Dagur - 30.10.1985, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - 30. október 1985
Matthea G. Ólafsdóttir yfirljósmóðir á Fæöingardeild FSA:
„Frábær aðstaöa"
- Á nýrri og endurbættri fæðingardeild
„Jú, það hafa orðið miklar
breytingar á Fæðingardeild-
inni, við höfum fengið andlits-
lyftingu og þótti ekki af veita.
Deildin sem tók til starfa í
janúar 1954, hefur ekki gengið
í gegnum neinar meiriháttar
breytingar á öllum þeim tíma,“
sagði Matthca G. Ólafsdóttir
yfirljósmóðir á Fæðingardeild
F.S.A.
Þegar hafist var handa við
breytingarnar í sumar var húsið
nánast fokhelt. Og þegar upp er
staðið og allar breytingar yfir-
staðnar, er allt nýtt á deildinni,
nema rúmin. Ennþá er notast við
gömlu rúmin sem Matthea segir
að séu orðin ansi lúin.
Á Fæðingardeild F.S.A. hafa
fæðst 10.900 börn, þar af fernir
þríburar sem þykir einsdæmi, því
reiknað er með að einungis ein af
hverjum 7000 fæðingum sé þrí-
burafæðing. í ár hafa fæðst 243
börn á Fæðingardeildinni, 131
stúlka og 112 drengir.
„Yfirleitt eru drengirnir fleiri,
en þeim gengur oft ekki eins vel,
þeir eru jú veikara kynið,“ sagði
Matthea.
- Og þá er komið að því að
spyrja: Hvaðan kemur þú Matt-
hea?
„Ég er fædd og uppalin á
Húsavík, þar sem ég var trillu-
sjómaður.“
- Trillusjómaður? Er það ekki
dulítið frábrugðið ljósmóður-
starfinu?
„Óneitanlega er það ólíkt. En
mjög skemmtilegt hvort
tveggja.“
- Hvað kom til þú skiptir yfir?
„Það þótti ekki við hæfi á þess-
um tíma að stúlkur færu í Sjó-
mannaskólann, þannig að ég fór í
Hjúkrunarskólann í staðinn. Það
þótti meira við hæfi á þessum
tíma.“
- Þú ert þá hjúkrunarfræðing-
ur?
„Já, ég byrjaði á því að læra
hjúkrunarfræði og fór síðan í
Ljósmæðraskólann. Lengst hef
ég starfað á meðgöngudeild
kvennadeildar Landspítalans, en
þar liggja konur með ýmsa fylgi-
kvilla meðgöngu og einnig eru
þar ákveðin rúm fyrir kvensjúk-
dóma. Nei, þetta er kannski ekki
svo ólíkt starfinu hér, því þetta er
blönduð deild og starfsemin
margvísleg."
- Hvað hafið þið rúm fyrir
margar sængurkonur?
„Hér eru rúm fyrir 12 sængur-
konur. Oft fullt? Stundum. Við
neitum engum. Jú, það er oft ansi
fjörugt hér.“
Matthea segir að ekki hafi ver-
ið tekin saman heildartala yfir tví-
burafæðingar, en árið 1984 hafi
verið metár hvað tvíburafæðing-
ar snertir. En þá fæddust á deild-
inni sjö tvíburar.
„Jú, þetta er ákaflega
skemmtilegt starf. Það skemmti-
legasta við það? Ætli það sé ekki
að horfa á eftir heilbrigðri konu
með heilbrigt barn.“
Matthea hefur starfað á Fæð-
ingardeild F.S.A. síðan um mitt
árið 1983. Starf yfirljósmóður
felst mikið í skrifstofustörfum og
stjórnun. Það þarf að útfylla
vinnuskýrslur, sjá um pantanir og
svo framvegis.
Matthea segist hafa „skroppið“
á vegum Rauða krossins til Thai-
lands og starfað þar sem hjúkrun-
arkona í flóttamannabúðum í
þrjá mánuði.
„Það var mikil reynsla og gjör-
ólík öllu sem ég hafði áður reynt
og séð. Það var sérstaklega eftir-
tektarvert hvað fólkið var ánægt
og fljótt að jafna sig eftir miklar
hörmungar. Jú, þetta er erfitt og
getur tekið á taugarnar. Maður
verður að sýna stillingu og það er
alveg bannað að hafa einhver
vandamál með sér að heiman.
Á þessum tíma kom margt upp
á, en það sem mér fannst átakan-
legast er að mér var gefið barn.
Móðirin gaf mér það vegna þess
að hún taldi að ég gæti betur séð
fyrir því en hún, flóttakonan.
Hún vildi að ég smyglaði því út úr
búðunum í töskunni minni. Síð-
an til íslands, hún trúði því við
værum öll svo rík og hefðum það
svo gott. Nei, því miður ég gat
ekki tekið það með mér og ég
veit ekki hver örlög þess hafa
orðið.“
- Var ekki dálítið „sjokk“ að
koma út til Thailands?
„Það var minna en ég bjóst
við, en auðvitað var þetta ólíkt
því sem ég þekkti héðan af ís-
landi. Aðstaða fólksins var svo
ömurleg og út um allt voru her-
menn með byssur á bakinu."
Við látum þetta verða lokaorð
Mattheu og óskum henni og
starfsfólki á Fæðingardeild FSA
til hamingju með hina nýju og
glæsilegu fæðingardeild. - mþþ
[ hinni nýju fæðingarstofu: Halldór Jónsson framkvæmdastjóri F.S.A., Ragnheiður Árnadóttir hjúkrunárforstjóri,
Matthea G. Ólafsdóttir yfirljósmóðir, Bjarni Rafnar yfirlæknir á Fæðingardeild og Jónas Franklín kvcnsjúkdóma-
fræðingur.
Á hin
Hér «
stelpur!
Áfram
Kvennafrídagurinn 1985 er afstaðinn. Tókst hann og viðburðir
honum tengdir í alla staði vel og hér á Akureyri tóku tæplega 2000
konur víðs vegar af Norðurlandi þátt í dagskrá dagsins. Samstarfs-
hópur ’85 á Akureyri vill færa öllum sem gerðu þennan glæsilega
árangur mögulegan alúðarþakkir, bæði þeim sem Iögðu fram fé og
þeim sem unnu að undirbúningi hinna ýmsu þátta. Hópurinn fagn-
ar þeirri samstöðu sem náðist um að vekja athygli á kjörum
kvenna og skorar á konur að halda vöku sinni því kjarabarátta
kvenna er rétt að byrja.
Afram stelpur!
Ályktun samþykkt
á Akureyri 24. okt.
1985
Áratugur Sameinuðu þjóðanna
fyrir bættum hag kvenna er senn
á enda runninn. Konur um allan
heim líta nú um öxl og meta hvað
hefur áunnist. Norðlenskar kon-
ur samankomnar í Alþýðuhúsinu
og Sjallanum á Ak. 24. okt. 1985
fagna því hve víðtæk samstaða
hefur náðst meðal kvenna í dag
um að leggja niður vinnu til að
ræða sín mál.
Jafnréttisráð íslands hefur gert
samanburð á stöðu kvenna í upp-
hafi og við lok kvennaáratugarins
(1976 og 1984). Þessi úttekt nær
m.a. til vinnu kvenna utan og
innan heimilis, launa, menntun-
ar, stöðu maka og viðhorfs til
jafnréttis kynjanna. Konur víðs
vegar um landið svöruðu þessum
spurningum.
Fram kemur í þessari könnun
að atvinnuþátttaka kvenna hefur
aukist mjög mikið og fleiri konur
eru nú í fullu starfi utan heimilis.
Atvinnuþátttaka maka er hins
vegar óbreytt. Verkaskipting á
heimilum er líka nær óbreytt,
heimilisstörfin hvíla að langmest-
um hluta á herðum kvenna, eink-
um uppeldisstörfin.
Tekjur kvenna eru sem fyrr
lágar. Hlutfall meðaltekna af
tekjur maka eru um helmingur
og hefur síst batnað.
Menntun kvenna hefur aukist
mikið, mun fleiri en áður fara í
framhaldsnám. Það hefur vissu-
lega hækkað tekjur þeirra, en
það kom þó mjög á óvart að
könnun Jafnréttisnefndar Akur-
eyrar frá 1983 sýnir að launamun-
ur karla og kvenna vex með auk-
inni menntun, minnstur er hann
hjá verkafólki.
Könnun Jafnréttisráðs leiðir í
ljós að aukinn skilningur er nú á
stöðu kvenna og mun fleiri konur
telja nú en í byrjun áratugarins
að ekki ríki jafnrétti. Ávinning-
urinn felst því fyrst og fremst í
vitundarvakningu og samstöðu
kvenna. Samstaðan hefur gefið
konum trú á eigið afl og mikil-
vægi framlaga þeirra til samfé-
lagsins. Við búum í karlveldis-
þjóðfélagi þar sem menning og
viðhorf kvenna eru nær ósýnileg.
Samstaða kvenna hefur áhrif í
þá átt að gera konur sýnilegar,
með kvennahreyfingum, kvenna-
framboðum, kvennarannsókn-
um, kvennaguðfræði, kvennalist
o.s.frv. Við höfum séð hvaða afl
býr með konum þegar þær vilja
og þora.
Samstaða bæði styrkir konur
og veikir í senn. Veikir þær
vegna þess að þær einangrast í
baráttu sinni. Þær taka einar á sig
ábyrgðina á öllum breytingum í
jafnréttisátt og þær taka á sig æ
meiri vinnu. Samstaðan hefur
einnig kallað á andstöðu karla,
en má þó ekki snúast upp í bar-
áttu gegn þeim ef raunverulegur
árangur á að nást. Um leið og
konur öðlast meiri trú á sjálfar
sig opnast leiðir til samstarfs
kynjanna um þjóðfélagslegar
breytingar sem gætu leitt til jafn-
réttis.
Ný jafnréttislög hafa verið sett,
sem verða að teljast mikill ávinn-
ingur, einkum að því leyti að
stjórnvöld bera ábyrgð á fram-
kvæmd þeirra.
Menntamálaráðuneytið er nú
ábyrgt fyrir jafnréttisfræðslu í
skólum og sá áfangi opnar okkur
nýja leið. í þessum lögum er í
fyrsta skipti viðurkennt og gengið
út frá að konur hafi ekki jafnan
rétt á við karla. Heimilaðar eru
aðgerðir til að minnka þennan
mun, án þess að slíkar aðgerðir
teljist forréttindi fyrir konur.