ég hef heimsótt þau
annað hvert ár og þau hafa kom-
ið hingað þrisvar, meiningin er
að þau komi hingað í sumar.“
- Er mikill munur á Hollend-
ingum og íslendingum?
„Nei, ekki varð ég var við það,
nema kannski að einu leyti. Hol-
lendingar eru stundvísari, það
kemur til af því að í Hollandi er
herskyida og þá er mönnum inn-
prentuð stundvísi. Hins vegar
finnst mér Hollendingar og ís-
lendingar svipaðir í vinnu, álíka
duglegir, en hér er þessi langi
vinnudagur sem ekki er f Hol-
landi. Ég hef tekið eftir einum
mun í siðum, það er í sambandi
við jólin, hér er meira tilstand í
kringum þau.“
- Nú ert þú matreiðslumaður,
er munur á matárvenjum íslend-
inga og Hollendinga?
„Það er nú ekki svo mikill
munur. Þessi séríslenski matur er
auðvitað öðruvísi. Að vísu
gerum við líka slátur í Hollandi,
það er blóðmör sem er unninn úr
nauta- og svínablóði. Að búa til
súrmatinn lærði ég svo af vest-
firskri konu og svo fikraði ég mig
bara áfram. Ég lærði líka um
þetta á Hótel KEA þar sem ég
vann í 3 ár. Sjálfur borða ég allan
íslenskan mat og finnst mjög
góðui.
Skyrio er taliö sérislenskt tyrir-
bæri, en ég tel mig hafa fundið
uppskrift af skyri í gamalli hol-
lenskri matreiðslubók, en það
fyrirfinnst ekki í Hollandi nú til
dags.“
- Holland er flatt land, en ís-
land hálent, voru ekki mikil við-
brigði að koma hingað?
„Jú, vissulega voru þetta við-
brigði, en ég vissi samt alveg að
hverju ég gekk. Um tíma var ég
kokkur á millilandaskipum og
hafði því kynnst ýmsu.“
- í hvað fara frístundirnar?
„Ætli matreiðslan sé ekki aðal-
áhugamálið, en þar á eftir kemur
svo fótbolti og bridds, sem ég
reyni að spila. Annars hef ég
áhuga á öllum íþróttum þó ég æfi
þær ekki, fylgist bara með,“ sagði
Hermann í lok samtalsins. HJS
mKBBm

-
\;:p '

Zaríoh frá Marokkó.