Dagur - 16.01.1985, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 16. janúar 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 180 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 25 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Hornsteinar
eða ógnvaldar
Ákveðið hefur verið að deild ríkisútvarpsins
á Akureyri, Ruvak, hefji svæðisbundnar út-
sendingar innan skamms, sem ná muni til
kaupstaðarins og næsta nágrennis, e.t.v. um
mest allan Eyjafjörðinn. Það þarf engum blöð-
um um það að fletta að þetta er svar ríkisút-
varpsins við sívaxandi kröfum um aukið frelsi
í fjölmiðlun, eins og það er gjarnan kallað.
Þessi nýja starfsemi getur þó tæpast kallast
byltingarkennd. Hún er eðlilegt framhald af
þeirri starfsemi sem deildin á Akureyri hefur
annast, en fyrst og fremst er ekki um neina
byltingu að ræða þar sem ekki er um að ræða
nýjan aðila í útvarpsrekstri.
Fagna ber þessari nýju útvarpsstöð Akur-
eyringa, en jafnframt er ástæða til að gjalda
nokkurn varhug við, skyggnast um allar
gættir áður en gengið er. Svo getur nefnilega
farið að meginávinningurinn með rekstri Rúv-
ak minnki með tilkomu hinnar nýju stöðvar.
Hún gæti haft þau áhrif, að minna efni bærist
frá Norðurlandi til annarra landsmanna með
öldum ljósvakans. Þá væri verr af stað farið en
heima setið.
Því hefur oft verið haldið fram að efni ríkis-
útvarpsins, Útvarps Reykjavík, miðaðist um
of við höfuðborgarsvæðið. Með tilkomu öflugs
starfs á landsbyggðinni sem fer inn á lands-
kerfið hafa landamærin færst út. Það er væn-
legt til aukins skilnings, aukins samstarfs og
meiri samhygðar meðal landsmanna. Virðist
ekki af veita þegar fullorðið fólk á þjónustu-
svæðinu fyrir sunnan, svo ekki sé talað um
uppvaxandi æsku, hefur lítinn eða mjög svo
takmarkaðan skilning á því hvaðan það fé
rennur sem heldur þessu öllu saman á floti -
hvað það er sem rennir stoðum undir þá vel-
ferð sem landsmenn búa við.
Útvarpslagafrumvarp veltist nú fyrir Al-
þingi, enda ákaflega skiptar skoðanir um það
hvort hleypa eigi nær hverjum sem er á öldur
ljósvakans. Það sýnist nokkuð ljóst að það
verði aðeins á valdi fjársterkra aðila með
sterk tengsl í viðskiptalífinu að reka útvarps-
stöðvar. Svo getur farið að fjölmiðlar á íslandi
verði ekki lengur þeir hornsteinar lýðræðis
sem margir hafa talið þá vera. Þeir gætu orðið
ógnvaldar frjálsrar skoðanamyndunar. Það er
því ekki að furða þó menn efist um það hvort
allt frjálsræðishjalið sé af hinu góða, ef það
leiðir til þess að skoðanamyndun í þjóðfélag-
inu mótist af peningahagsmunum.
Mér skilst að ríkisútvarpið hafi eitthvert
þjónustuhlutverk, sem við höfum ekki, og því
verður þetta allt öðruvísi dagskrá, mun
oddviti fjölmiðlarisans ísfilm hafa sagt í við-
tali við sjónvarpið, þegar fyrirhugaðar út-
varps- og sjónvarpsútsendingar þess fyrir-
tækis voru til umræðu. Þessi ummæli lofa ekki
góðu.
Landbúnaðurinn
árið 1984
Mánudaginn 7. janúar flutti
Jónas Jónsson, búnaðarmála-
stjóri erindi í útvarpinu um
landbúnaðinn á síðastliðnu ári.
Hér á eftir verður skýrt frá
nokkrum atriðum, sem komu
fram í þessu erindi búnaðar-
málastjóra.
„Heildaráburðarnotkun í land-
inu hefur verið nokkuð stöðug
síðastliðin 6 ár, þegar miðað er
við hrein áburðarefni. Þó hefur
orðið smávegis samdráttur í
áburðarnotkun bænda.
í áburðarverksmiðjunni voru
framleiddar rúmlega 62 þúsund
lestir af áburði, en það var um 7
þúsund lestum meira en árið
áður.
Uppskera
Af þeim forðagæsluskýrslum,
sem borist hafa til búnaðarfélags-
ins virðist heyfengur vera allt að
20% meiri á síðastliðnu ári, en
árið 1983. Umreiknaður í fóður-
einingar, en það er meiri hey-
fengur en nokkru sinni fyrr, eða
225 milljónir fóðureininga.
(1983 - 188 millj. FE.)
Kornrækt var stunduð á 380 ha
í Rangárvalla- og Skaftafells-
sýslu, en árið áður aðeins á 65 ha.
Hcildaruppskera var áætluð 550
lestir, meðaluppskera var 14-15
tunnur af ha.
Heildarframleiðsla á hrað-
þurrkuðu fóðri var um 13 þúsund
lestir í 6 graskögglaverksmiðjum.
Þetta var aukning um 1.734 lestir
miðað við fyrra ár.
Metuppskera var í kartöflum
eða um 22 þúsund lestir, en það
var fimm sinnum meiri uppskera
en árið 1983. Það ár sem hefur
komist næst miðað við þessa upp-
skeru var árið 1980, þá fengust
tæpar 18 þúsund lestir.
Allgóð uppskera var á flestum
tegundum grænmetis og gróður-
húsaafurða. Meiri uppskera var
á gulrófum en um langt árabil,
sama var að segja um hvítkál og
blómkál.
Búfjáreign
í ársbyrjun 1984 var búfjáreign
landsmanna talin sem hér segir:
68.540 nautgripir, þar af 33.189
mjólkurkýr, 711.936 sauðkindur,
52.056 hross, 2.203 svín, 292.425
alifuglar, 4.790 minkalæður og
6.048 refalæður.
Samkvæmt bráðabirgðakönn-
un á forðagæsluskýrslum frá því
í haust, sem borist hafa búnaðar-
félaginu hefur mjólkurkúm fjölg-
að á árinu um 3%, kvígum um
2%, geldneytum um 12% og
kálfum um 10%. Ám hefur fækk-
að um 2%, en ásettum lömbum
fjölgað um 14%.
Framleiðsla
á búfjárafurðum
Framleiðsla á kindakjöti var
samtals 12.215 lestir, en það var
5,9% minna en árið áður.
Heildarmagn innveginnar
mjólkur árið 1984 samkvæmt
bráðabirgðatölum reyndist vera
108.417.466 lítrar, en það var
1,85% meira en árið 1983.
Mjólkurbú Flóamanna tók á
móti um 39,1 milljón lítrum,
Mjólkursamlag KEA tók á móti
rúmlega 22 milljónum lítra,
þriðja í röðinni var mjólkursam-
lagið í Borgarnesi með um 9,5
milljónir lítra og fjórða í röðinni
var mjólkursamlagið á Sauðár-
króki með 8,6 milljónir lítra.
Fyrstu 11 mánuði ársins 1984
var slátrun nautgripa nokkru
minni en sömu mánuði árið áður,
það munaði 72 lestum.
Nýjung var í útflutningi hrossa
á árinu, því flutt voru út 590 af-
sláttarhross. Þá var nokkur aukn-
ing í útflutningi lífhrossa, samtals
voru flutt út 347 lífhross, en það
var 57 hrossum fleira en árið
áður.
Veruleg aukning varð í fram-
leiðslu á svínakjöti. Miðað við
fyrstu 11 mánuði ársins var aukn-
ingin um 42%.
Mikil aukning hefur orðið í
refarækt á árinu. Samtals eru loð-
dýrabú nú orðin 141, þeim fjölg-
aði um 23 á árinu. Það eru 123
eingöngu með refi, 14 bú eru
blönduð með refi og minka, en
aðeins 4 bú eingöngu með minka.
Framleiðslan á árinu var 33.400
Framkvæmdir
og fjárfesting
Nýræktun hefur verið fremur lítil
undanfarin ár, talið er að nýrækt-
un hafi numið 2.250 ha á síðast-
liðnu ári. Aukning varð í endur-
vinnslu túna og þá varð veruleg
aukning í ræktun grænfóðurs, sáð
var í samtals 6.970 ha grænfóð-
urfræi.
Framræsla var nokkuð mikil
miðað við árin á undan, aukning
varð um 20-30% miðað við árið
áður.
Byggingarframkvæmdir dróg-
ust verulega saman á öllum svið-
um nema í votheysgeymslum, en
af þeim var byggt um 90% meira
árið 1984 en árið áður.
Á síðastliðnum 8-10 árum hef-
ur verulega dregið úr lánum frá
Stofnlánadeild landbúnaðarins til
útihúsabygginga, ræktunar og
annarra framkvæmda.
refaskinn og 20.470 minkaskinn.
Öll voru þessi skinn seld úr landi
og er áætlað verðmæti þeirra 86
milljónir króna.
Meðalbúið hjá refabændum er
nú 67 læður, en á minkabúunum
427 læður.
Hlunnindi
Laxveiði var með allra lélegasta
móti, en silungsveiði heldur meiri
en undanfarin ár. Dúntekja var
með betra móti. Hún var talin
vera 2.200 kg af hreinsuðum dún,
að verðmæti 28 milljónir kr. Reki
var með minna móti. Áætlað
verðmæti hans var 18 milljónir
kr.
Heildarlán til framkvæmda í
landbúnaði og þar með talin lán
til vinnslustöðva reiknuð á föstu
verðlagi hafa dregist saman um
meira en helming, eða um 54,5%
ef miðað er við lánveitingar á ár-
unum 1976-1977. Helst hefur
orðið aukning í lánum til loð-
dýrabúa á síðasta ári. Veitt voru
lán til bygginga 108 loðdýrahúsa,
en til 105 árið 1983. Lán til jarða-
kaupa voru 128 og til kaupa á
dráttarvélum 149. Þá veitti Líf-
eyrissjóður bænda 316 lán, þar af
83 til bústofnskaupa og 233 til
íbúðarhúsa.
Rétt er að vekja athygli á, að
þær tölur sem nefndar eru í þessu
yfirliti um bústofn og heyfeng eru
ekki endanlegar fyrir árið 1984,
en sennilega ekki mjög fjarri lagi.
(Úr fréttabréfi landbúnaöarins.)