Dagur - 24.10.1986, Side 8

8 - DAGUR - 24. október 1986
Snorri Kristjánsson bakari:
Snorri Kristjánsson eöa Snorri bakari, eins
og hann er venjulega nefndur í daglegu
tali, er fæddur og uppalinn á Akureyri.
Faöir hans, Kristján Jónsson, stofnaöi
Kristjánsbakarí á Ákureyri. Snorri tók viö
eftir fööur sinn og rekur Kristjánsbakarí
nútímans, sem er stórt og vel þekkt
fyrirtæki. Blaöamaöur ræddi viö Snorra á
heimili hans aö Strandgötu 37 sólríkan
sunnudagseftirmiödag þegar sólin
speglaöist í Pollinum í blankalogni. Snorri
segir, aö þetta útsýni hafi hann alltaf haft
frá heimili sínu. Hann hefur alla tíö átt
heima viö Strandgötu og kærir sig ekki um
aö breyta því.
Æska og uppruni
- Hverjir voru foreldrar þínir,
Snorri?
„Foreldrar mínir voru Elísa
Ragúelsdóttir, ættuð frá ísafjarð-
ardjúpi, og Kristján Jónsson bak-
ari, ættaður frá Kraunastöðum í
Aðaldai. Faðir minn flutti til
Akureyrar misserisgamall og
hann var síðar elsti borgari á
Akureyri í þeim skilningi að
hann hafði lengsta búsetu í bæn-
um af öllum sem bjuggu hér.“
- Hvernig vildi það til að faðir
þinn varð bakari?
„Hann byrjaði hjá Havsteen
hérna í næsta húsi, þ.e. Strand-
götu 35 eða „Havsteenshúsinu“
eins og það er nefnt. Havsteen
gamli var faðir Júljusar Havsteen,
en Júlíus og pabbi voru jafnaldr-
ar; fæddir á sama árinu, 1886 og
því eru 100 ár liðin frá fæðingu
hans 7. nóv. nk. Faðir minn byrj-
aði hjá Havsteen með Olgeiri
Júlíussyni, föður Einars Olgeirs-
sonar. Olgeir keypti á sínum
tíma húsið Strandgötu 41, sem
var bakarí, og rak það í nokkur
ár. Árið 1912 kaupir pabbi svo
bakaríið af Olgeiri. Síðan hefur
verið bakað hér á okkar vegum,
allt frá 1912. Nú má segja að
þriðji ættliður sé tekinn við fyrir-
tækinu. Ég vil skjóta því hér inn
til gamans að mér er sagt að við
Einar Olgeirsson séum fæddir í
sama húsinu.“
- Hvenær manstu fyrst eftir
þér?
„Ég er fæddur í Strandgötu 41
2. des. 1922. Seinna flutti ég í
Strandgötu 37 þar sem ég bý
núna. Ég hef aðeins átt heima á
þessum tveimur stöðum um
ævina. Ég hef alltaf haft þetta
sama útsýni hérna suður Pollinn.
Ég fer fyrst að muna eftir mér í
gamla bakaríjnu hjá pabba. Þá
var það í kjallara hússins. Þetta
var nú ekkert líkt því sem er í
dag, engar vélar í líkingu við það
sem nú þekkist. Bökunarofnarnir
voru kynntir með kolum. Eld-
stæðin voru báðum megin við
ofnana. Byrjað var að kynda
þessa ofna eldsnemma á morgn-
ana. Þá voru ekki neinir hefskáp-
ar til að láta brauðin hefast í
heldur voru hillur eða rekkar fyr-
ir ofan borðin þannig að gufa lék
um plöturnar sem brauðin voru
á. Þessar plötur voru í um það bil
augnhæð við mannskapinn sem
vann þarna.“
Bruggað í
bakaríinu
- Var ekki fleira frábrugðið
því sem við þekkjum í dag?
„Jú, ég get nefnt sem dæmi að
í gamla daga var ekki flutt inn
neitt ger. Þá var bruggað í hverju
bakaríi til að fá ölger. Þá var selt
öl í öllum bakaríum og það var
stundum sterkara en lög gera ráð
fyrir. Ég er hræddur um að White
top bjórinn hafi verið hálfgert
piss hjá því!“
- Hvernig var vinnudagurinn?
„Það hefur alltaf fylgt bökun
að byrja snemma. Þá var byrjað
kl. fimm á morgnana nema á
laugardögum, þá var byrjað kl.
fjögur. Maður varð að byrja
snemma svo brauðin yrðu til.
Eftirspurnin var stundum mikil
t.d. þegar síldin var hér. Svo
voru þessir stóru dagar þegar
herskipin komu hér inn, sérstak-
lega frönsku herskipin. Frakk-
arnir borðuðu nær eingöngu
franskbrauð og það var unnið
dag og nótt þegar þeir komu. í
næsta húsi hérna neðan við, no.
39, bjó Karl O. Nikulásson sem
var franskur konsúll hér. Ég man
eftir því að einu sinni kom
franskt herskip sem lá hér framan
við. Við bökuðum fleiri hundruð
franskbrauð handa því, og sjó-
mennirnir komu á bátum upp í
fjöruna til að sækja brauðin. Ég
fékk einu sinni að fara með þeim
um borð. Þeir voru með stóra
strigasekki sem þeir létu brauðin
í. Ég man að sjómennirnir stálu
brauðum og settu inn undir þess-
ar rauðröndóttu peysur sem þeir
voru í. Borðsalurinn í skipinu var
stór og út um allt lágu
franskbrauðsskorpur og tómar
rauðvínsflöskur. Sjómennirnir
sváfu í hengikojum í öðrum sal.
Þetta var ekki vistlegt en það
voru haldnar fínar veislur þegar
þessi herskip komu og fyrir-
mönnum á Akureyri var boðið í
þær. Ég man líka eftir Fyllu og
Islands falk, en það voru dönsk
herskip eða gæsluskip sem komu
hér oft. Ég mátti náttúrlega ekki
fara um borð í þau, en aristókrat-
inu eða aðlinum hér í bænum var
boðið, t.d. bæjarfógetanum og
konsúlunum. Ég minnist í því
sambandi Einars Gunnarssonar
sem bjó hér rétt hjá. Hann var
konsúll og hafði auk þess skipaaf-
greiðslu fyrir Bergenska skipafé-
lagið. Hann var verslunarstjóri í
Gránu og var giftur Marenu Vig-
fúsdóttur Vigfúsar vefs sem kall-
aður var sem byggði gamla Hótel
Akureyri hér inni í bænum. Hin-
ar svokölluðu hótelsystur voru
systur Marenar. Maren var mjög
fín frú og hún hafði þann sið að
senda börnum skeyti þegar þau
voru fermd. Eftir það þéraði hún
okkur alltaf en áður hafði hún
bara sagt þú við okkur krakkana.
Þá vorum við orðin fullorðin.
Þetta var ósköp indælt fólk allt
saman.“
- Var þessi fjölskylda kennd
við Gránu?
„Já, við kölluðum hana Gránu-
fjölskylduna. Einar Malmquist
var t.d. tengdasonur Einars
konsúls, frekar lágvaxinn
maður. Það var farin að dala
verslunin í Gránu þegar ég var að
alast upp. Þó man ég að alltaf á
„Brauðgerðin fer aldrei úr huga mér.“ Snorri vinnur hvern dag í bakstrinum.
masb:
Strandgata 41. Myndin er tekin 1932 eða 1
brauðgerð árið 1912. Á myndinni sést A-101,
árgerð 1932.
' . . .. ^
„Ég er fæddur og uppalinn í þessu fagi.“ Snorri með deigið.
vorin þá kom Nova frá Berg-
enska félaginu. Hún var með litl-
ar norskar skektur úr furu,
afskaplega fallega báta. Þetta
voru mjög léttir bátar. Stefán
Jónasson, sem var hér í næsta
húsi, keypti svona báta og á þeim
sigldum við synir Stefáns hérna á
sjónum, drógum fyrir og skutluð-
um rauðmaga. Þá var mikill þari
hér í fjörunni og rauðmaginn
leyndist í honum. Nú er allur þari
dauður hér í fjörunni fyrir löngu.“
Sveitadvöl
- Varst þú allt árið hér á
Akureyri á þessum tíma?
Brauðgerð Kristjáns Jónssonar í dag.