Dagur - 10.09.1994, Blaðsíða 3

Laugardagur 10. september 1994 - DAGUR - 3
FRÉTTIR
Skurður skrúfublaða kvótahæsta rækjuskips landsins hefur verið rangur frá upphati og hafa starfsmenn Slippstöðv-
arinnar-Odda verið að breyta skurðinum til að auka toggetu skipsins. Mynd: Robyn
Ársskoðun á Blæng NK-117 framkvæmd á Akureyri:
Togkraftur skipsins var skertur
vegna rangs blaðskurðar
Engin loðnuveiði
Engin loðnuveiði hefur verið
undanfarna daga og aðeins sex
bátar á því svæði þar sem loðnu
varð síðast vart, þ.e. við miðlínu
milli íslands og Grænlands
sunnan Scorebysunds. Aðrir
loðnubátar eru í höfn.
Verksmiójur SR-mjöl hf. á
Fyrstu umhverf-
isverðlaun NBO
íbúðafélaginu Hyldespjældet í
Danmörku voru í gær aflient
umhverfísverðlaun NBO af
Magnúsi Jóhannssyni, ráðuneyt-
isstjóra umhverfísráðuneytis, á
þingi NBO á Akureyri.
Verðlaunin eru um 500 þúsund
ísl. krónur auk verðlaunaskjaldar.
Verólaunahafinn hlýtur hnossið
fyrir djarfar og framsýnar aðgerðir
í umhverfismálum, m.a. í sparnaði
í vatnsnotkun, notkun á orkuspar-
andi ljósaperum í sameignum,
sameiginleg gróðurhús og lífræna
ræktun í görðum. Einnig er þak-
vatn notaó til vökvunar.
Heiðursverólaun hlutu „Hús
möguleikanna“ í Ladugárdsángen
í Orebro og „Ekobyn Bálarna“ í
Halsingland, bæði í Svíþjóð.
Umhverfisverðlaun NBO eru
veitt til að örva menn til dáða þeg-
ar kemur að umhverfismálum,
ásamt því að gera sýnilega alla þá
vinnu sem unnin er í þessum mál-
um í hinum ýmsu íbúðafélögum.
GG
Samkvæmt upplýsingum frá
Fræðsluskrifstofu Norðurlands
vestra á Blönduósi verða 1820
krakkar við nám í grunnskólum
á svæði skrifstofunnar í vetur.
Þar af eru 185 börn að hefja
nám í 1. bekk. Á Norðurlandi
vestra eru 18 grunnskólar. Fjöl-
mennastur er grunnskólinn á
Siglufirði, Raufarhöfn, Seyðisfirði
og Reyðarfirði hafa í sumar og
haust tekið á móti 120 þúsund
tonnum til bræðslu, sem er um
23% minna magn en á sama tíma
haustið 1993. Búið er að bræða
allt þaó magn sem borist hefur að
undanskildum nokkrum tonnum á
Siglufirði sem rotvarnarefni var
sett í. Árið 1993 höfðu þessar
verksmiðjur tekið á móti 155 þús-
und tonnum til bræðslu.
Heildaraflinn nú er 203 þúsund
tonn en var kominn í 340 þúsund
tonn um þetta leyti í fyrra. Árið
1992 höfóu aðeins 65 þúsund tonn
verió veidd í Iok septembermán-
aðar.
Loönuverksmiöja Hraðfrysti-
húss Þórshafnar hf. hefur tekið á
móti 6.600 tonnum í haust en í
sumar var unnið að breytingum á
verksmiðjunni, sem orsökuðu það
að ekki var hægt að taka á móti
loðnu í upphafi vertíðar í byrjun
júlímánaðar. Afkastageta verk-
smiðjunnar jókst við breytingar úr
550 tonnum og standa vonir til að
hún hafi aukist um 100 tonn.
Verksmiðjan hefur þó ekki enn
verið keyrð í eðlilegu hráefni til
þess að raunhæfur samanburður
hafi fengist. Breytingamar fólust í
endurnýjun á dælum og lögnum
og einu „þrepi“ við eimingartæk-
in. Áhugi er á aó ráðast næst í
endumýjun á þurrkurum, en það
er mjög kostnaðarsamt og það
verður varla fyrr en á árinu 1996.
Siglufirði en þar eru 319 nem-
endur. Á Sauðárkróki eru tveir
skólar á grunnskólastigi í þeim
verða samtals 490 krakkar við
nám í vetur.
Á Norðurlandi vestra eru þrír
grunnskólar scrstaklega fámennir.
Fámennastur er skólinn í Ríp í
Rækjutogarinn Blængur NK-
117 frá Norðfírði hefur verið í
slipp á Akureyri að undanförnu
en verið er að framkvæma
Hegranesi en þar verða 5 nemend-
ur, að Sólgarði í Fljótum verða 12
nemendur og í Vestur-Hópsskóla í
Þorfinnsstaðahreppi lónemendur.
Um 70% kennara á svæði
Fræðsluskrifstofu Norðurlands
vestra cru með kennararéttindi,
sem cr svipað hlutfall og verið
hefur. KLJ
ársskoðun á skipinu og eru full-
trúar spænsku skipasmíðastöðv-
arinnar ásamt fulltrúum eig-
enda, Sfldarvinnslunnar hf. á
Norðfírði, staddir hér í þeim til-
gangi. Einnig er verið að skipta
um skrúfublöð á skipinu en þeg-
ar skipið kom nýtt til Iandsins
frá Spáni reyndust þau snúa öf-
ugt, þ.e. skurður blaðanna snéri
þannig að meiri blaðskurður
fekkst afturábak en áfram, þ.e.
skipið náði meiri hraða aftur-
ábak en áfram.
Þessi galli hefur orsakað minni
togkraft og eitthvað meiri olíu-
notkun en það stendur nú til bóta.
Blængur NK-117 er kvótahæsta
rækjuskip landsmanna, er mcð
3.076 þorskígildistonna kvóta, þar
af 871 tonn af úthafsrækju og 418
tonn af þorski. Næstur Blæng að
kvóta kemur Sunna SI-67 frá
Siglufiröi með 2.540 tonna þorsk-
ígildiskvóta, þar af 1.636 tonn af
úthafsrækju sem er langstærsti út-
hafsrækjukvóti til einstaks skips.
Slippstöðin-Oddi hf. sá um
smíði og nióursetningu tækja til
rækjuvinnslu á vinnsludekki
ásamt öðrum tækjum er Blængur
NK kom nýr til landsins fyrir ári
síóan. Allgóð staða hefur verið á
viógerðar- og viðhaldsverkum hjá
Slippstöðinni-Odda aó undan-
lornu og yfirdrifið nóg að gera í
allt sumar, þó engin stærri verk-
efni. Fyrirsjáanleg eru verkcfni
fram í miðjan októbermánuð.
I fyrravetur voru boðnar út við-
gerðir og viðhald á íslensku varð-
skipunum og hafa þau öll komið
norður, en Týr á eftir að koma aft-
ur, en skipið var tekið fyrr í um-
ferð þcgar ákveðið var að senda
Oðinn í Smuguna. GG
GG
Grunnskóli Siglufjarðar fjöl-
mennastur á Norðurlandi vestra
ísland Gourmet, nýtt fyrirtæki sem flytur
lambakjöt til Sviss sem hágæðavöru
- kokkurinn snjalli kryddar ekki
Annan dag septembermánaðar
var haldinn stofnfundur nýs fyr-
irtækis sem hlaut nafnið, ísland
Gourmet, eða íslands lostæti.
Fyrirtækið er stofnað í kjölfar
tilraunasendinga á íslensku lamba-
kjöti til Sviss og til að vinna að
markvissum útflutningi lamba-
kjöts sem hágæðavöru til Evrópu.
Nafn nýja fyrirtækisins má rekja
til samstarfs aðila þess í Sviss,
European connection - ísland go-
urmet. Fyrirtækið er staðsett í
Möhlin, sem er lítil borg skammt
frá Basil, en sendingamar fara nú
frá Keflavíkurflugvelli með flug-
félaginu SAS til Zurich. Stjómar-
formaóur hlutafélagsins er Björn
Benediktsson, fyrrverandi saufjár-
bóndi, sem starfar hjá Silfurstjörn-
unni í Oxarfirði.
Björn sagði að stofnun fyrir-
tækisins ætti sér nokkurn aðdrag-
anda. Upphafið mætti rekja til
þess þegar félagsmenn í Fiskeldis-
íélagi Austurlands hól'u að ala
villta vatnableikju heima á búum
sínum og selja hana á góðu verði
til European connection í Sviss
sem villtan fisk. Silfurstjaman
kom síðan inn í útflutninginn þeg-
ar Fiskeldisfélaginu tókst ekki að
anna eftirspum og sendi eldisfisk
til Sviss. Bjöm sagði að þannig
hefðu komist á viðskipti með lax
frá Silfurstjömunni til þessara að-
ila. I framhaldi af því var óskað
eftir því við European connection
að þeir athuguöu möguleikana á
því að selja íslenskt lambakjöt
sem hágæðavöru. Svissneska fyr-
irtækið tók þessa beiðni mjög
bókstaflega og er nú, aó sögn
Björns, búið að eyða stórfé og
vinnu í að kynna þessa íslensku
vöru.
Hluthafar eru fyrirtæki á
Norður- og Austurlandi
Þcssi aðdragandi er, að sögn
Björns, skýringin á því að það eru
sláturleyfishafar á Norður- og
Austurlandi sem standa aó hluta-
félaginu. Stofnfé hlutafélagsins
var ákveðið 7 milljónir og á stofn-
fundinum skráðu aðilar sig fyrir
92% hlutafjárins. Stærstu hluthaf-
arnir, meö 18% hlutafjár hvert
fyrirtæki, eru Fjallalamb á Kópa-
skeri, Kaupfélag Þingeyinga á
Húsavík, Kaupfélag Héraðsbúa,
með fyrirvara um samþykki
stjórnar, og European connection.
Auk þess eru, meóal hluthafa í
nýja félaginu, Silfurstjarnan í Öx-
arfirði, Fiskeldisfélag Austur-
lands, Nýja-Bautabúrið á Akur-
eyri, Sláturfélag Vopnfiróinga,
Sláturfélag suðurfjarða og Aust-
mat á Rcyðarfirði.
Nú er lambakjötsscnding frá
aðilunum sem standa að fyrirtæk-
inu á leió til Sviss og er það síð-
asta sendingin sem fer af frosnu
Iambakjöti, næsta sending verður
fersk. Vegna þeirrar sendingar
verður samið viö sláturhús scm
hefur EB leyfi. Bjöm sagði að í
framtíðinni stefndi Kaupfélagið á
Húsavík aó því að fá leyfi til að
slátra á EB markað, helst strax á
þessu hausti, og heföu verið gerð-
ar kostnaðarsamar breytingar í því
skyni.
Að ná fram sérstöðu ís-
lenska kjötsins
Að sögn Bjöms byggist vel
heppnaó kynningarstarf sviss-
neska fyrirtækisins á því aó feró-
ast um með snjallan svissneskan
kokk, sem matreiðir lambakjötið
og kynnir. Hann er af frönskum
ættum og er vel þekktur í Evrópu.
„Hann matreiðir lambakjötið
okkar á hefðbundinn íslenskan
sveitamáta, þá meina ég að hann
kryddar kjötið mjög lítið nánast
ekki neitt, notar aðallega salt. Þar
er komin sérstaða vörunnar því að
hin hefðbundna matreiðsla á
svissnensku lambi er að krydda
svo mikið að ullarbragðið finnist
ekki. Á þennan hátt hefur kokkn-
um tekist að draga fram sérstöðu
og gæði íslcnska kjötsins. Það er í
mínum huga alveg greinilegt að
án þessarar markaðssetningar
hcfði ekkert gerst,“ sagði Bjöm.
Mikil vinna við kjötskurð
Að sögn Björns er það einkum
afturhluti skrokksins, pístólan og
hryggurinn sem hefur vcrði flutt
út en einnig er möguleiki á að
llytja út úrbeinaða bóga. Kjötið cr
unnið mjög mikió áður en þaó er
sent til Sviss. Ástæðan fyrir því er
aó hluta til sú að innflutningsregl-
ur í Sviss eru með þeim hætti að
fyrir hvert kíló sem innflytjandi
flytur inn til Sviss verður hann að
kaupa annað kíló af svissneskum
sauðfjárbændum.
„Þannig vernda þeir sinn land-
búnað og þessar reglur verða sjálf-
krafa til þess að skapa vinnu hér
heima,“ sagði Bjöm.
Aó sögn Bjöms gerir nýja
hlutafélagið sér vonir um að geta
greitt bændum heldur hærra verð
fyrir lambakjötið en þeir hafa feng-
jð fyrir útflutning á seinni ámm.
„En vió stefnum að því aó geta
greitt bændum verulega hærra
verð ef tilraunin tekst," sagði
Björn. KLJ