Dagur - 15.02.1995, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - Miðvikudagur 15. febrúar 1995
Fórnin (1985).
Safnarinn (1985).
Biðlarnir (1978).
Alfreð Flóki og tilbeiðsla hans
- hugleiðingar Halldóru Arnardóttur í tilefni af sýningu á verkum Flóka í Listasafninu á Akureyri
að sá gamli er að verki. Guð er til,
aó sjálfsögðu sem andstaða. Djöf-
ullinn getur birst í hinum ýmsu
gervum. Hann getur til dæmis
breyst í unga og fallega stúlku og
þar af leiðandi hefur hann tælt
margan piltinn. Djöfullinn er alls
staðar og fótspor sín skilur hann
eftir sig hvert sem hann fer. Það
væri sennilega gott og mjög örv-
andi að vera þar sem verk hans
eiga sér stað.
Með þessar tilvitnanir í huga,
er óhætt að segja að teikningar
Flóka vekja upp ögrandi hug-
myndaheim. Þær bera með sér
sérstakt andrúmsloft sem erfitt er
að skilgreina þó hægt sé að rýna
niður í ímyndimar og velta fyrir
sér hvaó þær tákna. Eru þær tákn
um hugarfar og líðan listamanns-
ins? Má skilgreina þessar teikn-
ingar sem dagbók hans sjálfs,
tjáða í formi myndskreytinga? Það
er víst að teikningamar tala til þín.
En um hvaó?
Bókmenntir höfðu mikil áhrif á
myndmál Flóka. Það voru rithöf-
undamir sem Flóki átti mest sam-
eiginlega með frönsku Surrealist-
unum; Baudelaire, Gerard de Ner-
val, Jarry Rimbaud, Lautreamont
og Marquis de Sade. Auk þess
sem rithöfundamir Mario Praz og
Robert Grave örvuðu sköpunar-
þörf Flóka. Myndmál hans er því
ekki auðmelt. Myndbyggingin er
byggð upp eins og leikrit, eða
sviðsettur atburður. Ymis per-
sónugervi eru endurtekin gegnum
mismunandi myndir, fallegar
vampírur, Lolita og siðspillti
dvergurinn, svo nokkur séu nefnd.
Þessi gervi mynda sögusvið og
byggja upp söguþráð. En sagan er
ekki öll fyrr en áhorfandinn hefur
gert upp hug sinn og dregið fram
endalokin í þessu sjónarspili.
Til þess að auðvelda áhorfand-
anum þrautina þá gefur Flóki upp
lausnir fyrir nokkrum táknum.
Eggið táknar alheiminn eða allt
það sem til er. Fuglinn táknar
hreyfingu, eða umbreytingu. Fugl-
inn er oft Flóki sjálfur, einskonar
umbreytt sjálfsmynd. Sömu merk-
ingu má draga út úr gömlu, ljótu
körlunum því þeir eru ummyndaó-
ar sjálfsmyndir. Það er þó ekki
svo að skilja að Flóki hafi svo lítið
sjálfsálit. Það var öðru nær. En til
þess aö sýna fram á hversu konan
er falleg þá verður andstaðan að
vera sjáanleg og sterk.
Fegurð konunnar er ekki dul-
búin, hún liggur allsnakin fyrir
framan áhorfandann. Hún er ekki
ein, hennar er notið innan sem ut-
an sögusviðsins, hún býóur menn
velkomna. Spumingin er, hvað
verður um konuna sem horfir á
þessa „kvenlegu fegurð“? Verður
hún að umbreytast tilfinningalega
og taka upp gervi karlmannsins til
þess aó geta notið hennar?
Nú stendur yfir í Listasafninu á
Akureyri sýning á teikningum og
krítarmyndum Alfreðs Flóka.
Sýningin, sem stendur til 26.
febrúar nk„ er alirar athygli verð
og vert að hvetja áhugafólk um
myndlist að skunda í Listasafnið.
I tilefni af þessari sýningu fékk
Dagur Halldóru Amardóttur, sem
er með MA-próf í listfræði og
stundar doktorsnám í listfræði í
Bretlandi, aó taka saman grein um
Afreð Flóka og list hans. Greinin
er byggð á hugmyndalegum nið-
urstöðum sem Halldóra vann að í
ítarlegri ritgerð um „Eroticism in
Surrealism" við háskólann í Essex
árið 1991. Ritgeröin snérist um
hugmyndir frönsku Surrealistanna
um hugtökin, ást og erótík og
hvernig listamennimir Hans
Bellmer, fæddur í Þýskalandi, og
Afreð Flóki túlkuðu þessi hugtök
frönsku listamannanna.
Einkenni surrealísku erótíkunn-
ar var kraftur hennar til sköpunar-
gáfunnar og það að hún tengdi
hina innri og ytri veröld mannsins.
„Löngun eöa gimd, er það eina
sem okkur ber skylda til að
treysta, því hún ber lykilinn að
innstu fylgsnum mannsins.
Flóki tók í svipaðan streng og
sagði: Erótíkin er komin frá Guöi.
Hún er ansi ólík kynlífi. Hún er
kærleikur. Erótíkin endurspeglar
konungsríki Guðs. Sumir dýrling-
Greinarhöfundur, Halldóra Arnar-
dóttir frá Akureyri, sem stundar
doktorsnám í listfræði í Bretlandi.
ar kirkjunnar, eins og Saint Ther-
esa frá Avilon, nota oft sama
orðaforða og ungt ástfangið par,
þegar það skrifar ástarbréf sín í
milli.
Á hinn bóginn trúöi Flóki að
djöfullinn væri til. Ef maður trúir
á Satan og djöfulinn þá hljóta þeir
aó hafa sín áhrif. Sönnun verka
hans er að finna á forsíðum dag-
blaðanna. Eina útskýringin er sú
Bak við tjöldin (1985).
Tilbeiðsla (1975).
Adam/Adam (1979).