Dagur - 03.07.1993, Blaðsíða 4

\ - DAGUR - Laugardagur 3. júlí 1993
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI,
SlMI: 96-24222 • SÍMFAX: 96-27639
ÁSKRIFT KR. 1200 Á MÁNUÐI • LAUSASÖLUVERÐ KR. 110
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
UMSJÓNARMAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON
BLAÐAMENN: GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON,
(Iþróttir), INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
SIGRÍÐUR ÞORGRÍMSDÓTTIR (Sauðárkróki vs. 95-35960, fax 95-36130),
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON.
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
Börnin eru fórnarlömb
neysluþjóðfélagsins
Börn eiga rétt á að alast upp
við bestu skilyrði sem völ er á.
Þau eiga rétt á umönnun,
menntun og vernd af hálfu for-
eldra og samfélagsins. Börnin
eiga ekki að gjalda þess að
foreldrarnir eru önnum kafnir
við vinnu og sveitarfélög og
ríkisstjórn of blönk til að skapa
þeim öruggt umhverfi og
þroskandi uppvaxtarskilyrði.
Peningarnir eru til, það virðist
hins vegar gleymast að hugsa
um þarfir barnanna, sökin
liggur bæði hjá foreldrum og
stjórnvöldum.
í tímaritinu Geðhjálp, 1. tbl.
1993, er grein eftir Láru Páls-
dóttur, félagsráðgjafa. Þar rek-
ur hún þróun samfélagsins og
hvernig börnin hafa orðið út-
undan í dansinum kringum
gullkálfinn. Lára segir m.a.: „Á
örfáum áratugum hefur samfé-
lagið gjörbreyst. í lok síðari
heimsstyrjaldar var það fátítt
að konur ynnu utan heimilis. í
dag eru 85% kvenna útivinn-
andi. Ekkert bendir til þess að
þróunin eigi eftir að snúa við.
Konur eru almennt ekki fúsar
til að sinna einvörðungu heim-
ilisstörfum heldur vilja vera
virkir þátttakendur innan
heimilis og utan. Það verður
því miður að segjast að ein-
hversstaðar í þessu ferli
gleymdust börnin. Þróun fjöl-
skyldunnar og þróun úrræða
fyrir börnin hafa ekki haldist í
hendur. “
Það er rétt að börnin hafa
gleymst í þessu ferli en þróun
fjölskyldunnar er hluti af þjóð-
félagsþróun síðustu áratuga
sem hefur verið keimlík um all-
an hinn vestræna heim. Oft er
það svo að foreldrar vildu
gjarnan vera meira heima,
jafnt mæður sem feður, en sjá
sér það ekki fært. Laun megin-
þorra fólks eru lág, verðlag á
nauðsynjum hátt og húsnæð-
iskostnaður mikill. Almennt
launafólk þarf að eyða miklum
tíma til að geta sinnt hinum
líkamlegu grundvallarþörfum
fjölskyldunnar sem felast í
fæði, klæði og húsnæði. Á hinn
bóginn geta þessar þarfir auð-
veldlega breyst í gerviþarfir
þegar peningarnir fara að slá
ryki í augu fólks. í stað þess að
minnka við sig vinnu og eyða
meiri tíma með börnunum þá
fer orkan nú í það að safna fyrir
jeppum, dýrum húsbúnaði og
alls kyns glingri og fánýtum
skemmtunum. Skriðan fer af
stað, skuldirnar hellast yfir
heimilið og foreldrarnir remb-
ast við að vinna meira til að
fjármagna neysluna. En börnin
eru fórnarlömb neyslukapp-
hlaupsins og ást þeirra og
traust er ekki hægt að kaupa
með peningum.
Tíminn er dýrmætur. Sóum
honum ekki. Það er margt sem
glepur og fólk gerir miklar kröf-
ur um veraldleg gæði. Gleym-
um ekki hinum andlegu og fé-
lagslegu gæðum. Gleymum
ekki að rækta sambandið inn-
an fjölskyldunnar. Ef takast á
að breyta samfélaginu börnum
í hag þurfa foreldrarnir að líta í
eigin barm. Með sameiginlegu
átaki á að vera hægt að hafa
hönd í bagga með uppbygg-
ingu þjóðfélagsins. Fjölskyld-
an á ekki bara að vera horn-
steinn á tyllidögum, heldur alla
daga, og foreldrar þurfa að
vera á verði og veita stjórn-
völdum aðhald. Þeir geta sett
fram kröfur, kröfur um að
sukk, spilling, bruðl, sóun og
siðleysi verði upprætt hjá
valdhöfum jafnt í opinbera
geiranum sem hjá einkafyrir-
tækjum og fjármunir skattborg-
aranna notaðir í þágu
barnanna. Eða kannast ekki
allir við þau svör að það sé of
dýrt að útbúa hraðahindrun 1
götu þar sem umferð er mikil
og mörg börn að leik og ekki
sé hægt að lagfæra leiksvæði
sem reynst hefur hættulegt?
Samsvarandi upphæð er síðan
eytt í risnu á örskömmum
tíma. Þessu gildismati verður
að breyta. SS
líkamar sem komu þessu af stað.
Hún mundi svo vel eftir að hafa
sungið í baðinu og hugsað um hann.
Henni leið svo vel þá ög hún vildi að
sér liði alltaf svoná vel. Hún stóð upp
úr rúminu, velti fyrir sér hvort hann
rnundi hringja í kvöld. Oh, hún mátti
ekki hugsa svona. Hún varð að fara
að jarðtengja sig. Hvert fór þetta nátt-
úrulögmál annars? Allir hrífast af
einhverjum ákveðnum persónum og
tengjast við þær sterkum böndum.
Það voru æskufélagamir, þegar hún
var unglingur þá voru það vinir henn-
ar. Hún vissi það þegar hún sá hann,
að hann mundi ekki sktlja að hún var
að leita aö sjálfri sér, hún var að leita
aö maka. Hún sá sig oft í honum, en
það var þegar allir múrarnir voru
flognir og hún í fanginu á honum. Það
var bara stundum og það gafst henni
alls ekki vel aö hitta á þetta stundum.
Hún vissi það á undan honum að
hann var hræddur við að vera breysk-
ur, hann var hræddur við að hafa til-
finningar.
Að jarðtengja sig, það ætlaði hún
að gera. Hún stóð óvart fyrir framan
hann einn dag, þá tók hún blítt í
liendurnar á honum og sagði ofurlágt:
„Viltu hjálpa mér að finna baunirnar,
ég veit ekki hvort þær þroskast, en við
þurfum fyrst að setja þær niður.“
Hvað finnst ykkur?
Takk fyrir.
Komið þið heilir og sælir, lesendur
góðir.
Ég var á gangi milt föstudagskvöld
fyrir skömmu og lagðþ leiö mína í
gegnurn miðbæinn. Ég gekk þar
framhjá ungum og myndarlegum
blómarósum. Þær voru í heitum um-
ræóum, töluðu frekar hátt. Um leió og
ég fór framhjá sagði önnur þeirra
setningu sem fékk mig til að brosa og
skemmtilegar endurminningar flugu í
gegnum höfuóið á mér. Hún sagði
með mikilli alvöru: „Þú veist vel aö
ég elska hann og allt það, en samt skil
ég hann ekki.“
Ég kastaðist í huganum svolítið
iangt aftur og það rifjaóist upp fyrir
mér sú fallegasta ástarsaga sem ég
hef nokkum tíma heyrt. Hún er
óvenjulega einlæg, sérstök, falleg og
full af hreinskilni. Svona sögur verða
raunverulegar um hverja þá helgi
þegar íslendingar, ungir sem aldnir,
flykkjast á skemmtistaði landsins og
hefja hina erfiðu makaleit. Hún fjallar
ekki um veiðina sjálfa, það eru eftir-
köstin sem enginn vill tala um. Sagan
er sönn. Hún er um prinsessu og er
birt okkur öllum til umhugsunar.
Þaö var þessi frídagur og hún var
að berjast við aó hugsa ekkert. Það var
ákveðið að einn dag mætti hún ekkert
hugsa, til þess að ná jafnvægi hugans,
var sagt vió hana. Hún barðist og
barðist en hugsanimar leituðu alltaf
strjúka henni hægt, blítt, erta hana.
Hún sér augun hans, þau hlæja, hún
brosir og skelfur, vefur höndum sínum
um hann, þrýstir honum að sér.
Á eftir lá hún með höfuðið á brjósti
hans og fann hjartsláttinn. Hún vissi
aö á morgun þá yrði allt eins, hann
yrði áfram ókunni maðurinn sem hún
mætir á götunni. Hún þekkir ekki
þann mann. Hún vildi bara þekkja
manninn sem kveikti allar þessar
skemmtilegu og góðu tilfinningar á
nætumar, daginn. Það voru víst þeirra
aftur og aftur á hana, urðu bara sterk-
ari. Agi hugans og skynsemi, þaó
blívur, gerir lífíð eðlilegt, hana eðli-
lega. Hún og það sem hún hugsaði um
voru tilfinningar, tilfinningamar voru
hún.
Hún gafst upp, klæddi sig úr, lagð-
ist upp í rúm. Hún hnipraði sig saman
og leyfði því öllu að koma. Hún fann
fyrir gleði og framkallaði sterkar
myndir í huganum, fann lyktina af
honum á líkama sínum, hendur hans
fálmandi, þar til þær finna hana,
Kvennaráð
Sóley Rannveig Hallgrímsdóttir
Prinsessan sem
/ i a t