Dagur - 20.04.1993, Qupperneq 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 20. apríl 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGIV. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavíkvs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON,
ÓLI G. JÓHANNSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauöárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Vaxtalækkun og stöðugleiki eru
grundvöllur nýrra kjarasamninga
Svo virðist sem verulegur ágreiningur sé á milli aðila inn-
an ríkisstjórnarinnar um hvað hið opinbera eigi að bjóða
til lausnar kjaravandanum. Talið er að sumir ráðherr-
anna, með fjármálaráðherrann í broddi fylkingar, vilji þar
sem minnst nærri koma. Forsætisráðherra virðist á hinn
bóginn vera kominn á þá skoðun að nokkru megi fórna til
að skapa frið á vinnumarkaðinum, jafnvel þótt það kosti
lántökur í útlöndum og má þar greina nokkra stefnu-
breytingu af hans hálfu.
Ef svo fer fram sem horfir í þjóðarbúskap íslendinga
verður að gera ráð fyrir auknum halla ríkissjóðs á yfir-
standandi ári frá því sem gengið var út frá við gerð fjár-
laga. Miðað við þann samdrátt, sem spáð er að verði í
þjóðartekjum, má gera ráð fyrir að hann verði allt að 10
milljörðum króna á þessu ári þótt sérstakar aðgerðir
vegna kjarasamninganna komi ekki til. Rök má færa fyrir
því að lítil skynsemi felist í að vísa afleiðingum kjara-
samninga yfir á ríkissjóð og erlenda skuldabyrði sem ærin
er. En rök eru einnig fyrir því að kaupmáttur fólks hafi
dregist verulega saman á liðnum árum og verkalýðsfor-
ingjar eigi erfitt með að bera fram samninga til sam-
þykktar í verkalýðsfélögum sem innihalda enga kjarabót.
í því felst hinn eiginlegi vandi sem atvinnurekendur,
launþegar og síðast en ekki síst ríkisvaldið standa
frammi fyrir.
Afkoma atvinnuveganna og þar af leiðandi hins opin-
bera er nú með þeim hætti að ekki er unnt að vinna upp
þá kjaraskerðingu sem átt hefur sér stað. Að minnsta
kosti ekki í einu vetfangi. Að sjálfsögðu er erfiðleikum
bundið að sætta sig við þá staðreynd svo bitur sem hún
er. Þó hefur þjóðin gert það að nokkru leyti og verkalýðs-
hreyfingin sýnt að hún hefur fullan skilning á því ástandi
sem ríkir. Vandi atvinnuveganna er í raun vandi þjóðar-
innar allrar og kemur niður á þeim sem síst skildi - ekkert
síður en öðrum. Við slíkar aðstæður vakna spurningar um
hvar hefjast verði handa til þess að snúa vörn í sókn. í
fyrsta lagi verður að gera samninga er taka mið af ríkj-
andi aðstæðum og geta þannig lagt grunninn að endur-
reisnarstarfi. í öðru lagi verður að skapa atvinnuvegun-
um þau skilyrði að þeir geti eflst og orðið betur aflögufær-
ir. Af þessum aðstæðum hefur verkalýðshreyfingin tekið
mið þegar hún byggir kröfur sínar að hluta á lækkun
vaxta. Ein af ástæðum þess að slitnað hefur upp úr kjara-
viðræðum er sú að yfirlýsing ríkistjórnarinnar um lækkun
vaxta þótti of loðin og lítt trúverðug.
Ef íslendingar ætla að vinna sig út úr þeim erfiðleikum,
sem þeir eiga nú í verða þeir að hafa tvennt í huga.
Stöðugleiki á vinnumarkaði og lækkun vaxta eru forsend-
ur þess að einhver árangur náist. Þessa tvo þætti má
sameina að nokkru við gerð kjarasamninga þar sem
vaxtalækkun kemur flestum launþegum til góða ekkert
síður en atvinnulífinu. Ljóst er að einhverju verður að
fórna enn um stund til að tryggja markmið um stöðug-
leika þótt það sé í sjálfu sér slæmur kostur. Ríkisstjórnin
virðist ósammála um hversu langt eigi að ganga. En hún
má heldur ekki hanga svo föst í hávaxtastefnunni að hún
fórni öllum möguleikum til eflingar atvinnu- og mannlífs
í landinu á altari nokkurra fjármagnseigenda. ÞI
Lesendahornið
Reiðnr vegfarandi:
Ögnin við vegfarendur að nota
gangstéttar sem bflastæði
Það er algengt víða í og við
miðbæ Akureyrar að sjá bifreið-
um lagt að hálfu eða öllu leyti
upp á gangstéttum en þess eru
einnig dæmi í íbúðarhverfum og
það án þess að nein sjáanleg
ástæða virðist þar liggja að baki
því kannski eru bílastæði við
götuna að mestu leyti auð.
Lögreglan reynir að sinna
þessu eftir megni og það ber við
að hún fær ábendingar sem þá er
sinnt og viðkomandi beðinn að
færa bifreiðina en einnig eru
lagðar fram kærur á bifreiðaeig-
endur þó það sé sjaldgæfara. Les-
andi Dags sem vill kalla sig reið-
an vegfaranda segir þetta ástand
með öllu óverjandi og taka
harðar á brotum af þessu tagi því
þar er um vísvitandi móðgun að
ræða við samborgarana og ögrun
við aðra vegfarendur. Sektir við
því að leggja upp á gangstéttar
eru hlægilega lágar að mati reiðs
vegfaranda, geta hæst orðið 4
þúsund krónur. Bifreiðarnar sem
meðfylgjandi mynd er af stóðu
nýlega við Dalsgerði og engum
öðrum bifreiðum lagt við götuna.
Skyldi ökumaður vera venju
fremur sporlatur maður?
Sumardekk - nagladekk?
- reglugerðarákvæði en ekki lög
Vegna skrifa í Degi þann 15.
apríl sl. vil ég benda fólki á að
það er ósatt sem stendur í blað-
inu að samkvæmt lögum beri að
skipta yfir á sumarhjólbarða.
Við búum jú í eyðublaða- og
reglugerðasjúku þjóðfélagi.
Verst er þó þegar menn rugla
saman lögum og reglugerðum. í
umferðarlögum eru engin dag-
setningarákvæði um notkun
naglahjólbarða. í reglugerð frá
1989, sem nú er í gildi og fjallar
um gerð og búnað ökutækja, má
hins vegar finna eftirfarandi um
þetta mál:
„1) Pegar snjór eða ísing er á
vegi, skal hafa snjókeðjur á hjól-
börðum eða eftir akstursaðstæð-
um annan búnað, t.d. gróf-
mynstraða hjólbarða (vetrar-
mynstur), með eða án nagla, sem
veitt getur viðnám.
2) Keðjur og neglda hjólbarða
má ekki nota á tímabilinu frá og
með 15. apríl til ogmeð 31. októ-
ber nema þess sé þörf vegna sér-
stakra akstursaðstæðna.“ (Let-
urbreyting mín).
Ég ítreka að þetta eru reglu-
gerðarákvæði en ekki lög.
Þá komum við inn á að gagn-
rýna blaðamennsku sem ruglar
saman lögum og reglugerðum.
Vitanlega er það slæm blaða-
mennska. Og mér finnst líka ljótt
að nota lögregluhótanir gagnvart
fólki og setja jafnvel umferðar-
öryggi í hættu gagnvart vegfar-
endum, þegar megininntak um-
ferðarlaganna er að sýna tillits-
semi og valda ekki hættu, tjónum
eða óþægindum.
Ég skora á fólk að taka sjálf-
stæðar ákvarðanir með umferð-
aröryggið í fyrirrúmi en fara síð-
ur eftir auglýsingaskrumi fjöl-
miðla.
Matthías Gestsson, ökukennari.
Athugasemd blaðamanns
Ja, hérna. Ekki datt blaðamanni
í hug að frétt sem hann skrifaði í
Dag 15. apríl sl. um sumardekk
og slæmt ástand gatna á Akureyri
yrði tilefni greinaskrifa. Matthías
Gestsson, ökukennari, hringdi í
undirritaðan að morgni sl. föstu-
dags og hafði hátt, svo ekki sé
meira sagt, og taldi mig bera
„mikla ábyrgð“ með slíkum frétta-
flutningi. Eg skildi málflutning
hans ekki þá, en eftir lestur
athugasemdar hans held ég að ég
hafi náð þræðinum. Ég fæ ekki
betur séð en að aðalmálið í orð-
um ökukennarans sé að blaða-
maður hafi gerst sekur um þann
glæp að nota orðið „lög“ en ekki
„reglugerð". Sem sagt að hvergi
standi í umferðarlögum að beri
að setja sumardekkin undir bif-
reiðar 15. apríl ár hvert, heldur
að þetta komi fram í reglugerð.
Ég skal fúslega játa að í fréttinni
varð mér á að segja að „lögum
samkvæmt“ bæri að skipta yfir á
sumarhjólbarðana eigi síðar en
15. apríl, en ekki að „samkvæmt
reglugerð“ bæri að skipta yfir á
sumarhjólbarðana 15. apríl ár
hvert. Én það breytir því ekki að
ökumönnum ber að hlýta eftir-
farándi ákvæði Reglugerðar um
gerð og búnað ökutækja frá því
desember 1991, nr. 16 1.3.3.7,
eins og ökukennarinn vitnar
reyndar til í athugasemd sinni:
„Keðjur og neglda hjólbarða má
ekki nota á tímabilinu frá og með
15. apríl til og með 31. október
nema þess sé þörf vegna sér-
stakra akstursaðstæðna.“
Þetta ákvæði segir auðvitað allt
sem segja þarf. Snjóhjólbarðar
eiga ekki að vera lengur undir
bifreiðum en til 15. apríl, nema
akstursaðstæður bjóði ekki upp á
sumarhjólbarða. Matthías veit
jafnvel og blaðamaður, ef hann á
annað borð vill viðurkenna það,
að lögreglan gerir ekki athuga-
semdir við að ökumenn hér á
norðurhjara fresti því framundir
mánaðamótin apríl-maí að taka
snjóhjólbarðana undan bifreið-
um sínum, séu aðstæður til
aksturs síðari hluta aprílmánðar
þannig að ekki sé forsvaranlegt
að taka naglana eða keðjurnar
undan.
Verði norðanáttir með tilheyr-
andi snjókomu ríkjandi næstu
daga hef ég enga trú á að lög-
reglumenn á Akureyri geri
athugasemdir við að ég eða öku-
kennarinn Matthías keyrum um á
nagladekkjunum. Hitt er svo
annað mál og það er staðreynd,
að margar götur á Akureyri eru
illar farnar eftir veturinn og því
skil ég vel að Guðmundur Guð-
laugsson, verkfræðingur hjá
Akureyrarbæ, hafi séð ástæðu til
þess í fréttinni, sem svo mjög fór
fyrir brjóstið á ökukennaranum,
að hvetja ökumenn til að skipta
yfir á sumarhjólbarðana.
Ökukennaranum til fróðleiks
og skemmtunar þykir mér rétt að
fram komi að nafnorðið „reglu-
gerð“ skilgreinir Orðabók Menn-
ingarsjóðs svo: „Samþykkt sem
gerð hefur verið af hálfu stjórn-
valda um þær reglur er fylgt skuli
um framkvæmd e-s lagaákvæðis
eða starfs."
Með von um að Matthías
Gestsson og aðrar ökumenn gæti
alltaf fyllstu varúðar í umferð-
inni, ekki síst á vorin.
Óskar Þór Halldórsson.
Möttull týndur
Er Friðrika Haraldsdóttir á Dal-
vík lést í októbermánuði á síð-
asta ári var farið að huga að
upphlut sem hafði verið í hennar
fórum. í ljós kom að möttulinn
vantaði og er talið að hún hafi
lánað hann. Möttullinn hefur
ekki komið í leitirnar, sem er
mjög bagalegt nú þegar fyrirhug-
að er að nota upphlutinn. Aug-
lýsingar hafa ekki borið árangur
hingað til en þeir sem kynnu að
vita hvar möttullinn er niður-
kominn eru vinsamlegast beðnir
að snúa sér til Ólafs Tryggvason-
ar, Skíðabraut 7 á Dalvík, eða
nánustu ættingja.