Dagur - 11.09.1991, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 11. september 1991
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SfMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SKÚLI BJÖRN GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RfKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Breyttar aðstædur
í landbúnaði
Með nýjum búvörusamningi verða ýmsar breytingar á
aðstæðum í landbúnaði. Afdrifaríkast mun verða að stuðn-
ingur ríkissjóðs við útflutning landbúnaðarafurða fellur nið-
ur og einnig mun verðábyrgð hins opinbera á fyrirfram
ákveðnu magni mjólkur- og sláturafurða heyra hinu liðna
til. Þessar breytingar eru svo viðamiklar að þær krefjast
nýrrar hugsunar hjá framleiðendum og gera mikið meiri
kröfur til bænda sjálfra en þeir hafa búið við á undanförnum
árum. Bændur standa nú augliti til auglitis við markaðinn
og verða að fara að yrkja hann í orðsins fyllstu merkingu.
ísland er aðili að GATT-tollabandalaginu. í yfirgripsmikl-
um viðræðum um viðskiptafrelsi, sem staðið hafa yfir með
nokkrum hléum að undanförnu, hafa málefni landbúnaðar
verið til umfjöllunar. í október á síðasta ári lagði þáverandi
ríkisstjórn íslands fram tilboð í þessum viðræðum sem felur
í sér 25% samdrátt á markaðstruflandi stuðningi innan-
lands fram til ársins 1996 og einnig 65% lækkun þeirra
fjármuna sem varið er til útflutningsbóta með það loka-
markmið að þær falli endanlega niður. Þótt GATT-viðræð-
urnar liggi nú niðri eftir að mistókst að ná samkomulagi,
sem meðal annars tók til stuðnings við landbúnað í Evrópu,
er ljóst að þær verða hafnar að nýju og búast má við endan-
legu samkomulagi þótt erfitt sé að tímasetja það á þessari
stundu.
ísland tekur nú þátt í viðræðum ásamt öðrum EFTA-ríkj-
um um myndun Evrópsks efnahagsvæðis með Evrópu-
bandalaginu. Þar hafa málefni bænda einnig verið til
umfjöllunar og íslendingar standa nú frammi fyrir ákveðn-
um kröfum Evrópubandalagsins um innflutning á landbún-
aðarafurðum. Nú þegar eru unnar mjólkurvörur komnar á
vörulista þar að lútandi með svonefndri bókun II, sem virð-
ist hafa orðið án vitundar landbúnaðarráðuneytisins og
samtaka bænda. í samningum um EES felast einnig heim-
ildir til fjárfestinga á milli landa. Ef staðið verður að samn-
ingsgerð um það atriði á sama hátt og var gert með bókun
II gætu útlendingar ef til vill farið að kaupa landsvæði á ís-
landi einhvern daginn án þess að landsmenn fái á nokkurn
hátt rönd við reist.
íslenskur landbúnaður býr við aðrar og erfiðari aðstæður
þegar litið er til skattamála en tíðkast í nágrannalöndum
okkar. Nú síðast hefur bændum verið gert að greiða
atvinnuleysisgjald án þess að nokkur réttur til atvinnu-
leysisbóta komi þar á móti. Einnig beinast augu bænda í
auknum mæli að aðstöðugjaldinu, sem reiknast af veltu
atvinnurekstrar, en tekur ekkert mið af tekjum eða afkomu.
Aðstöðugjaldið er séríslenskur skattur er hentað getur í
mikilh verðbólgu til þess að ná einhverjum gjöldum af
atvinnurekstri en er orðinn tímaskekkja í íslensku rekstrar-
umhverfi. Afnám aðstöðugjaldsins verður þó að haldast í
hendur við heildarendurskoðun tekjustofna sveitarfélaga
en þar situr höfuðborgin fyrir á fleti og fleytir rjómann af öll-
um atvinnurekstri í landinu í gegnum þennan skatt.
Nýjar aðstæður í Ijósi væntanlegs búvörusamnings, áhrif
tilboðs íslands í GATT-viðræðunum, þátttaka íslands í við-
ræðunum um Evrópska efnahagssvæðið og skattamál settu
því verulegan svip á störf nýafstaðins aðalfundar Stéttar-
sambands bænda. Bændur skynja þær breyttu aðstæður er
skapast munu í landbúnaði á næstunni og búa sig undir að
laga sig eftir þeim. Hvernig til tekst er að miklu leyti undir
þeim sjálfum komið en einnig með hvaða hætti ríkisvaldið
ætlar sér að auðvelda þær breytingar er óumflýjanlegar
virðast vera. ÞI
Glötuð tunga - Glötuð þjóð
- EES - EB
Kæru íslendingar.
Nú er vá fyrir dyrum í okkar
þjóðfélagi eins og oft áður.
í dag stöndum við frammi fyrir
því að glata fullveldi okkar ekki í
sjö aldir eins og áður, heldur um
alla framtíð að eilífu. Þar á ég við
tilvonandi samninga um Evrópskt
efnahagssvæði - EES, en með
þeim samningum ef úr verður,
verðum við fjötruð í helgreipar
Efnahagsbandalagsins - EB, sem
þýðir að lög okkar og réttur á
fullveldi okkar glatast. Okkar
fagra tunga, okkar fagra land og
þessi góða þjóð, munu falla í
gleymsku og dá. Því skulum við
standa saman til að bæja þeirri
hættu frá.
Fullveldisafsal
Samningarnir sem framundan
eru fela í sér fullveldisafsal. í
þeim eru ákvæði um að erlendar
þjóðir fái ótakmarkaðan aðgang
að fjármagnsmarkaði og vinnu-
markaði hér á landi okkar.
Úti í Evrópu eru þúsundir auð-
kýfinga sem þegar líta hýru auga
til fjárfestinga hér á landi, það er
fyrst fiskvinnslan því þeir reyna
að komast inn bakdyramegin,
síðan fiskimiðin, fallvötnin, árn-
ar okkar og að lokum, bæir, kot
og höfuðból. Þetta allt munu þeir
klófesta að lokum.
Þeir stóru hafa fjármagnið
Við hljótum að sjá það í hendi
okkar að allt verður keypt upp.
Þeir stóru hafa fjármagnið. Fjár-
málamennirnir munu fara slælega
að í byrjun, t.d. hækka laun hjá
fiskvinnslufólki eða greiða hátt
verð fyrir fiskiðjuver, en því mið-
ur er oft á tíðum alltof margir fal-
ir fyrir peninga.
Fallvötnin munu þeir virkja en
það kostar gífurlega fjármuni, þá
munar heldur ekki um það.
Ég hef heimildir fyrir því að
nokkrir milljónamæringar í
Þýskalandi séu þegar farnir að
ræða um kaup á fossum okkar til
stórvirkjana, bæði til sölu á raf-
magni yfir til meginlands Evrópu
og til stóriðjuframkvæmda hing-
að og þangð um landið, spúandi
eitruðu lofti í allar áttir.
Þessum framkvæmdum á að
hraða, því auðkýfingarnir vilja
koma fjármunum sínum í gagnið
sem fyrst, því skjótari gróði fyrir
þá.
Nógur mannafli tilbúinn
til að koma
Við þessar fyrirhuguðu stóriðju-
framkvæmdir þarf gífurlegan
mannafla. í Evrópu eru nú yfir 20
Matthías Björnsson.
milljónir atvinnlausra manna. í
Frakklandi er allt í háa lofti -
liggur við óeirðum vegna inn-
flutts fólks af ýmsum þjóðernum,
sem þeir vilja losna við, lands-
manna sjálfra vegna. Sömu sögu
er að segja frá Þýskalandi og
fleiri Evrópulöndum.
Af þessu sjáum við að nógur
mannafli af ólíku þjóðerni er til-
búinn að koma hingað þegar til
stórframkvæmda kemur. Við get-
um reiknað með lágmark 100 til
200 þúsund manns á einu bretti
jafnvel upp í 400 til 500 þúsund.
Vilja taka frá okkur frelsið
Við íslendingar erum aðeins 250
þúsund manns með börnum og
unglingum, svipað og smá
úthverfi í meðalstórri borg
erlendis. Það er sorglegt til þess
að vita að sumir ráðherrar okkar
lands vilji steypa okkur í slíka
glötun og að minnsta kosti einn
þingmaður Sjálfstæðisflokksins
þó ekki séu nefndir fleiri. Þessir
menn vilja taka frá okkur frelsið
á sama tíma og þeir eru vinveittir
frelsi Eystrasaltslandanna, sem
og öll okkar þjóð.
Margoft hafa ráðherrar verið
spurðir urn sannleika þessa máls,
en engin afdráttarlaus svör hafa
fengist og því allt á „óhreinu" hjá
þeim. Hvað verður um sjómanna-
stéttina og fiskvinnslufólkið, en
fiskurinn er í dag aðal undirstaða
okkar þjóðfélags? Hvað verður
um bændastétt okkar, sem um
aldir hélt þessu þjóðfélagi uppi
atvinnulega og menningarlega
séð? Nú er ætlunin að þurrka
hana út. Hvað um allt launafólk
þessa lands og almennt allar
aðrar stéttir?
Glötuð tunga - glötuð þjóð
Við skulum gera okkur eitt ljóst;
eftir að allt mannhafið sem mun
sækja hingað eftir atvinnu er
komið, þá mun tunga okkar
glatast. Glötuð tunga er sama
sem glötuð þjóð. - Gleymum ekki
börnum okkar, barnabörnum
okkar og öllum afkomendum
okkar - þegar þau þurfa í náinni
framtíð að biðja útlendinga um
vinnu hér í heimalandi sínu. Það
skulum við hafa hugfast.
Þverpólitísk barátta
Baráttan gegn samningum um
Evrópskt efnahagssvæði - EES
og inngöngu í Efnahagsbandalag-
ið - EB - er með öllu þverpóli-
tískt mál, því fólk úr öllum flokk-
um og stéttum mun berjast fyrir
fullveldi okkar. Hefjum því nú
þegar baráttuna gegn þessum
öflum.
Ég sagði hér að framan að ég
hefði heimildir fyrir því að þýskir
milljónamæringar hefðu nú þegar
áhuga á að kaupa fallvötn okkar.
Ástæða mín fyrir þeirri fullyrð-
ingu er þessi: Hingað í sumar
kom til mín hámenntaður þýskur
maður í góðri atvinnu. Hann fór
að ræða við mig um EES og EB
og sagði meðal annars:
„Þið íslendingar megið ekki
missa sjálfstæði ykkar og tungu,
heldur ekki okkar vegna, því þá
missum við allt það dásamlega og
hreina loft sem þið eigið, en hjá
okkur er allt í reyk og menguðu
lofti. Ef til vill verður þetta eitt af
síðustu löndum í Evrópu með
jafn hreint loft og ykkar hér á
íslandi er, og hvar eigum við þá
að anda að okkur hreinu lofti í
framtíðinni ef stórar mengunar-
verksmiðjur verða dreifðar um
land ykkar? Fyrir utan alla þá
náttúrufegurð sem land ykkar
hefur. Þetta land megið þið ekki
láta eyðileggja, fyrir alla muni.“:
Ef allir Þjóðverjar hugsuðu
eins þá væri vel farið.
Yerjum fullveldi okkar
Við skulum hafa eftirfarandi
hugfast: Það er auðvelt að hagn-
ast í bili með því að fórna auð-
lindum okkar, en slíkt er skamm-
góður vermir og uppi munum við
standa gjörsamlega allslaus og
fullveldið glatað. Við viljum hafa
viðskipti við allar þjóðir Evrópu
og raunar allar þjóðir heims, en
utan við öll bandalög þeirra
þjóða, sem vilja hneppa okkur í
fjötra.
Stöndum saman um land allt,
verjum fullveldi okkar og vinnum
ötullega gegn landssölumönnum.
Matthías Björnsson.
Höfundur er fyrrverandi loftskeytamað-
ur og skólastjóri og býr í Varmahlíð í
Skagafirði.
Vélaverkstæðið í Árteigi í Ljósavatnshreppi:
Smíða vatnstúrbínur
fyrir Grænlendinga
Eiður Jónsson fyrir utan verkstæðið
í Arteigi.
Að Arteigi í Ljósavatnshreppi
er rekið vélaverkstæði sem á
sér sennilega enga hliðstæðu.
Þar hafa verið smíðaðar þrjár
vatnstúrbínur fyrir Grænlend-
inga sem kosta um tvær millj-
ónir króna auk þess sem fyrir-
hugað er að smíða a.m.k. sjö
til viðbótar sem einnig fara til
Grænlands.
Grænlendingar hafa látið
hanna fyrir sig sjö stöðvar en
ekki hefur tekist að fá fjármagn í
þessar framkvæmdir til þess að
hægt sé að semja við vélaverk-
stæðið í Árteigi um framkvæmd-
irnar en vonir standa til að þau
mál verði farsællega til lykta
leidd innan tíðar. Næg verkefni
eru í Árteigi þrátt fyrir að uppi-
hald sé á smíði vatnstúrbína fyrir
Grænlendinga og m.a. er stöðug
og vaxandi vinna við smærri
einkarafstöðvar víða um land, en
þeim hefur verið að fjölga á
undanförnum misserum vegna
hækkandi raforkuverðs í landinu.
Að sögn Eiðs Jónssonar starfa
tveir við verkstæðið allt árið en á
mestu álagstímum eru þeir þrír
GG