Dagur - 08.12.1989, Blaðsíða 10

10 - DAGUR - Föstudagur 8. desember 1989
jpumin^ikunna^Jg^
Um jól eru flestir vanir að
veita sér ýmis veraldleg
gæði, hverra þeirra vildir þú
síst þurfa að vera án?
Spurt á Húsavík
„Samstarfið við viðmælendur
mína öllu öðru ánægjulegra“
- segir Erlingur Davíðsson, en um þessar mundir er að koma út
18. og síðasta bók hans í bókaflokknum „Aldnir hafa orðið“
Viðar Baldvinsson:
Ég get ekki svarað því hvers ég
vildi síst vera án, það er svo
margt Sem maður er orðinn
vanur að veita sér. Ég vildi ekki
vera án hangikjöts og laufa-
brauðs og ekki sleppa jólatrénu
heldur. Það eru líka forréttindi
að geta verið heima hjá sér um
jólin.
Friðrika Jónasdóttir:
Ég hef alltaf haft allt af öllu,
þannig séð. Ég mundi sakna
þess mest að geta ekki verið
með fjölskyldunni.
Gísli Halldórsson:
Ég mundi mest sakna hátíð-
legrar stundar með fjölskyld-
unni við jólaborðið. Við höfum
alltaf verið með London lamb í
matinn á aðfangadagskvöld og
þessa jólaborðhalds mundi ég
sakna, og einnig stundarinnar
við jólatréð með konu og
börnum.
Kristbjörg Jónsdóttir:
Ég hugsa minna um veraldleg
gæði, en óska að fjölskyldan sé
heilbrigð og ánægja ríki. Mér
finnst mikilvægast að fjölskyld-
an geti verið saman á jólum.
Árni Halldórsson:
Þetta er býsna harðsnúin
spurning. Ef ég hefði verið
spurður þessarar spurningar
hér áður fyrr hefði ég eflaust
svarað stutt og laggott: „Jóla-
maturinn“, en nú er þetta öðru-
vísi, meiri fjölbreytni ( mat allt
árið svo tilhlökkunin er ekki eins
mikil á því sviði. Þar sem ég hef
alltaf verið við fjárbúskap hefur
alltaf verið nóg að gera um jólin,
þá er lagður grundvöllur að llfs-
afkomunni og ekki síður að vor-
boðunum sem eru lömbin.
Meðal bóka, sem Degi hefur
borist til umsagnar er Aidnir
hafa orðið, átjánda bindi.
Höfundur er Erlingur Davíðs-
son en útgefandi Skjaidborg
hf.
Þessi nýja bók þessa bóka-
flokks er 365 blaðsíður aðj
stærð, í sama broti og á sama
veg upp sett og allar fyrri
bækurnar í flokknum.
Höfundur og útgefandi til-
kynna í bókinni, að þessi sé hin
síðasta í þessum bókaflokki,
sem orðinn er einstæður, bæði
að umfangi og efni - í flokki
bóka og bókaflokka hér á landi.
Bækurnar Aldnir hafa orðið
náðu strax miklum vinsældum
og voru stundum í tölu þeirra
bóka í jólamánuði, sem taldar
voru hæstar í sölu. Eins og
nafnið bendir til segja aðeins
aldnir frá og sjö eru þeir talsins
í hverri bók, frá fyrstu bók til
hinnar síðustu.
Alls eru viðmælendur Erlings
í þessum bókum orðnir 126 og
í síðustu bókinni þessir: Bjarni
Jóhannesson skipstjóri frá
Flatey, Einar Malmquist Ein-
arsson fyrrum útgerðarmaður
á Siglufirði, Eiríkur Björnsson
bóndi og oddviti, fyrrum á
Arnarfelli, Guðný Pétursdóttir
hjúkrunarkona frá Borgarfirði
eystra, oft kennd við Snæland í
Kópavogi, bændurnir Ketill
Þórisson í Baldursheimi í
Mývatnssveit og Þorsteinn
Guðmundsson á Skálpastöð-
um og Þórður Oddsson læknir
í Reykjavík.
í tilefni þess, að þessum bóka-
flokki er nú lokið með áður
nefndri átjándu bók lögðum við
nokkrar spurningar fyrir Erling
Davíðsson og fer viðtalið hér á
eftir:
- Hver eru tildrögin að útgáfu
bókanna „Aldnir hafa orðið“?
„Þau voru af tveim togum
spunnin. Mér þótti gaman að
aldi Ásgeirssyni, hagkvæmt að
prenta bækur til að tryggja rekst-
urinn með auknum verkefnum.
Stakk Svavar upp á því einhverju
sinni, að ég skrifaði viðtalsbók
fyrir hið nýja fyrirtæki,
Skjaldborg. Okkur samdist um
það. Þetta var nú upphafið. Síðar
kom þriðji prentarinn, Björn
Eiríksson, til sögunnar. Hann
eignaðist Skjaldborg og er nú
meðal stærstu bókaútgefanda á
landinu. Rekur hann fyrirtæki
sitt í Reykjavík en hefur útibú á
Akureyri (í gömlu Kassagerð
KEA). Nýju bókina nefndi ég
Aldnir hafa orðið.
s
Atján sinnum ein!
- Og þær áttu í upphafi ekki að
verða fleiri?
„Fyrirfram var aðeins rætt um
eina bók í tilraunaskyni. í gamni
sló einhver því fram, að eflaust
væri hægt að finna efni í fleiri við-
talsbækur og hlógum við að þeirri
gamansemi. En sannleikurinn er
sá, að fyrstu bókinni var svo vel
tekið, að það þótti sjálfsagt að
gefa út aðra svipaða og þannig
gekk það koll af kolli.“
- Hver var svo árangurinn?
„Hann varð átján bækur.
Útgefandinn mun eflaust eiga
svör við því, hver árangurinn hafi
orðið, frá hans sjónarmiði. Hvað
sjálfan mig snertir er samstarfið
við viðmælendur mína, sem urðu
126 talsins, öllu öðru ánægju-
legra, síðan vitundin um að
„Aldnir hafa orðið“ geymi heim-
ildir um þjóðhætti, atvinnulíf,
ættfræði og margt fleira frá fyrri
hluta tuttugustu aldar. Auk þessa
hafa ritlaunin verið mér kær,
einkum á síðustu árum.“
- En hvers vegna að hætta
útgáfu hins vinsæla bókaflokks
nú?
„Við Björn ákváðum það í
sumar, að láta bókaflokknum
lokið með þessari átjándu bók.
Ástæðan var einkum sú, að síð-
asta bók seldist verr en þessar
Ævi hvers og eins er
sérstakt ævintýri
- Hvernig valdir þú þér viðmæl-
endur?
„Ég lét nú tilviljunina að mestu
um það, reyndi þó að hafa þá úr
sem flestum landshlutum og
starfsstéttum þjóðfélagsins.
Vandinn er ekki sá að velja fólk,
heldur að vinna úr þeim efnivið,
sem manni er lagður í hendur.
Ævi hvers og eins er sérstakt
ævintýri og mikið frásagnarefni
hversu lygnt sem yfirborðið er.“
- Undirbýrðu þig sérstaklega
áður en þú tekur viðtölin?
„Nei, og forðast að mynda mér
skoðanir um væntanlegan við-
mælanda og viðhorf hans til
mála. Verður þá frásögnin hans
en ekki mín. Áð sjálfsögðu ber
ég fram margar spurningar á
meðan á viðtali stendur, næstum
óteljandi, og segulbandið geymir
það allt þar til skrásetning fer
fram. En þá vinn ég heillega frá-
sögn upp úr þessum viðtölum og
læt mínar spurningar hverfa.“
Meiri hlédrægni kvenna
en karla
- Vill útgefandi ekki hafa hönd í
bagga með vali viðmælenda?
„Fyrir kemur að hann stingur
upp á viðmælendum, er tiltækir
séu. Oftar leita ég álits hans á
þeim, sem ég hef sjálfur fundið
eða haft í huga. í því efni samdist
okkur Birni Eiríkssyni vel, svo
sem á öðrum sviðum útgáfu-
mála.“
- Hvers vegna eru svona fáar
konur í þessum bókum þínum?
„Ástæðan er meiri hlédrægni
kvenna en karla. Þær hafa marg-
ar hafnað ósk minni um viðtöl til
birtingar í „Aldnir hafa orðið“ og
kann ég ekki nánari skýringu á
því.“
- Ýmislegt hefur nú borið til
tíðinda á meðan þú varst að
skrifa allar þessar bækur?
„Já, til dæmis fór ég fjórar
ferðir í annað hérað til að hitta
taka viötol viö eldra tolk og birta
þau og ól með mér þann draum
að skrifa viðtalsbækur. í öðru
lagi þótti nýjum eigendum Prent-
smiðju Björns Jónssonar, prent-
urunum Svavari Ottesen og Har-
bækur hafa að jafnaði áður selst,
enda fjöldi hvers konar viðtals-
bóka kominn á markaðinn. Var
þá ekki sjálfsagt að láta staðar
numið? Okkur kom saman um
það.“
merka konu og taka við hana
viðtal í „Aldnir hafa orðið“. Við
sömdum góðan þátt í ágætu sam-
starfi. En þegar til átti að taka og
átti að fara að prenta, snéri kon-
an við blaðinu, harðbannaði birt-
Sala á jólatrjám hefst um helgina:
Um tvö þúsund tré bíða
kaupenda hjá Skógræktinni
- ágóði af sölu eins trés kemur 50 plöntum í jörð
Skógræktarféiag Eyfírðinga
hefur sölu á jólatrjám um helg-
ina, nánar tiltekiö á föstudag-
inn. Eins og venjulega veröa
söiumenn með aðstöðu í göngu-
götunni á Akureyri, en auk
þess verður opið í Gróðrarstöð-
inni í Kjarnaskógi alla virka
daga og helgina 16.-17. des-
ember. Opnunartími verður að
öðru leyti sá sami og hjá versl-
unum. Að sögn Hallgríms
Indriðasonar eru trén mjög
góð í ár sem gefur von um
góða barrheldni. Trén koma
bæði frá svæðum í Eyjafjarð-
arsýslu og Þingeyjarsýslum.
Hallgrímur segir það alls ekki
slæmt að kaupa jólatré snemma.
Þessa dagana hafi veður reyndar
verið þurrt og hvassviðrasamt og
því væri æskilegt að hlífa trjám
standi þau úti, t.d. með því að
setja þau í poka svo þau þorni
ekki upp.
Meðferðarleiðbeiningum verð-
ur dreift með trjánum og þeir
sem óska fá trén pökkuð í net.
Að sögn Hallgríms hefur það gef-
ið mjög góða raun að láta högg-
sárið á fætinum í sjóðandi vatn
um stund áður en tréð er sett
upp. Ef raki er að auki látinn
halda sér við sárið verður barr-
heldnin mun meiri. „Það voru
margir sem reyndu þetta í fyrra
og voru mjög ánægðir," sagði
hann.
Verðbólgan hefur ekki náð til
jólatrjáa en verðhækkun milli ára
nemur í mesta lagi um 10%.
Meðal rauðgrenitré kostar í ár á
bilinu 1000-1800 krónur en það
er mjög svipað verð og í fyrra.
„Þetta er nú munaður sem fólk
veitir sér yfirleitt fyrir jólin svo
salan hefur verið heldur vax-
andi.“
Starfsfólk hjá Skógræktarfélagi
Eyfirðinga býr sig undir að selja