Dagur - 31.03.1994, Blaðsíða 14

14 - DAGUR - Fimmtudagur 31. mars 1994
F RAMHALDSSACA
BJÖRN DÚASON TÓK SAMAN
Saga Natans og Skáld-Rósu
26. kafli:
Upp taldar ýmsar
lækningar Natans
Þaó er hvort tveggja, aó flestar
lækningar Natans eru gleymdar,
og hinar, er í minni manna eru,
verða fæstar taldar eftir tímaröð,
og svo hefir því eigi verið viókom-
ið í sögunni hér, til aó skýra náió
frá þeim. En nú þykir ekki eiga vió
aó fresta því lengur. Skulu þær nú
skráóar hér í einu lagi, sem í
minnum eru, og fylgt tímaröó að
því næst veróur komist og heim-
ildir leyfa.
Á Litladal í Svínadal bjó Ingi-
björg, ekkja séra Jóns á Auókúlu,
er drukknaói í Svínavatni. Helga
hét dóttir þeirra, er var með móð-
ur sinni, vel gefin og skáldmælt.
Hún fékk þá veiki aó allur líkam-
inn varð máttlaus hægra megin.
Var henni leitað lækninga, bæði til
landlæknis og til séra Jóns í
Stærra-Árskoti og kom fyrir ekki.
Natan var þá á Lækjarmóti. Var
hann loks beóinn um að gera til-
raun, og fór hann þangað. Hann
læknaói haria; fékk hún góóa
heilsu og varö háöldruó. í Stóra-
dal bjó þá Þorleifur hreppstjóri
Þorkelsson, Ingibjörg hét kona
hans, þau voru höfóingshjón mikil.
Um þessar mundir var Ingibjörg
þjáð af kölduflogum og öngvitum
og mikilli hræðslu. Var nú Natan
sóttur aó Litladal. Hann gaf henni
2 dropa tvisvar, og saug nokkrum
sinnum brjóstglas á brjósti henni,
batnaði henni að fullu. Vinnukona
var þar umkomulítil, er Halldóra
hét, Erlendsdóttir. Hún var heilsu-
veik og lá í rekkju meö höfuó-
svima og hiksta svo miklum, aó
hún kom ekki upp orði. Þá mælti
Natan: „Ætli Guó borgi ekki fyrir
aumingjann, ef ég káka viö
hana?“ Gaf hann henni síóan fá-
eina dropa úr glasi; sofnaði hún
þá og svaf hálftannað dægur,
svitnaói hún mjög. Þá er hún
vaknaði, gaf hann henni aftur 2
dropa. Tók hún aó hressast. Varó
hún alheil og lifói lengi. Enga
borgun tók Natan fyrir þetta, en
Þorleifur sæmdi hann stórgjöfum
aó skilnaði. Er allt þetta tekiö eftir
Ingibjörgu, konu Þorleifs, er varð
gömul-
Björn Ólsen, umboðsmaóur á
Þingeyrum, átti þá konu er Guó-
rún hét, Runólfsdóttir. Hún var hin
mesta merkiskona að viturleik og
góógirni. Hún hafói lengi verið
heilsuveik og var leitaó til allra
lækna er best var treyst og til var
náð, en það var árangurslaust.
Eitt sinn kom Natan að Þingeyrum
og gisti þar. Tók Ólsen þá til orða.
„Þú læknar alla, Natan, nema
konuna mína,“ Natan kvaó hann
aldrei hafa beóið sig þess. Sagói
Ólsen þaó satt vera. Guórún kom
þá til þeirra. Horfói Natan á hana
og mælti: „Það mun varla þurfa
svo mikils við, sem búið er til að
kosta, til ógagns eins“. Réð hann
henni aó drekka af fjallagrösum
og blóóbergi, og boróa eigi mjólk-
urmat. Meóalaglas hét hann aó
senda henni: úr því skyldi hún
taka 4 dropa á hverju kvöldi undir
svefn. Hún fór aó ráóum hans, og
varð alheil að þrem vikum liónum.
Launuðu þau honum vel og kvaó
hún þó of lítið. Natan kvaó þaó
æriö, og þó mundi hún enn sýna
sér veglyndi: Hún mundi láta sig
njóta sannmælis eftir dauðann,
þaö mundu eigi of margir gjöra,
hún mundi lifa hann, og henni
mundi aó maklegleikum veróa trú-
að.
Þetta er haft eftir Guórúnu
sjálfri. Var vinátta milli Natans og
Þingeyrarhjóna eftir þetta.
Þess er getið, aó Natan hafi
læknaó konu Blöndals sýslu-
manns, en um sjúkdóm hennar
eða atvik að lækningunni er eigi
getið. -
Þá er þau Natan og Rósa ferð-
uðust til Akureyrar, sem fyrr er
sagt, kom til Natans maóur sá, er
Þorvaldur hét, og bað Natan
hjálpar við vararmeini. Þaó var
krabbi. Natan bar áburó á vörina,
gaf honum inn 4 dropa og fékk
honum meóul. Af þessu batnaði
meinió. Eigi tók Natan borgun fyrir
þetta, því maóurinn var fátækur.
Var það venja hans, aó lækna fá-
tæka borgunarlaust, en setja upp
því hærri borgun sem menn voru
efnaðri. -
Guðrún hét kona Beina-Þor-
valdar. Hún veiktist ákaflega og lá
í rekkju, rænulaus. Natan var þá á
Vatnsenda og var hann sóttur.
Hann gaf henni 4 eða 5 dropa úr
glasi í matspæni af vatni, leið hún
þá í ómeginn. Þá lét hann mjólka
kú á flösku og renndi úr henni um
pípu ofan í Guðrúnu. Fékk hún þá
sem krampadrætti. Þá gaf hann
henni aftur fáa dropa í vatni og
tók þá úr öðru minna glasi. Fór
hún þá aö lifna við, og var alheil
eftir fáa daga.
Dóttir Þorvaldar, er Guórún
hét, 14 ára eóa 15, var svo illa
haldin af kaunum á fótunum, að
hún gat lítt á ferli verió. Natan lét
hana fá áburó, og af honum batn-
aði henni á stuttum tíma. -
Þorleifur hét bóndi á Vatns-
horni. Ingunn hét kona hans. Hún
hafói ber í vör. Var Natan beðinn
að lækna hana í þetta sama sinn,
er hann fór til baka. Hann kvað
það kosta 4 spesíur. Bónda þótti
það of dýrt og gekk eigi aó. Natan
sagði, aó meira mundi það kosta
áóur lyki. Úr berinu varó krabba-
mein, og dó konan úr því fjórum
árum síóar. Þetta er allt tekió eftir
Guðrúnu Þorvaldsdóttur, hún var
enn á lífi 1897.
UM VÍÐAN VÖLL
Úr myndasafni Dags:
Tauviðgerð
Þcssi mynd er tekin af þremur starfsstúlkum Sambandsverksmiöjanna á
Akureyri áriö 1980. Þær heita Heiórún Hallgrímsdóttir, Jóhanna Geirs-
dóttir og Svandís Agnarsdóttir og þær eru hcr að vinna viö tauviðgerö
eða svokallaða pillun. Lögfræðingurinn Hermann Sveinbjörnsson, fyrr-
verandi ritstjóri Dags og núvcrandi fréttamaður hjá Ríkisútvarpinu, tók
myndina.
Rosmhvalanes: Skagi í Gull-
bringusýslu, gengur norður úr
Reykjanesskaga og afniarkast aó
sunnan af Fitjum og Osabotnum;
flatlent og bungumyndað. A há-
bungunni er Keflavíkurflugvöllur.
Helstu þéttbýlisstaðir á Rosm-
hvalanesi eru Sandgerói, Garður,
Keflavík, Ytri-Njarðvík og Kefla-
víkurflugvöllur.
(Islenska alfræöioröabókin, Om og Orlygur
1990)
DACSKRÁ FJÖLMIÐLA
SJÓNVARPtÐ
FIMMTUDAGUR
31. MARS
SKÍRDAGUR
13.10 Queen 1
Þáttur um rokkhljómsveitina
Queen úr þáttaröðinni Smellum
frá 1986. Stjórn upptöku: Friðrik
Þór Friðriksson.
13.40 fslenskt þjóðlif í þúsund
ór
Svipmyndir úr safni Daniels
Brúuns. Heimildamynd um ísland
aldamótanna eins og það birtist í
ljósmyndum ferðagarpsins
Daníels Bruuns. Umsjónarmaður
er Baldur Hermannsson, þulur
Rúrik Haraldsson og dagskrár-
gerð annaðist Rúnar Gunnars-
son. Áður á dagskrá 13. nóvem-
ber 1988.
14.20 Frá kúgun til frelsis
Um jólin 1956 kom hingað til
lands hópur ungverskra flótta-
manna. Þetta fólk hafði flúið
heimaland sitt þegar rússneski
herinn barði niður uppreisn þjóð-
arinnar gegn kommúnisma og
komst yfir landamærin til Austur-
ríkis. Þar dvaldist það í flótta-
mannabúðum ásamt tugum þús-
unda samlanda sinna uns Rauði
kross íslands hjálpaði því til að
byrja nýtt líf á íslandi. í þessum
þætti eru atburðirnir í Ungverja-
landi rifjaðir upp, sagt frá komu
fólksins til íslands og hvernig því
hefur gengið að skjóta rótum hér.
Umsjónarmaður er Magnús
Bjarnfreðsson og Saga film fram-
leiðir þáttinn. Áður á dagskrá á
sunnudag.
15.00 Jón Oddur og Jón Bjarni
íslensk fjölskyldumynd frá 1981
gerð eftir sögum Guðrúnar
Helgadóttur. Áður á dagskrá 8.
september 1991.
16.40 Keppni norrænna
hljómsveitarstjóra
17.50 Táknmólsfréttir
18.00 Tómas og Tim
(Thomas og Tim) Sænsk teikni-
mynd um vinina Tómas og Tim
sem lenda í ótrúlegustu ævintýr-
um. Þýðandi: Nanna Gunnars-
dóttir. Leikraddir: Felix Bergsson
og Jóhanna Jónas. (Nordvision)
18.10 Matarhlé Hlldibrands
(Hagelbácks matrast) Sýndir
verða tveir þættir úr syrpu um
skrýtinn karl sem leikur sér með
súrmjólk. Þýðandi: Edda Krist-
jánsdóttir. Lesari: Jón Tryggva-
son. (Nordvision - Sænska sjón-
varpið)
18.25 Flauel
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Viðburðaríkið
Kristín Atladóttir segir frá helstu
listviðburðum sem eru á döfinni.
19.10 Einmanalegt líf
(Efter ensomheden) Heimildar-
mynd um fjölskyldulíf og búskap
á Suður-Grænlandi. Þýðandi: Ólöf
Pétursdóttir.
20.00 Fréttir
20.30 Veður
20.35 Biafra-málið
Samskipti íslands, Nígeríu og Bí-
afra á árunum 1967-70. Heimild-
armynd um tilraunir íslenskra
stjórnvalda og hagsmunaaðila til
að koma íslenskri skreið í verð og
um áhættuflug íslenskra flug-
manna með mat og hjálpargögn
til Bíafra frá eyjunni Sao Tome.
18. apríl nk. eru 25 ár síðan sér-
stakt flugfélag í eigu Loftleiða og
þjóðkirkna Norðurlanda, Flug-
hjálp hf., var stofnað til að koma
nauðsynjum til bágstaddra í Bí-
afra. Höfundur handrits er Jón
Kristin Snæhólm, þulur er Ingi-
björg Gréta Gísladóttir og mynd-
gerð önnuðust þeir Sigurður
Kjartansson og Stefán Ámi Þor-
geirsson í Kjól og Anderson. At-
riði í myndinni eru ekki við hæfi
barna.
21.15 Abraham
Fyrsta verkið í flokki 15-20 sjón-
varpsmynda sem gerðar eru eftir
efni gamla testamentisins og
verða á dagskrá næstu misseri.
Seinni hluti myndarinnar verður
sýndur föstudaginn langa. Leik-
stjóri er Joseph Sargent og í
helstu hlutverkum eru Richard
Harris, Barbara Hershey, Maxim-
ilian Schell og Vittorio Gassman.
Þýðandi: Veturliði Guðnason.
22.50 Gan Ainm í Reykjavík
Upptaka frá tónleikum írsku þjóð-
lagasveitarinnar Gan Ainm á
Tveimur vinum í Reykjavík í nóv-
ember síðastliðnum. Hljómsveit-
ina skipa fimm ungir menn og
auk frumsamins efnis flytja þeir
þjóðlagatónlist frá írlandi og við-
ar að. Stjórn upptöku: Björn Em-
ilsson.
23.45 Montreux-hátíðin
Upptaka frá Djass- og heimstón-
listarhátíðinni í Montreux. Meðal
þeirra sem koma fram eru Eddie
Murphy, Santana, John McLaug-
hlin og A1 Green.
00.45 Dagskrárlok
SJÓNVARPIÐ
FÖSTUDAGUR
1.APRÍL
FÖSTUDAGURINN LANGI
12.15 Tróílus og Kressída
Leikrit eftir William Shakespeare
í uppfærslu BBC. Leikstjóri: Jon-
athan Miller. Aðalhlutverk:
Anton Lesser, Suzanne Burden,
Kenneth Haig, Benjamin
Whitrow, John Shrapnel og
Charles Gray. Skjátextar: Jón
Benedikt Guðlaugsson.
15.25 Sálin í útlegð er...
Leikin heimildarmynd sem Sjón-
varpið lét gera árið 1974 um séra
Hallgrím Pétursson. Leiðsögu-
maður vísar hópi ferðafólks um
helstu söguslóðir skáldsins, svo
sem Suðurnes og Hvalfjarðar-
strönd, og rekur æviferil þess, en
inn á milli er fléttað leiknum at-
riðum úr lífi Hallgríms. Höfundar
myndarinnar eru Jökull Jakobs-
son og Sigurður Sverrir Pálsson.
Áður á dagskrá 23. október 1988.
17.50 Táknmálsfréttir
18.00 Gulleyjan
18.25 Úr ríki náttúrunnar
Endurkoma dýranna. (Survival -
Another Ark) Bresk myr.d þar
sem segir frá starfsemi Hai Bar-
hreyfingarinnar í ísrael sem hefur
það að markmiði að gera dýralíf í
landinu eins fjölbreytt og það var
til forna. Þýðandi og þulur: Óskar
Ingimarsson.
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Poppheimurínn
Tónlistarþáttur með blönduðu
efni. Umsjón: Dóra Takefusa.
Dagskrárgerð: Sigurbjörn Aðal-
steinsson.
19.30 Vistaskipti
(A Different World) Bandarískur
gamanmyndaflokkur um uppá-
tæki nemendanna í Hillman-skól-
anum. Þýðandi: Ólöf Pétursdóttir.
20.00 Fréttir
20.25 Veður
20.30 Sæmundur Klemensson
íslenski dansflokkurinn flytur
ballett Ingibjargar Björnsdóttur
við tónlist Þursaflokksins. Áður á
dagskrá 19. apríl 1987.
20.55 Abraham
Fyrsta verkið í flokki 15-20 sjón-
varpsmynda sem gerðar eru eftir
efni gamla teslamentisins og
verða á dagskrá næstu misseri.
Leikstjóri er Joseph Sargent og í
helstu hlutverkum eru Richard
Harris, Barbara Hershey, Maxi-
milian Schell og Vittorio Gass-
man.
Þýðandi: Veturliði Guðnason.
22.35 Svo á jörðu sem á himni
íslensk bíómynd frá 1992. Leik-
stjóri: Kristín Jóhannesdóttir. Að-
alhlutverk: Pierre Vaneck, Tinna
Gunnlaugsdóttir, Helgi Skúlason,
Álfrún Örnólfsdóttir, Valdimar
Flygenring, Sigríður Hagalín,
Christian Charmeant og Christ-
opher Pinon.
00.35 Útvarpsfréttir i dagskrár-
lok
SJÓNVARPIÐ
LAUGARDAGUR
2. APRÍL
09.00 Morgunsjónvarp
bamanna
10.50 Hlé
11.00 Patentlausnir
Endursýndur umræðuþáttur frá
þriðjudegi. Umsjón: Sigurður
Pálsson.
12.00 Póstverslun - auglýsingar
12.15 Queen 2
Þáttur um rokkhljómsveitina
Queen úr þáttaröðinni Smellum
frá 1986. Stjóm upptöku: Friðrik
Þór Friðriksson.
12.45 Staður og stund
6 borgir. Sigmar B. Hauksson brá
sér til Búdapest, reyndi að átta
sig á andrúmslofti borgarinnar og
því sem gerir hana ólíka öðrum
borgum. í seinni þáttunum sex
verður farið í heimsókn til
Brussel, Hamborgar, Fort Lau-
derdale, Ajaccio á Korsiku og
Lissabon. Framleiðandi: Miðlun
og menning. Endursýndur þáttur
frá mánudegi.
13.00 í sannleika sagt
Endursýndur þáttur frá miðviku-
degi.
14.05 Bíafra-málið
Samskipti íslands, Nígeríu og Bí-
afra á árunum 1967-70. Heimild-
armynd eftir Jón Kristin Snæ-
hólm.
14.45 Einn-x-tveir
Áður á dagskrá á miðvikudag.
15.00 íþróttaþátturinn
Sýndar verða svipmyndir frá Evr-
ópumeistaramótinu í þolfimi sem
fram fór í Búdapest fyrir
skömmu. Magnús Scheving
tryggði sér Evrópumeistaratitil í
karlaflokki og Carmen Valderas
frá Spáni í kvennaflokki. Umsjón:
Samúel Örn Erlingsson
15.55 Enska knattspyrnan
Bein útsending frá leik efstu lið-
anna í úrvalsdeildinni, Blackburn
Rovers og Manchester United.
Amar Björnsson lýsir leiknum.
17.50 Táknmálsfréttir
18.00 Völundur
(Widget) Bandarískur teikni-
myndaflokkur um hetju sem get-
ur breytt sér í allra kvikinda líki.
Garpurinn leggur sitt af mörkum
til að leysa úr hvers kyns vanda-
málum og reynir að skemmta sér
um leið. Þýðandi: Ingólfur Krist-
jánsson.
18.25 Verulelkinn
Flóra íslands Áður á dagskrá á
þriðjudag.
18.40 Eldhúsið
Endursýndur þáttur frá miðviku-
degi. Dagskrárgerð: Saga film.
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Strandverðir
(Baywatch III) Bandarískur
myndaflokkur um ævintýralegt lif
strandvarða í Kalifomíu. Aðal-
hlutverk: David Hasselhof, Nicole
Eggert og Pamela Anderson.
Þýðandi: Ólafur B. Guðnason.
20.00 Fréttir
20.30 Veður
20.35 Lottó
20.45 Simpson-fjölskyldan
(The Simpsons) Bandarískur
teiknimyndaflokkur um Hómer,
Marge, Bart, Lísu og Möggu
Simpson og ævintýri þeirra. Þýð-
andi: Ólafur B. Guðnason.
21.15 Blátt áfram Björk
Steinunn Sigurðardóttir rithöf-
undur mælti sér mót við Björk
Guðmundsdóttur söngkonu í
Lundúnum dagstund snemma í
mars og spjallaði við hana um
það sem er að gerast í lifi hennar.
Stjórn upptöku: Egill Eðvarðsson.
22.10 Vor- og sumartískan
Brugðið verður upp svipmyndum
frá nýlegri sýningu Módelsam-
takanna en þar gat að líta sumar-
tískuna fyrir konur, herra, börn
ög unglinga. Þá er fjallað um ís-
lenska hönnun og sýnd sumarlín-
an í andlitssnyrtingu. Umsjónar-
maður er Katrín Pálsdóttir og
dagskrárgerð annast Agnar Logi
Axelsson.
22.35 Óbærilegur léttleik! til-
verunnar
(The Unbearable Lightness of
Being) Bandarísk bíómynd frá
1988 byggð á sögu eftir Milan
Kundera um ungan kvensaman
lækni sem dregst inn í ólgu
stjórnmálanna í Tékkóslóvakíu.
Leikstjóri: Philip Kaufman. Aðal-
hlutverk leika Daniel Day Lewis,
Lena Olin, Juliette Binoche og
Erland Josephson. Þýðandi: Jó-
hanna Þráinsdóttir. Kvikmynda-
eftirlit ríkisins telur myndina
ekki hæfa áhorfendum yngri
en 14 ára.
01.20 Útvarpsfréttir í dagskrár-
lok
SJÓNVARPIÐ
SUNNUDAGUR
3. APRÍL
PÁSKADAGUR
09.00 Morgunsjónvarp
barnanna
11.00 Messa
Bein útsending frá páskaguðs-
þjónustu í Bessastaðakirkju. Séra
Bragi Friðriksson prófastur þjón-
ar fyrir altari og séra Bjarni Þór
Bjarnason predikar. Organisti er
Þorvaldur Björnsson og söng-
stjóri John Speight. Á undan
messunni fræðir Birgir Thomsen
áhorfendur um sögu kirkjunnar.
Útsendingu stjórnar Tage Amm-
endrup.
13.00 Ljósbrot
Úrval úr Dagsljóssþáttum vik-
unnar.
14.00 Porgy og Bess
Söngleikur eftir George Gersh-
win og fleiri í uppfærslu Trevors
Nunns. Með helstu hlutverk fara
Willard White, Cynthia Harmon
og Gregg Baker. Fílharmóníu-
hljómsveit Lundúna leikur.
Stjórnandi er Simon Rattle. Þýð-
andi: Þrándur Thoroddsen.
17.05 Sarek - ísalög og urta-
garðar
(Sarek - En resa i Rapadalen)
Mynd um náttúruparadís í Norð-
ur-Svíþjóð. Þýðandi og þulur: Þor-
steinn Helgason. (Nordvision -
Sænska sjónvarpið)
17.50 Táknmálsfréttir
18.00 Stundin okkar
Leikskólabörn af Kópasteini taka
lagið, sýndur verður úlfaldadans,
lesin verður saga frá liðnu sumri,
Píni og Pína bregða á leik, Anna
MjöU syngur með Þvottabandinu
og sex ungir gítarleikarar koma í
heimsókn. Umsjón: Helga Stef-
fensen. Dagskrárgerð: Jón
Tryggvason.
18.30 SPK
18.55 Fréttaskeyti
19.00 Boltabullur
19.25 Töfraskórnir
(Min ván Percys magiska gymna-
stikskor) Sænskur myndaflokkur.
Sagan gerist um miðja öldina og
fjaUar um ævintýri ung drengs
sem dreymir um að eignast töfra-
skó. Þýðandi: Helgi Þorsteinsson.
(Nordvision)
20.00 Fréttir og veður
20.25 Minni Ingólfs
Tilbrigði Jóns Þórarinssonar við
hið góðkunna lag Jónasar Helga-
sonar sem hann samdi við ljóð
Matthíasar Jochumssonar. Sin-
fóníuhljómsveit íslands ásamt
Kór íslensku óperunnar og Karla-
kór Reykjavíkur flytja undir stjórn
Páls P. Pálssonar og Jóns Stef-
ánssonar. Upptaka frá hátíða-
höldum á ArnarhóU í tUefni af 200
ára afmæU Reykjavíkurborgar 18.
ágúst 1986.
20.40 Konan sem vildi breyta
heiminum
HeimUdarmynd um skóla Þóru
Einarsdóttur fyrir holdsveikar
stúlkur í Madras á Indlandi. Um-
sjón: Stefán Jón Hafstem. Kvik-
myndataka: Sveinn M. Sveinsson.
21.25 Draumalandið
(Harts of the West) Bandarískur
framhaldsmyndaflokkur um fjöl-
skyldu sem breytir um lífsstU og
heldur á vit ævintýranna. Aðal-
hlutverk: Beau Bridges, Harley
Jane Kozak og Lloyd Bridges.
Þýðandi: Óskar Ingimarsson.
22.15 Kontrapunktur
Svíþjóð - Danmörk. Tíundi þáttur
af tólf þar sem Norðurlandaþjóð-
irnar eigast við í spurninga-
keppni um sígUda tónUst. Þýð-
andi: Ýrr Bertelsdóttir. (Nordvisi-
on)
23.15 Lítil píslarsaga úr Passíu-
sálmum Hallgríms Péturssonar
Gömul sáUnalög í útsetningu Þor-
kels Sigurbjömssonar sem einnig
er stjórnandi. Áður á dagskrá 26.
mars 1972.
23.35 Útvarpsfr. í dagskrárlok