Dagur - 07.08.1986, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 7. ágúst 1986
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 420 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 40 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
FRÉTTASTJÓRI:
GYLFI KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, GESTUR E. JÓNASSON,
GESTUR KRISTINSSON (Blönduósi vs. 95-4070 hs. 95-4368),
HELGA JÓNA SVEINSDÓTTIR, INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR
(Húsavík vs. 41585 hs. 41529), KRISTJÁN G. ARNGRÍMSSON,
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON, MARGRÉT Þ. ÞÓRSDÓTTIR,
ÞÓRHALLUR ÁSMUNDSSON (Sauöárkróki vs. 95-5960 hs. 95-5729)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
_viðtal dagsina
leiðari________________________________
Ögrun við sjálf-
stæði íslendinga
Ferð sjávarútvegsráðherra til Bandaríkjanna, til
viðræðna við þarlend stjórnvöld um hvalveiðar
íslendinga og hugsanlegar viðskiptaþvinganir,
virðist ætla að bera lítinn árangur. Bandaríkja-
menn halda fastir við sitt og meðhöndla okkur
eins og hverja aðra nýlendu, sem þeir telja sig
hafa í hendinni. Þessi leikur er farinn að minna
óþægilega mikið á nýlendukúgun Evrópuþjóða í
Afríku, sem m.a. var stjórnað með kaupum og
lágu verði á afurðum þeirra.
Hreppsnefnd Hvalfjarðarstrandarhrepps hefur
ályktað vegna þessa máls og líklega lýsir sú
ályktun vel hug íslendinga almennt til þessa
máls og yfirgangs Bandaríkjamanna. Hrepps-
nefndin mótmælir harðlega afskiptum Bandaríkj-
anna af hvalveiðum íslendinga í vísindaskyni og
telur að hótanir um viðskiptaþvinganir beri vott
um drottnunargirni og yfirgang gagnvart smá-
þjóð og sé bein ögrun við sjálfstæði og sjálfs-
ákvörðunarrétt íslendinga.
„Það getur ekki verið háð lögsögu eða vald-
sviði Bandaríkjanna að ákveða, hvernig íslend-
ingar nýta auðlindir sínar, né hvaða vísindarann-
sóknir þeir stunda innan fiskveiðilandhelginnar
og hverjum þeir selja afurðir sínar. Hreppsnefnd-
in skorar á ríkisstjórn íslands að mótmæla yfir-
gangi Bandaríkjanna harðlega og taka til athug-
unar samvinnu og samskipti íslands við Banda-
ríkin, þar á meðal varnarsamninginn.
Þá minnir hreppsnefndin á að Atlantshafs-
bandalagið á hernaðarmannvirki og verulegar
fasteignir í Hvalfirði og hefur lagt undir sig jörð
til þeirra hluta. Af þessum fasteignum eru engin
gjöld greidd til hreppsins og nýtur Atlantshafs-
bandalagið þannig sérréttinda í hreppnum. Þar
sem Bandaríkjamenn ætla nú að leggja aðal-
atvinnuveg hreppsins í rúst er óverjandi að líða
slík sérréttindi lengur. Skorar hreppsnefndin á
ríkisstjórnina að gera ríkisstjórn Bandaríkjanna
grein fyrir þessu og taka þessi mál til endur-
skoðunar og úrbóta," segir í ályktun hrepps-
nefndar Hvalfjarðarstrandarhrepps.
Það er augljóst mál að íslendingar eiga að
kappkosta að eiga góð og vinsamleg samskipti
við þjóðir heimsins. Það er á hinn bóginn engan
veginn viðunandi að íslendingar láti setja sig
upp við vegg með þeim hætti sem nú er verið að
gera. Dýraverndunarmenn í Bandaríkjunum, sem
líta algjörlega framhjá hvalveiðum eigin þjóðar,
eiga ekki að hafa úrslitaáhrif á það hvort og
hvaða auðlindir í hafinu kringum ísland við
nýtum. Við verðum að koma sjónarmiðum okkar
á framfæri með þeim hætti að skiljist. HS
„Hjarta bæjarins
slærvið höfnina“
- Hörður Þórhallsson hafnarvörður á Húsavík í viðtali dagsins
Mjög mikið hefur verið um að
vera við Húsavíkurhöfn að
undanförnu, metvika hvað
varðar skipakomur og landan-
ir. Því er Hörður Þórhallsson
hafnarvörður mættur í viðtal
dagsins til að svara nokkrum
spurningum um hafnarmálin.
Hörður hefur starfað rúm fjög-
ur ár sem hafnarvörður og er
eini fastráðni starfsmaðurinn
við Húsavíkurhöfn, en auk
hans starfar Þórarinn Vigfús-
son við afleysingar.
„Frá 20. júlí til 1. ágúst komu
hingað tólf flutningaskip. Fjall-
foss lestaði kísilgúr tvisvar, skip
frá Ríkisskip komu þrisvar,
Jökulfell tók 10 þúsund kassa af
freðfiski fyrir Ameríkumarkað,
Skaftafell lestaði freðfisk og
rækju á Evrópumarkað, Keflavík
lestaði saltfisk, Flaukur lestaði
fiskimjöl, Flvassafell kom með
byggingavörur, Stapafell kom
með rúmlega þúsund tonn af olíu
og bensíni. Á þessum tíma þurfa
skipin mikla olíu og ferðamenn
mikið bensín. Tvö seiðaflutn-
ingaskip komu, annað tók 82
þúsund laxaseiði frá Fiskeldi hf. á
Noregsmarkað og hitt tók 39 þús-
und seiði frá Klakstöðinni. Þessi
seiði var búið að seltuvenja hér í
höfninni. Fyrir rúmri viku kom
skip með brennisteinssýru til Kís-
iliðjunnar svo hér fara um ýmsir
vöruflokkar, frá hættulegustu
efnum til viðkvæmra lifandi
seiða, þannig að að mörgu er að
hyggja. Tvö rækjufrystiskip lönd-
uðu í vikunni, Júlíus Flavsteen 67
tonnum og Sjávarborg frá Sand-
gerði um 90 tonnum. Þessi rækja
fer mest í endurvinnslu en sumt
af henni er sent út í gámum. Kol-
beinsey landaði 155 tonnum og
Geiri Péturs 30 tonnum af þorski.
Margir rækjubátar landa hér,
stærri bátarnir voru með frá 14
upp í 25 tonn eftir fjögurra til
fimm sólarhringa veiðiferðir.
Dagfari frá Sandgerði landaði
rækju sem var öll flutt til Blöndu-
óss og Sauðárkróks, Snæfell hef-
ur landað rækju hér síðan í vor
og er hún flutt til Akureyrar.
Eitthvað af rækju hefur verið
flutt til Kópaskers því ekki hefst
undan að vinna allan aflann hér.
Þrír minni rækjubátar eru hérna
sem lönduðu frá 6-10 tonnum
eftir þriggja til fjögurra sólar-
hringa veiði. Það er ekki jafn
bjart yfir hjá smábátunum því
mjög tregur afli hefur verið hjá
þeim í sumar.“
- Er notkun hafnarinnar mik-
ið að aukast og er aðstaða til að
taka við aukinni umferð?
„Þetta var metvika en engu að
síður er hér alltaf mjög mikil
umferð, 5-6 flutningaskip koma á
viku til jafnaðar yfir árið og í júlí
voru um hundrað fleytur á skrá
hér í Húsavíkurhöfn. Skýringin á
þessari auknu umferð undan-
farna daga er ef til vill að ný
rækjumið fundust út af Sléttu,
Þistilfirði og Langanesi. Hér er
góð netagerð, skipin geta fengið
hér aðra almenna viðgerðarþjón-
ustu og Fiskiðjusamlagið er kom-
ið með nýja, stóra ísverksmiðju.
Talsvert mikil umferð er í
kringum slippinn, það er að auk-
ast að bátar komi í málun og við-
gerðir hjá Naustum hf. í þessari
viku var heppni hvernig umferðin
raðaðist niður og að allt skyldi
ekki koma sama daginn, það
þarf mikla skipulagsvinnu við að
koma öllu fyrir. Þessa viku vor-
um við einnig svo heppin að
veðrið var gott og hægt var að
nota alla bryggjukanta svo
árekstrar hafa ekki orðið miklir.
Hins vegar er auðséð að knýjandi
er að hefja þegar framkvæmdir
við höfnina. Númer eitt að mínu
mati er að losna við alla flutninga
á hafnargarðinn þannig að suður-
höfnin verði fiskihöfn og norður-
höfnin flutningahöfn.“
- Er höfnin orðin of lítil?
„Já, of lítil og of grunn. Dýpk-
un er forsenda fyrir auknu við-
legurými. Menn sem voru með
30-50 tonna báta fyrir nokkrum
árum eru nú með 130-150 tonna
báta, þetta kallar á aukið rými og
svo erum við með tvo togara.
Sjaldan eru öll skipin inni í einu
svo vanalega er hægt að finna
þeim pláss en það þarf að stafla
þessu meira og minna saman.
Breikka þarf hafnargarðinn til að
auka aðstöðu fyrir flutningaskip
og gáma þannig að önnur flutn-
ingaskip en þau sem flytja fisk
geti alfarið verið þar.“
- Hvað með fjárveitingar til
slíkra framkvæmda?
„Stjórnvöld hljóta að fara að
taka við sér því það stefnir í öng-
þveiti hjá fjöldamörgum höfnum.
Manni finnst ömurlegt til þess að
vita að meðan veitt er 40 millj. til
hafnarframkvæmda í öllu landinu
er hægt að kaupa eina brenni-
vínsbúð í Hagkaupshúsinu fyrir
42 milljónir. Auðvitað verður að
koma fé til hafnarframkvæmda ef
við ætlum að halda áfram að lifa
á sjávarafurðum.“
- Hvað með mengunarmál í
höfninni, nú er jafnvel farið að
seltuvenja þar seiði sem síðar
eiga að verða matfiskur?
„Sjálfsagt er talsverð mengun í
höfninni því hluti af klóaki frá
bænum rennur í ytri höfnina. Ég
hef alist upp við Húsavíkurhöfn
og man aldrei eftir því að hafa
séð dauðan fisk fljóta upp í höfn-
inni, hann virðist hafa getað lifað
hér góðu lífi og það kom í ljós
með seiðin að seiðadauðin í búr-
unum þar sem þau voru seltuvan-
in var langt undir venjulegum
mörkum. Auðvitað er áhætta í
höfn þar sem olíu og fleiru slíku
er landað. Og ég vil ekki gera lít-
ið úr þessum klóakmálum, auð-
vitað þarf að koma því út fyrir
höfnina þó þar sé mikil endurnýj-
un á vatni vegna strauma.“
- Nú er sagt að höfn sé lífæð
hvers byggðarlags, bendir met-
vika þá til blómlegs atvinnulífs?
„Vissulega, í bæ eins og Húsa-
vík er ekkert vafamál að hjarta
bæjarins slær við höfnina.
Óhemjuverðmæti streyma þar í
og úr landi og allir hafa af þessu
tekjur, auk beinna hafnargjalda
þarf skip sem kemur að kaupa sér
olíu, e.t.v. þjónustu verkstæða
og netagerðar, veiðarfæri og mat
fyrir mannskapinn. Það getur olt-
ið á tugum eða hundruðum þús-
unda sem hvert skip skilur eftir.
Höfnin er löndunarstaður fyr-
ir fiskvinnsluna í bænum og
viðkomustaður fjármagnsins
sem síðan veltur áfram. Allar
afurðir fara um höfnina svo
það er allt í lagi að hlúa að
henni. Miklar breytingar eru að
verða á flutningamáta, hvað
varðar kísilgúr t.d. þá var pokun-
um staflað í skipin fyrir örfáum
árum, síðan var brettum staflað í
skipin, næst var hann fluttur í tut-
tugu feta gámum og nú á hann
allur að fara í fjörutíu feta gáma.
Öll svona aukin umsvif kalla á
meira rými og þessir stórflutning-
ar hæfa ekki hafnarmannvirkjun-
um í dag svo úrbætur í þeim mál-
um eru nauðsynlegar. M.a.
vegna aukinna gámaflutninga má
búast við að notkun Húsavíkur-
hafnar sem umskipunarhafnar
aukist á næstunni.“ IM